Συμβουλευτική υποστήριξη
Βασική αρχή που διέπει τη συνεργασία της βαθμίδας του Γενικού Λυκείου με το Τμήμα Συμβουλευτικής είναι η πολυεπίπεδη παρέμβαση σε εφήβους και τους ενήλικες που τους πλαισιώνουν (γονείς και καθηγητές) προκειμένου οι όποιες παρεμβάσεις να οργανώνονται έτσι ώστε οι έφηβοι να αισθάνονται πλαισιωμένοι στις προσπάθειες επίτευξης των στόχων τους και τις δυνητικές δυσκολίες τους. Η συνεργασία του Γενικού Λυκείου με το Τμήμα Συμβουλευτικής δομείται επάνω σε 3 βασικούς άξονες:
1. Συνεργασία με μαθητές και μαθήτριες
Η μετάβαση ενός εφήβου στην βαθμίδα του Λυκείου σηματοδοτεί μια σειρά από αλλαγές και σημαντικά γεγονότα που έρχονται να προστεθούν στην κρίσιμη αναπτυξιακή περίοδο του ατόμου όπου ψυχικός, κοινωνικός, βιολογικός, σεξουαλικός και σωματικός εαυτός συγκροτούνται και τείνουν να διαμορφωθούν καθώς το άτομο πορεύεται προς την ενηλικίωση και την ωρίμανση. Οι μαθητές/μαθήτριες του Λυκείου θα κληθούν να πάρουν αποφάσεις για το μέλλον τους, να διαχειριστούν τη σχέση με τους γονείς, τους συνομηλίκους και τους καθηγητές τους όπως και τις στενότερες διαπροσωπικές σχέσεις τους, να οργανώσουν την προσπάθειά τους να επιτυχούν έναν από τους πρώτους σημαντικούς στόχους της ζωής τους, την εισαγωγή σε ένα εκπαιδευτικό ίδρυμα, και να κατακτήσουν τους αναπτυξιακούς στόχους που το στάδιο αυτό θέτει για εκείνους. Η στήριξη των μαθητών/μαθητριών είναι πολυεπίπεδη και δομείται σε πέντε επίπεδα:
2. Συνεργασία με γονείς
Όσα αναφέρθηκαν παραπάνω για τους προσωπικούς, αναπτυξιακούς, κοινωνικούς, ψυχικούς στόχους που καλείται να κατακτήσει ο έφηβος γίνονται αναπόφευκτα αντικείμενο ενδιαφέροντος και για τους γονείς του. Θεωρείται σημαντικό όποια παρέμβαση γίνεται στους εφήβους όχι μόνο να είναι γνωστή και στους γονείς τους, αλλά και οι ίδιοι να κινητοποιούνται ώστε να προβούν σε αλλαγές και τροποποιήσεις που θα βοηθήσουν αφενός τα παιδιά τους να μεταβούν ομαλότερα στην φάση της ενηλικίωσης και να επιτύχουν τους στόχους τους και αφετέρου τους ίδιους να διαχειριστούν καλύτερα τις δυσκολίες που μπορεί να εντοπίζονται στη σχέση με τον έφηβο, την οριοθέτησή του, την στήριξή του κλπ. Η στήριξη των γονεών είναι επίσης πολυεπίπεδη και δομείται σε 6 επίπεδα:
3. Συνεργασία με τη Διεύθυνση του Λυκείου και τους Καθηγητές
Ένα μεγάλο μέρος την ημέρας των μαθητών/τριών καλύπτεται από την παρουσία τους στο σχολικό περιβάλλον και την επαφή τους με το εκπαιδευτικό προσωπικό. Ο ρόλος των καθηγητών/τριών στην παρούσα φάση της ζωής των εφήβων είναι καθοριστικός και η δική τους συμβολή στην ομαλή πορεία μέχρι την ενηλικίωση και την αποτελεσματική οργάνωση της προσπάθειας επίτευξης των στόχων τους είναι σημαντική. Η στήριξη των καθηγητών είναι επίσης πολυεπίπεδη και η επαφή μαζί τους δομείται σε 4 επίπεδα:
1. Συνεργασία με μαθητές και μαθήτριες
Η μετάβαση ενός εφήβου στην βαθμίδα του Λυκείου σηματοδοτεί μια σειρά από αλλαγές και σημαντικά γεγονότα που έρχονται να προστεθούν στην κρίσιμη αναπτυξιακή περίοδο του ατόμου όπου ψυχικός, κοινωνικός, βιολογικός, σεξουαλικός και σωματικός εαυτός συγκροτούνται και τείνουν να διαμορφωθούν καθώς το άτομο πορεύεται προς την ενηλικίωση και την ωρίμανση. Οι μαθητές/μαθήτριες του Λυκείου θα κληθούν να πάρουν αποφάσεις για το μέλλον τους, να διαχειριστούν τη σχέση με τους γονείς, τους συνομηλίκους και τους καθηγητές τους όπως και τις στενότερες διαπροσωπικές σχέσεις τους, να οργανώσουν την προσπάθειά τους να επιτυχούν έναν από τους πρώτους σημαντικούς στόχους της ζωής τους, την εισαγωγή σε ένα εκπαιδευτικό ίδρυμα, και να κατακτήσουν τους αναπτυξιακούς στόχους που το στάδιο αυτό θέτει για εκείνους. Η στήριξη των μαθητών/μαθητριών είναι πολυεπίπεδη και δομείται σε πέντε επίπεδα:
