Η διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών στο Δημοτικό
Γενικό πλαίσιο
Σκοπός της διδασκαλίας του μαθήματος Φυσικών Επιστημών είναι η παροχή γνώσεων για τις βασικές αρχές και τους νόμους που διέπουν τον φυσικό κόσμο, η ερμηνεία των φυσικών φαινομένων και των τεχνολογικών εφαρμογών, αλλά και η καλλιέργεια δεξιοτήτων κριτικής σκέψης, δημιουργικότητας, συνεργασίας, επικοινωνίας, τεχνολογικού και ψηφιακού γραμματισμού. Γνώσεις και δεξιότητες ιδιαίτερα χρήσιμες στη σύγχρονη εποχή, καθώς βοηθούν και συμβάλλουν στη διαμόρφωση μιας υπεύθυνης στάσης ζωής. Η κατανόηση των Φυσικών Επιστημών από τα ευρύτερα κοινωνικά στρώματα είναι σημαντική για την οικονομική ανάπτυξη αλλά και τη ζωή, την ανεξαρτησία και την αυτονομία του κάθε ατόμου.
Είναι προφανές πλέον σήμερα ότι η εκπαίδευση στις Φυσικές Επιστήμες είναι μεγάλης σπουδαιότητας για τη δημοκρατική συμμετοχή των πολιτών σε έναν κόσμο με κυρίαρχα τα ζητήματα και τις προκλήσεις που αφορούν τις Επιστήμες και την Τεχνολογία (τεχνητή νοημοσύνη, κλιματική κρίση, πανδημία κ.ά.).
Η διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών στο σχολείο μας σχεδιάζεται με ενιαία εκπαιδευτική αντίληψη για όλες τις βαθμίδες από το Νηπιαγωγείο έως και το Λύκειο. Εμπλουτίζεται με μια σειρά προγραμμάτων που καταρτίζονται με βάση το Αναλυτικό Πρόγραμμα του Υπουργείου Παιδείας, αλλά και τη διεθνή εμπειρία και βιβλιογραφία. Βασικοί στόχοι και χαρακτηριστικά τους είναι:
Για την επίτευξη των παραπάνω στόχων, εφαρμόζουμε ποικίλες διδακτικές μεθόδους, όπως τα ομαδικά πειράματα, τα πειράματα επίδειξης, τις ερευνητικές εργασίες, τις δραστηριότητες πεδίου (δηλαδή στον φυσικό χώρο που συμβαίνει το φαινόμενο ή η διαδικασία εκτός τάξης και εργαστηρίου), τη χρήση ψηφιακών εργαλείων για την αναπαράσταση και διερεύνηση των φαινομένων στον υπολογιστή κ.ά. Επίσης, οι μαθητές καλούνται να συμμετέχουν σε μια σειρά μη τυπικών εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων, όπως οι ευρωπαϊκοί, οι πανελλήνιοι και οι ενδοσχολικοί διαγωνισμοί γνώσεων, κατασκευών και πειραμάτων, τα μαθητικά συνέδρια, οι μορφωτικές επισκέψεις σε εκπαιδευτικά και ερευνητικά ιδρύματα, μουσεία κ.λπ., στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
Στα σχολείο μας λειτουργούν 7 πλήρως εξοπλισμένα εργαστήρια Φυσικών Επιστημών (3 εργαστήρια Φυσικής, 2 εργαστήρια Χημείας, 1 εργαστήριο Βιολογίας, 1 εργαστήριο Αστρονομίας) και 2 αίθουσες- παρασκευαστήρια, τα οποία υποστηρίζονται από δύο μόνιμους εκπαιδευτικούς – Υπευθύνους Εργαστηρίων. Το μάθημα στο εργαστήριο γίνεται πάντα με την παρουσία δύο εκπαιδευτικών, τον δάσκαλο του τμήματος και τον υπεύθυνο του αντίστοιχου εργαστηρίου. Με τον τρόπο αυτό ο κάθε εκπαιδευτικός έχει περισσότερο χρόνο να ασχοληθεί με κάθε μαθητή για την επίτευξη των στόχων του μαθήματος.
Οι Φυσικές Επιστήμες στο Δημοτικό
Α) Το αναλυτικό πρόγραμμα
Οι Φυσικές Επιστήμες στο Δημοτικό διδάσκονται στα μαθήματα της «Μελέτης Περιβάλλοντος» για την Α’, Β’, Γ’, Δ΄ Δημοτικού και «Φυσικά – Ερευνώ & Ανακαλύπτω» για την Ε’, Στ’ τάξη.
