Ελληνική Επανάσταση: Χρονογραμμή με τα σημαντικότερα γεγονότα της εποχής
1821
6 Ιανουαρίου: Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης αποβιβάζεται από τα Επτάνησα στην Καρδαμύλη της Μάνης με σκοπό να προετοιμάσει την επανάσταση στην Πελοπόποννησο. «Τέλος πάντων το μυστήριον της [Φιλικής] Εταιρείας άρχισε να διαδίδεται εις κάθε λογής ανθρώπους, και καλούς και κακούς, και εβιασθήκαμε να κινήσωμε μίαν ώρα αρχύτερα την επανάστασιν. Ο Ντιόγος το εμαρτύρησε εις τον Αλή πασά. Έτσι λοιπόν εις τας 3 Ιανουαρίου ανεχώρησα από την Ζάκυνθο και εις τας 6 Ιανουαρίου έφθασα εις την Σκαρδαμούλα […]. Από τας 6 του Ιανουαρίου, έως τας 22 Μαρτίου, επροσπάθησα, ενέργησα εις την Μάνην να ενώσωμεν διάφορα σπίτια μανιάτικα χωρισμένα κατά την συνήθειάν τους, και τους ενώσαμεν, τους αδελφώσαμεν. Έστειλα και εις τας επαρχίας της Μεσσηνίας, Μιστρός, Καρύταινας, Φαναριού, Λεονταριού, Αρκαδίας, της Τριπολιτσάς, και ήλθαν εκεί όπου ευρισκόμουν, και τους έλεγα ότι την ημέρα του Ευαγγελισμού να είναι έτοιμοι και κάθε επαρχία να κινηθή εναντίον των Τούρκων των τοπικών και να τους πολιορκήσουν εις τα διάφορα φρούρια, καθώς οι Αρκαδινοί να πολιορκήσουν το Νεόκαστρο, οι Μοθωναίοι την Μοθώνη και ούτω καθεξής», θυμάται ο Κολοκοτρώνης στα Απομνημονεύματά του.
26-30 Ιανουαρίου: Στη μυστική συνέλευση της Βοστίτσας (Αίγιο, 26-30 Ιανουαρίου) ο Παπαφλέσσας που προεδρεύει εκφράζει την ανάγκη ανάληψης άμεσης δράσης και λαμβάνονται οι πρώτες αποφάσεις. Η επικρατούσα παλαιότερα ιστορική άποψη ότι στη συνέλευση οι πρόκριτοι της Πελοποννήσου διατύπωσαν επιφυλάξεις για την επιτυχία του επαναστατικού εγχειρήματος φαίνεται ότι δεν ισχύει.
26 Ιανουαρίου: Αρχίζει στο Λάιμπαχ (σημερινή Λιουμπλιάνα, Σλοβενία) η ομώνυμη συνδιάσκεψη των αντιπροσώπων των μελών της Ιερής Συμμαχίας και του Ηνωμένου Βασιλείου που θα κρατήσει ως τις 12 Μαΐου και θα αποφασίσει την πάταξη κάθε λαϊκού κινήματος που στρέφεται κατά της τότε έννομης πολιτειακής τάξης
22 Φεβρουαρίου: Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης διαβαίνει τον Προύθο, παραπόταμο του Δούναβη και φυσικό σύνορο ανάμεσα στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και τη Ρωσία, και φτάνει στο Ιάσιο της Μολδαβίας.
26-30 Ιανουαρίου: Στη μυστική συνέλευση της Βοστίτσας (Αίγιο, 26-30 Ιανουαρίου) ο Παπαφλέσσας που προεδρεύει εκφράζει την ανάγκη ανάληψης άμεσης δράσης και λαμβάνονται οι πρώτες αποφάσεις. Η επικρατούσα παλαιότερα ιστορική άποψη ότι στη συνέλευση οι πρόκριτοι της Πελοποννήσου διατύπωσαν επιφυλάξεις για την επιτυχία του επαναστατικού εγχειρήματος φαίνεται ότι δεν ισχύει.
26 Ιανουαρίου: Αρχίζει στο Λάιμπαχ (σημερινή Λιουμπλιάνα, Σλοβενία) η ομώνυμη συνδιάσκεψη των αντιπροσώπων των μελών της Ιερής Συμμαχίας και του Ηνωμένου Βασιλείου που θα κρατήσει ως τις 12 Μαΐου και θα αποφασίσει την πάταξη κάθε λαϊκού κινήματος που στρέφεται κατά της τότε έννομης πολιτειακής τάξης
22 Φεβρουαρίου: Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης διαβαίνει τον Προύθο, παραπόταμο του Δούναβη και φυσικό σύνορο ανάμεσα στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και τη Ρωσία, και φτάνει στο Ιάσιο της Μολδαβίας.
24 Φεβρουαρίου: Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης δημοσιοποιεί την επαναστατική προκήρυξη «Μάχου υπέρ πίστεως και πατρίδος», με την οποία ζητά από τους Έλληνες της Μολδαβίας και της Βλαχίας να επαναστατήσουν. Η ενέργειά του αυτή σηματοδοτεί και την επίσημη έναρξη της Επανάστασης στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες.
2 Μαρτίου: Ο Μορά Βαλεσί Χουρσίτ πασάς φτάνει στα Ιωάννινα για να αντιμετωπίσει τον Αλή πασά.
10 Μαρτίου: Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης συγκροτεί στο Φωξάνι τον Ιερό Λόχο, ο οποίος αποτελείται κυρίως από Έλληνες σπουδαστές ευρωπαϊκών πανεπιστημίων και μαθητές του Ελληνικού Σχολείου της Οδησσού.
Ο Ανδρέας Κάλβος θα ξεκινήσει το ποίημα «Εις τον Ιερόν Λόχον» με τους εμβληματικούς στίχους:
Ας μη βρέξει ποτέ
Το σύννεφον, και ο άνεμος
Σκληρός, ας μη σκορπίσει
Το χώμα το μακάριον
Που σας σκεπάζει.
17 Μαρτίου: Έλληνες αγωνιστές υπό τον Σωτήρη Χαραλάμπη και τους Πετμεζαίους πολιορκούν τους Πύργους των Καλαβρύτων, που παραδίδονται έπειτα από λίγες μέρες (21 Μαρτίου). Αυτή η ενέργεια αποτελεί την πρώτη επαναστατική πράξη στη νότια Ελλάδα.
22 Μαρτίου: Οι επαναστάτες μπαίνουν στην Πάτρα. Ο Ι. Παπαδιαμαντόπουλος και ο Ανδρέας Λόντος υψώνουν επαναστατική σημαία (κόκκινη με μαύρο σταυρό στη μέση). Ο Παλαιών Πατρών Γερμανός κατασκευάζει ξύλινο σταυρό, τον οποίο τοποθετεί στην Πλατεία Αγίου Γεωργίου. Στον σταυρό αυτό ορκίζονται οι επαναστάτες.
2 Μαρτίου: Ο Μορά Βαλεσί Χουρσίτ πασάς φτάνει στα Ιωάννινα για να αντιμετωπίσει τον Αλή πασά.
10 Μαρτίου: Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης συγκροτεί στο Φωξάνι τον Ιερό Λόχο, ο οποίος αποτελείται κυρίως από Έλληνες σπουδαστές ευρωπαϊκών πανεπιστημίων και μαθητές του Ελληνικού Σχολείου της Οδησσού.
Ο Ανδρέας Κάλβος θα ξεκινήσει το ποίημα «Εις τον Ιερόν Λόχον» με τους εμβληματικούς στίχους:
Ας μη βρέξει ποτέ
Το σύννεφον, και ο άνεμος
Σκληρός, ας μη σκορπίσει
Το χώμα το μακάριον
Που σας σκεπάζει.
17 Μαρτίου: Έλληνες αγωνιστές υπό τον Σωτήρη Χαραλάμπη και τους Πετμεζαίους πολιορκούν τους Πύργους των Καλαβρύτων, που παραδίδονται έπειτα από λίγες μέρες (21 Μαρτίου). Αυτή η ενέργεια αποτελεί την πρώτη επαναστατική πράξη στη νότια Ελλάδα.
22 Μαρτίου: Οι επαναστάτες μπαίνουν στην Πάτρα. Ο Ι. Παπαδιαμαντόπουλος και ο Ανδρέας Λόντος υψώνουν επαναστατική σημαία (κόκκινη με μαύρο σταυρό στη μέση). Ο Παλαιών Πατρών Γερμανός κατασκευάζει ξύλινο σταυρό, τον οποίο τοποθετεί στην Πλατεία Αγίου Γεωργίου. Στον σταυρό αυτό ορκίζονται οι επαναστάτες.
23 Μαρτίου: Ο πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Γρηγόριος Ε΄, πιεζόμενος από τον Σουλτάνο, αφορίζει τον Αλέξανδρο Υψηλάντη και τον Μιχαήλ Σούτσο για την Επανάσταση στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες. Ο ίδιος ο Υψηλάντης είχε προβλέψει αυτή την κίνηση και έγραφε σε επιστολή του στις 29 Ιανουαρίου προς τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη: «ο μεν Πατριάρχης βιαζόμενος παρά της Πόρτας σας στέλλει αφοριστικά και εξάρχους παρακινώντας σας να ενωθήτε με την Πόρτα, εσείς όμως να τα θεωρείτε ταύτα ως άκυρα, καθότι γίνονται με βία και δυναστείαν και άνευ θελήσεως του πατριάρχου».
23 Μαρτίου: Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, ο Παπαφλέσσας και ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης απελευθερώνουν την Καλαμάτα από τους Οθωμανούς Τούρκους. Την ίδια μέρα ο Ανδρέας Λόντος κηρύσσει την Επανάσταση στη Βοστίτσα (Αίγιο), την οποία εγκατέλειψαν οι Τούρκοι κάτοικοί της.
25 Μαρτίου: Διεξάγεται κοντά στο χωριό Βουνάρια της Πυλίας μάχη ανάμεσα σε επαναστάτες και Οθωμανούς Τούρκους. Και σε αυτήν επικρατούν οι επαναστάτες.
23 Μαρτίου: Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, ο Παπαφλέσσας και ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης απελευθερώνουν την Καλαμάτα από τους Οθωμανούς Τούρκους. Την ίδια μέρα ο Ανδρέας Λόντος κηρύσσει την Επανάσταση στη Βοστίτσα (Αίγιο), την οποία εγκατέλειψαν οι Τούρκοι κάτοικοί της.
25 Μαρτίου: Διεξάγεται κοντά στο χωριό Βουνάρια της Πυλίας μάχη ανάμεσα σε επαναστάτες και Οθωμανούς Τούρκους. Και σε αυτήν επικρατούν οι επαναστάτες.
Ο εορτασμός της 25ης Μαρτίου ως εθνικής εορτής καθιερώθηκε με βασιλικό διάταγμα του Όθωνα το 1838, μετά από πρόταση του ποιητή Παναγιώτη Σούτσου που είχε γράψει και σχετικό ποίημα («Η 25 Μαρτίου ή τα γενέθλια της Ελλάδος»), έτσι ώστε η χαρμόσυνη θρησκευτική εορτή του Ευαγγελισμού να συνδυαστεί με την καλή αγγελία της απελευθέρωση του γένους. Ο ποιητής Τ.Κ. Παπατσώνης θα γράψει στο ποίημα με τίτλο «Εθνεγερσία»:
Δεν πρόκειται για τη Δόξα,
αυτή οπωσδήποτε έχει καταμερισθεί˙
δεν πρόκειται ούτε για τη Μέρα,
γιατί συχνά κι’ αυτή αμφισβητείται˙
δεν πρόκειται για τον τόπο,
γιατί πολλοί τόποι ερίζουσιν.
Αλλ’ ακέραιο μένει κι’ αδιαίρετο
το μέγα Μυστήριο των ενωμένων ανθρώπων
(κι’ ας είναι τόσες οι διαίρεσές τους)
κι' η πρόοδό τους με ζήλο πανηγυριού
για το Μαρτύριο το θελημένο του πληρώματος. […]
26 Μαρτίου: Τούρκοι από πολλές περιοχές της Πελοποννήσου αναζητούν προστασία στην Τριπολιτσά.
26 Μαρτίου: Οι πρόκριτοι Γ. Πάνου και Π. Μπότασης κηρύσσουν την Επανάσταση στις Σπέτσες.
27 Μαρτίου: Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης απελευθερώνει το Βουκουρέστι. Την ίδια περίοδο ανακοινώνονται η αποκήρυξή του από τον τσάρο της Ρωσίας Αλέξανδρο Α΄ και η διαγραφή του από τους ρωσικούς στρατιωτικούς καταλόγους. Με διαταγή της Πύλης αποκεφαλίζονται οι ομογενείς της Κωνσταντινούπολης Λεβίδης, Στεργιανάκης, Τουρπατσόγλου και αρκετοί άλλοι. Η ενέργεια αυτή αποτελεί τα πρώτα, μάλλον περιορισμένης έκτασης, αντίποινα των Τούρκων. Ο Πανουργιάς Πανουργιάς υψώνει τη σημαία της Επανάστασης στα Σάλωνα (Άμφισσα). Νίκη των Ελλήνων υπό τον Κολοκοτρώνη στην Καρύταινα της Γορτυνίας.
28 Μαρτίου: Επαναστατικός αναβρασμός στην Ύδρα. Συνεδριάζει για πρώτη φορά υπό την προεδρία του Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη η Γερουσία στην Καλαμάτα. Ο Δήμος Σκαλτσάς υψώνει τη σημαία της Επανάστασης στο Λιδωρίκι. Οπλαρχηγοί της Λακωνίας πολιορκούν το Κάστρο της Μονεμβασιάς.
29 Μαρτίου: Ο Αθανάσιος Διάκος υψώνει τη σημαία της Επανάστασης στη Λιβαδειά.
31 Μαρτίου: Σφαγές των χριστιανών στη Σμύρνη. Ο Αντώνιος Κοντοσόπουλος υψώνει τη σημαία της Επανάστασης στην Αταλάντη της Λοκρίδας.
1 Απριλίου: Έπειτα από προτροπή του Αθανάσιου Διάκου, ο οπλαρχηγός Μπούσγος απελευθερώνει τη Θήβα.
3 Απριλίου: Ο Γιουσούφ Σελίμ πασάς εκδιώκει τους επαναστάτες από την πόλη της Πάτρας.
4 Απριλίου: Αποκεφαλίζεται στην Κωνσταντινούπολη ο Κωνσταντίνος Μουρούζης, ενώ ο Δημήτριος Παπαρρηγόπουλος (πατέρας του Κωνσταντίνου Παπαρρηγόπουλου που έγραψε την Ιστορία του Ελληνικού Έθνους) και ο Αντώνιος Τσουράς απαγχονίζονται μπροστά στο σπίτι τους.
