ΕΙΠΑΝ για τις Βιβλιοδρομίες
Συγχαρητήρια στα Εκπαιδευτήρια Γείτονα για τις "Βιβλιοδρομίες" Της ΔΟΜΝΑΣ ΜΙΧΑΗΛΙΔΟΥ Υφυπουργού Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού Θα ήθελα να ευχαριστήσω τα εκπαιδευτήρια Γείτονα για την πρόσκληση στις «Βιβλιοδρομίες 2023», τον μεγαλύτερο διαγωνισμό ανάγνωσης παιδικού λογοτεχνικού βιβλίου. Ο θεσμός αυτός αποτελεί ένα εξαιρετικό παράδειγμα σύμπραξης της Ιδιωτικής με τη Δημόσια εκπαίδευση και ευχόμαστε να υπάρξουν περισσότερες ανάλογες δράσεις. |
Το λογοτεχνικό κείμενο στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση δεν είναι ένα απλό εργαλείο διδασκαλίας της γραμματικής και του συντακτικού της ελληνικής γλώσσας, αλλά ένας τρόπος σκέψης, έκφρασης και κατανόησης του κόσμου. Από το Δημοτικό ακόμη, μέσω της λογοτεχνίας μπορούμε να κατανοήσουμε την ανθρώπινη ψυχολογία, να εξερευνήσουμε άλλους κόσμους και να αναπτύξουμε τη σκέψη και τη φαντασία μας. Με τη λογοτεχνία μπορούμε να μάθουμε από τις εμπειρίες άλλων και να αναπτύξουμε τον κριτικό μας στοχασμό.
Στη σημερινή ψηφιακή εποχή, η φιλαναγνωσία είναι περισσότερο επίκαιρη και απαραίτητη από ποτέ. Ενώ η τεχνολογία μας προσφέρει αμέτρητες πηγές γνώσης και πληροφόρησης, το φυσικό λογοτεχνικό βιβλίο παραμένει μοναδικό: Μας διδάσκει διαχρονικές ηθικές αξίες και εμπνέει τη δημιουργικότητα. Επιπρόσθετα, η λογοτεχνία βοηθά στην ανάπτυξη της επικοινωνίας, της γραπτής έκφρασης αλλά και της κριτικής σκέψης.
Η πρωτοβουλία για το θέμα των επόμενων «Βιβλιοδρομιών» είναι πραγματικά αξιέπαινη. Ο σύγχρονος τρόπος ζωής έχει επηρεάσει τις σχέσεις στην οικογένεια. Οι αυξημένες επαγγελματικές υποχρεώσεις, οι νέες τεχνολογίες, ακόμα και η πρόσφατη πανδημία, έχουν διαμορφώσει ένα νέο πλαίσιο αλληλεπίδρασης μεταξύ των μελών της οικογένειας. Είναι λογικό λοιπόν τα παιδιά να αναρωτιούνται για την πολυπλοκότητα των σχέσεων αγάπης και αφοσίωσης που αναπτύσσονται μεταξύ τους, όπως με τους παππούδες και τις γιαγιάδες τους.
Η λογοτεχνία και οι τίτλοι που θα διαλέξουν οι μαθητές στο πλαίσιο του διαγωνισμού είναι ένας εξαιρετικός τρόπος μελέτης αυτών των σχέσεων και κατανόησης της σημασίας τους, μπορεί να δώσει νέο νόημα και βάθος στις προσωπικές εμπειρίες από τη συμβίωση με τις προηγούμενες γενιές.
Το μήνυμα που θέλω να στείλω στους μαθητές μας είναι ότι οι οικογενειακές σχέσεις είναι πολύτιμες και πρέπει να φροντίζουμε για αυτές. Η αγάπη, η κατανόηση και η αφοσίωση είναι οι θεμέλιοι λίθοι που δένουν τις γενιές μας μαζί και κάνουν την ελληνική οικογένεια μια ασφαλή και υποστηρικτική κοινότητα.
Εύχομαι λοιπόν τα εκπαιδευτήρια Γείτονα να συνεχίσουν το θεσμό των «Βιβλιοδρομιών» με την ίδια επιτυχία και γιατί όχι, τα επόμενα χρόνια, να διπλασιαστούν οι τίτλοι και τα παιδιά που θα συμμετέχουν. Ελπίζουμε πως και η υπόλοιπη εκπαιδευτική κοινότητα να εμπνευστεί και να ακολουθήσει το παράδειγμά τους. Θερμά συγχαρητήρια στους φετινούς νικητές αλλά και στους συμμετέχοντες.
Στη σημερινή ψηφιακή εποχή, η φιλαναγνωσία είναι περισσότερο επίκαιρη και απαραίτητη από ποτέ. Ενώ η τεχνολογία μας προσφέρει αμέτρητες πηγές γνώσης και πληροφόρησης, το φυσικό λογοτεχνικό βιβλίο παραμένει μοναδικό: Μας διδάσκει διαχρονικές ηθικές αξίες και εμπνέει τη δημιουργικότητα. Επιπρόσθετα, η λογοτεχνία βοηθά στην ανάπτυξη της επικοινωνίας, της γραπτής έκφρασης αλλά και της κριτικής σκέψης.
Η πρωτοβουλία για το θέμα των επόμενων «Βιβλιοδρομιών» είναι πραγματικά αξιέπαινη. Ο σύγχρονος τρόπος ζωής έχει επηρεάσει τις σχέσεις στην οικογένεια. Οι αυξημένες επαγγελματικές υποχρεώσεις, οι νέες τεχνολογίες, ακόμα και η πρόσφατη πανδημία, έχουν διαμορφώσει ένα νέο πλαίσιο αλληλεπίδρασης μεταξύ των μελών της οικογένειας. Είναι λογικό λοιπόν τα παιδιά να αναρωτιούνται για την πολυπλοκότητα των σχέσεων αγάπης και αφοσίωσης που αναπτύσσονται μεταξύ τους, όπως με τους παππούδες και τις γιαγιάδες τους.
Η λογοτεχνία και οι τίτλοι που θα διαλέξουν οι μαθητές στο πλαίσιο του διαγωνισμού είναι ένας εξαιρετικός τρόπος μελέτης αυτών των σχέσεων και κατανόησης της σημασίας τους, μπορεί να δώσει νέο νόημα και βάθος στις προσωπικές εμπειρίες από τη συμβίωση με τις προηγούμενες γενιές.
Το μήνυμα που θέλω να στείλω στους μαθητές μας είναι ότι οι οικογενειακές σχέσεις είναι πολύτιμες και πρέπει να φροντίζουμε για αυτές. Η αγάπη, η κατανόηση και η αφοσίωση είναι οι θεμέλιοι λίθοι που δένουν τις γενιές μας μαζί και κάνουν την ελληνική οικογένεια μια ασφαλή και υποστηρικτική κοινότητα.
Εύχομαι λοιπόν τα εκπαιδευτήρια Γείτονα να συνεχίσουν το θεσμό των «Βιβλιοδρομιών» με την ίδια επιτυχία και γιατί όχι, τα επόμενα χρόνια, να διπλασιαστούν οι τίτλοι και τα παιδιά που θα συμμετέχουν. Ελπίζουμε πως και η υπόλοιπη εκπαιδευτική κοινότητα να εμπνευστεί και να ακολουθήσει το παράδειγμά τους. Θερμά συγχαρητήρια στους φετινούς νικητές αλλά και στους συμμετέχοντες.
Οι Βιβλιοδρομίες που έχουν καθιερώσει τα Εκπαιδευτήρια Γείτονα αποτελούν ένα θεσμό που πραγματικά θα άξιζε να βρει μιμητές σε όλη την εκπαίδευση. Ο αδιαμφισβήτητα παιδαγωγικός χαρακτήρας της λογοτεχνίας λειτουργεί μέσα από τις Βιβλιοδρομίες, καλλιεργώντας τόσο το γλωσσικό αισθητήριο όσο και τη γενικότερη κουλτούρα των μικρών μαθητών ενώ παράλληλα αναπτύσσεται και η ευγενής άμιλλα.
Η πρωτοβουλία το θέμα των περασμένων Βιβλιοδρομιών να είναι η Μικρασιατική Καταστροφή είναι εξαιρετικά αξιέπαινη. Μέσα από το πλαίσιο του
συγκεκριμένου θεσμού οι μαθητές μπόρεσαν να έρθουν σε άμεση επαφή με μία ιστορική περίοδο ιδιαίτερα τραυματική όσο και σημαντική για την πατρίδα μας, με τρόπο που υπερβαίνει τις δυσκολίες που συχνά παρουσιάζονται από την καθιερωμένη διδασκαλία της Ιστορίας.
Ευχόμαστε λοιπόν από καρδιάς τα εκπαιδευτήρια Γείτονας να συνεχίσουν και για τα επόμενα χρόνια να λειτουργούν το συγκεκριμένο θεσμό και ευελπιστούμε και ο υπόλοιπος εκπαιδευτικός κόσμος να ακολουθήσει το παράδειγμά τους. Θερμά συγχαρητήρια σε όλους τους νικητές αλλά και όλους όσοι συμμετείχαν.
Η πρωτοβουλία το θέμα των περασμένων Βιβλιοδρομιών να είναι η Μικρασιατική Καταστροφή είναι εξαιρετικά αξιέπαινη. Μέσα από το πλαίσιο του
συγκεκριμένου θεσμού οι μαθητές μπόρεσαν να έρθουν σε άμεση επαφή με μία ιστορική περίοδο ιδιαίτερα τραυματική όσο και σημαντική για την πατρίδα μας, με τρόπο που υπερβαίνει τις δυσκολίες που συχνά παρουσιάζονται από την καθιερωμένη διδασκαλία της Ιστορίας.
Ευχόμαστε λοιπόν από καρδιάς τα εκπαιδευτήρια Γείτονας να συνεχίσουν και για τα επόμενα χρόνια να λειτουργούν το συγκεκριμένο θεσμό και ευελπιστούμε και ο υπόλοιπος εκπαιδευτικός κόσμος να ακολουθήσει το παράδειγμά τους. Θερμά συγχαρητήρια σε όλους τους νικητές αλλά και όλους όσοι συμμετείχαν.
Παιχνίδι και αισθητική απόλαυση οι "Βιβλιοδρομίες" Του ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ Δ. ΜΑΛΑΦΑΝΤΗ Καθηγητή Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Προέδρου της Παιδαγωγικής Εταιρείας Ελλάδος Οι "Βιβλιοδρομίες", ο Πανελλήνιος Διαγωνισμός Ανάγνωσης Παιδικού Λογοτεχνικού Βιβλίου που προκηρύσσεται με την αξιέπαινη πρωτοβουλία των Εκπαιδευτηρίων Γείτονα για 26η συνεχόμενη χρονιά, είναι μια ιδιαίτερα σημαντική παιδαγωγική δραστηριότητα. Δεν είναι απλώς ένα διαφορετικό και διασκεδαστικό παιχνίδι, αλλά μια προγραμματισμένη δραστηριότητα που απελευθερώνει τις δημιουργικές δυνάμεις των παιδιών και τα οδηγεί στη φιλαναγνωσία και την αισθητική απόλαυση της λογοτεχνίας σύμφωνα με τις αναπτυξιακές δυνατότητές τους. |
Έχοντας υπόψη τα αναπτυξιακά χαρακτηριστικά του μικρού παιδιού, που «παίζει» με τις ποικίλες αναγνωστικές δραστηριότητες, είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε ότι το παιδί σε αυτή τη φάση νιώθει ότι αποτελεί μέρος ενός κόσμου τον οποίο συνθέτουν αξεχώριστα πραγματικότητα και φαντασία. Μέσα στις φανταστικές μικρές ιστορίες, τα παραμύθια και τους μύθους ζώων, που απαρτίζουν συνήθως το αναγνωστικό υλικό του, το παιδί βλέπει να αντανακλώνται οι φόβοι και οι επιθυμίες του με μορφές τις οποίες μπορεί να ελέγξει και, σταδιακά, να ταξινομήσει. Στη φάση αυτή, όμως, συντελείται και μια ακόμη άκρως σημαντική διαδικασία: η κοινωνική βίωση της αναγνωστικής εμπειρίας, στην οποία συμβάλλει τόσο η συλλογική ανάγνωση της ιστορίας μέσα στην τάξη όσο και ο ρόλος του παιδαγωγού, που εισάγει το παιδί στις λογοτεχνικές συμβάσεις μέσω της δομημένης αφήγησης και επεξήγησης της ιστορίας.