Η «Μελέτη Περιβάλλοντος» αποτελεί ένα κατεξοχήν διαθεματικό και διεπιστημονικό μάθημα με διακριτή θέση στο Αναλυτικό Πρόγραµµα. Στη Μελέτη του Περιβάλλοντος ενσωματώνονται σκοποί και εννοιολογικά εργαλεία, βασικά από το φυσικό περιβάλλον, αλλά και από το κοινωνικό, πολιτισμικό, ιστορικό και οικονομικό περιβάλλον μάθησης. Το μάθημα οργανώνεται γύρω από τρεις γνωστικούς άξονες, το φυσικό περιβάλλον, το ανθρωπογενές περιβάλλον και την αλληλεπίδρασή τους, με ελικοειδή επαναφορά θεματικών και διεύρυνσή τους με νέες από τάξη σε τάξη, ώστε να εξασφαλίζεται η συνοχή και η ενεργός σύνδεση της γνώσης.
Το μάθημα «Φυσικά – Ερευνώ & Ανακαλύπτω» ασχολείται κατεξοχήν με τη μελέτη φαινομένων και διαδικασιών και από τα τρία διακριτά πεδία των Φυσικών Επιστημών στο σχολικό περιβάλλον, τη Βιολογία, τη Φυσική και τη Χημεία. Το βασικό εργαλείο για τη μελέτη τους είναι η διερευνητική-ανακαλυπτική μέθοδος. Οι μαθητές με τη βοήθεια και την καθοδήγηση των εκπαιδευτικών παρατηρούν, θέτουν ερωτήματα, διατυπώνουν υποθέσεις, κάνουν πειράματα, καταγράφουν τις παρατηρήσεις-μετρήσεις, ελέγχουν αν οι υποθέσεις τους είναι σωστές, συζητούν και συγκρίνουν τις παρατηρήσεις τους με αυτές των συμμαθητών τους και τελικά καταλήγουν σε συμπεράσματα που επιβεβαιώνουν ή απορρίπτουν τις υποθέσεις τους και τους οδηγούν σε νέες.
Β) Προγράμματα & Παρεμβάσεις στο Αναλυτικό Πρόγραμμα
Πιο συγκεκριμένα, στα Εκπαιδευτήρια Γείτονα οι μικροί μαθητές μπαίνουν στον ρόλο του «μικρού επιστήμονα» από την Α’ Δημοτικού και τοποθετούνται στο κέντρο της μαθησιακής διαδικασίας. Τα σύγχρονα προγράμματα και οι ειδικά σχεδιασμένες διδακτικές παρεμβάσεις διευκολύνουν τη μάθηση έτσι ώστε αυτή να συντελείται με τρόπο φυσικό σε αυθεντικά περιβάλλοντα μάθησης και διδασκαλίας.
Το «ταξίδι» τους στο μαγικό κόσμο των Φυσικών Επιστημών ξεκινά με τα επιπλέον του αναλυτικού προγράμματος εκπαιδευτικά προγράμματα.
Α΄ Δημοτικού : «Ερευνώ τον Φυσικό Κόσμο», «Στερεά – Υγρά – Αέρια», «Μαγνήτες», «Μαθαίνω για το διάστημα»
Β΄ Δημοτικού: «Γνωρίζω τα Φυτά» (Α’ μέρος), «O Θαυμαστός Κόσμος των Ζώων» (Α’ μέρος), «Μαθαίνω για το Νερό, τον Αέρα, τα Στερεά, τα Υγρά και τα Αέρια», «Γνωρίζω το Σώμα μου», «Μικροί Μετεωρολόγοι».
Γ΄ Δημοτικού: «Παρατηρώντας τα Φυτά» (Β’ Μέρος), «Eμείς και τα Ζώα» (Β’ μέρος), «Μαθαίνω για τους Χάρτες», «Εξερευνητές του Διαστήματος Ι», «Μαθαίνω για την Ενέργεια».