- ατομικές συναντήσεις: μια ατομική συνάντηση μπορεί να ορισθεί μετά από αίτημα του ίδιου του εφήφου, ενός καθηγητή, των γονέων ή ακόμα και των συνομηλίκων — στοχεύει στην εξατομικευμένη παρέμβαση στις δυσκολίες που αντιμετωπίζει το άτομο και έχει χαρακτήρα συμβουλευτικό
- ομαδικές συναντήσεις: μια ομαδική συνάντηση μπορεί να ορισθεί μετά από αίτημα των ίδιων των εφήβων που μπορεί να αφορά δυσκολίες στην αλληλεπίδρασή τους — στοχεύει στην εκπαίδευση των εφήβων σε δεξιότητες που βοηθούν να αντιμετωπισθούν τέτοιες δυσκολίες όπως οι δεξιότητες συνεργατικής επίλυσης προβλημάτων, οι δεξιότητες επικοινωνίας και διεκδικητικής συμπεριφοράς κ.α.
- ομάδες εφήβων: μια ομάδα εφήβων συστείνεται από την έναρξη του σχολικού έτους και κλείνει με το τέλος του και έχει συγκεκριμένη στόχευση, ώστε να μπορούν να αξιολογήσουν οι μαθητές/μαθήτριες αν θα επωφελούνταν από τη συμμετοχή τους σε αυτή και να δηλώσουν συμμετοχή — σε κάθε τάξη διενεργείται ομάδα με διαφορετική στόχευση ανάλογα με τις ανάγκες των εφήβων τη δεδομένη περίοδο της ανάπτυξης και της πορείας τους.
Α΄ Λυκείου: «Εκφράζομαι, Διεκδικώ, Οριοθετώ» - ο στόχος είναι η εκπαίδευση σε δεξιότητες επικοινωνίας και διεκδικητικής συμπεριφοράς
Β’ Λυκείου: «Γνωρίζω τον εαυτό μου μέσα από τις σχέσεις μου» - ο στόχος είναι η αυτογνωσία, δηλαδή η καλύτερη επίγνωση του πώς λειτουργεί το άτομο μέσα στις σχέσεις του και τι σημαίνει αυτό για την προσωπικότητα, τις πεποιθήσεις, τη συμπεριφορά του κλπ.
Γ’ Λυκείου: «Αποκτώ αυτοέλεγχο σε συνθήκες αγωνίας» - ο στόχος είναι η εκπαίδευση σε τεχνικές και στρατηγικές διαχείρισης του άγχους, στη διαχείριση του χρόνου, στην οργάνωση της μελέτης κλπ. - παρεμβάσεις σε ομάδες: οι παρεμβάσεις σε ομάδες δομούνται και οργανώνονται από την ψυχολόγο σε συνεργασία με τη Διεύθυνση Λυκείου και η στόχευσή τους αλλάζει κατά καιρούς. Ενδεικτικά αναφέρονται κάποιες που έχουν διενεργηθεί στα παρελθόντα έτη:
Μαθήτριες Α’ & Β’ Λυκείου: «Διατροφή και Σωματότυπος στην εφηβεία» - ο στόχος είναι η ευαισθητοποίηση σε θέματα σχετιζόμενα με τις Διαταραχές Πρόσληψης Τροφής
Μαθητές Α’ & Β’ Λυκείου: «WOW – Watch Out Whizz» - ο στόχος είναι η ευαισθητοποίηση σε θέματα σχετιζόμενα με την Εξάρτηση από το Διαδίκτυο και την Προβληματική Χρήση Διαδικτύου - παρεμβάσεις σε τάξεις: οι παρεμβάσεις σε τάξεις επίσης δομούνται και οργανώνονται από την ψυχολόγο σε συνεργασία με τη Διεύθυνση Λυκείου και η στόχευσή τους αλλάζει κατά καιρούς. Ενδεικτικά αναφέρονται κάποιες που έχουν διενεργηθεί στα παρελθόντα έτη:
Α’ & Β’ Λυκείου: «LID – Leadership Identity Development» - ο στόχος είναι η αναγνώριση και περαιτέρω ανάπτυξη ηγετικών δεξιοτήτων και τάσεων των μαθητών/μαθητριών
Β’ & Γ’ Λυκείου: «Χρήσιμες Πρακτικές για τις Εισαγωγικές Εξετάσεις» - στόχος είναι η ψυχοεκπαίδευση στη φυσιολογία του άγχους και στη μνημονική λειτουργία και μια πρώτη εισαγωγή σε δεξιότητες και στρατηγικές διαχείρισης του άγχους, προγραμματισμού του χρόνου κλπ.