Από τα 8 έως τα 12 περίπου έτη, το παιδί διανύει την περίοδο των συγκεκριμένων λογικών ενεργειών, δηλαδή μπορεί να σκέφτεται λογικά για τα αντικείμενα και τα γεγονότα, να δίνει λύσεις ως μικρός επιστήμων και να αρχίζει να διαμορφώνει μια λιγότερο εγωκεντρική αντίληψη για τις έννοιες του καλού και του κακού. Σε κοινωνικό επίπεδο, οι φιλικές σχέσεις αποκτούν μεγαλύτερη βαρύτητα, καθώς βαθμιαία το παιδί αποχωρίζεται τους γονείς του και ανεξαρτητοποιείται από αυτούς. Οι ιστορίες που προσελκύουν τα παιδιά της ηλικίας αυτής είναι συνήθως περιπετειώδεις: ιστορικά ή αστυνομικά μυθιστορήματα, αναγνώσματα με ηρωισμούς και μυστηριώδεις ιστορίες με πρωταγωνιστές χαρακτήρες, συνήθως, μονοδιάστατους και απλοϊκούς, με τους οποίους το παιδί μπορεί εύκολα να ταυτιστεί. Το παιδί-αναγνώστης μετατρέπεται σε παιδί-ήρωα, και μέσα από τα ανδραγαθήματα, αλλά και τα ελαττώματα, των χαρακτήρων, διαχειρίζεται τις επιτυχίες και τις αποτυχίες της σταδιακής εισόδου του στον πραγματικό κόσμο, τον κόσμο των ενηλίκων. Αυτός είναι, ίσως, και ο λόγος για τον οποίο οι ιστορίες που διαβάζουν τα παιδιά αυτής της ηλικίας διαθέτουν παραπλήσια δομή, αποφεύγουν πολυπλοκότητες στην υπόθεση ή στη σκιαγράφηση των χαρακτήρων και, γενικά, είναι εύκολες στην ανάγνωσή τους: τα παιδιά έχουν την ανάγκη να επιβεβαιώσουν σταδιακά τις γνώσεις που έχουν κατακτήσει, προτού προχωρήσουν παραπέρα.
Επίσης, ο ηρωισμός μπορεί να εκφράζει αυτό που θέλουν να είναι τα παιδιά, αλλά και αυτό που καλούνται να αφήσουν πίσω τους καθώς μεγαλώνουν. Με την καθοδήγηση των καλά καταρτισμένων και έμπειρων εκπαιδευτικών τους οι μαθητές και οι μαθήτριες του δημοτικού θα έχουν πολλές ευκαιρίες να διασκεδάσουν διαβάζοντας, να μορφωθούν λογοτεχνικά και να αγαπήσουν το διάβασμα, καθώς και να αναπτύξουν συνήθειες ανάγνωσης, που θα συνεχίσουν να έχουν ως ενήλικοι, στα πλαίσια μιας διά βίου παιδείας και εκπαίδευσης.
Από τα 8 έως τα 12 περίπου έτη, το παιδί διανύει την περίοδο των συγκεκριμένων λογικών ενεργειών, δηλαδή μπορεί να σκέφτεται λογικά για τα αντικείμενα και τα γεγονότα, να δίνει λύσεις ως μικρός επιστήμων και να αρχίζει να διαμορφώνει μια λιγότερο εγωκεντρική αντίληψη για τις έννοιες του καλού και του κακού. Σε κοινωνικό επίπεδο, οι φιλικές σχέσεις αποκτούν μεγαλύτερη βαρύτητα, καθώς βαθμιαία το παιδί αποχωρίζεται τους γονείς του και ανεξαρτητοποιείται από αυτούς. Οι ιστορίες που προσελκύουν τα παιδιά της ηλικίας αυτής είναι συνήθως περιπετειώδεις: ιστορικά ή αστυνομικά μυθιστορήματα, αναγνώσματα με ηρωισμούς και μυστηριώδεις ιστορίες με πρωταγωνιστές χαρακτήρες, συνήθως, μονοδιάστατους και απλοϊκούς, με τους οποίους το παιδί μπορεί εύκολα να ταυτιστεί. Το παιδί-αναγνώστης μετατρέπεται σε παιδί-ήρωα, και μέσα από τα ανδραγαθήματα, αλλά και τα ελαττώματα, των χαρακτήρων, διαχειρίζεται τις επιτυχίες και τις αποτυχίες της σταδιακής εισόδου του στον πραγματικό κόσμο, τον κόσμο των ενηλίκων. Αυτός είναι, ίσως, και ο λόγος για τον οποίο οι ιστορίες που διαβάζουν τα παιδιά αυτής της ηλικίας διαθέτουν παραπλήσια δομή, αποφεύγουν πολυπλοκότητες στην υπόθεση ή στη σκιαγράφηση των χαρακτήρων και, γενικά, είναι εύκολες στην ανάγνωσή τους: τα παιδιά έχουν την ανάγκη να επιβεβαιώσουν σταδιακά τις γνώσεις που έχουν κατακτήσει, προτού προχωρήσουν παραπέρα.
Επίσης, ο ηρωισμός μπορεί να εκφράζει αυτό που θέλουν να είναι τα παιδιά, αλλά και αυτό που καλούνται να αφήσουν πίσω τους καθώς μεγαλώνουν. Με την καθοδήγηση των καλά καταρτισμένων και έμπειρων εκπαιδευτικών τους οι μαθητές και οι μαθήτριες του δημοτικού θα έχουν πολλές ευκαιρίες να διασκεδάσουν διαβάζοντας, να μορφωθούν λογοτεχνικά και να αγαπήσουν το διάβασμα, καθώς και να αναπτύξουν συνήθειες ανάγνωσης, που θα συνεχίσουν να έχουν ως ενήλικοι, στα πλαίσια μιας διά βίου παιδείας και εκπαίδευσης.
Πρότυπη παιδαγωγική καινοτομία οι Βιβλιοδρομίες
Της ΕΥΓΕΝΙΑΣ ΜΑΓΟΥΛΑ Καθηγήτριας Γλωσσολογίας στο ΕΚΠΑ Οι «Βιβλιοδρομίες» είναι μια όμορφη γιορτή που γίνεται προς τιμήν σας, παιδιά μας, γιατί συμμετείχατε και διακριθήκατε στον διαγωνισμό φιλαναγνωσίας χάρη στο αγάπη σας για τη λογοτεχνία, την επιμονή σας, τη συνέπεια, την οξύνοια, τη φαντασία, την αγωνιστικότητά σας. Αλλά αποδείξατε και την αξία της συνεργασίας, όσοι δουλέψατε σε ομάδες. Δίπλα σας στάθηκε η οικογένειά σας, για να σας εμψυχώσει και να σας ενδυναμώσει και τώρα σας καμαρώνουν. Αξίζουν συγχαρητήρια και στους γονείς. |
Όμως, χωρίς του εκπαιδευτικούς μας δεν θα μπορούσε τίποτε να πραγματοποιηθεί, γιατί εκείνοι σας ενέπνευσαν την αγάπη για τη λογοτεχνία, αλλά και σχεδίασαν, οργάνωσαν, προετοίμασαν και υλοποίησαν τη δράση, από τον προσωπικό τους χρόνο και ανιδιοτελώς.
Συγχαίρουμε τα Εκπαιδευτήρια Γείτονα για τα 25 χρόνια (1/4 του αιώνα) συνεχούς διοργάνωσης του εμβληματικού πλέον Μαθητικού Διαγωνισμού «Βιβλιοδρομίες», τη ναυαρχίδα των εκπαιδευτικών δράσεων, αρχαιότερο και μακροβιότερο στον τομέα της Γλώσσας για την Ελλάδα και την Κύπρο.
Ο διαγωνισμός αυτός τελεί υπό την αιγίδα του ΕΚΠΑ διότι δεν συνιστά μόνο ένα μαθητικό γεγονός, αλλά αξιολογείται πλέον βάσει επιστημονικών κριτηρίων ως πρότυπη παιδαγωγική καινοτομία. Τα πορίσματα από τον σχεδιασμό και την εφαρμογή του παρουσιάστηκαν από τον κ Γείτονα στο 2ο Πανελλήνιο Συνέδριο για την Κλιματική Κρίση που διοργανώθηκε από το ΕΚΠΑ.
Επίσης, πρόσφατα υποστηρίχθηκε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών η διδακτορική διατριβή της εκπαιδευτικού κας Τζανάκη, στην οποία δείξαμε, με βάση ερευνητικά δεδομένα των Βιβλιοδρομιών ότι οι υψηλές επιδόσεις σε λογοτεχνικό διαγωνισμό φαίνεται να συνδέονται με γλωσσικές δεξιότητες, όπως η παραγωγή γραπτού λόγου και η ορθογραφία.
Είναι ευτυχής συγκυρία ότι η πολιτεία μέσω των νέων Προγραμμάτων Σπουδών αλλά και των ανακοινώσεων των επίσημων φορέων αναγνωρίζει την αξία και τη σημασία της λογοτεχνικής ανάγνωσης για την καλλιέργεια τόσο του ήθους, της σκέψης και της φαντασίας όσο και της ίδιας της γλωσσικής και εκφραστικής ικανότητα των μαθητών.
Γι αυτό λοιπόν θεωρούμε ότι τώρα είναι η σωστή στιγμή να αξιοποιηθεί η πολυετής εμπειρία του διαγωνισμού των Βιβλιοδρομιών στην καλλιέργεια και προώθηση της φιλαναγνωσίας εντός τάξης και σε συνεργασία με την οικογένεια και την κοινωνία.
Picture
Τα εκπαιδευτήρια Γείτονα σε συνεργασία με την Παιδαγωγική Εταιρεία Ελλάδος και το ΕΚΠΑ μπορούν να προσφέρουν την τεχνογνωσία τους και να διαδώσουν τις καλές πρακτικές φιλαναγνωσίας στο σχολείο στο σύνολο της επικράτειας, σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας και το ΙΕΠ, καθώς η δράση αυτή είναι δοκιμασμένη, ώριμη, υπάρχουν ερευνητικά αποτελέσματα και έχει την αποδοχή διαχρονικά πλήθους σχολείων στην Ελλάδα και την Κύπρο.
Για την αξία της λογοτεχνικής ανάγνωσης ας συμπληρώσουμε και αυτό, ότι τα λογοτεχνικά έργα, πεζά και ποιητικά, προσφέρουν αισθητική απόλαυση αλλα συνιστούν και πρότυπα καλλιεργημένου λόγου που δημιουργούν στους αναγνώστες τους την παρακαταθήκη ποιοτικής επικοινωνίας σε κάθε μορφή της γλώσσας.
Συγχαίρουμε τα Εκπαιδευτήρια Γείτονα για τα 25 χρόνια (1/4 του αιώνα) συνεχούς διοργάνωσης του εμβληματικού πλέον Μαθητικού Διαγωνισμού «Βιβλιοδρομίες», τη ναυαρχίδα των εκπαιδευτικών δράσεων, αρχαιότερο και μακροβιότερο στον τομέα της Γλώσσας για την Ελλάδα και την Κύπρο.