Δ΄ Δημοτικού: «Χάρτες και Πολιτισμοί», « Η Φύση είναι το Σπίτι μας», «Μικροί Βοτανολόγοι», «Γνωρίζουμε και Προσέχουμε το Σώμα μας», «Εξερευνητές του Διαστήματος ΙΙ»
Ε΄ Δημοτικού: «Μάζα και Βάρος», «Εξερευνητές του Διαστήματος ΙΙΙ»
Στ΄ Δημοτικού: «Κινητήρας και γεννήτρια», «Ενέργεια – Κόστος και Εξοικονόμηση», «Μαθαίνω τις Βασικές Αρχές της Μετεωρολογίας»
Γ) Ο Σχεδιασμός – Η Αξιολόγηση
Οι μαθητές χρησιμοποιούν σύγχρονο εκπαιδευτικό υλικό, προσαρμοσμένο στις ανάγκες τους, που επιμελείται το Τμήμα Φυσικών Επιστημών του Σχολείου σε συνεργασία με τους δασκάλους του Δημοτικού. Το εκπαιδευτικό υλικό σχεδιάζεται παίρνοντας υπόψη τις σύγχρονες τάσεις της διδακτικής των Φ.Ε και της διεθνούς βιβλιογραφίας.
Ομάδα καθηγητών του τμήματος Φυσικών Επιστημών υποστηρίζει τον σχεδιασμό και την πραγματοποίηση αυτών των προγραμμάτων, ώστε να διασφαλίζεται τόσο η επιστημονική και παιδαγωγική εγκυρότητά τους, όσο και η συνοχή των γνώσεων, με τη σύνδεση και τη διαδοχική διεύρυνση της θεματολογίας από τάξη σε τάξη από το Νηπιαγωγείο έως και το Λύκειο. Η ομάδα αυτή συνεδριάζει με τους δασκάλους κάθε εβδομάδα, συζητά ζητήματα σχετικά με το περιεχόμενο και τη διδασκαλία του μαθήματος, παρακολουθεί την πορεία των αναλυτικών προγραμματισμών του μαθήματος για κάθε τάξη που συντάσσονται στην αρχή κάθε σχολικής χρονιάς, αξιολογεί και πραγματοποιεί τις αναγκαίες παρεμβάσεις σε κάθε περίπτωση.
Θα πρέπει να τονιστεί πως όλες οι διδακτικές παρεμβάσεις, τα προγράμματα και οι καινοτόμες εκπαιδευτικές δραστηριότητες που σχεδιάζει και υλοποιεί το τμήμα Φυσικών Επιστημών στο Δημοτικό σε συνεργασία με τους δασκάλους, υπόκεινται σε συνεχή αξιολόγηση, που περιλαμβάνει σαφή κριτήρια και μετρήσιμους δείκτες αποτελεσματικότητας όπως:
Δ) Πρόσθετα εκπαιδευτικά προγράμματα
Πανελλήνιος Διαγωνισμός Φυσικών Δημοτικού
Ο διαγωνισμός διοργανώνεται από την Ένωση Ελλήνων Φυσικών (Ε.Ε.Φ.), απευθύνεται στους μαθητές των δύο τελευταίων τάξεων (Ε' και Στ') των Δημοτικών Σχολείων της χώρας και διεξάγεται σε δύο φάσεις. Η Α’ φάση γίνεται διαδικτυακά. Η Β’ φάση γίνεται σε εξεταστικά κέντρα που ορίζουν οι διοργανωτές. Εκπαιδευτικοί του Τμήματος Φυσικών Επιστημών προετοιμάζουν τους μαθητές που διακρίνονται στην Α’ φάση και εκπροσωπούν το σχολείο μας στη Β’ φάση του Διαγωνισμού.
Διαγωνισμός Κατασκευών και Πειραμάτων
Ο διαγωνισμός κατασκευών και πειραμάτων διοργανώνεται από το τμήμα Φυσικών Επιστημών και απευθύνεται στους μαθητές των δύο τελευταίων τάξεων (Ε’ και Στ΄) του Δημοτικού του σχολείου μας. Στο πλαίσιο του διαγωνισμού, οι μαθητές συγκροτούν μικρές ομάδες με σκοπό να σχεδιάσουν και να υλοποιήσουν μια κατασκευή ή ένα επιστημονικό πείραμα. Εμπνευσμένοι από το μάθημα των Φυσικών και με οδηγό την πλούσια φαντασία τους, οι μαθητές κάθε χρόνο δημιουργούν εντυπωσιακά πειράματα και κατασκευές τις οποίες και παρουσιάζουν στους συμμαθητές τους σε ειδική εκδήλωση. Με τη συμμετοχή τους στον διαγωνισμό οι μαθητές εξοικειώνονται με την πειραματική διαδικασία και αναπτύσσουν δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων, συνεργασίας και επικοινωνίας.
