Πολιτική ανάπτυξης συλλογής
Σκοπός της σχολικής βιβλιοθήκης των Εκπαιδευτηρίων Γείτονα είναι να υποστηρίζει την εκπαιδευτική διαδικασία, να δημιουργεί νέους αναγνώστες, να δίνει εύκολη πρόσβαση στην πληροφορία και την γνώση, να συνεργάζεται με τους μαθητές, τους γονείς, τους εκπαιδευτικούς και την διοίκηση ώστε να επιτυγχάνονται οι στόχοι του σχολείου.
Για να επιτευχθούν τα παραπάνω, χρειάζεται ένας στρατηγικός σχεδιασμός σύμφωνα με τον οποίο η βιβλιοθήκη αναπτύσσει τη συλλογή της. Η πολιτική ανάπτυξης συλλογής μιας βιβλιοθήκης διαμορφώνει αυτό το πλαίσιο εργασίας και πρακτικά αποτελεί έναν οδηγό για την δημιουργία μια πλήρους και ποιοτικής συλλογής.
Η ευθύνη για την διαμόρφωση της συλλογής επεκτείνεται σε όλα τα μέλη της κοινότητας. Πέρα από τις δωρεές υλικού (βλ. Πολιτική αποδοχής δωρεών), αιτήματα και προτάσεις για την προμήθεια νέων βιβλίων ζητούνται και υποβάλλονται από τους εκπαιδευτικούς και τους μαθητές του σχολείου. Η ένταξη των νέων βιβλίων στην συλλογή, γίνεται με την χρήση βιβλιοθηκονομικών προτύπων και κανόνων.
Η διατύπωση και η εφαρμογή της πολιτικής ανάπτυξης είναι μια πολύπλοκη διαδικασία και απαιτεί μια ολοκληρωμένη εικόνα της συλλογής. Η γνώση αυτή προκύπτει εμπειρικά μέσα από την καθημερινή εργασία, ενώ μπορεί να συνδυαστεί με στατιστικά δεδομένα που αφορούν τη συλλογή και τις αναγνωστικές προτιμήσεις των χρηστών.
Όπως αναφέρθηκε στόχος μια σχολικής βιβλιοθήκης είναι να παρέχει στους χρήστες σύγχρονο πληροφοριακό υλικό και όχι απαραίτητα να διατηρεί αντίτυπα παλαιών βιβλίων, όπως θα έκανε για παράδειγμα μια εθνική βιβλιοθήκη. Ακόμα, θα πρέπει να έχει γίνει πρόβλεψη ώστε ο φυσικός χώρος της βιβλιοθήκης (βιβλιοστάσια) να μπορούν να ενσωματώνουν νέα βιβλία σε βάθος χρόνου. Με βάση τα παραπάνω επιβάλλεται και η απόσυρση από την συλλογή υλικού, το οποίο είναι φθαρμένο, αχρησιμοποίητο, ή απαρχαιωμένο.
Συνοπτικά, ορισμένοι παράμετροι με τους οποίους το υλικό επιλέγεται και ιεραρχείται είναι: η χρονολογία έκδοσης, εάν δηλαδή ένα βιβλίο είναι σύγχρονο και μεταφέρει τις νεότερες τεχνολογικές, επιστημονικές, κοινωνικές εξελίξεις, θεωρήσεις. Η θεματολογία του, η κατηγορία του (λογοτεχνικά, πληροφοριακά), οι ηλικίες στις οποίες απευθύνεται, ο επιστημονικός κλάδος στον οποίο ανήκει. Επίσης η διαχρονικότητά του, η λογοτεχνική αξία που έχει ως πολιτισμικό αγαθό, όπως και οι αξίες που προβάλει. Η επιστημονική ακρίβεια και πληρότητα με την οποία καλύπτει ένα θέμα. Επίσης, οι συντελεστές του (ο συγγραφέας, εκδότης, μεταφραστής, εικονογράφος). Άλλοι λοιποί παράγοντες όπως το υλικό κατασκευής, η δημοτικότητα, κριτικές, διακρίσεις.