2. Συνεργασία με γονείς
Όσα αναφέρθηκαν παραπάνω για τους προσωπικούς, αναπτυξιακούς, κοινωνικούς, ψυχικούς στόχους που καλείται να κατακτήσει ο έφηβος γίνονται αναπόφευκτα αντικείμενο ενδιαφέροντος και για τους γονείς του. Θεωρείται σημαντικό όποια παρέμβαση γίνεται στους εφήβους όχι μόνο να είναι γνωστή και στους γονείς τους, αλλά και οι ίδιοι να κινητοποιούνται ώστε να προβούν σε αλλαγές και τροποποιήσεις που θα βοηθήσουν αφενός τα παιδιά τους να μεταβούν ομαλότερα στην φάση της ενηλικίωσης και να επιτύχουν τους στόχους τους και αφετέρου τους ίδιους να διαχειριστούν καλύτερα τις δυσκολίες που μπορεί να εντοπίζονται στη σχέση με τον έφηβο, την οριοθέτησή του, την στήριξή του κλπ. Η στήριξη των γονεών είναι επίσης πολυεπίπεδη και δομείται σε 6 επίπεδα:
- Ατομικές συναντήσεις: μια ατομική συνάντηση μπορεί να ορισθεί μετά από αίτημα των γονέων ή του ίδιου του μαθητή/μαθήτριας έχει χαρακτήρα συμβουλευτικό και είναι πιθανό να εστιάσει σε θέματα οριοθέτησης του εφήβου, σχέσεων με τους ίδιους τους γονείς, σχέσης του ζευγαριού των γονέων ή ακόμα και ατόμικών δυσκολιών του ίδιου του γονέα (εργασιακά / επαγγελματικά θέματα, προσωπικές δυσκολίες κλπ.).
- Συναντήσεις με την οικογένεια: μια οικογενειακή συνάντηση με την ψυχολόγο μπορεί να προκύψει από αίτημα του εφήβου, των γονέων ή και σαν πρόταση από την ψυχολόγο με στόχο να συζητηθούν παρουσία όλων οι όποιες δυσκολίες των μελών της οικογένειας, να ολοκληρωθεί η εικόνα του παρόντος προβλήματος και να συζητηθούν οι τρόποι αντιμετώπισής του.
- Ομιλίες σε ομάδες γονέων: υπάρχει συγκεκριμένη στόχευση των ομιλιών αυτών και απευθύνεται σε συγκεκριμένη ομάδα γονέων που κρίνεται ότι θα μπορούσε να βοηθηθεί μέσα από την παρουσίαση ενός συγκεκριμένου θέματος βάσει ερευνητικών δεδομένων, τεκμηριωμένων θεωρητικών προσεγγίσεων και συζήτησης συγκεκριμένων παραδειγμάτων μέσα από την συμμετοχή των γονέων στην ομιλία. Ενδεικτικά αναφέρεται η ομιλία που γίνεται κάθε χρόνο για τους γονείς των μαθητών/μαθητριών της Γ’ Λυκείου & IB DP με θέμα: «Άγχος: Φυσιολογία, Συμπτώματα και Αντιμετώπιση»
- Ομάδα γονέων: η ομάδα γονέων που διενεργείται τα 2 τελευταία χρόνια για τους γονείς των μαθητών/μαθητριών της Γ’ Λυκείου & IB DP με θέμα: «Χρήσιμες Πρακτικές για τις Εισαγωγικές Εξετάσεις» έχει σαν στόχο να βοηθήσει τους γονείς να ενθαρρύνουν και να στηρίξουν αποτελεσματικά τους μαθητές/τριες στην πορεία τους προς τις εισαγωγικές εξετάσεις, όπως και να διαχειριστούν και οι ίδιοι οι γονείς την ενδεχόμενη δική τους αγωνία και δυσκολία αυτής της περιόδου.
