Μια ματιά έξω από το παράθυρο ή ένας απλός περίπατος στο πάρκο είναι ικανά για να σε πείσουν πως τον τελευταίο καιρό ο ήλιος έχει γίνει πιο φωτεινός και το φεγγάρι πιο λαμπερό. Η φύση έχει αναγεννηθεί. Το φύλλωμα των δέντρων έχει αποκτήσει ξανά αυτό το ζωηρό πράσινο χρώμα και τα λουλούδια ξεπροβάλλουν πολύχρωμα κι ευωδιαστά σε κάθε πιθανό κι απίθανο σημείο της πρωτεύουσας.
Το δροσερό αεράκι έρχεται γλυκά και σε περιτριγυρίζει, μεταδίδοντάς σου μια απόκοσμη αισιοδοξία, σαν να σε προσκαλεί ως άλλος οικοδεσπότης να συμμετάσχεις κι εσύ στη χαρμόσυνη έλευση της άνοιξης. Οι μαθητές ανοίγουν τα μικρόφωνά τους για να πάρουν τον λόγο στο διαδικτυακό μάθημα και στο βάθος ακούς από κάθε σπίτι, από κάθε γωνιά της πόλης το παιχνιδιάρικο κελάηδημα των πουλιών.
Ρίχνεις μια κλεφτή ματιά στο ημερολόγιο και τότε όλα νοηματοδοτούνται. Μπήκαμε στον Απρίλιο, τον πρώτο μήνα της άνοιξης. Αφήνεις για λίγο στο περιθώριο όλα εκείνα που σε απασχολούν, καθώς σαν αυτοματοποιημένη μηχανή το μυαλό αρχίζει και κάνει σκέψεις, επεξεργάζεται αναμνήσεις, μα πάνω από όλα αναθαρρύνει.
Μια νότα ευφορίας αναδύεται μέσα από την καρδιά, την ψυχή και το χαμόγελό μας. Αυτή η μεταβολή της διάθεσής μας αντικατοπτρίζεται και μέσα από το εθιμοτυπικό παιχνίδι στο οποίο επίτιμοι προσκεκλημένοι είναι το ψέμα, η απάτη, η παραπλάνηση, λέξεις που αν και προσβλέπουν σε κάτι το αρνητικό, για την Πρωταπριλιά όπως έχουμε συνηθίσει να την αποκαλούμε, δίνουν την ευκαιρία σε μικρούς και μεγάλους να ξεγελάσουν ο ένας τον άλλον.
Αλήθεια έχετε αναρωτηθεί πώς προέκυψε αυτό το έθιμο,να λέμε δηλαδή ψέματα κάθε χρόνο την πρώτη μέρα της άνοιξης; Ανατρέχοντας στο παρελθόν υπάρχουν διάφορες θεωρίες και εικασίες για το πώς προέκυψε αυτή η συνήθεια.
Το έθιμο αυτό δεν συναντάται μόνο στη χώρα μας αλλά είναι ευρέως διαδεδομένο σε πολλές χώρες ανά την υφήλιο και ιδίως στην Ευρώπη. Πολλοί είναι αυτοί που υποστηρίζουν ότι η προέλευση της ''γιορτής'' του ψέματος κάθε πρώτη του Απρίλη προέρχεται από τη Γαλλία. Το 1564 ο Κάρολος Θ΄ αποφάσισε ότι η Πρωτοχρονιά στη Γαλλία έπρεπε να εορτάζεται από εδώ και στο εξής την πρώτη Ιανουαρίου όπως συνέβαινε και στην υπόλοιπη Ευρώπη κι όχι την πρώτη Απριλίου όπως ίσχυε μέχρι τότε στη Γαλλία.
Ωστόσο, επειδή ορισμένοι Γάλλοι δεν αποδέχτηκαν αυτή την ξαφνική αλλαγή συνέχισαν να γιορτάζουν την Πρωτοχρονιά την πρώτη Απριλίου και οι υπόλοιποι για να τους κοροϊδέψουν και να τους περιγελάσουν τους πρόσφεραν ψεύτικα πρωτοχρονιάτικα δώρα. Εννοείται πως τα αληθινά δώρα δίνονταν την πρώτη Ιανουαρίου.