Μορφωτικές επισκέψεις και δραστηριότητες
Οι μη τυπικές δραστηριότητες για τους μαθητές του Δημοτικού ολοκληρώνονται με μια σειρά επιμορφωτικών επισκέψεων σε εκπαιδευτικούς προορισμούς, όπως το Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας και το Κέντρο ΓΑΙΑ, το Κέντρο Διάσωσης Θαλασσίων Χελωνών ΑΡΧΕΛΩΝ, το Κέντρο Ανακύκλωσης Κουτιών Αλουμινίου, το Ίδρυμα Ευγενίδου με το Πλανητάριο και το Κέντρο Επιστήμης & Τεχνολογίας, το Αττικό Ζωολογικό Πάρκο, τις περιβαλλοντικές εκθέσεις της HELMEPA, το Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας κ.ά.
Σκοπός της διδασκαλίας του μαθήματος Φυσικών Επιστημών είναι η παροχή γνώσεων για τις βασικές αρχές και τους νόμους που διέπουν τον φυσικό κόσμο, η ερμηνεία των φυσικών φαινομένων και των τεχνολογικών εφαρμογών, αλλά και η καλλιέργεια δεξιοτήτων κριτικής σκέψης, δημιουργικότητας, συνεργασίας, επικοινωνίας, τεχνολογικού και ψηφιακού γραμματισμού. Γνώσεις και δεξιότητες ιδιαίτερα χρήσιμες στη σύγχρονη εποχή, καθώς βοηθούν και συμβάλλουν στη διαμόρφωση μιας υπεύθυνης στάσης ζωής. Η κατανόηση των Φυσικών Επιστημών από τα ευρύτερα κοινωνικά στρώματα είναι σημαντική για την οικονομική ανάπτυξη αλλά και τη ζωή, την ανεξαρτησία και την αυτονομία του κάθε ατόμου.
Είναι προφανές πλέον σήμερα ότι η εκπαίδευση στις Φυσικές Επιστήμες είναι μεγάλης σπουδαιότητας για τη δημοκρατική συμμετοχή των πολιτών σε έναν κόσμο με κυρίαρχα τα ζητήματα και τις προκλήσεις που αφορούν τις Επιστήμες και την Τεχνολογία (τεχνητή νοημοσύνη, κλιματική κρίση, πανδημία κ.ά.).
Η διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών στο σχολείο μας σχεδιάζεται με ενιαία εκπαιδευτική αντίληψη για όλες τις βαθμίδες από το Νηπιαγωγείο έως και το Λύκειο. Εμπλουτίζεται με μια σειρά προγραμμάτων που καταρτίζονται με βάση το Αναλυτικό Πρόγραμμα του Υπουργείου Παιδείας, αλλά και τη διεθνή εμπειρία και βιβλιογραφία. Βασικοί στόχοι και χαρακτηριστικά τους είναι:
- H επιδίωξη της αλλαγής στις ιδέες και στις απόψεις των μαθητών για τα φυσικά φαινόμενα και τις φυσικές διαδικασίες, που διαμορφώνουν οι ίδιοι από τις εμπειρίες τους στην καθημερινή ζωή εκτός σχολικής τάξης, ώστε να γίνουν συμβατές με τις επιστημονικές απόψεις.
- H πρόκληση της περιέργειας των μαθητών προσφέροντάς τους όσο το δυνατόν περισσότερες εμπειρίες σε σχέση με το φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον.
- H ενθάρρυνση της επικοινωνίας και ανταλλαγής απόψεων μεταξύ των μαθητών, όταν συνεργάζονται σε μικρές ομάδες.
- H εμπλοκή των μαθητών σε ποικίλες δραστηριότητες στη φύση, στην τάξη και στα εργαστήρια Φυσικών Επιστημών του σχολείου μας, μέσω μιας διεπιστημονικής προσέγγισης των θεμάτων και τέλος
- Η ενθάρρυνση των μαθητών να θέτουν ερωτήματα, να παρατηρούν, να κάνουν υποθέσεις, να πειραματίζονται και να εξάγουν συμπεράσματα, που απαντούν στα ερωτήματα και τις υποθέσεις τους, και έτσι να ασκούνται στον ορθολογισμό και να καλλιεργούν την κριτική σκέψη. Με αυτόν τον τρόπο μπορούν να προσεγγίζουν και να επιλύουν προβλήματα που συναντούν στην καθημερινότητά τους, σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους, ως ενεργοί πολίτες και δημιουργικοί άνθρωποι.