- «Κύκλοι συνάντησης γονέων»: πρόκειται για μια σειρά ομιλιών ευρείας και ποικίλης θεματολογίας που διενεργεί κάθε χρόνο το Τμήμα Συμβουλευτικής και Ψυχολογίας
- Ενημερωτικά σημειώματα: τα σημειώματα που απευθύνονται στους γονείς έχουν σαν στόχο την ενημέρωση για τις παρεμβάσεις, τις δράσεις και τα προγράμματα που πρόκειται να πραγματοποιηθούν, ούτως ώστε αφενός να γνωρίζουν ποιά θέματα επεξεργάζονται οι έφηβοι στα πλαίσια των δραστηριοτήτων του Τμήματος Συμβουλευτικής και Ψυχολογίας και αφετέρου να ενισχύσουν τους εφήβους να συμμετάσχουν σε αυτά.
3. Συνεργασία με τη Διεύθυνση του Λυκείου και τους Καθηγητές
Ένα μεγάλο μέρος την ημέρας των μαθητών/τριών καλύπτεται από την παρουσία τους στο σχολικό περιβάλλον και την επαφή τους με το εκπαιδευτικό προσωπικό. Ο ρόλος των καθηγητών/τριών στην παρούσα φάση της ζωής των εφήβων είναι καθοριστικός και η δική τους συμβολή στην ομαλή πορεία μέχρι την ενηλικίωση και την αποτελεσματική οργάνωση της προσπάθειας επίτευξης των στόχων τους είναι σημαντική. Η στήριξη των καθηγητών είναι επίσης πολυεπίπεδη και η επαφή μαζί τους δομείται σε 4 επίπεδα:
- Ατομικές συναντήσεις: η συνάντηση μπορεί να ορισθεί μετά από αίτημα του ίδιου του καθηγητή/τριας και να επικεντρωθεί σε επαγγελματικές δυσκολίες (προγραμματισμός χρόνου, επαφή και οριοθέτηση μαθητών κ.α.) ή ακόμα και σε προσωπικές δυσκολίες που μπορεί να αλληλοδιαπλέκονται με την αποτελεσματικότητα και την αποδοτικότητα του ίδιου στο εργασιακό πλαίσιο.
- Συναντήσεις καθηγητή & μαθητή: μια κοινή συνάντηση καθηγητή και μαθητή με την ψυχολόγο μπορεί να προκύψει από αίτημα του καθηγητή, του μαθητή ή να προταθεί από την ψυχολόγο με στόχο την διαχείριση δυσκολιών και την ενδυνάμωση της συνεργασίας τους.
- Ομαδική συνάντηση με τη Διεύθυνση Λυκείου: πρόκειται για μια δομημένη εβδομαδιαία συνάντηση στην οποία οργανώνονται, δομούνται και σχεδιάζονται όλες οι παρεμβάσεις και ολοκληρώνεται η εικόνα της ψυχολόγου για κάθε μαθητή καθώς στα στοιχεία που ήδη υπάρχουν από ατομικές συναντήσεις και συναντήσεις με γονείς έρχεται να προστεθεί και η εικόνα του εφήβου μέσα στο σχολικό πλαίσιο (ακαδημαϊκή, κοινωνική κλπ) όπως την έχει εισπράξει το εκπαιδευτικό προσωπικό.
- Εσωτερική επιμόρφωση: μια σειρά ομιλιών που διενεργείται ανά κλάδο εκπαιδευτικών στοχεύει στην επιμόρφωση των εκπαιδευστικών και την ευαισθητοποίησή τους σε θέματα που αφορούν τόσο τους εφήβους όσο και το επάγγελμα του εκπαιδευτικού. Ενδεικτικά αναφέρονται κάποιες από τις ομιλίες εσωτερικής επιμόρφωσης που διενεργήθηκαν τα τελευταία έτη:
«CPS – Collaborative Problem Solving» - Συνεργατική Επίλυση Προβλημάτων
«Μέτρα Πρόληψης για την Επαγγελματική Εξουθένωση»
«Διαταραχές Πρόσληψης Τροφής και έναρξη στην εφηβεία»