Ο διαγωνισμός αυτός τελεί υπό την αιγίδα του ΕΚΠΑ διότι δεν συνιστά μόνο ένα μαθητικό γεγονός, αλλά αξιολογείται πλέον βάσει επιστημονικών κριτηρίων ως πρότυπη παιδαγωγική καινοτομία. Τα πορίσματα από τον σχεδιασμό και την εφαρμογή του παρουσιάστηκαν από τον κ Γείτονα στο 2ο Πανελλήνιο Συνέδριο για την Κλιματική Κρίση που διοργανώθηκε από το ΕΚΠΑ.
Επίσης, πρόσφατα υποστηρίχθηκε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών η διδακτορική διατριβή της εκπαιδευτικού κας Τζανάκη, στην οποία δείξαμε, με βάση ερευνητικά δεδομένα των Βιβλιοδρομιών ότι οι υψηλές επιδόσεις σε λογοτεχνικό διαγωνισμό φαίνεται να συνδέονται με γλωσσικές δεξιότητες, όπως η παραγωγή γραπτού λόγου και η ορθογραφία.
Είναι ευτυχής συγκυρία ότι η πολιτεία μέσω των νέων Προγραμμάτων Σπουδών αλλά και των ανακοινώσεων των επίσημων φορέων αναγνωρίζει την αξία και τη σημασία της λογοτεχνικής ανάγνωσης για την καλλιέργεια τόσο του ήθους, της σκέψης και της φαντασίας όσο και της ίδιας της γλωσσικής και εκφραστικής ικανότητα των μαθητών.
Γι αυτό λοιπόν θεωρούμε ότι τώρα είναι η σωστή στιγμή να αξιοποιηθεί η πολυετής εμπειρία του διαγωνισμού των Βιβλιοδρομιών στην καλλιέργεια και προώθηση της φιλαναγνωσίας εντός τάξης και σε συνεργασία με την οικογένεια και την κοινωνία.
Picture
Τα εκπαιδευτήρια Γείτονα σε συνεργασία με την Παιδαγωγική Εταιρεία Ελλάδος και το ΕΚΠΑ μπορούν να προσφέρουν την τεχνογνωσία τους και να διαδώσουν τις καλές πρακτικές φιλαναγνωσίας στο σχολείο στο σύνολο της επικράτειας, σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας και το ΙΕΠ, καθώς η δράση αυτή είναι δοκιμασμένη, ώριμη, υπάρχουν ερευνητικά αποτελέσματα και έχει την αποδοχή διαχρονικά πλήθους σχολείων στην Ελλάδα και την Κύπρο.
Για την αξία της λογοτεχνικής ανάγνωσης ας συμπληρώσουμε και αυτό, ότι τα λογοτεχνικά έργα, πεζά και ποιητικά, προσφέρουν αισθητική απόλαυση αλλα συνιστούν και πρότυπα καλλιεργημένου λόγου που δημιουργούν στους αναγνώστες τους την παρακαταθήκη ποιοτικής επικοινωνίας σε κάθε μορφή της γλώσσας.
Βιβλιοδρομίες: μια γιορτή για τον Άνθρωπο Του Δρα ΜΑΡΙΟΥ ΣΤΥΛΙΑΝΙΔΗ Διευθυντή Δημοτικής Εκπαίδευσης Κύπρου Είναι για μας ιδιαίτερη η χαρά αλλά και ξεχωριστή η τιμή να εκπροσωπούμε την Μεγαλόνησο και το Υπουργείο Παιδείας της Κύπρου, στην Τελετή Βράβευσης των παιδιών και των σχολείων που έχουν διακριθεί στον 24ο Διαγωνισμό των Βιβλιοδρομιών, που είχε ως θέμα τα 100 χρόνια από τη Μικρασιατική καταστροφή. |
Δεν είναι καθόλου υπερβολή να πούμε ότι οι Βιβλιοδρομίες έχουν πλέον καθιερωθεί όχι μόνο ως ένας πανελλήνιος διαγωνισμός ανάγνωσης παιδικού λογοτεχνικού βιβλίου αλλά και ως ένα σημαντικό πνευματικό, εκπαιδευτικό και πολιτιστικό γεγονός που έχει εκτιμηθεί, αγαπηθεί και αγκαλιαστεί με ιδιαίτερη θέρμη από τα παιδιά και τους εκπαιδευτικούς τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Κύπρο, ακόμη και στον απόδημο Ελληνισμό.
Η μεγάλη αυτή επιτυχία έχει όνομα και υπογραφή. Οφείλεται στα Εκπαιδευτήρια Γείτονα και προσωπικά στον κ. Ελευθέριο Γείτονα που είχε αρχικά την ιδέα και την έμπνευση αλλά και στη συνέχεια την ισχυρή βούληση να οργανώσει και να διαδώσει με τέτοιο τρόπο την ιδέα, ώστε αυτή να έχει προστιθέμενο όφελος και αξία στη μόρφωση και την αγωγή των παιδιών μας, μέσα από τα μονοπάτια αλλά και τις λεωφόρους της φιλαναγνωσίας, της λογοτεχνίας αλλά και της ευγενούς άμιλλας.
Αγαπητέ μου κ. Γείτονα, θερμά σας συγχαίρουμε και σας ευχαριστούμε για την ευκαιρία που μας δώσατε ως Κύπρος να συνεργαστούμε προς αυτή την κατεύθυνση. Είμαστε σίγουροι ότι η συνεργασία αυτή και θα συνεχίσει και θα εμβαθύνει ακόμη περισσότερο, γιατί τη στηρίζει και την ενθαρρύνει η αγάπη και ο ενθουσιασμός των μικρών βιβλιοδρόμων που μυήθηκαν, με την ευκαιρία αυτή, στη μαγεία της λογοτεχνίας και της ανάγνωσης. Και η πρόθεση όλων μας, θεσμών, πολιτείας και ατόμων δεν μπορεί να είναι άλλη από το να παροτρύνουμε και να διευκολύνουμε ολοένα και περισσότερα παιδιά να μυηθούν στις βιβλιοδρομίες αλλά και να συνεχίσουν να βιβλιοδρομούν στη ζωή τους.
Το λογοτεχνικό βιβλίο, μέσα από τον λογοτεχνικό λόγο, τη μυθοπλαστική γραφή και έκφραση, το συναίσθημα και τις φανταστικές αλληγορίες, πέρα από την αισθητική απόλαυση που προσφέρει, κάνει πάντα κατανοητό το μέρος της πραγματικότητας που μας διαφεύγει. Κι αυτή είναι ακριβώς η ευκαιρία και το κίνητρο που δίνεται στα παιδιά μέσα από τις Βιβλιοδρομίες: να διαβάσουν λογοτεχνία, να χαρούν και να απολαύσουν τα λογοτεχνικά κείμενα, και, μέσα από αυτά, να μάθουν να αντιμετωπίζουν με κριτική διάθεση τα ατομικά και κοινωνικά θέματα, να μάθουν αβίαστα να πλησιάζουν τον Άλλο άνθρωπο, να μάθουν να αποδέχονται το «ξένο» και το «διαφορετικό», να κατανοούν, εντέλει, το μέρος εκείνο της πραγματικότητας που τείνει να μας διαφεύγει.
Τα δημοτικά σχολεία της Κύπρου, δημόσια και ιδιωτικά, συμμετέχουν στις Βιβλιοδρομίες τα τελευταία εφτά χρόνια. Η συνεργασία μας ξεκίνησε τη σχολική χρονιά 2015 - 2016, χρονιά που διεξήχθη ο 18ος διαγωνισμός Βιβλιοδρομιών, με θέμα «Αξίες Ζωής με τη Σοφία των Ζώων». Από τότε, περισσότερα από χίλια παιδιά κάθε χρόνο, παγκύπρια, συμμετέχουν ενεργά στον διαγωνισμό. Να αναφέρω, χαρακτηριστικά, ότι ακόμη και το 2021, μέσα στις συνθήκες πανδημίας που επικρατούσαν, με τις συνεπακόλουθες δυσκολίες και περιορισμούς, και ενώ ο διαγωνισμός πραγματοποιήθηκε ηλεκτρονικά και εξ αποστάσεως, η συμμετοχή των παιδιών ουσιαστικά δεν επηρεάστηκε.
Όλα αυτά τα χρόνια, αδιαμφισβήτητα, ήταν μεγάλο το κέρδος για τους μαθητές και τις μαθήτριές μας, τους μικρούς και τις μικρές βιβλιοδρόμους. Η επίδραση των Βιβλιοδρομιών ήταν εμφανής τόσο στη μάθηση όσο και στην αγωγή των παιδιών. Τα λογοτεχνικά βιβλία των Βιβλιοδρομιών, προσεχτικά επιλεγμένα, πρόσφεραν απλόχερα γνώσεις, ανέπτυξαν την κριτική σκέψη, βελτίωσαν την ικανότητα συγκέντρωσης σε έναν κόσμο που βομβαρδίζεται από τους συνεχείς περισπασμούς του διαδικτύου, βοήθησαν στη διεύρυνση και στον εμπλουτισμό του λεξιλογίου και στην ανάπτυξη του γραπτού και προφορικού λόγου, ανέπτυξαν τη φαντασία αλλά και τη δημιουργικότητα των παιδιών. Πρόσθετα, καλλιέργησαν την ενσυναίσθηση, γιατί το να διαβάζεις λογοτεχνία, δεν σε κάνει απλά εξυπνότερο άνθρωπο, μπορεί να σε κάνει πιο ευγενικό άνθρωπο, επίσης.
Τα παιδιά κατανοήσαν, ίσως, καλύτερα τους άλλους και τα συναισθήματά τους, ακριβώς γιατί η λογοτεχνία «αναγκάζει» τους αναγνώστες και τις αναγνώστριες να κοιτάξουν έξω από τον εαυτό τους και να εστιάσουν στον χαρακτήρα για τον οποίο διαβάζουν.Ένας σημαντικός αριθμός μαθητών και μαθητριών των δημοτικών μας σχολείων πέτυχαν ξεχωριστές πρωτιές και διακρίσεις. Κάποια από αυτά τα παιδιά είναι απόψε εδώ μαζί μας. Συγχαίρουμε θερμά τα παιδιά που διακρίθηκαν, καθώς και όλα τα παιδιά που συμμετείχαν στον διαγωνισμό. Συγχαίρουμε, επίσης, τους δασκάλους, τις δασκάλες και τους γονείς, που καθοδήγησαν και στήριξαν τα παιδιά σ’ αυτή τους την προσπάθεια.
Τέλος, ευχαριστούμε για ακόμη μια φορά τα εκπαιδευτήρια Γείτονα για τη θερμή φιλοξενία, καθώς και για τη μέχρι σήμερα συνεργασία μας, μία συνεργασία που, είμαστε σίγουροι ότι θα συνεχιστεί, γιατί βασίζεται σε κοινούς εκπαιδευτικούς στόχους: την ολόπλευρη ανάπτυξη των μαθητών και των μαθητριών, τη γνωριμία και την αγάπη για την πολιτιστική μας κληρονομιά, την ελληνική γλώσσα, την ιστορία, τη θρησκεία και την παράδοση του ελληνικού τόπου και, ταυτόχρονα, την ανάπτυξη διαπολιτισμικής συνείδησης και στάσεων αποδοχής και σεβασμού της διαφορετικότητας των ανθρώπων.
Κοινή μας έγνοια, η έγνοια για το παιδί, η έγνοια για τον άνθρωπο, η οποία μετατρέπεται μέσα από τις Βιβλιοδρομίες σε μια πραγματική γιορτή, μια γιορτή για τα βιβλία, μια γιορτή για τα παιδιά, μια γιορτή για τον άνθρωπο.