Για την επίτευξη των παραπάνω στόχων, εφαρμόζουμε ποικίλες διδακτικές μεθόδους, όπως τα ομαδικά πειράματα, τα πειράματα επίδειξης, τις ερευνητικές εργασίες, τις δραστηριότητες πεδίου (δηλαδή στον φυσικό χώρο που συμβαίνει το φαινόμενο ή η διαδικασία εκτός τάξης και εργαστηρίου), τη χρήση ψηφιακών εργαλείων για την αναπαράσταση και διερεύνηση των φαινομένων στον υπολογιστή κ.ά. Επίσης, οι μαθητές καλούνται να συμμετέχουν σε μια σειρά μη τυπικών εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων, όπως οι ευρωπαϊκοί, οι πανελλήνιοι και οι ενδοσχολικοί διαγωνισμοί γνώσεων, κατασκευών και πειραμάτων, τα μαθητικά συνέδρια, οι μορφωτικές επισκέψεις σε εκπαιδευτικά και ερευνητικά ιδρύματα, μουσεία κ.λπ., στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
Στα σχολείο μας λειτουργούν 7 πλήρως εξοπλισμένα εργαστήρια Φυσικών Επιστημών (3 εργαστήρια Φυσικής, 2 εργαστήρια Χημείας, 1 εργαστήριο Βιολογίας, 1 εργαστήριο Αστρονομίας) και 2 αίθουσες- παρασκευαστήρια, τα οποία υποστηρίζονται από δύο μόνιμους εκπαιδευτικούς – Υπευθύνους Εργαστηρίων. Το μάθημα στο εργαστήριο γίνεται πάντα με την παρουσία δύο εκπαιδευτικών, τον δάσκαλο του τμήματος και τον υπεύθυνο του αντίστοιχου εργαστηρίου. Με τον τρόπο αυτό ο κάθε εκπαιδευτικός έχει περισσότερο χρόνο να ασχοληθεί με κάθε μαθητή για την επίτευξη των στόχων του μαθήματος.
Οι Φυσικές Επιστήμες στο Δημοτικό
Α) Το αναλυτικό πρόγραμμα
Οι Φυσικές Επιστήμες στο Δημοτικό διδάσκονται στα μαθήματα της «Μελέτης Περιβάλλοντος» για την Α’, Β’, Γ’, Δ΄ Δημοτικού και «Φυσικά – Ερευνώ & Ανακαλύπτω» για την Ε’, Στ’ τάξη.
Η «Μελέτη Περιβάλλοντος» αποτελεί ένα κατεξοχήν διαθεματικό και διεπιστημονικό μάθημα με διακριτή θέση στο Αναλυτικό Πρόγραµµα. Στη Μελέτη του Περιβάλλοντος ενσωματώνονται σκοποί και εννοιολογικά εργαλεία, βασικά από το φυσικό περιβάλλον, αλλά και από το κοινωνικό, πολιτισμικό, ιστορικό και οικονομικό περιβάλλον μάθησης. Το μάθημα οργανώνεται γύρω από τρεις γνωστικούς άξονες, το φυσικό περιβάλλον, το ανθρωπογενές περιβάλλον και την αλληλεπίδρασή τους, με ελικοειδή επαναφορά θεματικών και διεύρυνσή τους με νέες από τάξη σε τάξη, ώστε να εξασφαλίζεται η συνοχή και η ενεργός σύνδεση της γνώσης.
