Σελίδες από την Ελληνική Ιστορία
Στόχοι του Προγράμματος
Η ιδέα για την ανάπτυξη του Προγράμματος «Σελίδες της Ελληνικής Ιστορίας» διαμορφώθηκε κατά τα προηγούμενα έτη μέσα από τις συζητήσεις με τα παιδιά και τη συνεργασία των εκπαιδευτικών με τη Γραμματεία Εκπαιδευτικής Έρευνας και Ανάπτυξης.
Όπως και με τα άλλα Προγράμματα του Ανοιχτού Δημιουργικού Σχολείου το Πρόγραμμα δίνει την ευκαιρία σε κάθε μαθητή που συμμετέχει, να προσεγγίσει τη γνώση βιωματικά, να την κατακτήσει και να τη χρησιμοποιήσει αποτελεσματικά, αποκτώντας παράλληλα μια σειρά από δεξιότητες και στρατηγικές μεταφοράς της μάθησης σε άλλες περιοχές. Το Πρόγραμμα στοχεύει:
Διδακτική Μέθοδος
Το Πρόγραμμα «Σελίδες της Ελληνικής Ιστορίας» αναπτύσσεται σύμφωνα με τις αρχές της διαθεματικής προσέγγισης της γνώσης: κάθε συγκεκριμένο θέμα εξετάζεται από πολλές οπτικές γωνίες και διάφορα επιστημονικά πεδία, ενώ ταυτόχρονα καλλιεργούνται μια σειρά από δεξιότητες, στάσεις και αξίες ζωής. Τα διακριτά μαθήματα του αναλυτικού προγράμματος (Ιστορία, Ελληνική Γλώσσα, Μαθηματικά, Γεωγραφία, Πληροφορική κ.ά.) συνεισφέρουν στην προσέγγιση του εξεταζόμενου θέματος, δίνοντας τη δυνατότητα σε μαθητές και δασκάλους να το εξετάζουν πολύπλευρα μέσα από εικαστικές, μουσικές, λαογραφικές, ανθρωπολογικές, γλωσσικές, μαθηματικές ή και γεωγραφικές «διαδρομές».
Ανάπτυξη του Προγράμματος
Το Πρόγραμμα αναπτύσσεται σε δύο ξεχωριστές φάσεις. Το κύριο μέρος του Προγράμματος, η πρώτη φάση, αναπτύσσεται ήδη στο πλαίσιο της καθημερινής εκπαιδευτικής διαδικασίας. Μια σειρά από δραστηριότητες και εφαρμογές, κατανεμημένες ανά επιστημονικό πεδίο (λογοτεχνικά κείμενα, παραδόσεις, μαθηματικά προβλήματα, εφαρμογές πληροφορικής κ.ά.), αποτελούν το όχημα που θα βοηθήσει τα παιδιά να συγκροτήσουν σταδιακά ένα ενιαίο σύνολο γνώσεων και δεξιοτήτων, ένα πλέγμα στάσεων και αξιών ζωής σχετικών με το εξεταζόμενο θέμα. Πιο συγκεκριμένα, η ανάπτυξη της πρώτης φάσης του Προγράμματος περιλαμβάνει:
1. Διδασκαλία μέσω διαδικτύου:
Έχοντας εξασφαλίσει την ασφαλή πλοήγηση στο διαδίκτυο ως θεμελιώδη προϋπόθεση, δημιουργήσαμε μηχανισμούς δόμησης της γνώσης και οργάνωσης των πληροφοριών που επιτρέπουν στα παιδιά να μετασχηματίζουν δημιουργικά τα νεοεισερχόμενα στοιχεία. Με τη βοήθεια ενός καλά δομημένου διαδραστικού φυλλαδίου, οι μαθητές περιηγούνται συγκεκριμένους δικτυακούς τόπους και:
2. Συγγραφή θεατρικού έργου με θέμα τη ζωή της Λασκαρίνας Μπουμπουλίνας:
Έχοντας συλλέξει το απαραίτητο πληροφοριακό υλικό και έχοντας επαρκή γνώση των ιστορικών, κοινωνικών και οικονομικών δεδομένων της εποχής, τα παιδιά οργανώνονται σε ομάδες εργασίας. Συγγράφουν αφηγηματικά κείμενα που αναφέρονται στη δράση της Μπουμπουλίνας, καλύπτοντας όλη τη χρονική περίοδο της ζωής της. Τα αφηγηματικά κείμενα διορθώνονται και πραγματοποιείται η σύνθεσή τους με τη βοήθεια των εκπαιδευτικών.