Η μεγάλη αυτή επιτυχία έχει όνομα και υπογραφή. Οφείλεται στα Εκπαιδευτήρια Γείτονα και προσωπικά στον κ. Ελευθέριο Γείτονα που είχε αρχικά την ιδέα και την έμπνευση αλλά και στη συνέχεια την ισχυρή βούληση να οργανώσει και να διαδώσει με τέτοιο τρόπο την ιδέα, ώστε αυτή να έχει προστιθέμενο όφελος και αξία στη μόρφωση και την αγωγή των παιδιών μας, μέσα από τα μονοπάτια αλλά και τις λεωφόρους της φιλαναγνωσίας, της λογοτεχνίας αλλά και της ευγενούς άμιλλας.
Αγαπητέ μου κ. Γείτονα, θερμά σας συγχαίρουμε και σας ευχαριστούμε για την ευκαιρία που μας δώσατε ως Κύπρος να συνεργαστούμε προς αυτή την κατεύθυνση. Είμαστε σίγουροι ότι η συνεργασία αυτή και θα συνεχίσει και θα εμβαθύνει ακόμη περισσότερο, γιατί τη στηρίζει και την ενθαρρύνει η αγάπη και ο ενθουσιασμός των μικρών βιβλιοδρόμων που μυήθηκαν, με την ευκαιρία αυτή, στη μαγεία της λογοτεχνίας και της ανάγνωσης. Και η πρόθεση όλων μας, θεσμών, πολιτείας και ατόμων δεν μπορεί να είναι άλλη από το να παροτρύνουμε και να διευκολύνουμε ολοένα και περισσότερα παιδιά να μυηθούν στις βιβλιοδρομίες αλλά και να συνεχίσουν να βιβλιοδρομούν στη ζωή τους.
Το λογοτεχνικό βιβλίο, μέσα από τον λογοτεχνικό λόγο, τη μυθοπλαστική γραφή και έκφραση, το συναίσθημα και τις φανταστικές αλληγορίες, πέρα από την αισθητική απόλαυση που προσφέρει, κάνει πάντα κατανοητό το μέρος της πραγματικότητας που μας διαφεύγει. Κι αυτή είναι ακριβώς η ευκαιρία και το κίνητρο που δίνεται στα παιδιά μέσα από τις Βιβλιοδρομίες: να διαβάσουν λογοτεχνία, να χαρούν και να απολαύσουν τα λογοτεχνικά κείμενα, και, μέσα από αυτά, να μάθουν να αντιμετωπίζουν με κριτική διάθεση τα ατομικά και κοινωνικά θέματα, να μάθουν αβίαστα να πλησιάζουν τον Άλλο άνθρωπο, να μάθουν να αποδέχονται το «ξένο» και το «διαφορετικό», να κατανοούν, εντέλει, το μέρος εκείνο της πραγματικότητας που τείνει να μας διαφεύγει.
Τα δημοτικά σχολεία της Κύπρου, δημόσια και ιδιωτικά, συμμετέχουν στις Βιβλιοδρομίες τα τελευταία εφτά χρόνια. Η συνεργασία μας ξεκίνησε τη σχολική χρονιά 2015 - 2016, χρονιά που διεξήχθη ο 18ος διαγωνισμός Βιβλιοδρομιών, με θέμα «Αξίες Ζωής με τη Σοφία των Ζώων». Από τότε, περισσότερα από χίλια παιδιά κάθε χρόνο, παγκύπρια, συμμετέχουν ενεργά στον διαγωνισμό. Να αναφέρω, χαρακτηριστικά, ότι ακόμη και το 2021, μέσα στις συνθήκες πανδημίας που επικρατούσαν, με τις συνεπακόλουθες δυσκολίες και περιορισμούς, και ενώ ο διαγωνισμός πραγματοποιήθηκε ηλεκτρονικά και εξ αποστάσεως, η συμμετοχή των παιδιών ουσιαστικά δεν επηρεάστηκε.
Όλα αυτά τα χρόνια, αδιαμφισβήτητα, ήταν μεγάλο το κέρδος για τους μαθητές και τις μαθήτριές μας, τους μικρούς και τις μικρές βιβλιοδρόμους. Η επίδραση των Βιβλιοδρομιών ήταν εμφανής τόσο στη μάθηση όσο και στην αγωγή των παιδιών. Τα λογοτεχνικά βιβλία των Βιβλιοδρομιών, προσεχτικά επιλεγμένα, πρόσφεραν απλόχερα γνώσεις, ανέπτυξαν την κριτική σκέψη, βελτίωσαν την ικανότητα συγκέντρωσης σε έναν κόσμο που βομβαρδίζεται από τους συνεχείς περισπασμούς του διαδικτύου, βοήθησαν στη διεύρυνση και στον εμπλουτισμό του λεξιλογίου και στην ανάπτυξη του γραπτού και προφορικού λόγου, ανέπτυξαν τη φαντασία αλλά και τη δημιουργικότητα των παιδιών. Πρόσθετα, καλλιέργησαν την ενσυναίσθηση, γιατί το να διαβάζεις λογοτεχνία, δεν σε κάνει απλά εξυπνότερο άνθρωπο, μπορεί να σε κάνει πιο ευγενικό άνθρωπο, επίσης.
Τα παιδιά κατανοήσαν, ίσως, καλύτερα τους άλλους και τα συναισθήματά τους, ακριβώς γιατί η λογοτεχνία «αναγκάζει» τους αναγνώστες και τις αναγνώστριες να κοιτάξουν έξω από τον εαυτό τους και να εστιάσουν στον χαρακτήρα για τον οποίο διαβάζουν.Ένας σημαντικός αριθμός μαθητών και μαθητριών των δημοτικών μας σχολείων πέτυχαν ξεχωριστές πρωτιές και διακρίσεις. Κάποια από αυτά τα παιδιά είναι απόψε εδώ μαζί μας. Συγχαίρουμε θερμά τα παιδιά που διακρίθηκαν, καθώς και όλα τα παιδιά που συμμετείχαν στον διαγωνισμό. Συγχαίρουμε, επίσης, τους δασκάλους, τις δασκάλες και τους γονείς, που καθοδήγησαν και στήριξαν τα παιδιά σ’ αυτή τους την προσπάθεια.
Τέλος, ευχαριστούμε για ακόμη μια φορά τα εκπαιδευτήρια Γείτονα για τη θερμή φιλοξενία, καθώς και για τη μέχρι σήμερα συνεργασία μας, μία συνεργασία που, είμαστε σίγουροι ότι θα συνεχιστεί, γιατί βασίζεται σε κοινούς εκπαιδευτικούς στόχους: την ολόπλευρη ανάπτυξη των μαθητών και των μαθητριών, τη γνωριμία και την αγάπη για την πολιτιστική μας κληρονομιά, την ελληνική γλώσσα, την ιστορία, τη θρησκεία και την παράδοση του ελληνικού τόπου και, ταυτόχρονα, την ανάπτυξη διαπολιτισμικής συνείδησης και στάσεων αποδοχής και σεβασμού της διαφορετικότητας των ανθρώπων.
Κοινή μας έγνοια, η έγνοια για το παιδί, η έγνοια για τον άνθρωπο, η οποία μετατρέπεται μέσα από τις Βιβλιοδρομίες σε μια πραγματική γιορτή, μια γιορτή για τα βιβλία, μια γιορτή για τα παιδιά, μια γιορτή για τον άνθρωπο.
Είναι για μας απόψε μεγάλη χαρά και ξεχωριστή τιμή να εκπροσωπούμε την Κύπρο και το Υπουργείο Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας, στην τελετή βράβευσης των παιδιών και των σχολείων που έχουν διακριθεί στον 25ο Διαγωνισμό των Βιβλιοδρομιών, που είχε ως θέμα την περιβαλλοντική καταστροφή. Οι μαθητές και οι μαθήτριες των Δημοτικών Σχολείων της Κύπρου, όπως και τόσα άλλα παιδιά από όλα τα μέρη της Ελλάδας και τον απόδημο Ελληνισμό, έδειξαν μεγάλο ενδιαφέρον για συμμετοχή στον διαγωνισμό, που έχει πλέον καθιερωθεί όχι μόνο ως ένας πανελλήνιος διαγωνισμός ανάγνωσης παιδικού λογοτεχνικού βιβλίου, αλλά και ως ένα σημαντικό πνευματικό, εκπαιδευτικό και πολιτιστικό γεγονός. Η μεγάλη επιτυχία που έχουν κάθε χρόνο οι Βιβλιοδρομίες, οφείλεται, βέβαια, στον άνθρωπο, στον παιδαγωγό κύριο Ελευθέριο Γείτονα και στο σχολείο που φέρει το όνομά του, ένα όνομα που έχει γίνει συνώνυμο της αγωγής, της ποιοτικής εκπαίδευσης και του πολιτισμού.
Αγαπητέ κύριε Γείτονα, σας συγχαίρουμε και σας ευχαριστούμε για την ευκαιρία που μας δώσατε ως Υπουργείο Παιδείας της Κύπρου να συνεργαστούμε σε μια κοινή προσπάθεια για προώθηση της φιλαναγνωσίας. Και δεν μπορεί παρά μόνο θετικά αποτελέσματα να έχει η προσπάθεια αυτή, μόνο πρόσθετο εκπαιδευτικό όφελος: τη διεύρυνση και τον εμπλουτισμό του λεξιλογίου των παιδιών, την ανάπτυξη του γραπτού και προφορικού λόγου, την ανάπτυξη της φαντασίας και της δημιουργικότητας, την καλλιέργεια της ενσυναίσθησης, την καλλιέργεια της συνεργασίας και της ευγενούς άμιλλας. Έτσι, ενισχύοντας την αγάπη για την ανάγνωση δίνουμε τη δυνατότητα στους νέους ανθρώπους να καλλιεργήσουν την περιέργεια και την κριτική τους σκέψη και τελικά να γίνουν διά βίου αναγνώστες και αναγνώστριες.
Για άλλη μια φορά, τα παιδιά, με κίνητρο τις Βιβλιοδρομίες, πήραν στα χέρια τους τα λογοτεχνικά βιβλία, τα διάβασαν, τα απόλαυσαν, τα συζήτησαν με τους φίλους και τις φίλες τους, σκέφτηκαν, προβληματίστηκαν, κάποια ταυτίστηκαν με τους ήρωες των ιστοριών, κάποια πήραν κριτική στάση απέναντι στα κείμενα και κατ’ επέκταση απέναντι στην κοινωνία και στον κόσμο, πράγμα που είναι και η βασική επιδίωξη του γνωστικού αντικειμένου της Λογοτεχνίας: να καταστήσει τα παιδιά ικανά να αντιλαμβάνονται την πραγματικότητα στις πολυειδείς όψεις και εκδοχές της, και να
παίρνουν κριτική θέση απέναντι σε ζητήματα της ατομικής και κοινωνικής ζωής στο πλαίσιο ενός σχολείου που ενισχύει την περιέργεια και την αμφισβήτηση.
Τα δημοτικά σχολεία της Κύπρου, δημόσια και ιδιωτικά, συμμετέχουν στις Βιβλιοδρομίες τα τελευταία οχτώ χρόνια. Η συνεργασία μας ξεκίνησε τη σχολική χρονιά 2015-2016, χρονιά που διεξήχθη ο 18ος διαγωνισμός. Με εξαίρεση τα δύο χρόνια που κράτησε η πανδημία και ο διαγωνισμός στην Κύπρο διεξήχθη ηλεκτρονικά και εξ αποστάσεως, ο διαγωνισμός διεξάγεται σε σχολεία που λειτουργούν ως εξεταστικά κέντρα, σε όλες τις επαρχίες της ελεύθερης Κύπρου. Συγκεκριμένα, για τις ανάγκες των Βιβλιοδρομιών 2023, λειτούργησαν συνολικά πέντε εξεταστικά κέντρα σε ισάριθμα δημοτικά σχολεία και συμμετείχαν 800 περίπου παιδιά, που διαγωνίστηκαν, είτε ατομικά είτε ομαδικά, και 35 εκπαιδευτικοί, που εθελοντικά και πολύ πρόθυμα βοήθησαν, την ημέρα της διεξαγωγής του διαγωνισμού, στην όλη οργάνωση. Η 12 η Μαΐου 2023, όμως, δεν ήταν μια μέρα που πραγματοποιούνταν απλά μία εξέταση, που διεξαγόταν ένας διαγωνισμός. Ήταν μια όμορφη μέρα, μια μέρα συνάντησης αναγνωστών και αναγνωστριών, μια μέρα που χάρισε σε μας που τη ζήσαμε, την πιο ελπιδοφόρα ίσως εικόνα, σε μια εποχή όχι και τόσο ρόδινη: απόγευμα Παρασκευής και κάμποσα παιδιά να περνούν την είσοδο του σχολείου με ένα βιβλίο στο χέρι.