5 Απριλίου: Αποκεφαλίζονται στην Κωνσταντινούπολη οι Π. Τσιγκρής, Δ. Σκαναβής και Μ. Χοτζερής. Ο Γ. Μαυροκορδάτος απαγχονίζεται στο παράθυρο του σπιτιού του.
8 Απριλίου: Ο Ιωάννης Δυοβουνιώτης υψώνει τη σημαία της Επανάστασης στη Λαμία.
9 Απριλίου: Γεννιέται ο σπουδαίος Γάλλος ποιητής Κάρολος Μπωντλαίρ.
10 Απριλίου (Πάσχα): Υψώνεται η σημαία της Επανάστασης στα Ψαρά. Οι επαναστάτες καταλαμβάνουν το φρούριο των Σαλώνων.
Λιθογραφία επιχρωματισμένη με το χέρι, έργο του Γάλλου ζωγράφου Louis Dupré (1789-1837): Ο Έλληνας αγωνιστής Νικολάκης Μητρόπουλος υψώνει την σημαία του Αγώνα στα Σάλωνα.
Δεν πρόκειται για τη Δόξα,
αυτή οπωσδήποτε έχει καταμερισθεί˙
δεν πρόκειται ούτε για τη Μέρα,
γιατί συχνά κι’ αυτή αμφισβητείται˙
δεν πρόκειται για τον τόπο,
γιατί πολλοί τόποι ερίζουσιν.
Αλλ’ ακέραιο μένει κι’ αδιαίρετο
το μέγα Μυστήριο των ενωμένων ανθρώπων
(κι’ ας είναι τόσες οι διαίρεσές τους)
κι' η πρόοδό τους με ζήλο πανηγυριού
για το Μαρτύριο το θελημένο του πληρώματος. […]
26 Μαρτίου: Τούρκοι από πολλές περιοχές της Πελοποννήσου αναζητούν προστασία στην Τριπολιτσά.
26 Μαρτίου: Οι πρόκριτοι Γ. Πάνου και Π. Μπότασης κηρύσσουν την Επανάσταση στις Σπέτσες.
27 Μαρτίου: Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης απελευθερώνει το Βουκουρέστι. Την ίδια περίοδο ανακοινώνονται η αποκήρυξή του από τον τσάρο της Ρωσίας Αλέξανδρο Α΄ και η διαγραφή του από τους ρωσικούς στρατιωτικούς καταλόγους. Με διαταγή της Πύλης αποκεφαλίζονται οι ομογενείς της Κωνσταντινούπολης Λεβίδης, Στεργιανάκης, Τουρπατσόγλου και αρκετοί άλλοι. Η ενέργεια αυτή αποτελεί τα πρώτα, μάλλον περιορισμένης έκτασης, αντίποινα των Τούρκων. Ο Πανουργιάς Πανουργιάς υψώνει τη σημαία της Επανάστασης στα Σάλωνα (Άμφισσα). Νίκη των Ελλήνων υπό τον Κολοκοτρώνη στην Καρύταινα της Γορτυνίας.
28 Μαρτίου: Επαναστατικός αναβρασμός στην Ύδρα. Συνεδριάζει για πρώτη φορά υπό την προεδρία του Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη η Γερουσία στην Καλαμάτα. Ο Δήμος Σκαλτσάς υψώνει τη σημαία της Επανάστασης στο Λιδωρίκι. Οπλαρχηγοί της Λακωνίας πολιορκούν το Κάστρο της Μονεμβασιάς.
29 Μαρτίου: Ο Αθανάσιος Διάκος υψώνει τη σημαία της Επανάστασης στη Λιβαδειά.
31 Μαρτίου: Σφαγές των χριστιανών στη Σμύρνη. Ο Αντώνιος Κοντοσόπουλος υψώνει τη σημαία της Επανάστασης στην Αταλάντη της Λοκρίδας.
1 Απριλίου: Έπειτα από προτροπή του Αθανάσιου Διάκου, ο οπλαρχηγός Μπούσγος απελευθερώνει τη Θήβα.
3 Απριλίου: Ο Γιουσούφ Σελίμ πασάς εκδιώκει τους επαναστάτες από την πόλη της Πάτρας.
4 Απριλίου: Αποκεφαλίζεται στην Κωνσταντινούπολη ο Κωνσταντίνος Μουρούζης, ενώ ο Δημήτριος Παπαρρηγόπουλος (πατέρας του Κωνσταντίνου Παπαρρηγόπουλου που έγραψε την Ιστορία του Ελληνικού Έθνους) και ο Αντώνιος Τσουράς απαγχονίζονται μπροστά στο σπίτι τους.
5 Απριλίου: Αποκεφαλίζονται στην Κωνσταντινούπολη οι Π. Τσιγκρής, Δ. Σκαναβής και Μ. Χοτζερής. Ο Γ. Μαυροκορδάτος απαγχονίζεται στο παράθυρο του σπιτιού του.
8 Απριλίου: Ο Ιωάννης Δυοβουνιώτης υψώνει τη σημαία της Επανάστασης στη Λαμία.
9 Απριλίου: Γεννιέται ο σπουδαίος Γάλλος ποιητής Κάρολος Μπωντλαίρ.
10 Απριλίου (Πάσχα): Υψώνεται η σημαία της Επανάστασης στα Ψαρά. Οι επαναστάτες καταλαμβάνουν το φρούριο των Σαλώνων.
Λιθογραφία επιχρωματισμένη με το χέρι, έργο του Γάλλου ζωγράφου Louis Dupré (1789-1837): Ο Έλληνας αγωνιστής Νικολάκης Μητρόπουλος υψώνει την σημαία του Αγώνα στα Σάλωνα.
Μετά τη λειτουργία του Πάσχα, συλλαμβάνεται ο πατριάρχης Γρηγόριος Ε΄ στην Κωνσταντινούπολη, κηρύσσεται έκπτωτος και το απόγευμα της ίδιας ημέρας απαγχονίζεται. Το σώμα του θα παραμείνει κρεμασμένο επί τρεις ημέρες σε κοινή θέα και εξευτελιζόμενο από τους περαστικούς, ενώ στη συνέχεια θα ριχτεί στον Κεράτιο κόλπο όπου θα το περιμαζέψει στις 16 Απριλίου ο πλοίαρχος Νικόλαος Παπαδόπουλος Σκλάβος και θα το μεταφέρει στην Οδησσό. Η συγκλονιστική επικήδεια ομιλία του Κωνσταντίνου Οικονόμου, ιεροκήρυκα κι ενός από τους διαπρεπέστερους λογίους του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, θα μεταφραστεί αμέσως στα ρωσικά και θα προκαλέσει αίσθηση στην Αγία Πετρούπολη. Να πώς αρχίζει το γνωστό ποίημα του Αριστοτέλη Βαλαωρίτη για τον θάνατο του Γρηγορίου του Ε΄:
Το σχοινί του Πατριάρχη
Πώς μας θωρείς ακίνητος;... πού τρέχει ο λογισμός σου,
τα φτερωτά σου τα όνειρα;... Γιατί στο μέτωπό σου
να μη φυτρώνουν, γέροντα, τόσες χρυσές αχτίδες,
όσαις μας δίδ᾿ η όψη σου παρηγοριές κ᾿ ελπίδες;...
Γιατί στα ουράνια χείλη σου να μη γλυκοχαράζει,
πατέρα, ένα χαμόγελο;... Γιατί να μη σπαράζει
μέσα στα στήθη σου η καρδιά, και πώς στο βλέφαρό σου
ούτ᾿ ένα δάκρυ επρόβαλε, ούτ᾿ έλαμψε το φως σου;...
Ολόγυρά σου τα βουνὰ κ᾿ οι λόγγοι στολισμένοι
το λυτρωτή τους χαιρετούν... Η θάλασσ᾿ αγριωμένη
από μακρά σ᾿ εγνώρισε και μ᾿ αφρισμένο στόμα
φιλεί, πατέρα μου γλυκέ, το ελεύθερο το χώμα,
που σε κρατεί στα σπλάγχνα του... Θυμάται την ημέρα,
πατέρα μου, σ᾿ εδέχτηκε... Θυμάται στο λαιμό σου
το ματωμένο το σχοινί, και στ᾿ άγιο πρόσωπό σου
τ᾿ άτιμα τα ραπίσματα,... το βόγγο, τη λαχτάρα,
του κόσμου την ποδοβολή.... Θυμάται την αντάρα,
την πέτρα που σου εκρέμασαν, τη γύμνια του νεκρού σου,
το φοβερό το ανέβασμα του καταποντισμού σου... […]
Το σχοινί του Πατριάρχη
Πώς μας θωρείς ακίνητος;... πού τρέχει ο λογισμός σου,
τα φτερωτά σου τα όνειρα;... Γιατί στο μέτωπό σου
να μη φυτρώνουν, γέροντα, τόσες χρυσές αχτίδες,
όσαις μας δίδ᾿ η όψη σου παρηγοριές κ᾿ ελπίδες;...
Γιατί στα ουράνια χείλη σου να μη γλυκοχαράζει,
πατέρα, ένα χαμόγελο;... Γιατί να μη σπαράζει
μέσα στα στήθη σου η καρδιά, και πώς στο βλέφαρό σου
ούτ᾿ ένα δάκρυ επρόβαλε, ούτ᾿ έλαμψε το φως σου;...
Ολόγυρά σου τα βουνὰ κ᾿ οι λόγγοι στολισμένοι
το λυτρωτή τους χαιρετούν... Η θάλασσ᾿ αγριωμένη
από μακρά σ᾿ εγνώρισε και μ᾿ αφρισμένο στόμα
φιλεί, πατέρα μου γλυκέ, το ελεύθερο το χώμα,
που σε κρατεί στα σπλάγχνα του... Θυμάται την ημέρα,
πατέρα μου, σ᾿ εδέχτηκε... Θυμάται στο λαιμό σου
το ματωμένο το σχοινί, και στ᾿ άγιο πρόσωπό σου
τ᾿ άτιμα τα ραπίσματα,... το βόγγο, τη λαχτάρα,
του κόσμου την ποδοβολή.... Θυμάται την αντάρα,
την πέτρα που σου εκρέμασαν, τη γύμνια του νεκρού σου,
το φοβερό το ανέβασμα του καταποντισμού σου... […]
Ο απαγχονισμός του Πατριάρχη, πίνακας αγνώστου.
11 Απριλίου: Πρώτη ναυτική επιτυχία των Ελλήνων ανάμεσα στη Μήλο και την Κίμωλο –σπετσιώτικα πλοία αιχμαλωτίζουν δύο τουρκικά.
14 Απριλίου: Μάχη ανάμεσα στους Έλληνες και τους Τούρκους στο Λεβίδι της Μαντινείας. Η ηρωική αντίσταση του Αναγνώστη Στριφτόμπολα και των αγωνιστών του, οι οποίοι ήταν οχυρωμένοι μέσα στα σπίτια, έδωσε τον χρόνο ώστε να καταφτάσουν ενισχύσεις υπό τους Δ. Πλαπούτα και Σταύρο Δημητρακόπουλο και να λυθεί η πολιορκία.
15 Απριλίου: Ο Μουσταφάμπεης ανακαταλαμβάνει τη Βοστίτσα (Αίγιο).
17 Απριλίου: Επαναστατικές κινήσεις στη Σάμο υπό την καθοδήγηση του Κ. Λαχανά. Πολλοί πρόκριτοι και αρχιερείς της Πελοποννήσου κλείνονται στις φυλακές της Τριπολιτσάς ως όμηροι των Τούρκων.
18 Απριλίου: Σημαντικές επιτυχίες των Ελλήνων στο Πατρατσάκι της Φθιώτιδας, στους Μύλους της Μαντινείας, στη Σελίμνα της Μαντινείας και στη Μενδενίτσα της Λοκρίδας.
23-24 Απριλίου: Ο Αθανάσιος Διάκος με 48 μόλις συναγωνιστές ηττάται από υπέρτερες τουρκικές δυνάμεις υπό τον Κιοσέ Μεχμέτ και τον Ομέρ Βρυώνη (γόνο χριστιανικής οικογένειας που εξισλαμίστηκε) στη γέφυρα της Αλαμάνας. Ακολουθεί ο μαρτυρικός θάνατός του με ανασκολοπισμό (παλούκωμα). Η ηρωική και απελπισμένη του αντίσταση στους Τούρκους έχει αποτυπωθεί σε δημοτικά τραγούδια όπως το ακόλουθο:
«Καρδιά, παιδιά μου, φώναξε, παιδιά, μη φοβηθείτε
Ανδρεία, ωσάν Έλληνες, ωσάν Γραικοί σταθείτε».
Εκείνοι εφοβήθησαν κι εσκόρπισαν στους λόγκους.
Έμειν΄ ο Διάκος στη φωτιά με δεκαοχτώ λεβέντες,
Τρεις ώρες επολέμαε με δεκαοχτώ χιλιάδες,
Σχίστηκε το τουφέκι του κι εγίνηκε κομμάτια
και το σπαθί του έσυρε και στη φωτιά εμβήκεν.
Έκοψε Τούρκους άπειρους, κι εφτά Μπουλουκμπασήδες,
Πλην το σπαδί του έσπασεν απάν’ από τη χούφταν.
Κ΄ έπεσ’ ο Διάκος ζωντανός εις των εχθρών τα χέρια.
Χίλιοι τον πήραν απ’ εμπρός και δυο χιλιάδες πίσω.
Κι Ομέρ Βρυώνης μυστικά στον δρόμο τον ερώτα:
- Γίνεσαι Τούρκος Διάκο μου, την πίστι σου ν’ αλλάξεις;
Να προσκυνάς εις το τζαμί, την εκκλησιά ν’ αφήσεις:
Κ΄ εκείνος τ’ αποκρίθηκε και με θυμόν του λέγει:
- Πάτε κι εσείς κ’ η πίστις σας μουρτάτες να χαθείτε.
Εγώ Γραικός γεννήθηκα, Γραικός θέλ’ αποθάνω....
Αν θέλετε χίλια φλωριά και χίλιους μαχμουτιέδες,
Μόνον πέντ’ έξι ημερών ζωήν να μου χαρίστε.
Όσον να φθάσ’ ο Οδυσσεύς και ο Θανάσης Βάγιας.
Σαν τ’ άκουσ’ ο Χαλήλμπεης με δάκρυα φωνάζει:
- Χίλια πουγγιά σας δίνω ʼγω, κι ακόμα πεντακόσια,
τον Διάκο να χαλάσετε, τον φοβερό τον κλέφτη,
ότι θα σβήσει την Τουρκιά κι όλο το Δοβλέτι.
