Περιηγήσεις μαθητών
Το Πρόγραμμα «Περιηγήσεις Μαθητών» αναπτύχθηκε για πρώτη φορά πριν από δέκα χρόνια, στο πλαίσιο του ανασχεδιασμού και επαναπροσδιορισμού όλων των προγραμμάτων του ΑΝΟΙΧΤΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ και στοχεύει:
Με το πρόγραμμα «Περιηγήσεις Μαθητών», που έχει ως θεματική ενότητα τα βουνά, δίνεται η ευκαιρία σε κάθε μαθητή που συμμετέχει, να προσεγγίσει τη γνώση, να την κατακτήσει και να τη χρησιμοποιήσει αποτελεσματικά, αποκτώντας παράλληλα μια σειρά από δεξιότητες και στρατηγικές μεταφοράς της μάθησης σε άλλες περιοχές. Ακόμη, μέσα από τις ανοιχτές εκπαιδευτικές διαδικασίες του προγράμματος, κάθε μαθητής προετοιμάζεται για το πεδίο της «επικείμενης ανάπτυξης». Κάθε μαθητής για παράδειγμα, θα μπορεί, αφού θα έχει κατάλληλα εκπαιδευτεί, να αντλεί, να καταγράφει και να προβάλλει πληροφορίες από την «Περιήγηση». Προετοιμάζεται, έτσι, αποτελεσματικά, ώστε με ευχέρεια να δραστηριοποιείται σε ανάλογα προγράμματα των μεγαλύτερων τάξεων του Δημοτικού αλλά και του Γυμνασίου και του Λυκείου.
Διδακτική μέθοδος
Είναι σημαντικό να τονίσουμε, πως η δημιουργική προσέγγιση της γνώσης και η πολύπλευρη ανάπτυξη του μαθητή προϋποθέτουν την ύπαρξη μιας κατάλληλης παιδαγωγικής μεθοδολογίας. Στην περίπτωση του Προγράμματος «Περιηγήσεις Μαθητών», τα υπό μελέτη θέματα αντιμετωπίζονται σύμφωνα με τις αρχές της διαθεματικής προσέγγισης της γνώσης: κάθε συγκεκριμένο θέμα εξετάζεται από πολλές οπτικές γωνίες και διάφορα επιστημονικά πεδία, ενώ ταυτόχρονα καλλιεργούνται μια σειρά από δεξιότητες, στάσεις και αξίες ζωής. Η μάθηση αντιμετωπίζεται, όχι ως επιδιωκόμενο προϊόν αλλά ως διαδικασία αυτενέργειας και ανακάλυψης. Σε κάθε περίπτωση η προσέγγιση της γνώσης είναι ενεργητική και αποσκοπεί στην ενεργοποίηση όλων των διαδικασιών μάθησης: νοητικών, σωματικών, ψυχοκινητικών και συναισθηματικών.
Σε κάθε περιήγηση, τα διακριτά μαθήματα του αναλυτικού προγράμματος (Ελληνική Γλώσσα, Μαθηματικά, Ιστορία, Γεωγραφία, Αγγλικά, Γαλλικά, Γερμανικά κ.ά.) συνεισφέρουν στην προσέγγιση του εξεταζόμενου θέματος, δίδοντας τη δυνατότητα σε μαθητές και δασκάλους να το εξετάζουν πολύπλευρα μέσα από εικαστικές, μουσικές, λαογραφικές, φυτολογικές, ανθρωπολογικές, γλωσσικές, μαθηματικές ή και γεωγραφικές «διαδρομές». Κι όσο κι αν η διαθεματική προσέγγιση της γνώσης θεωρείται σήμερα καινοτομία, αξιοσημείωτο είναι πως, αιώνες πριν, ο Πλάτωνας αναφέρει στη «Πολιτεία» του:
«…τα μαθήματα που ασύνδετα διδάχτηκαν (οι εικοσάχρονοι) στην παιδική ηλικία πρέπει να ενοποιηθούν για να συνοψίσουν τη συνάφεια των μαθημάτων μεταξύ τους και προς τη φύση του όντος. Μόνο μια τέτοια μάθηση θα είναι πραγματικά μόνιμη σ’ αυτούς που θα την κάνουν κτήμα τους»
- στην ενεργοποίηση και ανάδειξη όλων των εν δυνάμει στοιχείων και χαρισμάτων κάθε παιδιού
- στην καλλιέργεια της κριτικής σκέψης και την ανάπτυξη της ικανότητας για παρατήρηση, έρευνα, επεξήγηση και ελεύθερη έκφραση (εικαστική, λογοτεχνική, μουσική, χορευτική κ.ά.),
- στην κατανόηση της αξίας της συλλογικότητας, της συνεργασίας και της αμοιβαιότητας
- στην ικανότητα μεταφοράς και αξιοποίησης γνώσεων και εμπειριών
- στη δημιουργία πεδίου συνεργασίας ανάμεσα στους αυτοτελείς επιστημονικούς κλάδους και στην αντιμετώπιση της γνώσης ως ενιαίας ολότητας.