Όπως κάθε φορά, έτσι και φέτος, τα λογοτεχνικά βιβλία των Βιβλιοδρομιών, προσεκτικά επιλεγμένα, πρόσφεραν απλόχερα γνώσεις και εμπειρίες που σίγουρα θα αποδειχθούν πολύτιμες στο μέλλον. Στα λογοτεχνικά αυτά βιβλία, οι αναγνώστες και οι αναγνώστριες βρήκαν απαντήσεις που έψαχναν στα θέματα της περιβαλλοντικής καταστροφής, θέματα που καθημερινά και έντονα απασχολούν και προβληματίζουν. Κι ακόμα, φαντάστηκαν τον κόσμο τους καλύτερο και, ίσως, αυτό να είναι το πρώτο βήμα στην προσπάθεια να βελτιώσουν τον κόσμο που ζουν. Έξι παιδιά από τρία διαφορετικά σχολεία της Κύπρου πέτυχαν διάκριση. Συγχαίρουμε θερμά τα παιδιά που διακρίθηκαν, καθώς και όλα τα παιδιά που συμμετείχαν στον διαγωνισμό. Συγχαίρουμε, επίσης, τους/τις εκπαιδευτικούς και τους γονείς, που καθοδήγησαν και στήριξαν τα παιδιά σε αυτή τους την προσπάθεια, καθώς και τους/τις εκπαιδευτικούς των Εκπαιδευτηρίων Γείτονα για την πολύτιμη βοήθεια και συνδρομή τους στα θέματα της οργάνωσης.
Τέλος, ευχαριστούμε για ακόμη μια φορά τα εκπαιδευτήρια Γείτονα για τη θερμή φιλοξενία, καθώς και για τη μέχρι σήμερα συνεργασία μας, μία συνεργασία που, βλέπουμε να συνεχίζεται, γιατί βασίζεται σε κοινούς εκπαιδευτικούς στόχους και στην κοινή πεποίθηση ότι το λογοτεχνικό βιβλίο και η φιλαναγνωσία έχουν ή οφείλουν να έχουν, σημαίνοντα ρόλο στους εκπαιδευτικούς σχεδιασμούς και στη σχολική πραγματικότητα. Παρά λοιπόν τις αντιλήψεις που θέλουν την εικόνα κυρίαρχη, πιστεύουμε ότι οι λέξεις, και δη οι λέξεις της λογοτεχνίας, μπορούν να αλλάξουν τον κόσμο, για να συμβεί όμως αυτό πρώτα απ’ όλα θα πρέπει να διαβαστούν. Και οι Βιβλιοδρομίες σε αυτό στοχεύουν, να υποκινήσουν τα παιδιά να πάρουν στα χέρια τους το βιβλίο και να διαβάσουν τις λέξεις, μετέχοντας στην αισθητική του λόγου και την ακρίβεια που χαρακτηρίζουν τη Λογοτεχνία, με την ελπίδα να μετατρέψουν τις λέξεις αυτές σε κινητήρα δράσης. Υπάρχει άραγε κάτι πιο αισιόδοξο από αυτό;
Αγαπητέ κύριε Γείτονα, σας συγχαίρουμε και σας ευχαριστούμε για την ευκαιρία που μας δώσατε ως Υπουργείο Παιδείας της Κύπρου να συνεργαστούμε σε μια κοινή προσπάθεια για προώθηση της φιλαναγνωσίας. Και δεν μπορεί παρά μόνο θετικά αποτελέσματα να έχει η προσπάθεια αυτή, μόνο πρόσθετο εκπαιδευτικό όφελος: τη διεύρυνση και τον εμπλουτισμό του λεξιλογίου των παιδιών, την ανάπτυξη του γραπτού και προφορικού λόγου, την ανάπτυξη της φαντασίας και της δημιουργικότητας, την καλλιέργεια της ενσυναίσθησης, την καλλιέργεια της συνεργασίας και της ευγενούς άμιλλας. Έτσι, ενισχύοντας την αγάπη για την ανάγνωση δίνουμε τη δυνατότητα στους νέους ανθρώπους να καλλιεργήσουν την περιέργεια και την κριτική τους σκέψη και τελικά να γίνουν διά βίου αναγνώστες και αναγνώστριες.
Για άλλη μια φορά, τα παιδιά, με κίνητρο τις Βιβλιοδρομίες, πήραν στα χέρια τους τα λογοτεχνικά βιβλία, τα διάβασαν, τα απόλαυσαν, τα συζήτησαν με τους φίλους και τις φίλες τους, σκέφτηκαν, προβληματίστηκαν, κάποια ταυτίστηκαν με τους ήρωες των ιστοριών, κάποια πήραν κριτική στάση απέναντι στα κείμενα και κατ’ επέκταση απέναντι στην κοινωνία και στον κόσμο, πράγμα που είναι και η βασική επιδίωξη του γνωστικού αντικειμένου της Λογοτεχνίας: να καταστήσει τα παιδιά ικανά να αντιλαμβάνονται την πραγματικότητα στις πολυειδείς όψεις και εκδοχές της, και να
παίρνουν κριτική θέση απέναντι σε ζητήματα της ατομικής και κοινωνικής ζωής στο πλαίσιο ενός σχολείου που ενισχύει την περιέργεια και την αμφισβήτηση.
Τα δημοτικά σχολεία της Κύπρου, δημόσια και ιδιωτικά, συμμετέχουν στις Βιβλιοδρομίες τα τελευταία οχτώ χρόνια. Η συνεργασία μας ξεκίνησε τη σχολική χρονιά 2015-2016, χρονιά που διεξήχθη ο 18ος διαγωνισμός. Με εξαίρεση τα δύο χρόνια που κράτησε η πανδημία και ο διαγωνισμός στην Κύπρο διεξήχθη ηλεκτρονικά και εξ αποστάσεως, ο διαγωνισμός διεξάγεται σε σχολεία που λειτουργούν ως εξεταστικά κέντρα, σε όλες τις επαρχίες της ελεύθερης Κύπρου. Συγκεκριμένα, για τις ανάγκες των Βιβλιοδρομιών 2023, λειτούργησαν συνολικά πέντε εξεταστικά κέντρα σε ισάριθμα δημοτικά σχολεία και συμμετείχαν 800 περίπου παιδιά, που διαγωνίστηκαν, είτε ατομικά είτε ομαδικά, και 35 εκπαιδευτικοί, που εθελοντικά και πολύ πρόθυμα βοήθησαν, την ημέρα της διεξαγωγής του διαγωνισμού, στην όλη οργάνωση. Η 12 η Μαΐου 2023, όμως, δεν ήταν μια μέρα που πραγματοποιούνταν απλά μία εξέταση, που διεξαγόταν ένας διαγωνισμός. Ήταν μια όμορφη μέρα, μια μέρα συνάντησης αναγνωστών και αναγνωστριών, μια μέρα που χάρισε σε μας που τη ζήσαμε, την πιο ελπιδοφόρα ίσως εικόνα, σε μια εποχή όχι και τόσο ρόδινη: απόγευμα Παρασκευής και κάμποσα παιδιά να περνούν την είσοδο του σχολείου με ένα βιβλίο στο χέρι.
Όπως κάθε φορά, έτσι και φέτος, τα λογοτεχνικά βιβλία των Βιβλιοδρομιών, προσεκτικά επιλεγμένα, πρόσφεραν απλόχερα γνώσεις και εμπειρίες που σίγουρα θα αποδειχθούν πολύτιμες στο μέλλον. Στα λογοτεχνικά αυτά βιβλία, οι αναγνώστες και οι αναγνώστριες βρήκαν απαντήσεις που έψαχναν στα θέματα της περιβαλλοντικής καταστροφής, θέματα που καθημερινά και έντονα απασχολούν και προβληματίζουν. Κι ακόμα, φαντάστηκαν τον κόσμο τους καλύτερο και, ίσως, αυτό να είναι το πρώτο βήμα στην προσπάθεια να βελτιώσουν τον κόσμο που ζουν. Έξι παιδιά από τρία διαφορετικά σχολεία της Κύπρου πέτυχαν διάκριση. Συγχαίρουμε θερμά τα παιδιά που διακρίθηκαν, καθώς και όλα τα παιδιά που συμμετείχαν στον διαγωνισμό. Συγχαίρουμε, επίσης, τους/τις εκπαιδευτικούς και τους γονείς, που καθοδήγησαν και στήριξαν τα παιδιά σε αυτή τους την προσπάθεια, καθώς και τους/τις εκπαιδευτικούς των Εκπαιδευτηρίων Γείτονα για την πολύτιμη βοήθεια και συνδρομή τους στα θέματα της οργάνωσης.
Τέλος, ευχαριστούμε για ακόμη μια φορά τα εκπαιδευτήρια Γείτονα για τη θερμή φιλοξενία, καθώς και για τη μέχρι σήμερα συνεργασία μας, μία συνεργασία που, βλέπουμε να συνεχίζεται, γιατί βασίζεται σε κοινούς εκπαιδευτικούς στόχους και στην κοινή πεποίθηση ότι το λογοτεχνικό βιβλίο και η φιλαναγνωσία έχουν ή οφείλουν να έχουν, σημαίνοντα ρόλο στους εκπαιδευτικούς σχεδιασμούς και στη σχολική πραγματικότητα. Παρά λοιπόν τις αντιλήψεις που θέλουν την εικόνα κυρίαρχη, πιστεύουμε ότι οι λέξεις, και δη οι λέξεις της λογοτεχνίας, μπορούν να αλλάξουν τον κόσμο, για να συμβεί όμως αυτό πρώτα απ’ όλα θα πρέπει να διαβαστούν. Και οι Βιβλιοδρομίες σε αυτό στοχεύουν, να υποκινήσουν τα παιδιά να πάρουν στα χέρια τους το βιβλίο και να διαβάσουν τις λέξεις, μετέχοντας στην αισθητική του λόγου και την ακρίβεια που χαρακτηρίζουν τη Λογοτεχνία, με την ελπίδα να μετατρέψουν τις λέξεις αυτές σε κινητήρα δράσης. Υπάρχει άραγε κάτι πιο αισιόδοξο από αυτό;
"Θερμά συγχαρητήρια για τις Βιβλιοδρομίες" Της ΕΛΕΝΗΣ ΔΙΚΑΙΟΥ Συγγραφέα Θέλω να εκφράσω τις πιο θερμές μου ευχαριστίες γιατί για άλλη μια φορά μου δόθηκε η ευκαιρία να «υπάρξω» ανάμεσά σας. Είναι τιμή και χαρά για μένα να επιλέγονται έργα μου για τις Βιβλιοδρομίες των Εκπαιδευτηρίων Γείτονα , ενός σχολείου το οποίο τιμώ και αγαπώ ξεχωριστά κι εγώ. |
Δεν θα σας κουράσω με πολλά λόγια, θα αναφερθώ απλά σε κάποια πράγματα τα οποία ενώ δεν υπάρχουν μέσα στις σελίδες της ΚΟΙΛΑΔΑΣ ΜΕ ΤΙΣ ΠΕΤΑΛΟΥΔΕΣ ήταν η κινητήρια δύναμη πάνω στην οποία βασίστηκα για να γράψω το βιβλίο.