Τον Διάκο τότε πήρανε και στο σουβλί τον βάλαν.
Ολόρθο τον εστήσανε κι αυτός χαμογελούσε.
«Για δες καιρό που διάλεξε ο χάρος να με πάρει
τώρα π΄ ανθίζουν τα κλαδιά και βγάζ΄ η γη χορτάρι». […]
14 Απριλίου: Μάχη ανάμεσα στους Έλληνες και τους Τούρκους στο Λεβίδι της Μαντινείας. Η ηρωική αντίσταση του Αναγνώστη Στριφτόμπολα και των αγωνιστών του, οι οποίοι ήταν οχυρωμένοι μέσα στα σπίτια, έδωσε τον χρόνο ώστε να καταφτάσουν ενισχύσεις υπό τους Δ. Πλαπούτα και Σταύρο Δημητρακόπουλο και να λυθεί η πολιορκία.
15 Απριλίου: Ο Μουσταφάμπεης ανακαταλαμβάνει τη Βοστίτσα (Αίγιο).
17 Απριλίου: Επαναστατικές κινήσεις στη Σάμο υπό την καθοδήγηση του Κ. Λαχανά. Πολλοί πρόκριτοι και αρχιερείς της Πελοποννήσου κλείνονται στις φυλακές της Τριπολιτσάς ως όμηροι των Τούρκων.
18 Απριλίου: Σημαντικές επιτυχίες των Ελλήνων στο Πατρατσάκι της Φθιώτιδας, στους Μύλους της Μαντινείας, στη Σελίμνα της Μαντινείας και στη Μενδενίτσα της Λοκρίδας.
23-24 Απριλίου: Ο Αθανάσιος Διάκος με 48 μόλις συναγωνιστές ηττάται από υπέρτερες τουρκικές δυνάμεις υπό τον Κιοσέ Μεχμέτ και τον Ομέρ Βρυώνη (γόνο χριστιανικής οικογένειας που εξισλαμίστηκε) στη γέφυρα της Αλαμάνας. Ακολουθεί ο μαρτυρικός θάνατός του με ανασκολοπισμό (παλούκωμα). Η ηρωική και απελπισμένη του αντίσταση στους Τούρκους έχει αποτυπωθεί σε δημοτικά τραγούδια όπως το ακόλουθο:
«Καρδιά, παιδιά μου, φώναξε, παιδιά, μη φοβηθείτε
Ανδρεία, ωσάν Έλληνες, ωσάν Γραικοί σταθείτε».
Εκείνοι εφοβήθησαν κι εσκόρπισαν στους λόγκους.
Έμειν΄ ο Διάκος στη φωτιά με δεκαοχτώ λεβέντες,
Τρεις ώρες επολέμαε με δεκαοχτώ χιλιάδες,
Σχίστηκε το τουφέκι του κι εγίνηκε κομμάτια
και το σπαθί του έσυρε και στη φωτιά εμβήκεν.
Έκοψε Τούρκους άπειρους, κι εφτά Μπουλουκμπασήδες,
Πλην το σπαδί του έσπασεν απάν’ από τη χούφταν.
Κ΄ έπεσ’ ο Διάκος ζωντανός εις των εχθρών τα χέρια.
Χίλιοι τον πήραν απ’ εμπρός και δυο χιλιάδες πίσω.
Κι Ομέρ Βρυώνης μυστικά στον δρόμο τον ερώτα:
- Γίνεσαι Τούρκος Διάκο μου, την πίστι σου ν’ αλλάξεις;
Να προσκυνάς εις το τζαμί, την εκκλησιά ν’ αφήσεις:
Κ΄ εκείνος τ’ αποκρίθηκε και με θυμόν του λέγει:
- Πάτε κι εσείς κ’ η πίστις σας μουρτάτες να χαθείτε.
Εγώ Γραικός γεννήθηκα, Γραικός θέλ’ αποθάνω....
Αν θέλετε χίλια φλωριά και χίλιους μαχμουτιέδες,
Μόνον πέντ’ έξι ημερών ζωήν να μου χαρίστε.
Όσον να φθάσ’ ο Οδυσσεύς και ο Θανάσης Βάγιας.
Σαν τ’ άκουσ’ ο Χαλήλμπεης με δάκρυα φωνάζει:
- Χίλια πουγγιά σας δίνω ʼγω, κι ακόμα πεντακόσια,
τον Διάκο να χαλάσετε, τον φοβερό τον κλέφτη,
ότι θα σβήσει την Τουρκιά κι όλο το Δοβλέτι.
Τον Διάκο τότε πήρανε και στο σουβλί τον βάλαν.
Ολόρθο τον εστήσανε κι αυτός χαμογελούσε.
«Για δες καιρό που διάλεξε ο χάρος να με πάρει
τώρα π΄ ανθίζουν τα κλαδιά και βγάζ΄ η γη χορτάρι». […]
«Η μάχη της Αλαμάνας», έργο του ζωγράφου Αλέξανδρου Ησαΐα.
25 Απριλίου: Ήττα των Ελλήνων έξω από το Άργος. Σε αυτή τη μάχη σκοτώνεται ο γιος της Μπουμπουλίνας Ιωάννης Γιάννουζας.
26 Απριλίου: Σημαντική επιτυχία Ψαριανών και Υδραίων καπεταναίων (Ι. Τομπάζης, Ν. Αποστόλης, Γ. Σαχτούρης, Α. Τσαμαδός κ.ά.) στα ανοιχτά της Χίου –βυθίζουν τουρκικό πλοίο και αιχμαλωτίζουν ακόμη ένα.
30 Απριλίου: Με την άδεια του τσάρου, σουλτανικά στρατεύματα εισέρχονται στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες για να καταστείλουν την Επανάσταση. Ήττα των Ελλήνων υπό τον Αθανάσιο Καρπενησιώτη στο Γαλάτσι της Μολδοβλαχίας από υπέρτερες υπό τον Περκόφτσαλη τουρκικές δυνάμεις. Ύστερα από δύο μέρες η πόλη του Γαλατσίου καταλαμβάνεται από τις τουρκικές δυνάμεις.
1 Μαΐου: Ο Ιάκωβος Τομπάζης κατακαίει τουρκική γολέτα κοντά στη Χίο.
3 Μαΐου: Οι Τούρκοι αποστέλλουν στην Κύπρο ισχυρά στρατεύματα για να εμποδίσουν την εξέγερση.
4 Μαΐου: Αποκεφαλίζονται στην Κωνσταντινούπολη οι αρχιερείς Δέρκων Γρηγόριος, Αδριανουπόλεως Δωρόθεος, Τυρνάβου Ιωαννίκιος και Θεσσαλονίκης Ιωσήφ, ο πρώην μέγας διερμηνέας της Πύλης Γεώργιος Καλλιμάχης και δύο μέρες αργότερα ο Νικόλαος Μουρούζης.
5 Μαΐου: Έξι χρόνια μετά τη μάχη του Βατερλώ, πεθαίνει ο εξόριστος αυτοκράτορας Ναπολέων στο νησί της Αγίας Ελένης από καρκίνο του στομάχου. Την ίδια μέρα εκδίδεται το πρώτο φύλλο της εφημερίδας The Manchester Guardian, που από το 1959 θα απλοποιήσει τον τίτλο της σε The Guardian.
7 Μαΐου: Ο Άνθιμος Γαζής και ο αρματολός Κυριάκος Μπασδέκης κηρύσσουν την Επανάσταση στην περιοχή του Πηλίου. Λίγες μέρες αργότερα αποτυγχάνουν να καταλάβουν τον Βόλο.
8 Μαΐου: Ο Οδυσσέας Ανδρούτσος με 120 άντρες αντιμετωπίζει με απόλυτη επιτυχία στο Χάνι της Γραβιάς ισχυρές τουρκικές στρατιωτικές δυνάμεις υπό τον Κιοσέ Μεχμέτ και τον Ομέρ Βρυώνη. Η νίκη αυτή αποδείχτηκε πολύ σημαντική γιατί ανάγκασε τον Ομέρ Βρυώνη να υποχωρήσει στην Εύβοια σταματώντας την εκστρατεία του στην Πελοπόννησο και διευκόλυνε τη νίκη στο Βαλτέτσι, γεγονός που είχε μεγάλο ψυχολογικό αντίκτυπο στους αγωνιστές.
Τ’ Ανδρούτσ’ η μάνα χαίρεται, τ’ Ανδρούτσ’ η μάνα κλαίει,
έχει τους γιους αρματολούς και καπεταναραίους.
Στα παραθύρια κάθεται, τες στράτες αγναντεύει,
Βλέπει διαβάτες πού ‘ρχονται, διαβάτες που περνούνε.
– Διαβάτες που διαβαίνετε, περάτες που περνάτε,
Μην είδατε τ’ς αρματολούς, τον καπετάν Ανδρούτσο;
Σε τι χώρες να βρίσκεται, σε ποία βιλαέτια;
Ο Λυκούργος Λογοθέτης κηρύσσει την Επανάσταση στη Σάμο.
12-13 Μαΐου: Η νίκη των επαναστατικών δυνάμεων στο Βαλτέτσι ανοίγει τον δρόμο για την κατάληψη της Τριπολιτσάς, στρατιωτικού και πολιτικού κέντρου της Πελοποννήσου (οπλαρχηγοί: Θ. Κολοκοτρώνης, Κυριακούλης Μαυρομιχάλης, Ηλίας Μαυρομιχάλης, Ιωάννης Μαυρομιχάλης, Δ. Πλαπούτας κ.ά.). Στον πίνακα του Νέστορα Λ. Βαρβέρη (1908) ο Κολοκοτρώνης κατευθύνεται προς τη Νεμέα.
26 Απριλίου: Σημαντική επιτυχία Ψαριανών και Υδραίων καπεταναίων (Ι. Τομπάζης, Ν. Αποστόλης, Γ. Σαχτούρης, Α. Τσαμαδός κ.ά.) στα ανοιχτά της Χίου –βυθίζουν τουρκικό πλοίο και αιχμαλωτίζουν ακόμη ένα.
30 Απριλίου: Με την άδεια του τσάρου, σουλτανικά στρατεύματα εισέρχονται στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες για να καταστείλουν την Επανάσταση. Ήττα των Ελλήνων υπό τον Αθανάσιο Καρπενησιώτη στο Γαλάτσι της Μολδοβλαχίας από υπέρτερες υπό τον Περκόφτσαλη τουρκικές δυνάμεις. Ύστερα από δύο μέρες η πόλη του Γαλατσίου καταλαμβάνεται από τις τουρκικές δυνάμεις.
1 Μαΐου: Ο Ιάκωβος Τομπάζης κατακαίει τουρκική γολέτα κοντά στη Χίο.
3 Μαΐου: Οι Τούρκοι αποστέλλουν στην Κύπρο ισχυρά στρατεύματα για να εμποδίσουν την εξέγερση.
4 Μαΐου: Αποκεφαλίζονται στην Κωνσταντινούπολη οι αρχιερείς Δέρκων Γρηγόριος, Αδριανουπόλεως Δωρόθεος, Τυρνάβου Ιωαννίκιος και Θεσσαλονίκης Ιωσήφ, ο πρώην μέγας διερμηνέας της Πύλης Γεώργιος Καλλιμάχης και δύο μέρες αργότερα ο Νικόλαος Μουρούζης.
5 Μαΐου: Έξι χρόνια μετά τη μάχη του Βατερλώ, πεθαίνει ο εξόριστος αυτοκράτορας Ναπολέων στο νησί της Αγίας Ελένης από καρκίνο του στομάχου. Την ίδια μέρα εκδίδεται το πρώτο φύλλο της εφημερίδας The Manchester Guardian, που από το 1959 θα απλοποιήσει τον τίτλο της σε The Guardian.
7 Μαΐου: Ο Άνθιμος Γαζής και ο αρματολός Κυριάκος Μπασδέκης κηρύσσουν την Επανάσταση στην περιοχή του Πηλίου. Λίγες μέρες αργότερα αποτυγχάνουν να καταλάβουν τον Βόλο.
8 Μαΐου: Ο Οδυσσέας Ανδρούτσος με 120 άντρες αντιμετωπίζει με απόλυτη επιτυχία στο Χάνι της Γραβιάς ισχυρές τουρκικές στρατιωτικές δυνάμεις υπό τον Κιοσέ Μεχμέτ και τον Ομέρ Βρυώνη. Η νίκη αυτή αποδείχτηκε πολύ σημαντική γιατί ανάγκασε τον Ομέρ Βρυώνη να υποχωρήσει στην Εύβοια σταματώντας την εκστρατεία του στην Πελοπόννησο και διευκόλυνε τη νίκη στο Βαλτέτσι, γεγονός που είχε μεγάλο ψυχολογικό αντίκτυπο στους αγωνιστές.
Τ’ Ανδρούτσ’ η μάνα χαίρεται, τ’ Ανδρούτσ’ η μάνα κλαίει,
έχει τους γιους αρματολούς και καπεταναραίους.
Στα παραθύρια κάθεται, τες στράτες αγναντεύει,
Βλέπει διαβάτες πού ‘ρχονται, διαβάτες που περνούνε.
– Διαβάτες που διαβαίνετε, περάτες που περνάτε,
Μην είδατε τ’ς αρματολούς, τον καπετάν Ανδρούτσο;
Σε τι χώρες να βρίσκεται, σε ποία βιλαέτια;
Ο Λυκούργος Λογοθέτης κηρύσσει την Επανάσταση στη Σάμο.
12-13 Μαΐου: Η νίκη των επαναστατικών δυνάμεων στο Βαλτέτσι ανοίγει τον δρόμο για την κατάληψη της Τριπολιτσάς, στρατιωτικού και πολιτικού κέντρου της Πελοποννήσου (οπλαρχηγοί: Θ. Κολοκοτρώνης, Κυριακούλης Μαυρομιχάλης, Ηλίας Μαυρομιχάλης, Ιωάννης Μαυρομιχάλης, Δ. Πλαπούτας κ.ά.). Στον πίνακα του Νέστορα Λ. Βαρβέρη (1908) ο Κολοκοτρώνης κατευθύνεται προς τη Νεμέα.
15 Μαΐου: Τουρκικός στρατός καταλαμβάνει το Βουκουρέστι.
18 Μαΐου: Ο Εμμανουήλ Παππάς κηρύσσει την Επανάσταση στις Καρυές του Αγίου Όρους και στον Πολύγυρο της Χαλκιδικής. Σημαντικές νίκες των Ελλήνων στα Δολιανά της Κυνουρίας (οπλαρχηγός: Νικήτας Σταματελόπουλος) και στα Βέρβαινα της Κυνουρίας (οπλαρχηγοί: Θ. Κολοκοτρώνης και επίσκοπος Βρεσθένης Θεοδώρητος).