Κάποιοι άλλοι ισχυρίζονται ότι το πρωταπριλιάτικο έθιμο του ψεύδους συνδέεται άρρηκτα με την Κέλτικη παράδοση. Οι Κέλτες ήταν ένας άγριος και σκληραγωγημένος λαός και οι άντρες φημίζονταν για τις ικανότητές τους στο ψάρεμα. Η περίοδος του ψαρέματος είχε ως εφαλτήριο χρονικό σημείο την πρώτη Απριλίου. Ωστόσο, ακόμη κι αυτοί οι δεινοί ψαράδες δυσκολεύονταν να πιάσουν ψάρια εκείνη τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο. Οπότε, επιστρέφοντας στα σπίτια τους έλεγαν ψέματα εκθειάζοντας τα κατορθώματά τους στο ψάρεμα, καθώς θεωρούνταν μεγάλη ντροπή να αποκαλύψουν την αποτυχία τους στο ψάρεμα. Για τον λόγο αυτό οι Γάλλοι αποκαλούν το πρωταπριλιάτικο ψέμα ως "poisson d’ Avril, που σημαίνει "ψάρι του Απρίλη".
Υπάρχουν παρόλα αυτά και πολλοί ακόμη που υποστηρίζουν την άποψη πως αν ανατρέξουμε στα βάθη των αιώνων, θα βρούμε αναφορές με πειράγματα κι ανταλλαγές ψεμάτων μεταξύ των ανθρώπων κυρίως των αγροτικών περιοχών τις πρώτες μέρες της άνοιξης. Ήταν μια πολύ διαδεδομένη συνήθεια στις αρχές του Απρίλη να προσπαθούν να ξεγελάσουν ο ένας τον άλλον, καθώς θεωρούσαν ότι αυτός που θα καταφέρει να παραπλανήσει κάποιον άλλον θα είναι καλότυχος για το υπόλοιπο της χρονιάς και ότι θα έχει επίσης μια πολύ καλή συγκομιδή από τις καλλιέργειές του. Απεναντίας, εκείνος που θα βρισκόταν στη θέση αυτού που ξεγελάστηκε πίστευαν πως θα συγκεντρώσει μειωμένη αγροτική παραγωγή και γενικότερα πως δεν θα έχει την τύχη με το μέρος του για το υπόλοιπο του έτους.
Ρίχνεις μια κλεφτή ματιά στο ημερολόγιο και τότε όλα νοηματοδοτούνται. Μπήκαμε στον Απρίλιο, τον πρώτο μήνα της άνοιξης. Αφήνεις για λίγο στο περιθώριο όλα εκείνα που σε απασχολούν, καθώς σαν αυτοματοποιημένη μηχανή το μυαλό αρχίζει και κάνει σκέψεις, επεξεργάζεται αναμνήσεις, μα πάνω από όλα αναθαρρύνει.
Μια νότα ευφορίας αναδύεται μέσα από την καρδιά, την ψυχή και το χαμόγελό μας. Αυτή η μεταβολή της διάθεσής μας αντικατοπτρίζεται και μέσα από το εθιμοτυπικό παιχνίδι στο οποίο επίτιμοι προσκεκλημένοι είναι το ψέμα, η απάτη, η παραπλάνηση, λέξεις που αν και προσβλέπουν σε κάτι το αρνητικό, για την Πρωταπριλιά όπως έχουμε συνηθίσει να την αποκαλούμε, δίνουν την ευκαιρία σε μικρούς και μεγάλους να ξεγελάσουν ο ένας τον άλλον.
Αλήθεια έχετε αναρωτηθεί πώς προέκυψε αυτό το έθιμο,να λέμε δηλαδή ψέματα κάθε χρόνο την πρώτη μέρα της άνοιξης; Ανατρέχοντας στο παρελθόν υπάρχουν διάφορες θεωρίες και εικασίες για το πώς προέκυψε αυτή η συνήθεια.