Έχω γεννηθεί στον νομό Μαγνησίας, στην Νέα Ιωνία Βόλου. Όχι πολύ μακριά από την πόλη μου υπήρχε κάποτε μια λίμνη . Η Κάρλα, η αρχαία Βοιβηίς. Η λίμνη τριγυρισμένη από δάση καταλάμβανε ένα σημαντικό τμήμα στο κέντρο της Ελλάδας. Στις όχθες της υπήρχαν οικισμοί από την νεολιθική εποχή, ενώ στο ένα από τα τρία νησάκια της η μεγαλύτερη Μυκηναϊκή περιτείχιση στην Ελλάδα. Γύρω από την λίμνη υπήρχαν εύφορα χωράφια, ενώ στις γειτονικές περιοχές κυριαρχούσαν δάση από δρυς. Όλα αυτά ως το 1962 όταν με αιτιολογία τον έλεγχο των πλημμυρών και την δημιουργία περισσότερων γεωργικών εκτάσεων, κάποιοι «αρμόδιοι»- μέσα σε εισαγωγικά - αποφάσισαν να την αποξηράνουν.
Αποτέλεσμα : «Η αλλαγή του μικροκλίματος, η πτώση της στάθμης του υπόγειου νερού, η εισβολή θαλασσινού νερού στον καρστικό υδροφορέα, η ανεπάρκεια πόσιμου και αρδευτικού νερού, οι συχνές πλημμύρες σε καλλιεργούμενες εκτάσεις…η ρύπανση του Παγασητικού κλπ.
Η απώλεια ενδιαιτήματος για πουλιά που κινδυνεύουν με εξαφάνιση στην Ευρώπη, η πλήρης απώλεια ενδιαφέροντος από άποψη άγριας πανίδας καθώς και η μείωση του αγροτικού πληθυσμού σηματοδοτούν την ερημοποίηση της περιοχής της Κάρλας». Τα στοιχεία τα έχω δανειστεί από την έκδοση των ΤΕΕ τμήμα Μαγνησίας 1999.
Τα τελευταία χρόνια είχε ξεκινήσει ένας αγώνας των κατοίκων των πρωην παραλίμνιων οικισμών προκειμένου να αποκατασταθεί άμεσα ο υγρότοπος και να προστατευτεί ότι είχε απομείνει απ΄ το οικοσύστημα της αρχαίας λίμνης και του τόπου ολόγυρά της. Η λίμνη Κάρλα μου έδωσε την ιδέα να γράψω την ΚΟΙΛΑΔΑ ΜΕ ΤΙΣ ΠΕΤΑΛΟΥΔΕΣ, είχα την βεβαιότητα ότι έγραφα ένα μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας για πράγματα τα οποία θα μπορούσαν να συμβούν στο μακρινό μέλλον, Μια λίμνη,- η λίμνη Κάρλα ; - μια πλημμυρισμένη πόλη, η φύση η οποία δεν εκδικείται αλλά διεκδικεί αυτό το οποίο της ανήκει.
Ήμουν στον Βόλο όλες τις ημέρες της πλημμύρας και της καταστροφής. «Έσπασε το ποτάμι» είναι τρομακτικό ακόμη και να το ακούς να το λένε. Ανθρώπινες ζωές χαμένες στα λασπόνερα. Τόνοι λάσπης παντού , κατεστραμμένοι δρόμοι, γέφυρες , βουτηγμένα στα βρώμικα νερά τα εκθέματα της έκθεσης «Εκ μητρός Μικράς Ασίας, στον ιστορικό χώρο της Πλινθοκεραμοποιίας ΤΣΑΛΑΠΑΤΑ του Βόλου μνήμες πολύτιμες ιστορημένες σε αντικείμενα και έγγραφα τα οποία καταστράφηκαν και η λίμνη Κάρλα να έχει πάρει ξανά την έκταση την οποία είχε από την αρχαιότητα. Μακάρι να μην είχα πλησιάσει τόσο την αλήθεια όταν έγραφα την ΚΟΙΛΑΔΑ ΜΕ ΤΙΣ ΠΕΤΑΛΟΥΔΕΣ. Αυτό το οποίο θεωρούνταν επιστημονική φαντασία όταν κυκλοφόρησε το βιβλίο αποδείχτηκε δυστυχώς η πραγματικότητα των επόμενων ημερών.
Άραγε τι πρόκειται να συμβεί στο άμεσο μέλλον; Πώς θα είναι ο πλανήτης Γη σε μερικές δεκαετίες μα πιο πολύ ποια θα είναι η θέση των ανθρώπων που θα ζουν σ΄ αυτόν, καθώς σταδιακά ακόμη και η ανθρώπινη επικοινωνία θα είναι υποχρεωμένη να υποταχθεί τελείως στους νόμους μιας τεχνολογίας η οποία ανεξέλεγκτη γίνεται κάθε μέρα και πιο παντοδύναμη; Το ζήσαμε κι αυτό τα χρόνια της πανδημίας , για άλλη μια φορά η πραγματικότητα επιβεβαιωσε την φαντασία του συγγραφέα,( τηλεκπαίδευση, αποξένωση των ανθρώπων κ.α) αυτοί οι οποίοι διάβασαν την ΚΟΙΛΑΔΑ ΜΕ ΤΙΣ ΠΕΤΑΛΟΥΔΕΣ καταλαβαίνουν τι εννοώ ακριβώς. Με βάση αυτή την σκέψη τώρα πια είμαι σίγουρη ότι τελικά δεν έγραψα ένα βιβλίο «επιστημονικής φαντασίας».
Τα λογοτεχνικά κείμενα τα οποία ασχολούνται με θέματα σαν αυτό της Κοιλάδας με τις Πεταλούδες, βρίσκονται στα όρια της επιστημονικής φαντασίας και της πραγματικότητας. Κατά πάσα πιθανότητα δεν είναι παρά η πραγματικότητα των επόμενων ημερών Κι εγώ έφτιαξα μια ιστορία στο επίκεντρό της οποίας βρίσκεται ο άνθρωπος θέλοντας ουσιαστικά να μοιραστώ με τα παιδιά τις σκέψεις μου. Καλώντας τα να συμμετέχουν σ΄ αυτή την ιστορία ταυτίζοντας τον εαυτό τους με τους ήρωες της, για να ψάξουμε μαζί να βρούμε απαντήσεις σε ερωτήματα σχετικά με το μέλλον το οποίο τους έχουν ετοιμάσει κάποιοι σε έναν πλανήτη , του οποίου το μέλλον διαγράφεται σκοτεινό. Και μέσα απ΄ αυτές τις απαντήσεις να πάρουν τα νέα παιδιά τις δικές τους αποστάσεις και αποφάσεις για τις συνθήκες της δικής τους ζωής η οποία ανοίγεται μπροστά τους.
Όμως Η ΚΟΙΛΑΔΑ ΜΕ ΤΙΣ ΠΕΤΑΛΟΥΔΕΣ αν και απευθύνεται πρώτα στους νέους και στα παιδιά , αφορά σε πολύ μεγάλο βαθμό και εμάς του ενήλικες. Γιατί ακόμη κι αν είναι αδύνατον να διορθώσουμε τα λάθη μας, πάντα υπάρχει καιρός να προσπαθήσουμε τουλάχιστον να μην τους προσθέσουμε καινούργια, συνειδητοποιώντας ότι πέρα από τα οποιαδήποτε τεχνολογικά επιτεύγματα υπάρχουν πράγματα τα οποία ο άνθρωπος δεν μπορεί να τα αγνοεί ούτε να τα αντιμετωπίζει επιπόλαια Πή αλαζονικά και η φύση, το περιβάλλον από το οποίο εξαρτάται η ίδια μας η ύπαρξη, είναι ένα απ΄ τα βασικότερα.
Για άλλη μια φορά ευχαριστώ θερμά τα εκπαιδευτήρια Γείτονα τα οποία με τον θεσμό των Βιβλιοδρομιών μας έφεραν κοντά δίνοντάς μας την ευκαιρία να μοιραστούμε σκέψεις και προβληματισμούς. Θερμά συγχαρητήρια σε όλους όσους έλαβαν μέρος και φυσικά σ’ αυτούς οι οποίοι βραβεύτηκαν. Πάντα χαρές να παίρνετε στην ζωή σας.
Έχω γεννηθεί στον νομό Μαγνησίας, στην Νέα Ιωνία Βόλου. Όχι πολύ μακριά από την πόλη μου υπήρχε κάποτε μια λίμνη . Η Κάρλα, η αρχαία Βοιβηίς. Η λίμνη τριγυρισμένη από δάση καταλάμβανε ένα σημαντικό τμήμα στο κέντρο της Ελλάδας. Στις όχθες της υπήρχαν οικισμοί από την νεολιθική εποχή, ενώ στο ένα από τα τρία νησάκια της η μεγαλύτερη Μυκηναϊκή περιτείχιση στην Ελλάδα. Γύρω από την λίμνη υπήρχαν εύφορα χωράφια, ενώ στις γειτονικές περιοχές κυριαρχούσαν δάση από δρυς. Όλα αυτά ως το 1962 όταν με αιτιολογία τον έλεγχο των πλημμυρών και την δημιουργία περισσότερων γεωργικών εκτάσεων, κάποιοι «αρμόδιοι»- μέσα σε εισαγωγικά - αποφάσισαν να την αποξηράνουν.
Αποτέλεσμα : «Η αλλαγή του μικροκλίματος, η πτώση της στάθμης του υπόγειου νερού, η εισβολή θαλασσινού νερού στον καρστικό υδροφορέα, η ανεπάρκεια πόσιμου και αρδευτικού νερού, οι συχνές πλημμύρες σε καλλιεργούμενες εκτάσεις…η ρύπανση του Παγασητικού κλπ.
Η απώλεια ενδιαιτήματος για πουλιά που κινδυνεύουν με εξαφάνιση στην Ευρώπη, η πλήρης απώλεια ενδιαφέροντος από άποψη άγριας πανίδας καθώς και η μείωση του αγροτικού πληθυσμού σηματοδοτούν την ερημοποίηση της περιοχής της Κάρλας». Τα στοιχεία τα έχω δανειστεί από την έκδοση των ΤΕΕ τμήμα Μαγνησίας 1999.
Τα τελευταία χρόνια είχε ξεκινήσει ένας αγώνας των κατοίκων των πρωην παραλίμνιων οικισμών προκειμένου να αποκατασταθεί άμεσα ο υγρότοπος και να προστατευτεί ότι είχε απομείνει απ΄ το οικοσύστημα της αρχαίας λίμνης και του τόπου ολόγυρά της. Η λίμνη Κάρλα μου έδωσε την ιδέα να γράψω την ΚΟΙΛΑΔΑ ΜΕ ΤΙΣ ΠΕΤΑΛΟΥΔΕΣ, είχα την βεβαιότητα ότι έγραφα ένα μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας για πράγματα τα οποία θα μπορούσαν να συμβούν στο μακρινό μέλλον, Μια λίμνη,- η λίμνη Κάρλα ; - μια πλημμυρισμένη πόλη, η φύση η οποία δεν εκδικείται αλλά διεκδικεί αυτό το οποίο της ανήκει.
Ήμουν στον Βόλο όλες τις ημέρες της πλημμύρας και της καταστροφής. «Έσπασε το ποτάμι» είναι τρομακτικό ακόμη και να το ακούς να το λένε. Ανθρώπινες ζωές χαμένες στα λασπόνερα. Τόνοι λάσπης παντού , κατεστραμμένοι δρόμοι, γέφυρες , βουτηγμένα στα βρώμικα νερά τα εκθέματα της έκθεσης «Εκ μητρός Μικράς Ασίας, στον ιστορικό χώρο της Πλινθοκεραμοποιίας ΤΣΑΛΑΠΑΤΑ του Βόλου μνήμες πολύτιμες ιστορημένες σε αντικείμενα και έγγραφα τα οποία καταστράφηκαν και η λίμνη Κάρλα να έχει πάρει ξανά την έκταση την οποία είχε από την αρχαιότητα. Μακάρι να μην είχα πλησιάσει τόσο την αλήθεια όταν έγραφα την ΚΟΙΛΑΔΑ ΜΕ ΤΙΣ ΠΕΤΑΛΟΥΔΕΣ. Αυτό το οποίο θεωρούνταν επιστημονική φαντασία όταν κυκλοφόρησε το βιβλίο αποδείχτηκε δυστυχώς η πραγματικότητα των επόμενων ημερών.