20 Μαΐου: Επαναστατικός αναβρασμός στο Μεσολόγγι και το Αιτωλικό.
24 Μαΐου: Νίκη των Ελλήνων στον Άγιο Βλάσιο της Τριπολιτσάς (οπλαρχηγοί: Θ. Κολοκοτρώνης, αδελφοί Πλαπούτα).
26 Μαΐου: «Πράξη των Καλτετζών». Ιδρύεται η Πελοποννησιακή Γερουσία με πρόεδρο τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη.
27 Μαΐου: Ο Δημήτριος Παπανικολής πυρπολεί τουρκικό δίκροτο στην Ερεσό της Λέσβου. Το γεγονός απαθανάτισε ζωγραφικά ο Κωνσταντίνος Βολανάκης.
18 Μαΐου: Ο Εμμανουήλ Παππάς κηρύσσει την Επανάσταση στις Καρυές του Αγίου Όρους και στον Πολύγυρο της Χαλκιδικής. Σημαντικές νίκες των Ελλήνων στα Δολιανά της Κυνουρίας (οπλαρχηγός: Νικήτας Σταματελόπουλος) και στα Βέρβαινα της Κυνουρίας (οπλαρχηγοί: Θ. Κολοκοτρώνης και επίσκοπος Βρεσθένης Θεοδώρητος).
20 Μαΐου: Επαναστατικός αναβρασμός στο Μεσολόγγι και το Αιτωλικό.
24 Μαΐου: Νίκη των Ελλήνων στον Άγιο Βλάσιο της Τριπολιτσάς (οπλαρχηγοί: Θ. Κολοκοτρώνης, αδελφοί Πλαπούτα).
26 Μαΐου: «Πράξη των Καλτετζών». Ιδρύεται η Πελοποννησιακή Γερουσία με πρόεδρο τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη.
27 Μαΐου: Ο Δημήτριος Παπανικολής πυρπολεί τουρκικό δίκροτο στην Ερεσό της Λέσβου. Το γεγονός απαθανάτισε ζωγραφικά ο Κωνσταντίνος Βολανάκης.
28 Μαΐου: Νίκη των Ελλήνων κοντά στο Αγρίνιο.
30 Μαΐου: Η Πελοποννησιακή Γερουσία ιδρύει τοπικές «Γενικές Εφορείες».
Ιούνιος: Ο Δ. Υψηλάντης φτάνει στην Πελοπόννησο.
1 Ιουνίου: Οι Έλληνες καταλαμβάνουν την Ιερισσό και απελευθερώνουν τα Μαντεμοχώρια και άλλες περιοχές της Χαλκιδικής. Μοίρα του ελληνικού στόλου υπό τον Ψαριανό Ν. Αποστόλη φτάνει στα Μοσχονήσια. Οι Τούρκοι αντιδρούν τις επόμενες μέρες με βιαιοπραγίες κατά του χριστιανικού στοιχείου των Μοσχονησίων, των Κυδωνιών και της Σμύρνης.
7 Ιουνίου: Ήττα του Ιερού Λόχου υπό τον Αλέξανδρο Υψηλάντη στο Δραγατσάνι από υπέρτερες τουρκικές δυνάμεις. Έπειτα από λίγες μέρες ο Υψηλάντης περνά τα αυστριακά σύνορα, συλλαμβάνεται από τους Αυστριακούς και φυλακίζεται.
9 Ιουνίου: Οι Τούρκοι του Αγρινίου παραδίδονται στον Γ. Βαρνακιώτη.
14 Ιουνίου: Επανάσταση στην Κρήτη και νίκη των Ελλήνων σε μάχη κοντά στο Λούλο των Χανίων. Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης παραδίνεται στις αυστριακές Αρχές.
Μέσα Ιουνίου 1821: Ήττα των Ελλήνων στη Γαλατίστα, κοντά στα Βασιλικά της Θεσσαλονίκης. Σκοτώνεται ο οπλαρχηγός Στάμος Κάψας ή καπετάν-Χάψας με όλους τους άντρες του.
17 Ιουνίου: Σημαντικές επιτυχίες των επαναστατών στην Κρήτη (Καλύβες Αποκορώνου, Ρούστικα Ρεθύμνου και στον Άγιο Ιωάννη Λάμπης). Διεξάγεται μάχη κοντά στον ποταμό Σίζα της Μολδαβίας, ηττώνται οι επαναστάτες και σκοτώνεται ο Αθανάσιος Καρπενησιώτης. Νίκη των Ελλήνων στη θέση Παληοκούλια Ιωαννίνων (οπλαρχηγοί: Α. Ίσκιος, Γ. Μπακόλας).
23 Ιουνίου: Οι Τούρκοι εκτελούν στο Μεγάλο Κάστρο της Κρήτης τον αρχιεπίσκοπο Γεράσιμο και πολλούς αρχιερείς του νησιού. Νίκη των επαναστατών σε μάχη κοντά στο φρούριο Μαλάξα της Κρήτης (οπλαρχηγοί: Γ. Δασκαλάκης, Α. Φασούλης, Β. Χάλης, Α. Παναγιώτου).
24 Ιουνίου: Με τη μάχη του Καραμπόμπο, ο Σιμόν Μπολίβαρ εξασφαλίζει την ανεξαρτησία της Βενεζουέλας από τους Ισπανούς.
25 Ιουνίου: Ο Ιωάννης Κωλέττης κηρύσσει την Επανάσταση στο Συράκο και τους Καλλαρύτες της Ηπείρου.
28 Ιουνίου: Έπειτα από συμφωνία, ο Ηλίας Μαυρομιχάλης παραδίδει το φρούριο της Λιβαδειάς στον Ομέρ Βρυώνη και τον Κιοσέ Μεχμέτ.
3 Ιουλίου: Σημαντική νίκη του Μάρκου Μπότσαρη και των παλικαριών του στο Κομπότι της Άρτας.
6 Ιουλίου: Ο Ρώσος πρεσβευτής στην Κωνσταντινούπολη Στρόγκανοφ, έπειτα από εντολή του υπουργού των Εξωτερικών της Ρωσίας Καποδίστρια, επιδίδει στην Πύλη τελεσίγραφο με το οποίο απαιτεί σεβασμό των δικαιωμάτων των χριστιανικών πληθυσμών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Παρά την απόρριψη του τελεσιγράφου από τους Τούρκους, αποφεύγεται η ρήξη ύστερα από παρέμβαση του Αυστριακού αρχικαγκελάριου Μέτερνιχ.
8 Ιουλίου: Μοίρα του ελληνικού στόλου (πλοίαρχοι: Ι. Τομπάζης, Ν. Αποστόλης, Γ. Σαχτούρης, Α. Τσαμαδός, Ι. Βούλγαρης και Λ. Λελεχός) καταστρέφει οκτώ τουρκικά φορτηγά πλοία στον Πορθμό Τσαγκλί μεταξύ Σάμου και μικρασιατικών ακτών.
9 Ιουλίου: Οι Τούρκοι απαγχονίζουν στη Λευκωσία τον αρχιεπίσκοπο Κύπρου Κυπριανό και αποκεφαλίζουν τους μητροπολίτες Πάφου, Κιτίου και Κυρήνειας.
10 Ιουλίου: Οι ΗΠΑ ενσωματώνουν την περιοχή της Φλόριντα, αγοράζοντάς την από τους Ισπανούς.
15 Ιουλίου: Ο Ομέρ Βρυώνης ηττάται στα Βρυσάκια της Εύβοιας από τις επαναστατικές δυνάμεις, επικεφαλής των οποίων είναι ο Νικόλαος Αγγελής ή Γωβγίνας και ο Α. Μπαλαλάς.
20 Ιουλίου: Ο Ομέρ Βρυώνης και ο Ομέρ μπέης καταλαμβάνουν την Αθήνα.
23 Ιουλίου: Οι Τούρκοι παραδίδουν στους Έλληνες το Κάστρο της Μονεμβασιάς.
24 Ιουλίου: Επαναστατικές ομάδες υπό την αρχηγία του Χριστόφορου Περραιβού, συντρόφου του Ρήγα Βελεστινλή, κυριεύουν την Πάργα, την οποία οι Τούρκοι ανακαταλαμβάνουν έπειτα από δύο ημέρες.
28 Ιουλίου: Ο Αργεντινός στρατηγός Χοσέ ντε Σαν Μαρτίν ανακηρύσσει την ανεξαρτησία του Περού από τους Ισπανούς.
7 Αυγούστου: Οι Τούρκοι παραδίδουν με συνθήκη το φρούριο του Νεόκαστρου.
10 Αυγούστου: Το Μισσούρι γίνεται η 24 πολιτεία των ΗΠΑ.
19 Αυγούστου: Σημαντική επιτυχία των επαναστατών στις Αλιάκες Θερίσου της Κρήτης.
21 Αυγούστου: Γεννιέται ο Γάλλος σχεδιαστής μόδας Louis Vuitton.
Αύγουστος: Οι Τούρκοι επιτίθενται στους επαναστάτες στα Σφακιά της Κρήτης.
26 Αυγούστου: Νίκη των Ελλήνων υπό τους Γκούρα, Πανουργιά, Διοβουνιώτη, Κοντοσόπουλο κ.ά. επί των Τούρκων του Μπεϊράν πασά στα Βασιλικά Λοκρίδας. Σε αυτή τη μάχη σκοτώνεται ο Μπεϊράν πασάς.
1 Σεπτεμβρίου: Τουρκικός στρατός αποβιβάζεται στη Σαμοθράκη και τις επόμενες μέρες προβαίνει σε σφαγές του ελληνικού πληθυσμού.
4/16 Σεπτεμβρίου: Η Ρωσία δηλώνει στην κατοχή της τη σημερινή περιοχή της Αλάσκας.
7 Σεπτεμβρίου: Ιδρύεται η Δημοκρατία της Μεγάλης Κολομβίας, μια συνομοσπονδία που περιλαμβάνει τη σημερινή Κολομβία, τη Βενεζουέλα, τον Παναμά και το Εκουαδόρ, με πρώτο πρόεδρο τον Σιμόν Μπολίβαρ.
8 Σεπτεμβρίου: Οι Γεωργάκης Ολύμπιος και Ιωάννης Φαρμάκης ηττώνται στη Μονή Σέκου στη Μολδαβία. Ο Ολύμπιος ανατινάζει το κωδωνοστάσιο της μονής συμπαρασύροντας στον θάνατο δεκάδες Τούρκους, ενώ ο Φαρμάκης συνεχίζει τον αγώνα ως τις 23 Σεπτεμβρίου. Το ολοκαύτωμα της Μονής Σέκου και την ηρωική αυτοθυσία του Ολύμπιου αποτύπωσε ο ζωγράφος Peter von Hess.
30 Μαΐου: Η Πελοποννησιακή Γερουσία ιδρύει τοπικές «Γενικές Εφορείες».
Ιούνιος: Ο Δ. Υψηλάντης φτάνει στην Πελοπόννησο.
1 Ιουνίου: Οι Έλληνες καταλαμβάνουν την Ιερισσό και απελευθερώνουν τα Μαντεμοχώρια και άλλες περιοχές της Χαλκιδικής. Μοίρα του ελληνικού στόλου υπό τον Ψαριανό Ν. Αποστόλη φτάνει στα Μοσχονήσια. Οι Τούρκοι αντιδρούν τις επόμενες μέρες με βιαιοπραγίες κατά του χριστιανικού στοιχείου των Μοσχονησίων, των Κυδωνιών και της Σμύρνης.
7 Ιουνίου: Ήττα του Ιερού Λόχου υπό τον Αλέξανδρο Υψηλάντη στο Δραγατσάνι από υπέρτερες τουρκικές δυνάμεις. Έπειτα από λίγες μέρες ο Υψηλάντης περνά τα αυστριακά σύνορα, συλλαμβάνεται από τους Αυστριακούς και φυλακίζεται.
9 Ιουνίου: Οι Τούρκοι του Αγρινίου παραδίδονται στον Γ. Βαρνακιώτη.
14 Ιουνίου: Επανάσταση στην Κρήτη και νίκη των Ελλήνων σε μάχη κοντά στο Λούλο των Χανίων. Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης παραδίνεται στις αυστριακές Αρχές.
Μέσα Ιουνίου 1821: Ήττα των Ελλήνων στη Γαλατίστα, κοντά στα Βασιλικά της Θεσσαλονίκης. Σκοτώνεται ο οπλαρχηγός Στάμος Κάψας ή καπετάν-Χάψας με όλους τους άντρες του.
17 Ιουνίου: Σημαντικές επιτυχίες των επαναστατών στην Κρήτη (Καλύβες Αποκορώνου, Ρούστικα Ρεθύμνου και στον Άγιο Ιωάννη Λάμπης). Διεξάγεται μάχη κοντά στον ποταμό Σίζα της Μολδαβίας, ηττώνται οι επαναστάτες και σκοτώνεται ο Αθανάσιος Καρπενησιώτης. Νίκη των Ελλήνων στη θέση Παληοκούλια Ιωαννίνων (οπλαρχηγοί: Α. Ίσκιος, Γ. Μπακόλας).
23 Ιουνίου: Οι Τούρκοι εκτελούν στο Μεγάλο Κάστρο της Κρήτης τον αρχιεπίσκοπο Γεράσιμο και πολλούς αρχιερείς του νησιού. Νίκη των επαναστατών σε μάχη κοντά στο φρούριο Μαλάξα της Κρήτης (οπλαρχηγοί: Γ. Δασκαλάκης, Α. Φασούλης, Β. Χάλης, Α. Παναγιώτου).
24 Ιουνίου: Με τη μάχη του Καραμπόμπο, ο Σιμόν Μπολίβαρ εξασφαλίζει την ανεξαρτησία της Βενεζουέλας από τους Ισπανούς.
25 Ιουνίου: Ο Ιωάννης Κωλέττης κηρύσσει την Επανάσταση στο Συράκο και τους Καλλαρύτες της Ηπείρου.
28 Ιουνίου: Έπειτα από συμφωνία, ο Ηλίας Μαυρομιχάλης παραδίδει το φρούριο της Λιβαδειάς στον Ομέρ Βρυώνη και τον Κιοσέ Μεχμέτ.
3 Ιουλίου: Σημαντική νίκη του Μάρκου Μπότσαρη και των παλικαριών του στο Κομπότι της Άρτας.