Με το πρόγραμμα «Περιηγήσεις Μαθητών», που έχει ως θεματική ενότητα τα βουνά, δίνεται η ευκαιρία σε κάθε μαθητή που συμμετέχει, να προσεγγίσει τη γνώση, να την κατακτήσει και να τη χρησιμοποιήσει αποτελεσματικά, αποκτώντας παράλληλα μια σειρά από δεξιότητες και στρατηγικές μεταφοράς της μάθησης σε άλλες περιοχές. Ακόμη, μέσα από τις ανοιχτές εκπαιδευτικές διαδικασίες του προγράμματος, κάθε μαθητής προετοιμάζεται για το πεδίο της «επικείμενης ανάπτυξης». Κάθε μαθητής για παράδειγμα, θα μπορεί, αφού θα έχει κατάλληλα εκπαιδευτεί, να αντλεί, να καταγράφει και να προβάλλει πληροφορίες από την «Περιήγηση». Προετοιμάζεται, έτσι, αποτελεσματικά, ώστε με ευχέρεια να δραστηριοποιείται σε ανάλογα προγράμματα των μεγαλύτερων τάξεων του Δημοτικού αλλά και του Γυμνασίου και του Λυκείου.
Διδακτική μέθοδος
Είναι σημαντικό να τονίσουμε, πως η δημιουργική προσέγγιση της γνώσης και η πολύπλευρη ανάπτυξη του μαθητή προϋποθέτουν την ύπαρξη μιας κατάλληλης παιδαγωγικής μεθοδολογίας. Στην περίπτωση του Προγράμματος «Περιηγήσεις Μαθητών», τα υπό μελέτη θέματα αντιμετωπίζονται σύμφωνα με τις αρχές της διαθεματικής προσέγγισης της γνώσης: κάθε συγκεκριμένο θέμα εξετάζεται από πολλές οπτικές γωνίες και διάφορα επιστημονικά πεδία, ενώ ταυτόχρονα καλλιεργούνται μια σειρά από δεξιότητες, στάσεις και αξίες ζωής. Η μάθηση αντιμετωπίζεται, όχι ως επιδιωκόμενο προϊόν αλλά ως διαδικασία αυτενέργειας και ανακάλυψης. Σε κάθε περίπτωση η προσέγγιση της γνώσης είναι ενεργητική και αποσκοπεί στην ενεργοποίηση όλων των διαδικασιών μάθησης: νοητικών, σωματικών, ψυχοκινητικών και συναισθηματικών.
Σε κάθε περιήγηση, τα διακριτά μαθήματα του αναλυτικού προγράμματος (Ελληνική Γλώσσα, Μαθηματικά, Ιστορία, Γεωγραφία, Αγγλικά, Γαλλικά, Γερμανικά κ.ά.) συνεισφέρουν στην προσέγγιση του εξεταζόμενου θέματος, δίδοντας τη δυνατότητα σε μαθητές και δασκάλους να το εξετάζουν πολύπλευρα μέσα από εικαστικές, μουσικές, λαογραφικές, φυτολογικές, ανθρωπολογικές, γλωσσικές, μαθηματικές ή και γεωγραφικές «διαδρομές». Κι όσο κι αν η διαθεματική προσέγγιση της γνώσης θεωρείται σήμερα καινοτομία, αξιοσημείωτο είναι πως, αιώνες πριν, ο Πλάτωνας αναφέρει στη «Πολιτεία» του:
«…τα μαθήματα που ασύνδετα διδάχτηκαν (οι εικοσάχρονοι) στην παιδική ηλικία πρέπει να ενοποιηθούν για να συνοψίσουν τη συνάφεια των μαθημάτων μεταξύ τους και προς τη φύση του όντος. Μόνο μια τέτοια μάθηση θα είναι πραγματικά μόνιμη σ’ αυτούς που θα την κάνουν κτήμα τους»