Άραγε τι πρόκειται να συμβεί στο άμεσο μέλλον; Πώς θα είναι ο πλανήτης Γη σε μερικές δεκαετίες μα πιο πολύ ποια θα είναι η θέση των ανθρώπων που θα ζουν σ΄ αυτόν, καθώς σταδιακά ακόμη και η ανθρώπινη επικοινωνία θα είναι υποχρεωμένη να υποταχθεί τελείως στους νόμους μιας τεχνολογίας η οποία ανεξέλεγκτη γίνεται κάθε μέρα και πιο παντοδύναμη; Το ζήσαμε κι αυτό τα χρόνια της πανδημίας , για άλλη μια φορά η πραγματικότητα επιβεβαιωσε την φαντασία του συγγραφέα,( τηλεκπαίδευση, αποξένωση των ανθρώπων κ.α) αυτοί οι οποίοι διάβασαν την ΚΟΙΛΑΔΑ ΜΕ ΤΙΣ ΠΕΤΑΛΟΥΔΕΣ καταλαβαίνουν τι εννοώ ακριβώς. Με βάση αυτή την σκέψη τώρα πια είμαι σίγουρη ότι τελικά δεν έγραψα ένα βιβλίο «επιστημονικής φαντασίας».
Τα λογοτεχνικά κείμενα τα οποία ασχολούνται με θέματα σαν αυτό της Κοιλάδας με τις Πεταλούδες, βρίσκονται στα όρια της επιστημονικής φαντασίας και της πραγματικότητας. Κατά πάσα πιθανότητα δεν είναι παρά η πραγματικότητα των επόμενων ημερών Κι εγώ έφτιαξα μια ιστορία στο επίκεντρό της οποίας βρίσκεται ο άνθρωπος θέλοντας ουσιαστικά να μοιραστώ με τα παιδιά τις σκέψεις μου. Καλώντας τα να συμμετέχουν σ΄ αυτή την ιστορία ταυτίζοντας τον εαυτό τους με τους ήρωες της, για να ψάξουμε μαζί να βρούμε απαντήσεις σε ερωτήματα σχετικά με το μέλλον το οποίο τους έχουν ετοιμάσει κάποιοι σε έναν πλανήτη , του οποίου το μέλλον διαγράφεται σκοτεινό. Και μέσα απ΄ αυτές τις απαντήσεις να πάρουν τα νέα παιδιά τις δικές τους αποστάσεις και αποφάσεις για τις συνθήκες της δικής τους ζωής η οποία ανοίγεται μπροστά τους.
Όμως Η ΚΟΙΛΑΔΑ ΜΕ ΤΙΣ ΠΕΤΑΛΟΥΔΕΣ αν και απευθύνεται πρώτα στους νέους και στα παιδιά , αφορά σε πολύ μεγάλο βαθμό και εμάς του ενήλικες. Γιατί ακόμη κι αν είναι αδύνατον να διορθώσουμε τα λάθη μας, πάντα υπάρχει καιρός να προσπαθήσουμε τουλάχιστον να μην τους προσθέσουμε καινούργια, συνειδητοποιώντας ότι πέρα από τα οποιαδήποτε τεχνολογικά επιτεύγματα υπάρχουν πράγματα τα οποία ο άνθρωπος δεν μπορεί να τα αγνοεί ούτε να τα αντιμετωπίζει επιπόλαια Πή αλαζονικά και η φύση, το περιβάλλον από το οποίο εξαρτάται η ίδια μας η ύπαρξη, είναι ένα απ΄ τα βασικότερα.
Για άλλη μια φορά ευχαριστώ θερμά τα εκπαιδευτήρια Γείτονα τα οποία με τον θεσμό των Βιβλιοδρομιών μας έφεραν κοντά δίνοντάς μας την ευκαιρία να μοιραστούμε σκέψεις και προβληματισμούς. Θερμά συγχαρητήρια σε όλους όσους έλαβαν μέρος και φυσικά σ’ αυτούς οι οποίοι βραβεύτηκαν. Πάντα χαρές να παίρνετε στην ζωή σας.
"Συνεισφέρουν θετικά στον κόσμο μας οι Βιβλιοδρομίες" Της ΕΛΕΝΗΣ ΑΝΔΡΕΑΔΗ Συγγραφέα Στις φετινές Βιβλιοδρομίες, τον μεγαλύτερο θεσμό φιλαναγνωσίας της χώρας μας, γιορτάσαμε την αγάπη 150 σχολείων, 3000 μαθητών και των πολλών εκπαιδευτικών τους για το βιβλίο, και φυσικά την αφοσίωση των Εκπαιδευτηρίων Γείτονα και της ακούραστης ομάδας τους που έφεραν σε πέρας τον θεσμό αυτό για 25η χρονιά. |
Το θέμα φέτος ήταν η περιβαλλοντική καταστροφή. Η χαρά μου που συμπεριλήφθηκε στην λίστα των βιβλίων το δικό μου μυθιστόρημα για την κλιματική κρίση, Ο Τζάστιν Γκρέι και οι Φύλακες της Γης, ήταν τεράστια. Στην τελετή απονομής, θαύμασα με χαμόγελο και γεμάτη καρδιά στη σκηνή τους ενθουσιασμένους μαθητές που βραβεύτηκαν. Παράλληλα, καθώς ετοιμάζω προς έκδοση το 11ο πλέον περιβαλλοντικό μου μυθιστόρημα, δέκα χρόνια μετά το πρώτο, ως περιβαλλοντολόγος και μαμά, προβληματίστηκα για το μέγεθος της πρόκλησης που περιμένει εμάς και αυτά τα παιδιά που λάμβαναν τα βραβεία τους.
Εκτιμάται πλέον πως το 2029 - δηλαδή νωρίτερα από την εκτιμώμενη ημερομηνία - θα φτάσουμε στην αύξηση των 1.5 βαθμών Κελσίου, που η Συμφωνία του Παρισιού δημιουργήθηκε για να αποτρέψει. Στη χώρα μας είδαμε ανείπωτες θεομηνίες τους τελευταίους μήνες. Κι όμως οι λύσεις υπάρχουν. Διάβασαν για αυτές τα παιδιά σε αυτές τις Βιβλιοδρομίες. Τα περιβαλλοντικά θέματα θα απασχολήσουν έντονα τους μαθητές μας και εμάς για τα επόμενα πολλά χρόνια. Η ζωή μας θα αλλάξει δραστικά. Θα πρέπει να προσαρμοστούμε σε νέα δεδομένα. Η λογοτεχνία μπορεί να αποτελέσει ένα τρόπο να επεξεργαστούν τα παιδιά αυτά τα θέματα και να αποκτήσουν βαθύτερη κατανόηση για τα ζητήματα. Μπορεί ακόμα και να τα οδηγήσει να αλλάξουν την συμπεριφορά τους και να ωθήσουν και την οικογένεια τους σε αλλαγές. Με την πίεση και δράση όλων μας, μπορεί η κλιματική αλλαγή και οι επιπτώσεις της να περιοριστούν.
Το βιβλίο μου που συμμετείχε φέτος στον διαγωνισμό, επεξεργαζόταν το ερώτημα του τι είναι τελικά ένας υπερήρωας. Ο ορφανός Τζάστιν θυμάται τι του είπε η μητέρα του πριν χρόνια όταν αυτός ανακάλυψε πως ο Σουπερμαν δεν υπάρχει στα αλήθεια. Δεν χρειάζεται να είσαι Σουπερμαν για να αλλάξεις τον κόσμο, του είπε. «Υπάρχουν πολλοί πραγματικοί άνθρωποι που κάνουν κάθε μέρα εξωπραγματικά, εξαιρετικά πράγματα... Άνθρωποι με καλή καρδιά και θάρρος, όπως εσύ». Εύχομαι οι μαθητές του διαγωνισμού να συνεχίζουν να έχουν περιέργεια για τη ζωή, για ιστορίες, δίψα για μάθηση, καρδιά και θάρρος, και ίσως πάνω από όλα την ανάγκη να συνεισφέρουν θετικά στον κόσμο μας, με όποιον τρόπο αυτός τους καλεί. Καλή επιτυχία στις επόμενες Βιβλιοδρομίες και ευχαριστώ που σκύψατε πάνω από το βιβλίο μου σε αυτές.
Εκτιμάται πλέον πως το 2029 - δηλαδή νωρίτερα από την εκτιμώμενη ημερομηνία - θα φτάσουμε στην αύξηση των 1.5 βαθμών Κελσίου, που η Συμφωνία του Παρισιού δημιουργήθηκε για να αποτρέψει. Στη χώρα μας είδαμε ανείπωτες θεομηνίες τους τελευταίους μήνες. Κι όμως οι λύσεις υπάρχουν. Διάβασαν για αυτές τα παιδιά σε αυτές τις Βιβλιοδρομίες. Τα περιβαλλοντικά θέματα θα απασχολήσουν έντονα τους μαθητές μας και εμάς για τα επόμενα πολλά χρόνια. Η ζωή μας θα αλλάξει δραστικά. Θα πρέπει να προσαρμοστούμε σε νέα δεδομένα. Η λογοτεχνία μπορεί να αποτελέσει ένα τρόπο να επεξεργαστούν τα παιδιά αυτά τα θέματα και να αποκτήσουν βαθύτερη κατανόηση για τα ζητήματα. Μπορεί ακόμα και να τα οδηγήσει να αλλάξουν την συμπεριφορά τους και να ωθήσουν και την οικογένεια τους σε αλλαγές. Με την πίεση και δράση όλων μας, μπορεί η κλιματική αλλαγή και οι επιπτώσεις της να περιοριστούν.
Το βιβλίο μου που συμμετείχε φέτος στον διαγωνισμό, επεξεργαζόταν το ερώτημα του τι είναι τελικά ένας υπερήρωας. Ο ορφανός Τζάστιν θυμάται τι του είπε η μητέρα του πριν χρόνια όταν αυτός ανακάλυψε πως ο Σουπερμαν δεν υπάρχει στα αλήθεια. Δεν χρειάζεται να είσαι Σουπερμαν για να αλλάξεις τον κόσμο, του είπε. «Υπάρχουν πολλοί πραγματικοί άνθρωποι που κάνουν κάθε μέρα εξωπραγματικά, εξαιρετικά πράγματα... Άνθρωποι με καλή καρδιά και θάρρος, όπως εσύ». Εύχομαι οι μαθητές του διαγωνισμού να συνεχίζουν να έχουν περιέργεια για τη ζωή, για ιστορίες, δίψα για μάθηση, καρδιά και θάρρος, και ίσως πάνω από όλα την ανάγκη να συνεισφέρουν θετικά στον κόσμο μας, με όποιον τρόπο αυτός τους καλεί. Καλή επιτυχία στις επόμενες Βιβλιοδρομίες και ευχαριστώ που σκύψατε πάνω από το βιβλίο μου σε αυτές.