6 Ιουλίου: Ο Ρώσος πρεσβευτής στην Κωνσταντινούπολη Στρόγκανοφ, έπειτα από εντολή του υπουργού των Εξωτερικών της Ρωσίας Καποδίστρια, επιδίδει στην Πύλη τελεσίγραφο με το οποίο απαιτεί σεβασμό των δικαιωμάτων των χριστιανικών πληθυσμών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Παρά την απόρριψη του τελεσιγράφου από τους Τούρκους, αποφεύγεται η ρήξη ύστερα από παρέμβαση του Αυστριακού αρχικαγκελάριου Μέτερνιχ.
8 Ιουλίου: Μοίρα του ελληνικού στόλου (πλοίαρχοι: Ι. Τομπάζης, Ν. Αποστόλης, Γ. Σαχτούρης, Α. Τσαμαδός, Ι. Βούλγαρης και Λ. Λελεχός) καταστρέφει οκτώ τουρκικά φορτηγά πλοία στον Πορθμό Τσαγκλί μεταξύ Σάμου και μικρασιατικών ακτών.
9 Ιουλίου: Οι Τούρκοι απαγχονίζουν στη Λευκωσία τον αρχιεπίσκοπο Κύπρου Κυπριανό και αποκεφαλίζουν τους μητροπολίτες Πάφου, Κιτίου και Κυρήνειας.
10 Ιουλίου: Οι ΗΠΑ ενσωματώνουν την περιοχή της Φλόριντα, αγοράζοντάς την από τους Ισπανούς.
15 Ιουλίου: Ο Ομέρ Βρυώνης ηττάται στα Βρυσάκια της Εύβοιας από τις επαναστατικές δυνάμεις, επικεφαλής των οποίων είναι ο Νικόλαος Αγγελής ή Γωβγίνας και ο Α. Μπαλαλάς.
20 Ιουλίου: Ο Ομέρ Βρυώνης και ο Ομέρ μπέης καταλαμβάνουν την Αθήνα.
23 Ιουλίου: Οι Τούρκοι παραδίδουν στους Έλληνες το Κάστρο της Μονεμβασιάς.
24 Ιουλίου: Επαναστατικές ομάδες υπό την αρχηγία του Χριστόφορου Περραιβού, συντρόφου του Ρήγα Βελεστινλή, κυριεύουν την Πάργα, την οποία οι Τούρκοι ανακαταλαμβάνουν έπειτα από δύο ημέρες.
28 Ιουλίου: Ο Αργεντινός στρατηγός Χοσέ ντε Σαν Μαρτίν ανακηρύσσει την ανεξαρτησία του Περού από τους Ισπανούς.
7 Αυγούστου: Οι Τούρκοι παραδίδουν με συνθήκη το φρούριο του Νεόκαστρου.
10 Αυγούστου: Το Μισσούρι γίνεται η 24 πολιτεία των ΗΠΑ.
19 Αυγούστου: Σημαντική επιτυχία των επαναστατών στις Αλιάκες Θερίσου της Κρήτης.
21 Αυγούστου: Γεννιέται ο Γάλλος σχεδιαστής μόδας Louis Vuitton.
Αύγουστος: Οι Τούρκοι επιτίθενται στους επαναστάτες στα Σφακιά της Κρήτης.
26 Αυγούστου: Νίκη των Ελλήνων υπό τους Γκούρα, Πανουργιά, Διοβουνιώτη, Κοντοσόπουλο κ.ά. επί των Τούρκων του Μπεϊράν πασά στα Βασιλικά Λοκρίδας. Σε αυτή τη μάχη σκοτώνεται ο Μπεϊράν πασάς.
1 Σεπτεμβρίου: Τουρκικός στρατός αποβιβάζεται στη Σαμοθράκη και τις επόμενες μέρες προβαίνει σε σφαγές του ελληνικού πληθυσμού.
4/16 Σεπτεμβρίου: Η Ρωσία δηλώνει στην κατοχή της τη σημερινή περιοχή της Αλάσκας.
7 Σεπτεμβρίου: Ιδρύεται η Δημοκρατία της Μεγάλης Κολομβίας, μια συνομοσπονδία που περιλαμβάνει τη σημερινή Κολομβία, τη Βενεζουέλα, τον Παναμά και το Εκουαδόρ, με πρώτο πρόεδρο τον Σιμόν Μπολίβαρ.
8 Σεπτεμβρίου: Οι Γεωργάκης Ολύμπιος και Ιωάννης Φαρμάκης ηττώνται στη Μονή Σέκου στη Μολδαβία. Ο Ολύμπιος ανατινάζει το κωδωνοστάσιο της μονής συμπαρασύροντας στον θάνατο δεκάδες Τούρκους, ενώ ο Φαρμάκης συνεχίζει τον αγώνα ως τις 23 Σεπτεμβρίου. Το ολοκαύτωμα της Μονής Σέκου και την ηρωική αυτοθυσία του Ολύμπιου αποτύπωσε ο ζωγράφος Peter von Hess.
9 Σεπτεμβρίου: Αλλεπάλληλες ήττες των Ελλήνων στην περιοχή των Πατρών.
15 Σεπτεμβρίου: Στον Άγιο Αθανάσιο κοντά στην Τριπολιτσά αποβαίνουν άκαρπες οι συνομιλίες ανάμεσα στην ελληνική (Θ. Κολοκοτρώνης, Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης, Π. Π. Γερμανός και Αναγνωσταράς) και την τουρκική αντιπροσωπεία για την παράδοση της πρωτεύουσας του Μοριά στους επαναστάτες.
15 Σεπτεμβρίου: Οι Γουατεμάλα, Ελ Σαλβαδόρ, Ονδούρα, Νικαράγουα και Κόστα Ρίκα κερδίζουν την ανεξαρτησία τους από την Ισπανία με την υπογραφή της Πράξης Ανεξαρτησίας της Κεντρικής Αμερικής.
20 Σεπτεμβρίου: Ο καπουδάν Νουαΐχ Ζααδέ Αλή (Καρα-Αλής) πυρπολεί το Γαλαξίδι.
23 Σεπτεμβρίου: Οι επαναστάτες καταλαμβάνουν την πρωτεύουσα του Μοριά, την Τριπολιτσά, γεγονός που εδραιώνει τον Αγώνα και ανεβάζει το ηθικό των Πελοποννήσιων αγωνιστών. Ωστόσο, η σπουδαία επιτυχία αμαυρώνεται από τις σφαγές χιλιάδων Τούρκων, τις οποίες δεν μπόρεσαν να αποτρέψουν οι ηγέτες των Ελλήνων. Γράφει χαρακτηριστικά ο Φωτάκος στα Απομνημονεύματά του: «Ακόμα και τώρα έρχεται στο νου μου το λιάνισμα και το τρίξιμο των κοκκάλων και ανατριχιάζω. Τους επαρακάλεσα να παύσουν την σφαγή αλλά δεν εκατόρθωσα τίποτα, μάλιστα εφοβήθηκα μη μου δώσουν και εμένα καμία πληγήν. Τόσην ήτο η μέθη των δια να σκοτώνουν Τούρκους...». Στο γνωστό δημοτικό τραγούδι για την Άλωση της Τριπολιτσάς η σφαγή των Τούρκων καταγράφεται ως αντίποινα για τα όσα είχαν υποστεί οι Έλληνες στο Βαλτέτσι και αλλού:
[…]
Τρίτη,Τετράδη, θλιβερή, Πέφτη φαρμακωμένη,
Παρασκευή ξημέρωσε –ποτέ να μη ’χε φέξει–
έβαλαν οι Γραικοί βουλή το Κάστρο να πατήσουν.
Σαν αετοί επήδησαν, εμπήκαν σαν πετρίτες
κι’ άδειασαν τα τουφέκια τους, τη λιανομπαταρία.
Κολοκοτρώνης φώναξεν απ’ τ’ Αηγιωργιού την πόρτα:
– Μολάτε τα τουφέκια σας, σύρετε τα σπαθιά σας,
Βάλετε την Τουρκιάν εμπρός, σαν πρόβατα στη μάντρα.
Τους πήγαν και τους έκλεισαν εις τη μεγάλη τάμπια.
Απολογάτ’ο Κεχαγιάς, λέει στον Κολοκοτρώνη:
Κάμε νισάφι στην Τουρκιά, κόψε πλην άφ’σε κιόλας!
– Τι φλυαρείς, βρωμότουρκε, Τι λες παλιομουρτάτη,
Νισάφι έκαμες εσύ εις την πικρή Βοστίτσα,
όπ’ έσφαξες τ’ αδέλφια μας και όλους τους δικούς μας.
Σεπτέμβριος (τέλη): Οι Τούρκοι εξουδετερώνουν τους επαναστάτες στο Σκουλένιο και στη Μονή Σέκου. Ο Φαρμάκης παραδίδεται μετά από συμφωνία, την οποία όμως οι Τούρκοι δεν τηρούν, μεταφέρεται στην Κωνσταντινούπολη όπου και αποκεφαλίζεται.
Οκτώβριος: Σημαντικές επιτυχίες των Ελλήνων στη Λοκρίδα και τη Βοιωτία υποχρεώνουν τον Ομέρ Βρυώνη και τον Κιοσέ Μεχμέτ να αποσυρθούν στη Λαμία.
6 Οκτωβρίου: Προκήρυξη του Δ. Υψηλάντη για σύγκληση εθνοσυνέλευσης.
30 Οκτωβρίου: Καταπνίγεται από τους Τούρκους η Επανάσταση στη Χαλκιδική.
4 Νοεμβρίου: Αρχίζει τις εργασίες της στο Μεσολόγγι, υπό την προεδρία του Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου, η Συνέλευση της Δυτικής Χέρσου Ελλάδος.
11 Νοεμβρίου: Γεννιέται ένας από τους σημαντικότερους συγγραφείς της παγκόσμιας λογοτεχνίας, ο Ρώσος Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι.
13 Νοεμβρίου: Απελευθερώνεται η πόλη της Άρτας από τους Σουλιώτες οπλαρχηγούς Μάρκο και Νότη Μπότσαρη, τους αδερφούς Τζαβέλα, τον Λ. Βέικο κ.ά.
15 Νοεμβρίου: Συγκροτείται σε σώμα η Συνέλευση της Ανατολικής Χέρσου Ελλάδος υπό την προεδρία του Θεόδωρου Νέγρη (Σάλωνα). Έπειτα από δύο μέρες η συνέλευση εκλέγει τα μέλη του Αρείου Πάγου.
22 Νοεμβρίου: Ο Γιουσούφ Σελίμ πασάς πυρπολεί την Πάτρα.
1 Δεκεμβρίου: Η Δομηνικανή Δημοκρατία ανεξαρτητοποιείται από την Ισπανία.
7 Δεκεμβρίου: Ο Δημήτριος Υψηλάντης εκλέγεται στο Άργος πρόεδρος της Πελοποννησιακής Γερουσίας.
3-4 Δεκεμβρίου: Οι επαναστάτες αποτυγχάνουν να καταλάβουν το φρούριο του Ναυπλίου.
6 Δεκεμβρίου: Οι επαναστάτες ηττώνται από τα τουρκικά στρατεύματα κοντά στο χωριό Σταυρό της Κρήτης. Πεθαίνει ο οπλαρχηγός Γ. Δασκαλάκης ή Τσελεπής.
12 Δεκεμβρίου: Γεννιέται ο Γάλλος συγγραφέας Γκυστάβ Φλωμπέρ.
15 Δεκεμβρίου: Ιδρύεται η πρώτη Γεωγραφική Εταιρεία στο Παρίσι.
20 Δεκεμβρίου: Έναρξη των εργασιών της Α΄ Εθνοσυνέλευσης στην Πιάδα της Παλαιάς Επιδαύρου.
24 Δεκεμβρίου: Σημαντική νίκη των Κρητικών έξω από τα Χανιά (οπλαρχηγοί: Σήφακας, Ρούσος Βουρδουμπής, Πρωτοπαπαδάκης, Μελιδόνης κ.ά.).
31 Δεκεμβρίου: Νίκη των Ελλήνων σε μάχη κοντά στο Βαθύπετρο της Κρήτης (οπλαρχηγοί: Παναγιώτου, Ζερβουδάκης, Μαυροθαλασσίτης, Νικολαΐδης κ.ά.).
15 Σεπτεμβρίου: Στον Άγιο Αθανάσιο κοντά στην Τριπολιτσά αποβαίνουν άκαρπες οι συνομιλίες ανάμεσα στην ελληνική (Θ. Κολοκοτρώνης, Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης, Π. Π. Γερμανός και Αναγνωσταράς) και την τουρκική αντιπροσωπεία για την παράδοση της πρωτεύουσας του Μοριά στους επαναστάτες.
15 Σεπτεμβρίου: Οι Γουατεμάλα, Ελ Σαλβαδόρ, Ονδούρα, Νικαράγουα και Κόστα Ρίκα κερδίζουν την ανεξαρτησία τους από την Ισπανία με την υπογραφή της Πράξης Ανεξαρτησίας της Κεντρικής Αμερικής.
20 Σεπτεμβρίου: Ο καπουδάν Νουαΐχ Ζααδέ Αλή (Καρα-Αλής) πυρπολεί το Γαλαξίδι.
23 Σεπτεμβρίου: Οι επαναστάτες καταλαμβάνουν την πρωτεύουσα του Μοριά, την Τριπολιτσά, γεγονός που εδραιώνει τον Αγώνα και ανεβάζει το ηθικό των Πελοποννήσιων αγωνιστών. Ωστόσο, η σπουδαία επιτυχία αμαυρώνεται από τις σφαγές χιλιάδων Τούρκων, τις οποίες δεν μπόρεσαν να αποτρέψουν οι ηγέτες των Ελλήνων. Γράφει χαρακτηριστικά ο Φωτάκος στα Απομνημονεύματά του: «Ακόμα και τώρα έρχεται στο νου μου το λιάνισμα και το τρίξιμο των κοκκάλων και ανατριχιάζω. Τους επαρακάλεσα να παύσουν την σφαγή αλλά δεν εκατόρθωσα τίποτα, μάλιστα εφοβήθηκα μη μου δώσουν και εμένα καμία πληγήν. Τόσην ήτο η μέθη των δια να σκοτώνουν Τούρκους...». Στο γνωστό δημοτικό τραγούδι για την Άλωση της Τριπολιτσάς η σφαγή των Τούρκων καταγράφεται ως αντίποινα για τα όσα είχαν υποστεί οι Έλληνες στο Βαλτέτσι και αλλού:
[…]
Τρίτη,Τετράδη, θλιβερή, Πέφτη φαρμακωμένη,
Παρασκευή ξημέρωσε –ποτέ να μη ’χε φέξει–
έβαλαν οι Γραικοί βουλή το Κάστρο να πατήσουν.
Σαν αετοί επήδησαν, εμπήκαν σαν πετρίτες
κι’ άδειασαν τα τουφέκια τους, τη λιανομπαταρία.