Το έθιμο αυτό δεν συναντάται μόνο στη χώρα μας αλλά είναι ευρέως διαδεδομένο σε πολλές χώρες ανά την υφήλιο και ιδίως στην Ευρώπη. Πολλοί είναι αυτοί που υποστηρίζουν ότι η προέλευση της ''γιορτής'' του ψέματος κάθε πρώτη του Απρίλη προέρχεται από τη Γαλλία. Το 1564 ο Κάρολος Θ΄ αποφάσισε ότι η Πρωτοχρονιά στη Γαλλία έπρεπε να εορτάζεται από εδώ και στο εξής την πρώτη Ιανουαρίου όπως συνέβαινε και στην υπόλοιπη Ευρώπη κι όχι την πρώτη Απριλίου όπως ίσχυε μέχρι τότε στη Γαλλία.
Ωστόσο, επειδή ορισμένοι Γάλλοι δεν αποδέχτηκαν αυτή την ξαφνική αλλαγή συνέχισαν να γιορτάζουν την Πρωτοχρονιά την πρώτη Απριλίου και οι υπόλοιποι για να τους κοροϊδέψουν και να τους περιγελάσουν τους πρόσφεραν ψεύτικα πρωτοχρονιάτικα δώρα. Εννοείται πως τα αληθινά δώρα δίνονταν την πρώτη Ιανουαρίου.
Κάποιοι άλλοι ισχυρίζονται ότι το πρωταπριλιάτικο έθιμο του ψεύδους συνδέεται άρρηκτα με την Κέλτικη παράδοση. Οι Κέλτες ήταν ένας άγριος και σκληραγωγημένος λαός και οι άντρες φημίζονταν για τις ικανότητές τους στο ψάρεμα. Η περίοδος του ψαρέματος είχε ως εφαλτήριο χρονικό σημείο την πρώτη Απριλίου. Ωστόσο, ακόμη κι αυτοί οι δεινοί ψαράδες δυσκολεύονταν να πιάσουν ψάρια εκείνη τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο. Οπότε, επιστρέφοντας στα σπίτια τους έλεγαν ψέματα εκθειάζοντας τα κατορθώματά τους στο ψάρεμα, καθώς θεωρούνταν μεγάλη ντροπή να αποκαλύψουν την αποτυχία τους στο ψάρεμα. Για τον λόγο αυτό οι Γάλλοι αποκαλούν το πρωταπριλιάτικο ψέμα ως "poisson d’ Avril, που σημαίνει "ψάρι του Απρίλη".
Υπάρχουν παρόλα αυτά και πολλοί ακόμη που υποστηρίζουν την άποψη πως αν ανατρέξουμε στα βάθη των αιώνων, θα βρούμε αναφορές με πειράγματα κι ανταλλαγές ψεμάτων μεταξύ των ανθρώπων κυρίως των αγροτικών περιοχών τις πρώτες μέρες της άνοιξης. Ήταν μια πολύ διαδεδομένη συνήθεια στις αρχές του Απρίλη να προσπαθούν να ξεγελάσουν ο ένας τον άλλον, καθώς θεωρούσαν ότι αυτός που θα καταφέρει να παραπλανήσει κάποιον άλλον θα είναι καλότυχος για το υπόλοιπο της χρονιάς και ότι θα έχει επίσης μια πολύ καλή συγκομιδή από τις καλλιέργειές του. Απεναντίας, εκείνος που θα βρισκόταν στη θέση αυτού που ξεγελάστηκε πίστευαν πως θα συγκεντρώσει μειωμένη αγροτική παραγωγή και γενικότερα πως δεν θα έχει την τύχη με το μέρος του για το υπόλοιπο του έτους.
Μακάρι και ο φετινός ερχομός της άνοιξης και η φετινή Πρωταπριλιά να μας βρει όλους ευδιάθετους κι έτοιμους για να αναμετρηθούμε στο παιχνίδι του ψέματος, αποδρώντας έστω και για λίγο από τα άγχη και τις σκοτούρες της καθημερινότητας και διασκεδάζοντας παρέα με τα αγαπημένα μας πρόσωπα. Καλή Πρωταπριλιά σε όλους!
Του ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΣΑΝΤΟΡΙΝΑΙΟΥ,
Εκπαιδευτικού
Του ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΣΑΝΤΟΡΙΝΑΙΟΥ,
Εκπαιδευτικού
RSS Feed