Στη συνέχεια, τα ίδια τα παιδιά, με τη βοήθεια των δασκάλων τους, αναζητούν τα δραματικά στοιχεία στην αφήγηση και τα μετατρέπουν σε θεατρικούς διαλόγους. Οι διάλογοι αυτοί αποτελούν ένα πλήρες θεατρικό έργο που εκδίδεται και μοιράζεται σε όλους τους μαθητές.
Κατά τη δεύτερη φάση του Προγράμματος τα παιδιά παρουσιάζουν το έργο στις Σπέτσες, στο μοναστήρι του Αγίου Νικολάου, όπου υψώθηκε η σημαία της Επανάστασης. Η ερμηνεία των παιδιών και οι φωνές τους δίνουν ζωή στα πρόσωπα εκείνης της εποχής. Επίσης, στη δεύτερη αυτή φάση του προγράμματος οι μαθητές μας έχουν τη δυνατότητα να επισκεφθούν διάφορες περιοχές των Σπετσών: την πλατεία της Ντάπιας, όπου κάποτε συγκεντρώνονταν οι άρχοντες του νησιού και οι πρωτεργάτες της Επανάστασης, το Παλιό Λιμάνι, τους παραδοσιακούς ταρσανάδες που ναυπηγήθηκαν τα πλοία της Μπουμπουλίνας, το Μουσείο Χατζηγιάννη Μέξη και το αρχοντικό της Μπουμπουλίνας, που σήμερα λειτουργεί ως Μουσείο.
Η ιδέα για την ανάπτυξη του Προγράμματος «Σελίδες της Ελληνικής Ιστορίας» διαμορφώθηκε κατά τα προηγούμενα έτη μέσα από τις συζητήσεις με τα παιδιά και τη συνεργασία των εκπαιδευτικών με τη Γραμματεία Εκπαιδευτικής Έρευνας και Ανάπτυξης.
Όπως και με τα άλλα Προγράμματα του Ανοιχτού Δημιουργικού Σχολείου το Πρόγραμμα δίνει την ευκαιρία σε κάθε μαθητή που συμμετέχει, να προσεγγίσει τη γνώση βιωματικά, να την κατακτήσει και να τη χρησιμοποιήσει αποτελεσματικά, αποκτώντας παράλληλα μια σειρά από δεξιότητες και στρατηγικές μεταφοράς της μάθησης σε άλλες περιοχές. Το Πρόγραμμα στοχεύει:
- στην καλλιέργεια της κριτικής σκέψης και την ανάπτυξη της ικανότητας για παρατήρηση, έρευνα, επεξήγηση και ελεύθερη έκφραση (εικαστική, λογοτεχνική, μουσική, θεατρική κ.ά.)
- στην ικανότητα μεταφοράς και αξιοποίησης γνώσεων και εμπειριών
- στην ενεργοποίηση και ανάδειξη όλων των εν δυνάμει στοιχείων και χαρισμάτων κάθε παιδιού
- στη δημιουργία πεδίου συνεργασίας ανάμεσα στους αυτοτελείς επιστημονικούς κλάδους και στην αντιμετώπιση της γνώσης ως ενιαίας ολότητας.
Διδακτική Μέθοδος
Το Πρόγραμμα «Σελίδες της Ελληνικής Ιστορίας» αναπτύσσεται σύμφωνα με τις αρχές της διαθεματικής προσέγγισης της γνώσης: κάθε συγκεκριμένο θέμα εξετάζεται από πολλές οπτικές γωνίες και διάφορα επιστημονικά πεδία, ενώ ταυτόχρονα καλλιεργούνται μια σειρά από δεξιότητες, στάσεις και αξίες ζωής. Τα διακριτά μαθήματα του αναλυτικού προγράμματος (Ιστορία, Ελληνική Γλώσσα, Μαθηματικά, Γεωγραφία, Πληροφορική κ.ά.) συνεισφέρουν στην προσέγγιση του εξεταζόμενου θέματος, δίνοντας τη δυνατότητα σε μαθητές και δασκάλους να το εξετάζουν πολύπλευρα μέσα από εικαστικές, μουσικές, λαογραφικές, ανθρωπολογικές, γλωσσικές, μαθηματικές ή και γεωγραφικές «διαδρομές».