"Οι Βιβλιοδρομίες ανοίγουν δρόμους στο συναίσθημα και τη σκέψη"
Tης ΑΝΤΑΣ ΚΑΤΣΙΚΗ-ΓΚΙΒΑΛΟΥ Ομότιμης Καθηγήτριας Ελληνικής Φιλολογίας ΕΚΠΑ Τα Εκπαιδευτήρια Γείτονα επί 24 χρόνια υπηρετούν τον θεσμό των Βιβλιοδρομιών, παρακινώντας όχι μόνο τους μαθητές του σχολείου αυτού αλλά και μαθητές άλλων σχολείων της Ελλάδας , της Κύπρου και άλλων χωρών να διαβάσουν βιβλία που ανταποκρίνονται στα ενδιαφέροντα τους, ενώ συνάμα ανοίγουν νέους δρόμους στο συναίσθημα και στην σκέψη, στην αισθητική και γλωσσική τους καλλιέργεια, στην κοινωνική και πολιτισμική τους ευαισθησία. |
Το 2022 οι μαθητές και οι μαθήτριες που έλαβαν μέρος ασχολήθηκαν με βιβλία που αναφέρονταν στην Μικρασιατική Καταστροφή. Η ενασχόληση με τα σχετικά βιβλία προκάλεσε το ενδιαφέρον των μαθητών και των μαθητριών για ένα από τα συγκλονιστικότερα γεγονότα και περιόδους της νεότερης ελληνικής ιστορίας με την οποία δεν ασχολούνται ιδιαίτερα στο μάθημα της ιστορίας.
Γενικότερα όμως οι Βιβλιοδρομίες, με τα, πάντα ενδιαφέροντα, θέματα που επιλέγουν οι υπεύθυνοι του προγράμματος αυτού, δημιουργούν όχι παθητικούς αλλά ενεργητικούς και κριτικούς αναγνώστες. Με τη συνεργασία μεταξύ των μαθητών, με την ευγενή άμιλλα μεταξύ των ομάδων και των σχολείων προωθείται με παιγνιώδη τρόπο και σε ένα κλίμα χαράς και δημιουργικότητας η αγάπη για το εξωσχολικό διάβασμα.
Θερμά συγχαρητήρια στον Γενικό Διευθυντή των σχολείων κ Ελευθέριο Γείτονα, στους υπεύθυνους των «Βιβλιοδρομιών» για τη συνέχιση του θεσμού αυτού και εύχομαι από καρδιάς «καλή συνέχεια».
Γενικότερα όμως οι Βιβλιοδρομίες, με τα, πάντα ενδιαφέροντα, θέματα που επιλέγουν οι υπεύθυνοι του προγράμματος αυτού, δημιουργούν όχι παθητικούς αλλά ενεργητικούς και κριτικούς αναγνώστες. Με τη συνεργασία μεταξύ των μαθητών, με την ευγενή άμιλλα μεταξύ των ομάδων και των σχολείων προωθείται με παιγνιώδη τρόπο και σε ένα κλίμα χαράς και δημιουργικότητας η αγάπη για το εξωσχολικό διάβασμα.
Θερμά συγχαρητήρια στον Γενικό Διευθυντή των σχολείων κ Ελευθέριο Γείτονα, στους υπεύθυνους των «Βιβλιοδρομιών» για τη συνέχιση του θεσμού αυτού και εύχομαι από καρδιάς «καλή συνέχεια».
Ευχαριστηριακή πανδαισία οι Βιβλιοδρομίες
Toυ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ ΓΕΙΤΟΝΑ Γενικού Διευθυντή Εκπαιδευτηρίων Γείτονα Οι ημέρες διεξαγωγής των Βιβλιοδρομιών και απονομής των Βραβείων στους νικητές αποτελούν για μένα και τους συνεργάτες μου ημέρες ευχαριστίας και προσευχής. Και αισθάνομαι αυτή την ευχαριστηριακή πανδαισία, διότι με τις Βιβλιοδρομίες εξασφαλίζονται για τα παιδιά μας συνθήκες: |
- Δροσοβόλου πνευματικής εγρήγορσης
- Ανατροφοδοτούμενου εμπλουτισμού των γνώσεων
- Ανάπτυξης του προφορικού και γραπτού λόγου και της ικανότητας κατανόησης κειμένων
Τα Εκπαιδευτήρια ΓΕΙΤΟΝΑ διαμορφώνουν τα προγράμματά τους με βάση την εκπαιδευτική φιλοσοφία: «Διαπαιδαγωγούμε τον ελεύθερο Έλληνα των ανοιχτών οριζόντων ευρωπαϊκών και οικουμενικών. Τη φιλοσοφία αυτή την έχουμε ενστερνιστεί τόσο οι διδάσκοντες όσο και οι μαθητές μας και οι γονείς τους. Γι’ αυτό διακηρύττουμε ότι είμαστε: «Σχολείο με Ελληνοκεντρική δυναμική, ευρωπαϊκή διάσταση και παγκόσμια προοπτική».
Τις αξιακές αυτές θέσεις τις διακονούμε και τις ενισχύουμε με μια σειρά πρωτοποριακών και καινοτόμων προγραμμάτων. Και τα προγράμματα αυτά είναι:
- Οι Μαθητικοί Αγώνες Αρχαίου Θεάτρου
- Οι Εμπειρίες Συγκομιδής Καρπών
- Οι Λογοτεχνικές Περιπλανήσεις
- Η προκήρυξη διαγωνισμών στους τομείς:
- Του Γραπτού Λόγου (πεζού και ποιητικού στην Ελληνική, Αγγλική, Γαλλική και Γερμανική γλώσσα)
- Της Ρητορικής
- Των Μαθηματικών
- Των Φυσικών Επιστημών
- Της Χημείας και της Βιολογίας
- Της Πληροφορικής
- Της Ρομποτικής
- Του Προγράμματος Απόκτησης Εργασιακής Εμπειρίας (ΠΡ.Α.ΕΡ.ΕΜ)
Αξίζει να επισημάνω ότι τα Βραβεία τα οποία δίνουμε στους μαθητές μας που παρακολουθούν τα Προγράμματα ‘’Απόκτησης Εργασιακής Εμπειρίας’’ τυγχάνουν εξαιρετικής αναγνώρισης, τόσο από τα Πανεπιστήμια της Ευρώπης, όσο και από τα Πανεπιστήμια της Αμερικής.
Πέρα από τα παραπάνω προγράμματα έχουμε και τα Προγράμματα ΟΙΚΟΔΕΣΜΟΣ μεταξύ των οποίων εντάσσονται τα:
- ΣΥΝΕΙΔ- ΑΝΑ (Συνειδητοί Αναγνώστες)
- Προσεγγίζοντας την Αρχαία Αθήνα (μια αθηναϊκή οικογένεια τότε και σήμερα)
- Το Γενεαλογικό μου δέντρο
- Καλοκαιρινοί Περιηγητές
- Χριστουγεννιάτικες διακοπές
- Πασχαλινές διακοπές
Αυτή η πολυποίκιλη πανδαισία προγραμμάτων δημιουργεί τις προϋποθέσεις και εξασφαλίζει το γνωστικό υπόβαθρο στους μαθητές μας να διακρίνονται όχι μόνο στις Πανελλαδικές Εξετάσεις, αλλά και στις Εξετάσεις του ΙΒ DP προγράμματος.
Και δια του λόγου του αληθές σας αναφέρω, ότι στις Πανελλαδικές Εξετάσεις του 2022 το 43,8% των μαθητών μας επέτυχε επίδοση πάνω από 16.000 μόρια, που σημαίνει την εισαγωγή των μαθητών σε υψηλόβαθμες Σχολές ΑΕΙ.
Επιπλέον οι επιδόσεις των μαθητών μας στις Πανελλαδικές εξετάσεις ανά μάθημα ήταν εξαιρετικές. Η επίδοση των μαθητών των Εκπαιδευτηρίων Γείτονα ανά μάθημα ήταν κατά μέσο όρο καλύτερη κατά 4,75 μονάδες στην εικοσαβάθμια κλίμακα από τον αντίστοιχο πανελλαδικό μέσο όρο. Το ποσοστό των μαθητών μας που πέτυχε επίδοση από 16 έως 20 ήταν για άλλη μια χρονιά πολύ υψηλό. Για παράδειγμα στο μάθημα της Φυσικής το 50% των μαθητών έγραψε από 16 έως 20 με αντίστοιχο πανελλαδικό ποσοστό 24,9%. Στην Ιστορία το 62,5% των μαθητών μας έγραψε από 16 έως 20, έναντι του 27,4% του πανελλαδικού δείκτη. Στην Οικονομία το 66,7% των μαθητών μας έγραψε από 16 έως 20 έναντι του 35,7% του αντίστοιχου πανελλαδικού δείκτη.
Όσον αναφορά τις Παγκόσμιες Εξετάσεις του ΙB DP. Οι μαθητές των Εκπαιδευτηρίων ΓΕΙΤΟΝΑ απόκτησαν δίπλωμα με μέσο όρο βαθμολογίας 35,5 στα 45, έναντι του Παγκόσμιου Δείκτη που ο μέσος όρος απόκτησης του διπλώματος είναι 32 στα 45. Αυτή η πρόοδος, αυτός ο υψηλός δείκτης ακαδημαϊκών επιτυχιών και ανθρωπιάς είναι γέννημα και θρέμμα του υψηλού δείκτη συνεργασίας, των οραμάτων και των στοχασμών του συνόλου των διδασκόντων, των μαθητών και των γονέων των Εκπαιδευτηρίων ΓΕΙΤΟΝΑ.
Τις επιδόσεις αυτές των μαθητών μας τις οφείλουμε στη βαθιά αφοσίωση και την απίστευτη για τα Ελληνικά δεδομένα εργατικότητα του τριπτύχου Σχολείο – μαθητές – γονείς που σμίλεψαν στο είναι τους το αξιακό σύστημα, ότι η ζωή θέλει όνειρο, στοχασμό, ευθύνη, πίστη στην Αριστεία, δράση και αποφασιστικότητα, προνοητικότητα, σκληρή ατομική προσπάθεια και δεξιότητες συνεργασίας. Όταν εκπαιδευτικοί, γονείς και μαθητές είναι εναρμονισμένοι με τις παραπάνω αξίες, εξασφαλίζουμε ένα ακόμη όχημα επικοινωνίας με το χώρο των γραμμάτων, των τεχνών, των επιστημών της τεχνολογίας, οριοθετούμε ένα πεδίο δράσης πέρα από τη κυνήγι του πλούτου και της ειδικής ευμάρειας και απελευθερώνουμε τις δημιουργικές δυνάμεις των παιδιών μας.
Έτσι δημιουργούμε μια γραμμή συστοιχίας με τις Θέσεις του Πλουτάρχου ο οποίος έλεγε: «Το μυαλό κάθε παιδιού δεν είναι απλά ένα δοχείο που πρέπει να γεμίσουμε, αλλά ένα κερί που πρέπει να ανάψουμε και με τη φλόγα της γνώσης και της αρετής να φωτιστεί το ίδιο και να φωτίσει τους συνανθρώπους του». Συμπερασματικά θα μπορούσαμε να πούμε, ότι η ποιότητα της Οικογένειας και του Σχολείου αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο για την ανάδειξη της χαρισματικότητας κάθε παιδιού.
Αυτό σημαίνει ότι η αποστολή του Σχολείου σε μια οργανωμένη κοινωνία είναι να τροφοδοτήσει τους πρώτους και να τους αναδείξει και να βάλει σε διαδικασία ανοδικής πορείας το σύνολο των μαθητών ή αν θέλετε να εκπονήσει προγράμματα που θα βελτιώνουν και θα αναδεικνύουν κάθε μαθητή.
Πιστεύω βαθιά, ότι με τις ιδέες και τις προτάσεις όλων μας θα κρατήσουμε αναμμένες όχι μόνο τη δάδα των Βιβλιοδρομιών, αλλά και τις δάδες όλων των Προγραμμάτων με τα οποία θα γίνουμε οργοτόμοι, φυτευτές και ανιχνευτές του μέλλοντος των παιδιών μας. Έτσι μόνο θα δικαιώσουμε τον Νικηφόρο Βρεττάκο που λέει: «Γίνεται κάποια στιγμή να καλύπτει ο ένας άνθρωπος τον άλλο με φως. Είναι το βλέμμα της αγάπης στο άπειρο».