Το μάθημα «Φυσικά – Ερευνώ & Ανακαλύπτω» ασχολείται κατεξοχήν με τη μελέτη φαινομένων και διαδικασιών και από τα τρία διακριτά πεδία των Φυσικών Επιστημών στο σχολικό περιβάλλον, τη Βιολογία, τη Φυσική και τη Χημεία. Το βασικό εργαλείο για τη μελέτη τους είναι η διερευνητική-ανακαλυπτική μέθοδος. Οι μαθητές με τη βοήθεια και την καθοδήγηση των εκπαιδευτικών παρατηρούν, θέτουν ερωτήματα, διατυπώνουν υποθέσεις, κάνουν πειράματα, καταγράφουν τις παρατηρήσεις-μετρήσεις, ελέγχουν αν οι υποθέσεις τους είναι σωστές, συζητούν και συγκρίνουν τις παρατηρήσεις τους με αυτές των συμμαθητών τους και τελικά καταλήγουν σε συμπεράσματα που επιβεβαιώνουν ή απορρίπτουν τις υποθέσεις τους και τους οδηγούν σε νέες.
Β) Προγράμματα & Παρεμβάσεις στο Αναλυτικό Πρόγραμμα
Πιο συγκεκριμένα, στα Εκπαιδευτήρια Γείτονα οι μικροί μαθητές μπαίνουν στον ρόλο του «μικρού επιστήμονα» από την Α’ Δημοτικού και τοποθετούνται στο κέντρο της μαθησιακής διαδικασίας. Τα σύγχρονα προγράμματα και οι ειδικά σχεδιασμένες διδακτικές παρεμβάσεις διευκολύνουν τη μάθηση έτσι ώστε αυτή να συντελείται με τρόπο φυσικό σε αυθεντικά περιβάλλοντα μάθησης και διδασκαλίας.
Το «ταξίδι» τους στο μαγικό κόσμο των Φυσικών Επιστημών ξεκινά με τα επιπλέον του αναλυτικού προγράμματος εκπαιδευτικά προγράμματα.
Α΄ Δημοτικού : «Ερευνώ τον Φυσικό Κόσμο», «Στερεά – Υγρά – Αέρια», «Μαγνήτες», «Μαθαίνω για το διάστημα»
Β΄ Δημοτικού: «Γνωρίζω τα Φυτά» (Α’ μέρος), «O Θαυμαστός Κόσμος των Ζώων» (Α’ μέρος), «Μαθαίνω για το Νερό, τον Αέρα, τα Στερεά, τα Υγρά και τα Αέρια», «Γνωρίζω το Σώμα μου», «Μικροί Μετεωρολόγοι».
Γ΄ Δημοτικού: «Παρατηρώντας τα Φυτά» (Β’ Μέρος), «Eμείς και τα Ζώα» (Β’ μέρος), «Μαθαίνω για τους Χάρτες», «Εξερευνητές του Διαστήματος Ι», «Μαθαίνω για την Ενέργεια».
Δ΄ Δημοτικού: «Χάρτες και Πολιτισμοί», « Η Φύση είναι το Σπίτι μας», «Μικροί Βοτανολόγοι», «Γνωρίζουμε και Προσέχουμε το Σώμα μας», «Εξερευνητές του Διαστήματος ΙΙ»
Ε΄ Δημοτικού: «Μάζα και Βάρος», «Εξερευνητές του Διαστήματος ΙΙΙ»
Στ΄ Δημοτικού: «Κινητήρας και γεννήτρια», «Ενέργεια – Κόστος και Εξοικονόμηση», «Μαθαίνω τις Βασικές Αρχές της Μετεωρολογίας»
Γ) Ο Σχεδιασμός – Η Αξιολόγηση
Οι μαθητές χρησιμοποιούν σύγχρονο εκπαιδευτικό υλικό, προσαρμοσμένο στις ανάγκες τους, που επιμελείται το Τμήμα Φυσικών Επιστημών του Σχολείου σε συνεργασία με τους δασκάλους του Δημοτικού. Το εκπαιδευτικό υλικό σχεδιάζεται παίρνοντας υπόψη τις σύγχρονες τάσεις της διδακτικής των Φ.Ε και της διεθνούς βιβλιογραφίας.
Ομάδα καθηγητών του τμήματος Φυσικών Επιστημών υποστηρίζει τον σχεδιασμό και την πραγματοποίηση αυτών των προγραμμάτων, ώστε να διασφαλίζεται τόσο η επιστημονική και παιδαγωγική εγκυρότητά τους, όσο και η συνοχή των γνώσεων, με τη σύνδεση και τη διαδοχική διεύρυνση της θεματολογίας από τάξη σε τάξη από το Νηπιαγωγείο έως και το Λύκειο. Η ομάδα αυτή συνεδριάζει με τους δασκάλους κάθε εβδομάδα, συζητά ζητήματα σχετικά με το περιεχόμενο και τη διδασκαλία του μαθήματος, παρακολουθεί την πορεία των αναλυτικών προγραμματισμών του μαθήματος για κάθε τάξη που συντάσσονται στην αρχή κάθε σχολικής χρονιάς, αξιολογεί και πραγματοποιεί τις αναγκαίες παρεμβάσεις σε κάθε περίπτωση.