H πολιτική ανάπτυξης συλλογής αποτελεί ένα σύνολο καλών πρακτικών όπου εφαρμόζονται σε καθημερινή βάση και αναπροσαρμόζονται ανάλογα με τις υπάρχουσες ανάγκες.
Για να επιτευχθούν τα παραπάνω, χρειάζεται ένας στρατηγικός σχεδιασμός σύμφωνα με τον οποίο η βιβλιοθήκη αναπτύσσει τη συλλογή της. Η πολιτική ανάπτυξης συλλογής μιας βιβλιοθήκης διαμορφώνει αυτό το πλαίσιο εργασίας και πρακτικά αποτελεί έναν οδηγό για την δημιουργία μια πλήρους και ποιοτικής συλλογής.
Η ευθύνη για την διαμόρφωση της συλλογής επεκτείνεται σε όλα τα μέλη της κοινότητας. Πέρα από τις δωρεές υλικού (βλ. Πολιτική αποδοχής δωρεών), αιτήματα και προτάσεις για την προμήθεια νέων βιβλίων ζητούνται και υποβάλλονται από τους εκπαιδευτικούς και τους μαθητές του σχολείου. Η ένταξη των νέων βιβλίων στην συλλογή, γίνεται με την χρήση βιβλιοθηκονομικών προτύπων και κανόνων.
Η διατύπωση και η εφαρμογή της πολιτικής ανάπτυξης είναι μια πολύπλοκη διαδικασία και απαιτεί μια ολοκληρωμένη εικόνα της συλλογής. Η γνώση αυτή προκύπτει εμπειρικά μέσα από την καθημερινή εργασία, ενώ μπορεί να συνδυαστεί με στατιστικά δεδομένα που αφορούν τη συλλογή και τις αναγνωστικές προτιμήσεις των χρηστών.
Όπως αναφέρθηκε στόχος μια σχολικής βιβλιοθήκης είναι να παρέχει στους χρήστες σύγχρονο πληροφοριακό υλικό και όχι απαραίτητα να διατηρεί αντίτυπα παλαιών βιβλίων, όπως θα έκανε για παράδειγμα μια εθνική βιβλιοθήκη. Ακόμα, θα πρέπει να έχει γίνει πρόβλεψη ώστε ο φυσικός χώρος της βιβλιοθήκης (βιβλιοστάσια) να μπορούν να ενσωματώνουν νέα βιβλία σε βάθος χρόνου. Με βάση τα παραπάνω επιβάλλεται και η απόσυρση από την συλλογή υλικού, το οποίο είναι φθαρμένο, αχρησιμοποίητο, ή απαρχαιωμένο.
Συνοπτικά, ορισμένοι παράμετροι με τους οποίους το υλικό επιλέγεται και ιεραρχείται είναι: η χρονολογία έκδοσης, εάν δηλαδή ένα βιβλίο είναι σύγχρονο και μεταφέρει τις νεότερες τεχνολογικές, επιστημονικές, κοινωνικές εξελίξεις, θεωρήσεις. Η θεματολογία του, η κατηγορία του (λογοτεχνικά, πληροφοριακά), οι ηλικίες στις οποίες απευθύνεται, ο επιστημονικός κλάδος στον οποίο ανήκει. Επίσης η διαχρονικότητά του, η λογοτεχνική αξία που έχει ως πολιτισμικό αγαθό, όπως και οι αξίες που προβάλει. Η επιστημονική ακρίβεια και πληρότητα με την οποία καλύπτει ένα θέμα. Επίσης, οι συντελεστές του (ο συγγραφέας, εκδότης, μεταφραστής, εικονογράφος). Άλλοι λοιποί παράγοντες όπως το υλικό κατασκευής, η δημοτικότητα, κριτικές, διακρίσεις.
H πολιτική ανάπτυξης συλλογής αποτελεί ένα σύνολο καλών πρακτικών όπου εφαρμόζονται σε καθημερινή βάση και αναπροσαρμόζονται ανάλογα με τις υπάρχουσες ανάγκες.