Κολοκοτρώνης φώναξεν απ’ τ’ Αηγιωργιού την πόρτα:
– Μολάτε τα τουφέκια σας, σύρετε τα σπαθιά σας,
Βάλετε την Τουρκιάν εμπρός, σαν πρόβατα στη μάντρα.
Τους πήγαν και τους έκλεισαν εις τη μεγάλη τάμπια.
Απολογάτ’ο Κεχαγιάς, λέει στον Κολοκοτρώνη:
Κάμε νισάφι στην Τουρκιά, κόψε πλην άφ’σε κιόλας!
– Τι φλυαρείς, βρωμότουρκε, Τι λες παλιομουρτάτη,
Νισάφι έκαμες εσύ εις την πικρή Βοστίτσα,
όπ’ έσφαξες τ’ αδέλφια μας και όλους τους δικούς μας.
Σεπτέμβριος (τέλη): Οι Τούρκοι εξουδετερώνουν τους επαναστάτες στο Σκουλένιο και στη Μονή Σέκου. Ο Φαρμάκης παραδίδεται μετά από συμφωνία, την οποία όμως οι Τούρκοι δεν τηρούν, μεταφέρεται στην Κωνσταντινούπολη όπου και αποκεφαλίζεται.
Οκτώβριος: Σημαντικές επιτυχίες των Ελλήνων στη Λοκρίδα και τη Βοιωτία υποχρεώνουν τον Ομέρ Βρυώνη και τον Κιοσέ Μεχμέτ να αποσυρθούν στη Λαμία.
6 Οκτωβρίου: Προκήρυξη του Δ. Υψηλάντη για σύγκληση εθνοσυνέλευσης.
30 Οκτωβρίου: Καταπνίγεται από τους Τούρκους η Επανάσταση στη Χαλκιδική.
4 Νοεμβρίου: Αρχίζει τις εργασίες της στο Μεσολόγγι, υπό την προεδρία του Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου, η Συνέλευση της Δυτικής Χέρσου Ελλάδος.
11 Νοεμβρίου: Γεννιέται ένας από τους σημαντικότερους συγγραφείς της παγκόσμιας λογοτεχνίας, ο Ρώσος Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι.
13 Νοεμβρίου: Απελευθερώνεται η πόλη της Άρτας από τους Σουλιώτες οπλαρχηγούς Μάρκο και Νότη Μπότσαρη, τους αδερφούς Τζαβέλα, τον Λ. Βέικο κ.ά.
15 Νοεμβρίου: Συγκροτείται σε σώμα η Συνέλευση της Ανατολικής Χέρσου Ελλάδος υπό την προεδρία του Θεόδωρου Νέγρη (Σάλωνα). Έπειτα από δύο μέρες η συνέλευση εκλέγει τα μέλη του Αρείου Πάγου.
22 Νοεμβρίου: Ο Γιουσούφ Σελίμ πασάς πυρπολεί την Πάτρα.
1 Δεκεμβρίου: Η Δομηνικανή Δημοκρατία ανεξαρτητοποιείται από την Ισπανία.
7 Δεκεμβρίου: Ο Δημήτριος Υψηλάντης εκλέγεται στο Άργος πρόεδρος της Πελοποννησιακής Γερουσίας.
3-4 Δεκεμβρίου: Οι επαναστάτες αποτυγχάνουν να καταλάβουν το φρούριο του Ναυπλίου.
6 Δεκεμβρίου: Οι επαναστάτες ηττώνται από τα τουρκικά στρατεύματα κοντά στο χωριό Σταυρό της Κρήτης. Πεθαίνει ο οπλαρχηγός Γ. Δασκαλάκης ή Τσελεπής.
12 Δεκεμβρίου: Γεννιέται ο Γάλλος συγγραφέας Γκυστάβ Φλωμπέρ.
15 Δεκεμβρίου: Ιδρύεται η πρώτη Γεωγραφική Εταιρεία στο Παρίσι.
20 Δεκεμβρίου: Έναρξη των εργασιών της Α΄ Εθνοσυνέλευσης στην Πιάδα της Παλαιάς Επιδαύρου.
24 Δεκεμβρίου: Σημαντική νίκη των Κρητικών έξω από τα Χανιά (οπλαρχηγοί: Σήφακας, Ρούσος Βουρδουμπής, Πρωτοπαπαδάκης, Μελιδόνης κ.ά.).
31 Δεκεμβρίου: Νίκη των Ελλήνων σε μάχη κοντά στο Βαθύπετρο της Κρήτης (οπλαρχηγοί: Παναγιώτου, Ζερβουδάκης, Μαυροθαλασσίτης, Νικολαΐδης κ.ά.).
1822
1 Ιανουαρίου: Ψηφίζεται το «Προσωρινό Πολίτευμα της Ελλάδος» στην Επίδαυρο, ένα πρωτοποριακό για τα δεδομένα της εποχής συνταγματικό κείμενο. Στο ακόλουθο έργο του Ludwig Michael von Schwanthaler, τοιχογραφία που βρίσκεται στο Μέγαρο της Βουλής, απεικονίζεται η στιγμή της ορκωμοσίας των πληρεξουσίων μπροστά στο «Προσωρινό Πολίτευμα της Ελλάδος».
7 Ιανουαρίου: Η πρώτη ομάδα απελεύθερων σκλάβων των ΗΠΑ φτάνει στις ακτές της Δυτικής Αφρικής και ιδρύει λίγο αργότερα την Μονρόβια (σημερινή πρωτεύουσα της Λιβερίας).
9 Ιανουαρίου: Ο πρίγκιπας Πέδρο Ι της Βραζιλίας αποφασίζει να παραμείνει στη Βραζιλία, παρά την αντίθετη άποψη του βασιλιά της Πορτογαλίας, και μ’ αυτή την ενέργεια ξεκινάει ο αγώνας της Βραζιλίας για ανεξαρτησία.
12 Ιανουαρίου: Οι Έλληνες ηττώνται σε μάχη κοντά στα Στύρα της Εύβοιας. Σκοτώνεται στη διάρκεια της μάχης ο Ηλίας Μαυρομιχάλης.
14 Ιανουαρίου: Οι Τούρκοι παραδίδουν με συνθήκη το κάστρο της Κορίνθου στον Δημήτριο Υψηλάντη.
15 Ιανουαρίου: Διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης για τους σκοπούς του Αγώνα. Πρόεδρος του Νομοτελεστικού εκλέγεται ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος.
25 Ιανουαρίου: Ο Αλή πασάς των Ιωαννίνων (πασάς από το 1788), πολιορκημένος από τουρκικά στρατεύματα στο νησί της λίμνης Παμβώτιδας και εγκαταλειμμένος από τους στρατιώτες του, προτείνει να παραδοθεί με αντάλλαγμα να του δοθεί αμνηστία. Μετά από σύντομη συμπλοκή, δολοφονείται από τον απεσταλμένο του Χουρσίτ, Κιοσέ Μεχμέτ (κατά άλλους ήταν ο Αλή Χασάν), που είχε έρθει δήθεν με το χαρτί της αμνηστίας. Το πτώμα του αποκεφαλίστηκε και το κεφάλι του στάλθηκε ταριχευμένο από τον Χουρσίτ στην Κωνσταντινούπολη, όπου αργότερα θάφτηκε σε μια περιοχή έξω από τα τείχη της πόλης.
Οι Τούρκοι στρέφονται κατά του Σουλίου.
26 Ιανουαρίου: Οι Έλληνες νικούν σε μάχη έξω από το χωριό Ακόνες του Ρεθύμνου.
Φεβρουάριος: Επανάσταση στον Όλυμπο και τη δυτική Μακεδονία.
5 Φεβρουαρίου: Σημαντική επιτυχία των Κρητικών έξω από το φρούριο του Ρεθύμνου.
10 Φεβρουαρίου: Νέα νίκη των Ελλήνων στον Φουρφουρά της Κρήτης.
19 Φεβρουαρίου: Ο πρόκριτος της Νάουσας Ζαφειράκης κηρύσσει την Επανάσταση στην Πόλη.
11 Μαρτίου: Κηρύσσεται η Επανάσταση στη Χίο. Ο Λυκούργος Λογοθέτης φτάνει στο νησί για να ενισχύσει την άμυνά του.
29 Μαρτίου: Οι Τούρκοι νικούν σε μάχη κοντά στην Καστανιά του Ολύμπου.
30 Μαρτίου: Καταστροφή της Χίου από τα τουρκικά στρατεύματα υπό τον καπουδάν πασά Νουαΐχ Ζααδέ (Καρα-Αλής). Οι Τούρκοι καταλαμβάνουν τη Βέροια.
1 Απριλίου: Οι Έλληνες υπό τον Νικηταρά νικούν σε μάχη κοντά στη Στυλίδα Φθιώτιδας.
6 Απριλίου: Οι Τούρκοι καταλαμβάνουν και πυρπολούν τη Νάουσα (οπλαρχηγοί: Καρατάσος, Ζαφειράκης, Γάτσος). Οι σύζυγοι των τριών οπλαρχηγών στέλνονται ως δώρο στον βεζίρη της Θεσσαλονίκης, και όπως μας πληροφορεί ο Σπυρίδων Τρικούπης, «η μεν γυναίκα του Γάτσου ετούρκευσεν αποδειλιάσασα ενώπιον των βασάνων, αι δε δύο άλλαι μη αλλαξοπιστήσασαι προσηλώθησαν (σ.σ.: καρφώθηκαν) απέναντι αλλήλων όρθιαι επί του τοίχου μιας των αιθουσών του παλατίου του θηριώδους βεζίρη και απέθαναν πολυειδώς βασανιζόμεναι…».
8 Απριλίου: Νίκη των Κρητικών στο Κάστελο. Έπειτα από λίγες μέρες γίνεται νέα μάχη στην ίδια περιοχή και οι Έλληνες ηττώνται (14 Απριλίου 1822).
12 Απριλίου: Συνεχίζονται με αμείωτη ένταση οι σφαγές των χριστιανών της Χίου και οι αγριότητες των Τούρκων. Οι ανταποκρίσεις από τη Χίο συγκλονίζουν την Ευρώπη και ενισχύουν τα φιλελληνικά αισθήματα. Ο Ευγένιος Ντελακρουά αποτυπώνει τη φρίκη της σφαγής σ’ έναν διάσημο πίνακά του.
9 Ιανουαρίου: Ο πρίγκιπας Πέδρο Ι της Βραζιλίας αποφασίζει να παραμείνει στη Βραζιλία, παρά την αντίθετη άποψη του βασιλιά της Πορτογαλίας, και μ’ αυτή την ενέργεια ξεκινάει ο αγώνας της Βραζιλίας για ανεξαρτησία.
12 Ιανουαρίου: Οι Έλληνες ηττώνται σε μάχη κοντά στα Στύρα της Εύβοιας. Σκοτώνεται στη διάρκεια της μάχης ο Ηλίας Μαυρομιχάλης.
14 Ιανουαρίου: Οι Τούρκοι παραδίδουν με συνθήκη το κάστρο της Κορίνθου στον Δημήτριο Υψηλάντη.
15 Ιανουαρίου: Διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης για τους σκοπούς του Αγώνα. Πρόεδρος του Νομοτελεστικού εκλέγεται ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος.
25 Ιανουαρίου: Ο Αλή πασάς των Ιωαννίνων (πασάς από το 1788), πολιορκημένος από τουρκικά στρατεύματα στο νησί της λίμνης Παμβώτιδας και εγκαταλειμμένος από τους στρατιώτες του, προτείνει να παραδοθεί με αντάλλαγμα να του δοθεί αμνηστία. Μετά από σύντομη συμπλοκή, δολοφονείται από τον απεσταλμένο του Χουρσίτ, Κιοσέ Μεχμέτ (κατά άλλους ήταν ο Αλή Χασάν), που είχε έρθει δήθεν με το χαρτί της αμνηστίας. Το πτώμα του αποκεφαλίστηκε και το κεφάλι του στάλθηκε ταριχευμένο από τον Χουρσίτ στην Κωνσταντινούπολη, όπου αργότερα θάφτηκε σε μια περιοχή έξω από τα τείχη της πόλης.
Οι Τούρκοι στρέφονται κατά του Σουλίου.
26 Ιανουαρίου: Οι Έλληνες νικούν σε μάχη έξω από το χωριό Ακόνες του Ρεθύμνου.
Φεβρουάριος: Επανάσταση στον Όλυμπο και τη δυτική Μακεδονία.
5 Φεβρουαρίου: Σημαντική επιτυχία των Κρητικών έξω από το φρούριο του Ρεθύμνου.
10 Φεβρουαρίου: Νέα νίκη των Ελλήνων στον Φουρφουρά της Κρήτης.
19 Φεβρουαρίου: Ο πρόκριτος της Νάουσας Ζαφειράκης κηρύσσει την Επανάσταση στην Πόλη.
11 Μαρτίου: Κηρύσσεται η Επανάσταση στη Χίο. Ο Λυκούργος Λογοθέτης φτάνει στο νησί για να ενισχύσει την άμυνά του.
29 Μαρτίου: Οι Τούρκοι νικούν σε μάχη κοντά στην Καστανιά του Ολύμπου.
30 Μαρτίου: Καταστροφή της Χίου από τα τουρκικά στρατεύματα υπό τον καπουδάν πασά Νουαΐχ Ζααδέ (Καρα-Αλής). Οι Τούρκοι καταλαμβάνουν τη Βέροια.
1 Απριλίου: Οι Έλληνες υπό τον Νικηταρά νικούν σε μάχη κοντά στη Στυλίδα Φθιώτιδας.
6 Απριλίου: Οι Τούρκοι καταλαμβάνουν και πυρπολούν τη Νάουσα (οπλαρχηγοί: Καρατάσος, Ζαφειράκης, Γάτσος). Οι σύζυγοι των τριών οπλαρχηγών στέλνονται ως δώρο στον βεζίρη της Θεσσαλονίκης, και όπως μας πληροφορεί ο Σπυρίδων Τρικούπης, «η μεν γυναίκα του Γάτσου ετούρκευσεν αποδειλιάσασα ενώπιον των βασάνων, αι δε δύο άλλαι μη αλλαξοπιστήσασαι προσηλώθησαν (σ.σ.: καρφώθηκαν) απέναντι αλλήλων όρθιαι επί του τοίχου μιας των αιθουσών του παλατίου του θηριώδους βεζίρη και απέθαναν πολυειδώς βασανιζόμεναι…».
8 Απριλίου: Νίκη των Κρητικών στο Κάστελο. Έπειτα από λίγες μέρες γίνεται νέα μάχη στην ίδια περιοχή και οι Έλληνες ηττώνται (14 Απριλίου 1822).