Ανάπτυξη του Προγράμματος
Το Πρόγραμμα αναπτύσσεται σε δύο ξεχωριστές φάσεις. Το κύριο μέρος του Προγράμματος, η πρώτη φάση, αναπτύσσεται ήδη στο πλαίσιο της καθημερινής εκπαιδευτικής διαδικασίας. Μια σειρά από δραστηριότητες και εφαρμογές, κατανεμημένες ανά επιστημονικό πεδίο (λογοτεχνικά κείμενα, παραδόσεις, μαθηματικά προβλήματα, εφαρμογές πληροφορικής κ.ά.), αποτελούν το όχημα που θα βοηθήσει τα παιδιά να συγκροτήσουν σταδιακά ένα ενιαίο σύνολο γνώσεων και δεξιοτήτων, ένα πλέγμα στάσεων και αξιών ζωής σχετικών με το εξεταζόμενο θέμα. Πιο συγκεκριμένα, η ανάπτυξη της πρώτης φάσης του Προγράμματος περιλαμβάνει:
1. Διδασκαλία μέσω διαδικτύου:
Έχοντας εξασφαλίσει την ασφαλή πλοήγηση στο διαδίκτυο ως θεμελιώδη προϋπόθεση, δημιουργήσαμε μηχανισμούς δόμησης της γνώσης και οργάνωσης των πληροφοριών που επιτρέπουν στα παιδιά να μετασχηματίζουν δημιουργικά τα νεοεισερχόμενα στοιχεία. Με τη βοήθεια ενός καλά δομημένου διαδραστικού φυλλαδίου, οι μαθητές περιηγούνται συγκεκριμένους δικτυακούς τόπους και:
- αναγνωρίζουν και αντλούν πληροφορίες από διάφορες πηγές (εικόνες, ζωγραφικοί πίνακες, φωτογραφίες, ενδυμασία)
- προσανατολίζονται και εντάσσουν πληροφοριακό υλικό στη διεθνή σκηνή της εποχής (ρωσοτουρκικός πόλεμος, συνθήκη Κιουτσούκ – Καϊναρτζή, διαφωτισμός, Μεγάλη Αικατερίνη)
- ανατρέχουν στην ιστορία της ελληνικής επανάστασης, με άξονες τη συμμετοχή της Λ. Μπουμπουλίνας στην επανάσταση του 1821 και το ρόλο του νησιού των Σπετσών
- μελετούν την προσωπικότητα και τη δράση της Λ. Μπουμπουλίνας: συναισθηματική και βιωματική προσέγγιση (π.χ. η γέννηση, η παιδική της ηλικία– συγκρίσεις με βιώματα σημερινών παιδιών)
- αξιοποιούν βιογραφικές αφηγήσεις - αναδεικνύουν κοινωνικές δομές και νοοτροπίες της εποχής
2. Συγγραφή θεατρικού έργου με θέμα τη ζωή της Λασκαρίνας Μπουμπουλίνας:
Έχοντας συλλέξει το απαραίτητο πληροφοριακό υλικό και έχοντας επαρκή γνώση των ιστορικών, κοινωνικών και οικονομικών δεδομένων της εποχής, τα παιδιά οργανώνονται σε ομάδες εργασίας. Συγγράφουν αφηγηματικά κείμενα που αναφέρονται στη δράση της Μπουμπουλίνας, καλύπτοντας όλη τη χρονική περίοδο της ζωής της. Τα αφηγηματικά κείμενα διορθώνονται και πραγματοποιείται η σύνθεσή τους με τη βοήθεια των εκπαιδευτικών.
Στη συνέχεια, τα ίδια τα παιδιά, με τη βοήθεια των δασκάλων τους, αναζητούν τα δραματικά στοιχεία στην αφήγηση και τα μετατρέπουν σε θεατρικούς διαλόγους. Οι διάλογοι αυτοί αποτελούν ένα πλήρες θεατρικό έργο που εκδίδεται και μοιράζεται σε όλους τους μαθητές.
Κατά τη δεύτερη φάση του Προγράμματος τα παιδιά παρουσιάζουν το έργο στις Σπέτσες, στο μοναστήρι του Αγίου Νικολάου, όπου υψώθηκε η σημαία της Επανάστασης. Η ερμηνεία των παιδιών και οι φωνές τους δίνουν ζωή στα πρόσωπα εκείνης της εποχής. Επίσης, στη δεύτερη αυτή φάση του προγράμματος οι μαθητές μας έχουν τη δυνατότητα να επισκεφθούν διάφορες περιοχές των Σπετσών: την πλατεία της Ντάπιας, όπου κάποτε συγκεντρώνονταν οι άρχοντες του νησιού και οι πρωτεργάτες της Επανάστασης, το Παλιό Λιμάνι, τους παραδοσιακούς ταρσανάδες που ναυπηγήθηκαν τα πλοία της Μπουμπουλίνας, το Μουσείο Χατζηγιάννη Μέξη και το αρχοντικό της Μπουμπουλίνας, που σήμερα λειτουργεί ως Μουσείο.