Θα πρέπει να τονιστεί πως όλες οι διδακτικές παρεμβάσεις, τα προγράμματα και οι καινοτόμες εκπαιδευτικές δραστηριότητες που σχεδιάζει και υλοποιεί το τμήμα Φυσικών Επιστημών στο Δημοτικό σε συνεργασία με τους δασκάλους, υπόκεινται σε συνεχή αξιολόγηση, που περιλαμβάνει σαφή κριτήρια και μετρήσιμους δείκτες αποτελεσματικότητας όπως:
- την ύπαρξη ρεαλιστικών και καθορισμένων με σαφήνεια διδακτικών στόχων
- την ανταπόκριση στις ανάγκες, τα ενδιαφέροντα και τις δυνατότητες των μαθητών
- την ενίσχυση, καλλιέργεια και ανάπτυξη δεξιοτήτων συνεργασίας, επικοινωνίας, δημιουργικότητας και κριτικής ικανότητας των μαθητών
- το περιεχόμενο και τη μορφή του εκπαιδευτικού υλικού που χρησιμοποιείται από τους μαθητές κ.λπ.
Δ) Πρόσθετα εκπαιδευτικά προγράμματα
Πανελλήνιος Διαγωνισμός Φυσικών Δημοτικού
Ο διαγωνισμός διοργανώνεται από την Ένωση Ελλήνων Φυσικών (Ε.Ε.Φ.), απευθύνεται στους μαθητές των δύο τελευταίων τάξεων (Ε' και Στ') των Δημοτικών Σχολείων της χώρας και διεξάγεται σε δύο φάσεις. Η Α’ φάση γίνεται διαδικτυακά. Η Β’ φάση γίνεται σε εξεταστικά κέντρα που ορίζουν οι διοργανωτές. Εκπαιδευτικοί του Τμήματος Φυσικών Επιστημών προετοιμάζουν τους μαθητές που διακρίνονται στην Α’ φάση και εκπροσωπούν το σχολείο μας στη Β’ φάση του Διαγωνισμού.
Διαγωνισμός Κατασκευών και Πειραμάτων
Ο διαγωνισμός κατασκευών και πειραμάτων διοργανώνεται από το τμήμα Φυσικών Επιστημών και απευθύνεται στους μαθητές των δύο τελευταίων τάξεων (Ε’ και Στ΄) του Δημοτικού του σχολείου μας. Στο πλαίσιο του διαγωνισμού, οι μαθητές συγκροτούν μικρές ομάδες με σκοπό να σχεδιάσουν και να υλοποιήσουν μια κατασκευή ή ένα επιστημονικό πείραμα. Εμπνευσμένοι από το μάθημα των Φυσικών και με οδηγό την πλούσια φαντασία τους, οι μαθητές κάθε χρόνο δημιουργούν εντυπωσιακά πειράματα και κατασκευές τις οποίες και παρουσιάζουν στους συμμαθητές τους σε ειδική εκδήλωση. Με τη συμμετοχή τους στον διαγωνισμό οι μαθητές εξοικειώνονται με την πειραματική διαδικασία και αναπτύσσουν δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων, συνεργασίας και επικοινωνίας.
Μορφωτικές επισκέψεις και δραστηριότητες
Οι μη τυπικές δραστηριότητες για τους μαθητές του Δημοτικού ολοκληρώνονται με μια σειρά επιμορφωτικών επισκέψεων σε εκπαιδευτικούς προορισμούς, όπως το Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας και το Κέντρο ΓΑΙΑ, το Κέντρο Διάσωσης Θαλασσίων Χελωνών ΑΡΧΕΛΩΝ, το Κέντρο Ανακύκλωσης Κουτιών Αλουμινίου, το Ίδρυμα Ευγενίδου με το Πλανητάριο και το Κέντρο Επιστήμης & Τεχνολογίας, το Αττικό Ζωολογικό Πάρκο, τις περιβαλλοντικές εκθέσεις της HELMEPA, το Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας κ.ά.