12 Απριλίου: Συνεχίζονται με αμείωτη ένταση οι σφαγές των χριστιανών της Χίου και οι αγριότητες των Τούρκων. Οι ανταποκρίσεις από τη Χίο συγκλονίζουν την Ευρώπη και ενισχύουν τα φιλελληνικά αισθήματα. Ο Ευγένιος Ντελακρουά αποτυπώνει τη φρίκη της σφαγής σ’ έναν διάσημο πίνακά του.
13 Απριλίου: Δεκατρία κορίτσια της Νάουσας για να αποφύγουν την ατίμωση ρίχνονται στον καταρράκτη της Αραπίτσας.
28 Απριλίου: Ο ελληνικός στόλος του Ανδρέα Μιαούλη αδυνατεί να σταματήσει τις σφαγές στη Χίο.
29(;) Απριλίου: Φτάνει στους Αρμένους της Κρήτης ο Πέτρος Σκυλίτσης Ομηρίδης ως εκπρόσωπος στη Μεγαλόνησο της επαναστατικής κυβέρνησης.
Μάιος: Ο Χουρσίτ πασάς αρχίζει να πολιορκεί το Σούλι.
12 Μαΐου: Σημαντική νίκη των Ελλήνων σε μάχη έξω από τα Χανιά.
15 Μαΐου: Τουρκικά στρατεύματα υπό τον Χουρσίτ πασά και τον Ομέρ Βρυώνη καταλαμβάνουν το Σούλι.
19 Μαΐου: Αμφίρροπη ναυμαχία στα ανοιχτά της Χίου ανάμεσα σε μοίρα του τουρκικού στόλου και ελληνικά πλοία (Μιαούλης, Τσαμαδός, Σαχτούρης κ.ά.).
23 Μαΐου: Ο πρόεδρος του Νομοτελεστικού Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος φτάνει στο Μεσολόγγι ως επικεφαλής στρατευμάτων.
24 Μαΐου: Με τη μάχη της Πιντσίντσα ο Σιμόν Μπολίβαρ διασφαλίζει την ανεξαρτησία του Κίτο (Εκουαδόρ).
28 Μαΐου: Τουρκικές ενισχύσεις αποβιβάζονται στη Σούδα της Κρήτης από πλοία του αιγυπτιακού στόλου για να συμβάλουν στην καταστολή της Επανάστασης.
6 ή 7 Ιουνίου: Ο Κωνσταντίνος Κανάρης πυρπολεί την τουρκική ναυαρχίδα Μανσουρίγε στη Χίο, που καταστρέφεται ολοσχερώς. Ανάμεσα στους νεκρούς συγκαταλέγεται και ο καπουδάν πασάς Καρα-Αλής, τον οποίο διαδέχεται ο Μουχτάρμπεης. Το γεγονός αποτύπωσε ο ζωγράφος Νικηφόρος Λύτρας.
28 Απριλίου: Ο ελληνικός στόλος του Ανδρέα Μιαούλη αδυνατεί να σταματήσει τις σφαγές στη Χίο.
29(;) Απριλίου: Φτάνει στους Αρμένους της Κρήτης ο Πέτρος Σκυλίτσης Ομηρίδης ως εκπρόσωπος στη Μεγαλόνησο της επαναστατικής κυβέρνησης.
Μάιος: Ο Χουρσίτ πασάς αρχίζει να πολιορκεί το Σούλι.
12 Μαΐου: Σημαντική νίκη των Ελλήνων σε μάχη έξω από τα Χανιά.
15 Μαΐου: Τουρκικά στρατεύματα υπό τον Χουρσίτ πασά και τον Ομέρ Βρυώνη καταλαμβάνουν το Σούλι.
19 Μαΐου: Αμφίρροπη ναυμαχία στα ανοιχτά της Χίου ανάμεσα σε μοίρα του τουρκικού στόλου και ελληνικά πλοία (Μιαούλης, Τσαμαδός, Σαχτούρης κ.ά.).
23 Μαΐου: Ο πρόεδρος του Νομοτελεστικού Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος φτάνει στο Μεσολόγγι ως επικεφαλής στρατευμάτων.
24 Μαΐου: Με τη μάχη της Πιντσίντσα ο Σιμόν Μπολίβαρ διασφαλίζει την ανεξαρτησία του Κίτο (Εκουαδόρ).
28 Μαΐου: Τουρκικές ενισχύσεις αποβιβάζονται στη Σούδα της Κρήτης από πλοία του αιγυπτιακού στόλου για να συμβάλουν στην καταστολή της Επανάστασης.
6 ή 7 Ιουνίου: Ο Κωνσταντίνος Κανάρης πυρπολεί την τουρκική ναυαρχίδα Μανσουρίγε στη Χίο, που καταστρέφεται ολοσχερώς. Ανάμεσα στους νεκρούς συγκαταλέγεται και ο καπουδάν πασάς Καρα-Αλής, τον οποίο διαδέχεται ο Μουχτάρμπεης. Το γεγονός αποτύπωσε ο ζωγράφος Νικηφόρος Λύτρας.
7 Ιουνίου: Σφαγές χριστιανών στα Μαστιχοχώρια της Χίου.
9 Ιουνίου: Οι Τούρκοι του φρουρίου της Ακρόπολης παραδίδονται στους πολιορκητές τους, οι οποίοι θα καλέσουν μετά από λίγο ως φρούραρχο τον Οδυσσέα Ανδρούτσο, που αντιμετωπίζεται σαν εχθρός από τη Διοίκηση, παρ’ ότι πετυχαίνει, μετά από συνομιλίες, αποσκίρτηση των αλβανικών σωμάτων από τον τουρκικό στρατό. Με αυτό το «καπάκι» (μυστική συμφωνία ανακωχής) στερεί ουσιαστικά από τον Δράμαλη τους πιο ετοιμοπόλεμους άντρες του (περίπου 6.000 Αλβανούς) και σώζει την Πελοπόννησο.
10 Ιουνίου: Μάχη στο Κομπότι της Άρτας. Νίκη του εκστρατευτικού σώματος υπό τον φιλέλληνα στρατηγό Νόρμαν και τον Μάρκο Μπότσαρη.
29 Ιουνίου: Ο Μαχμούτ πασάς της Δράμας (Δράμαλης), ο πρώην αρχιβεζύρης Τοσάλ Αλή πασάς, ο Μαχμούτ Χασάν πασάς και ο Ερείπ Αχμέτ πασάς ως επικεφαλής ισχυρών στρατιωτικών δυνάμεων στρατοπεδεύουν κοντά στη Λαμία. Αντικειμενικός σκοπός της εκστρατείας είναι η καταστολή της Επανάστασης.
1 Ιουλίου: Ο Δράμαλης καταστρέφει την πόλη της Θήβας.
4 Ιουλίου: Μάχη στο Φανάρι κοντά στο Σούλι. Οι Έλληνες ηττώνται και πεθαίνει ο Κυριακούλης Μαυρομιχάλης. Στην ίδια μάχη φονεύεται και ο Μουσταφάμπεης.
Ήττα Ελλήνων και φιλελλήνων υπό τον Α. Μαυροκορδάτο στο Πέτα κοντά στην Άρτα από ισχυρές τουρκικές δυνάμεις υπό τον Μεχμέτ Ρεσίτ Κιουταχή πασά. Το τάγμα των Φιλελλήνων αποδεκατίζεται και οι αιχμαλωτισθέντες Έλληνες αναγκάζονται να μεταφέρουν τα κομμένα κεφάλια των συναγωνιστών τους στην Άρτα όπου, μετά από σκληρά βασανιστήρια, θα αποκεφαλιστούν όλοι πλην ενός.
Οι συνέπειες της άφρονης μάχης του Πέτα ήταν να διαλυθούν τα σώματα, να μπουν με συμφωνία όλων «καπάκια» με τους Τούρκους και να κατηγορηθεί γι’ αυτά ο σημαντικότερος οπλαρχηγός της Ρούμελης, ο Γεώργιος Βαρνακιώτης, από τον ραδιούργο Α. Μαυροκορδάτο ώστε να διοριστεί αρχηγός των όπλων ο ελεγχόμενος απ’ τον ίδιο Μάρκος Μπότσαρης.
6 Ιουλίου: Ο Δράμαλης καταλαμβάνει τον Ακροκόρινθο. Ο Κολοκοτρώνης αναλαμβάνει την ανασυγκρότηση των ελληνικών δυνάμεων και περιτρέχει έφιππος την ύπαιθρο της Αρκαδίας καλώντας τους Έλληνες στα όπλα.
12, 15, 16 Ιουλίου: Συνεχείς και αμφίρροπες αψιμαχίες κοντά στο Άργος.
18 Ιουλίου: Σημαντική νίκη των Ελλήνων στον Κρουσώνα της περιοχής Μαλεβιζίου Κρήτης (οπλαρχηγοί: Δεληγιαννάκης, Πωλογεώργης και Ζερβουδάκης).
21-25 Ιουλίου: Ο Δράμαλης πολιορκεί το Ναύπλιο. Καθηλωμένος στην πεδιάδα του Άργους, με τα πηγάδια να έχουν στερέψει από νερό λόγω του ιδιαίτερα θερμού καλοκαιριού και τις σοδειές να έχουν πυρποληθεί με διαταγή του Κολοκοτρώνη, ο τουρκικός στρατός αντιμετωπίζει επισιτιστικά προβλήματα, οπότε ο Δράμαλης αποφασίζει να επιστρέψει στην Κόρινθο.
26 Ιουλίου: Ήττα του Δράμαλη στα στενά των Δερβενακίων από τους Έλληνες, υπό την ηγεσία του Θ. Κολοκοτρώνη. Είναι πολλά τα δημοτικά τραγούδια που αναφέρονται στη νίκη αυτή:
Της Ρούμελης οι μπέηδες και του Μοριά οι αγάδες
στα Δερβενάκια κείτονται κορμιά δίχως κεφάλια.
Στρωμά ʼχουνε τη μαύρη γη, προσκέφαλο μια πέτρα
και τ’ από πάνου σκέπασμα του φεγγαριού τη λάμψη.
Κι ένα πουλάκι επέρασε και το ξαναρωτάνε:
̶ Πουλί, πώς πάει ο πόλεμος, το κλέφτικο ντουφέκι;
̶ Μπροστά πάει ο Νικηταράς, πίσ’ ο Κολοκοτρώνης
Και παρά πίσω οι Έλληνες με τα σπαθιά στα χέρια.
Η μάχη αποτυπώθηκε εικαστικά από τον Θεόδωρο Βρυζάκη.
9 Ιουνίου: Οι Τούρκοι του φρουρίου της Ακρόπολης παραδίδονται στους πολιορκητές τους, οι οποίοι θα καλέσουν μετά από λίγο ως φρούραρχο τον Οδυσσέα Ανδρούτσο, που αντιμετωπίζεται σαν εχθρός από τη Διοίκηση, παρ’ ότι πετυχαίνει, μετά από συνομιλίες, αποσκίρτηση των αλβανικών σωμάτων από τον τουρκικό στρατό. Με αυτό το «καπάκι» (μυστική συμφωνία ανακωχής) στερεί ουσιαστικά από τον Δράμαλη τους πιο ετοιμοπόλεμους άντρες του (περίπου 6.000 Αλβανούς) και σώζει την Πελοπόννησο.
10 Ιουνίου: Μάχη στο Κομπότι της Άρτας. Νίκη του εκστρατευτικού σώματος υπό τον φιλέλληνα στρατηγό Νόρμαν και τον Μάρκο Μπότσαρη.
29 Ιουνίου: Ο Μαχμούτ πασάς της Δράμας (Δράμαλης), ο πρώην αρχιβεζύρης Τοσάλ Αλή πασάς, ο Μαχμούτ Χασάν πασάς και ο Ερείπ Αχμέτ πασάς ως επικεφαλής ισχυρών στρατιωτικών δυνάμεων στρατοπεδεύουν κοντά στη Λαμία. Αντικειμενικός σκοπός της εκστρατείας είναι η καταστολή της Επανάστασης.
1 Ιουλίου: Ο Δράμαλης καταστρέφει την πόλη της Θήβας.
4 Ιουλίου: Μάχη στο Φανάρι κοντά στο Σούλι. Οι Έλληνες ηττώνται και πεθαίνει ο Κυριακούλης Μαυρομιχάλης. Στην ίδια μάχη φονεύεται και ο Μουσταφάμπεης.
Ήττα Ελλήνων και φιλελλήνων υπό τον Α. Μαυροκορδάτο στο Πέτα κοντά στην Άρτα από ισχυρές τουρκικές δυνάμεις υπό τον Μεχμέτ Ρεσίτ Κιουταχή πασά. Το τάγμα των Φιλελλήνων αποδεκατίζεται και οι αιχμαλωτισθέντες Έλληνες αναγκάζονται να μεταφέρουν τα κομμένα κεφάλια των συναγωνιστών τους στην Άρτα όπου, μετά από σκληρά βασανιστήρια, θα αποκεφαλιστούν όλοι πλην ενός.
Οι συνέπειες της άφρονης μάχης του Πέτα ήταν να διαλυθούν τα σώματα, να μπουν με συμφωνία όλων «καπάκια» με τους Τούρκους και να κατηγορηθεί γι’ αυτά ο σημαντικότερος οπλαρχηγός της Ρούμελης, ο Γεώργιος Βαρνακιώτης, από τον ραδιούργο Α. Μαυροκορδάτο ώστε να διοριστεί αρχηγός των όπλων ο ελεγχόμενος απ’ τον ίδιο Μάρκος Μπότσαρης.
6 Ιουλίου: Ο Δράμαλης καταλαμβάνει τον Ακροκόρινθο. Ο Κολοκοτρώνης αναλαμβάνει την ανασυγκρότηση των ελληνικών δυνάμεων και περιτρέχει έφιππος την ύπαιθρο της Αρκαδίας καλώντας τους Έλληνες στα όπλα.
12, 15, 16 Ιουλίου: Συνεχείς και αμφίρροπες αψιμαχίες κοντά στο Άργος.
18 Ιουλίου: Σημαντική νίκη των Ελλήνων στον Κρουσώνα της περιοχής Μαλεβιζίου Κρήτης (οπλαρχηγοί: Δεληγιαννάκης, Πωλογεώργης και Ζερβουδάκης).
21-25 Ιουλίου: Ο Δράμαλης πολιορκεί το Ναύπλιο. Καθηλωμένος στην πεδιάδα του Άργους, με τα πηγάδια να έχουν στερέψει από νερό λόγω του ιδιαίτερα θερμού καλοκαιριού και τις σοδειές να έχουν πυρποληθεί με διαταγή του Κολοκοτρώνη, ο τουρκικός στρατός αντιμετωπίζει επισιτιστικά προβλήματα, οπότε ο Δράμαλης αποφασίζει να επιστρέψει στην Κόρινθο.
26 Ιουλίου: Ήττα του Δράμαλη στα στενά των Δερβενακίων από τους Έλληνες, υπό την ηγεσία του Θ. Κολοκοτρώνη. Είναι πολλά τα δημοτικά τραγούδια που αναφέρονται στη νίκη αυτή:
Της Ρούμελης οι μπέηδες και του Μοριά οι αγάδες
στα Δερβενάκια κείτονται κορμιά δίχως κεφάλια.
Στρωμά ʼχουνε τη μαύρη γη, προσκέφαλο μια πέτρα
και τ’ από πάνου σκέπασμα του φεγγαριού τη λάμψη.
Κι ένα πουλάκι επέρασε και το ξαναρωτάνε:
̶ Πουλί, πώς πάει ο πόλεμος, το κλέφτικο ντουφέκι;
̶ Μπροστά πάει ο Νικηταράς, πίσ’ ο Κολοκοτρώνης
Και παρά πίσω οι Έλληνες με τα σπαθιά στα χέρια.
Η μάχη αποτυπώθηκε εικαστικά από τον Θεόδωρο Βρυζάκη.
28 Ιουλίου: Στο Αγιονόρι της Κορινθίας ο Δημήτριος Υψηλάντης, ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης, ο Νικηταράς και τα παλικάρια τους ολοκληρώνουν την καταστροφή της στρατιάς του Δράμαλη. Στην οικία του Άγγλου προξένου στην Πρέβεζα υπογράφεται συνθήκη ανάμεσα στους Σουλιώτες και τους Τούρκους για την παράδοση της Κιάφας και του Ναυαρίκου στον Χουρσίτ πασά.
31 Ιουλίου: Για τελευταία φορά εκτελείται δημόσια μαστίγωση στο Εδιμβούργο.
8 Αυγούστου: Ήττα των υπό τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη Ελλήνων στους Μύλους.
10 Αυγούστου: Νίκη των Ελλήνων στον Αετό Ξηρομέρου (οπλαρχηγοί: Βαρνακιώτης, Γρίβας, Τσαούσης κ.ά.).
12 Αυγούστου: Αυτοκτονεί με χαρτοκόπτη ο υπουργός Εξωτερικών της Αγγλίας Ρόμπερτ Στιούαρτ, υποκόμης Κάσλρεϊ, πρόσωπο μισητό στους Έλληνες λόγω των αντεπαναστατικών θέσεων που εξέφραζε στην Ιερά Συμμαχία. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Λόρδος Βύρων καταλήγει σε ένα ποίημά του με τον στίχο: «Εδώ βρίσκονται τα οστά του Κάσλρεϊ / Ταξιδιώτη, σταμάτα και κατούρα». Η αντικατάστασή του στο υπουργείο Εξωτερικών από τον Γεώργιο Κάνιγκ άλλαξε την πολιτική της Αγγλίας πάνω στο ελληνικό ζήτημα και ενθάρρυνε τους επαναστατημένους Έλληνες να στείλουν αντιπροσωπεία στο Συνέδριο της Βερόνας.
14 Αυγούστου: Μάχη έξω από το Ναύπλιο στη θέση Κούτσι. Νίκη των Ελλήνων υπό τον Δημήτριο Υψηλάντη και τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη. Ο τσάρος της Ρωσίας Αλέξανδρος Α΄ χορηγεί επ’ αόριστον άδεια στον Ιωάννη Καποδίστρια, επειδή δεν συμφώνησε με ένα άκρως φιλελληνικό υπόμνημα του υπουργού του.
27 Αυγούστου: Ο Οδυσσέας Ανδρούτσος μπαίνει στην Ακρόπολη με σώμα τριακοσίων οπλοφόρων, μαζί με τους Γκούρα, Μακρυγιάννη, Μαμούρη, Κατσικογιάννη.
29, 31 Αυγούστου: Αμφίρροπες μάχες στο Μοναστήριο του Αυλοποτάμου και στον Σκλαβόκαμπο της Χαλέπας Κρήτης.
Σεπτέμβριος: Οι Σουλιώτες ύστερα από συμφωνία με τους Τούρκους εγκαταλείπουν το Σούλι και καταφεύγουν στα Επτάνησα.
7 Σεπτεμβρίου: Η Βραζιλία ανακηρύσσεται ανεξάρτητη.
8 Σεπτεμβρίου: Ναυμαχία στο Πόρτο Χέλι. Ο τουρκικός στόλος υποχωρεί.
11 Σεπτεμβρίου: Σχεδόν δύο αιώνες μετά, η Καθολική Εκκλησία επιτρέπει να εκδοθεί το έργο του Γαλιλαίου Διάλογος περί των δύο μεγίστων συστημάτων του κόσμου, πτολεμαïκού και κοπερνίκειου (1632).
18 Σεπτεμβρίου: Ο Ανδρέας Μεταξάς αναχωρεί για την Ανκόνα, μεταφέροντας επιστολές της ελληνικής κυβέρνησης για τους βασιλείς της Ευρώπης.
30 Σεπτεμβρίου: Οι Παλαιών Πατρών Γερμανός και Γ. Μαυρομιχάλης μεταφέρουν επιστολές της κυβέρνησης στον πάπα, όπου μεταξύ άλλων υπόσχονται και ένωση της ελλαδικής Εκκλησίας με την Καθολική αν εξασφαλιζόταν η υποστήριξη των ξένων δυνάμεων στον αγώνα της ανεξαρτησίας.
25 Οκτωβρίου: Αρχίζει η πρώτη πολιορκία του Μεσολογγίου από τον Ομέρ Βρυώνη και τον Κιουταχή πασά. Οι πρόκριτοι της πόλης με επικεφαλής τον Αθανάσιο Ραζηκώτσικα έχουν αναγείρει ένα μικρό οχύρωμα για να την προστατεύσουν, έχουν ανοίξει τάφρο γύρω από το φρούριο κι έχουν τοποθετήσει 14 τηλεβόλα παλαιού συστήματος. Όμως η δύναμη των υπερασπιστών του Μεσολογγίου μετρά μόλις 500 άνδρες υπό τους Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο, Μάρκο Μπότσαρη, Δημήτριο Μακρή και Αθανάσιο Ραζηκώτσικα, ενώ η γραμμή άμυνας της πόλης απαιτεί φρουρά τουλάχιστον 4.000 ανδρών. Αντίστοιχα, η τουρκική δύναμη που πολιορκεί την πόλη αποτελείται από 20.000 άνδρες, 11 πυροβόλα και 4 βομβοβόλα. Ο Γεώργιος Βαρνακιώτης, που αποδιωγμένος από τον Μαυροκορδάτο βρίσκεται στη μεριά των Τούρκων, πείθει τον Ομέρ Βρυώνη ότι οι υπερασπιστές της πόλης είναι πολυάριθμοι και πως θα πρέπει να κυριευθεί με συνθήκη και όχι πόλεμο. Με αυτόν τον τρόπο εξασφαλίζει χρόνο μέχρι να έρθει βοήθεια.
28-29 Οκτωβρίου: Ο Κωνσταντίνος Κανάρης πυρπολεί στα ανοιχτά της Τενέδου την τουρκική υποναυαρχίδα.
Οκτώβριος-Δεκέμβριος: Συνέδριο της Βερόνας, με κύριο θέμα την ισπανική επανάσταση και δευτερευόντως τα κινήματα διαμαρτυρίας στην Ιταλία και την ελληνική επανάσταση. Αν και το Συνέδριο αρνήθηκε να συναντήσει την ελληνική αντιπροσωπεία, οι ελληνικές θέσεις διαβάστηκαν και έγιναν γνωστές.
8 Νοεμβρίου: Μοίρα του ελληνικού στόλου υπό τον Ανδρέα Μιαούλη λύνει την από θαλάσσης πολιορκία του Μεσολογγίου και αποβιβάζει στο Βασιλάδι 1.700 άντρες υπό τους Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη, Ανδρέα Ζαΐμη, Ανδρέα Λόντο και Κανέλλο Δεληγιάννη.
26 Νοεμβρίου: Πεθαίνει από τύφο ο Δράμαλης στον Ακροκόρινθο.
30 Νοεμβρίου: Νίκη των Ελλήνων στο Ναύπλιο. Ο Στάικος Σταϊκόπουλος καταλαμβάνει το Παλαμήδι.
31 Ιουλίου: Για τελευταία φορά εκτελείται δημόσια μαστίγωση στο Εδιμβούργο.
8 Αυγούστου: Ήττα των υπό τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη Ελλήνων στους Μύλους.
10 Αυγούστου: Νίκη των Ελλήνων στον Αετό Ξηρομέρου (οπλαρχηγοί: Βαρνακιώτης, Γρίβας, Τσαούσης κ.ά.).
12 Αυγούστου: Αυτοκτονεί με χαρτοκόπτη ο υπουργός Εξωτερικών της Αγγλίας Ρόμπερτ Στιούαρτ, υποκόμης Κάσλρεϊ, πρόσωπο μισητό στους Έλληνες λόγω των αντεπαναστατικών θέσεων που εξέφραζε στην Ιερά Συμμαχία. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Λόρδος Βύρων καταλήγει σε ένα ποίημά του με τον στίχο: «Εδώ βρίσκονται τα οστά του Κάσλρεϊ / Ταξιδιώτη, σταμάτα και κατούρα». Η αντικατάστασή του στο υπουργείο Εξωτερικών από τον Γεώργιο Κάνιγκ άλλαξε την πολιτική της Αγγλίας πάνω στο ελληνικό ζήτημα και ενθάρρυνε τους επαναστατημένους Έλληνες να στείλουν αντιπροσωπεία στο Συνέδριο της Βερόνας.
14 Αυγούστου: Μάχη έξω από το Ναύπλιο στη θέση Κούτσι. Νίκη των Ελλήνων υπό τον Δημήτριο Υψηλάντη και τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη. Ο τσάρος της Ρωσίας Αλέξανδρος Α΄ χορηγεί επ’ αόριστον άδεια στον Ιωάννη Καποδίστρια, επειδή δεν συμφώνησε με ένα άκρως φιλελληνικό υπόμνημα του υπουργού του.
27 Αυγούστου: Ο Οδυσσέας Ανδρούτσος μπαίνει στην Ακρόπολη με σώμα τριακοσίων οπλοφόρων, μαζί με τους Γκούρα, Μακρυγιάννη, Μαμούρη, Κατσικογιάννη.
29, 31 Αυγούστου: Αμφίρροπες μάχες στο Μοναστήριο του Αυλοποτάμου και στον Σκλαβόκαμπο της Χαλέπας Κρήτης.
Σεπτέμβριος: Οι Σουλιώτες ύστερα από συμφωνία με τους Τούρκους εγκαταλείπουν το Σούλι και καταφεύγουν στα Επτάνησα.
7 Σεπτεμβρίου: Η Βραζιλία ανακηρύσσεται ανεξάρτητη.
8 Σεπτεμβρίου: Ναυμαχία στο Πόρτο Χέλι. Ο τουρκικός στόλος υποχωρεί.
11 Σεπτεμβρίου: Σχεδόν δύο αιώνες μετά, η Καθολική Εκκλησία επιτρέπει να εκδοθεί το έργο του Γαλιλαίου Διάλογος περί των δύο μεγίστων συστημάτων του κόσμου, πτολεμαïκού και κοπερνίκειου (1632).
18 Σεπτεμβρίου: Ο Ανδρέας Μεταξάς αναχωρεί για την Ανκόνα, μεταφέροντας επιστολές της ελληνικής κυβέρνησης για τους βασιλείς της Ευρώπης.
30 Σεπτεμβρίου: Οι Παλαιών Πατρών Γερμανός και Γ. Μαυρομιχάλης μεταφέρουν επιστολές της κυβέρνησης στον πάπα, όπου μεταξύ άλλων υπόσχονται και ένωση της ελλαδικής Εκκλησίας με την Καθολική αν εξασφαλιζόταν η υποστήριξη των ξένων δυνάμεων στον αγώνα της ανεξαρτησίας.
25 Οκτωβρίου: Αρχίζει η πρώτη πολιορκία του Μεσολογγίου από τον Ομέρ Βρυώνη και τον Κιουταχή πασά. Οι πρόκριτοι της πόλης με επικεφαλής τον Αθανάσιο Ραζηκώτσικα έχουν αναγείρει ένα μικρό οχύρωμα για να την προστατεύσουν, έχουν ανοίξει τάφρο γύρω από το φρούριο κι έχουν τοποθετήσει 14 τηλεβόλα παλαιού συστήματος. Όμως η δύναμη των υπερασπιστών του Μεσολογγίου μετρά μόλις 500 άνδρες υπό τους Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο, Μάρκο Μπότσαρη, Δημήτριο Μακρή και Αθανάσιο Ραζηκώτσικα, ενώ η γραμμή άμυνας της πόλης απαιτεί φρουρά τουλάχιστον 4.000 ανδρών. Αντίστοιχα, η τουρκική δύναμη που πολιορκεί την πόλη αποτελείται από 20.000 άνδρες, 11 πυροβόλα και 4 βομβοβόλα. Ο Γεώργιος Βαρνακιώτης, που αποδιωγμένος από τον Μαυροκορδάτο βρίσκεται στη μεριά των Τούρκων, πείθει τον Ομέρ Βρυώνη ότι οι υπερασπιστές της πόλης είναι πολυάριθμοι και πως θα πρέπει να κυριευθεί με συνθήκη και όχι πόλεμο. Με αυτόν τον τρόπο εξασφαλίζει χρόνο μέχρι να έρθει βοήθεια.
28-29 Οκτωβρίου: Ο Κωνσταντίνος Κανάρης πυρπολεί στα ανοιχτά της Τενέδου την τουρκική υποναυαρχίδα.
Οκτώβριος-Δεκέμβριος: Συνέδριο της Βερόνας, με κύριο θέμα την ισπανική επανάσταση και δευτερευόντως τα κινήματα διαμαρτυρίας στην Ιταλία και την ελληνική επανάσταση. Αν και το Συνέδριο αρνήθηκε να συναντήσει την ελληνική αντιπροσωπεία, οι ελληνικές θέσεις διαβάστηκαν και έγιναν γνωστές.
8 Νοεμβρίου: Μοίρα του ελληνικού στόλου υπό τον Ανδρέα Μιαούλη λύνει την από θαλάσσης πολιορκία του Μεσολογγίου και αποβιβάζει στο Βασιλάδι 1.700 άντρες υπό τους Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη, Ανδρέα Ζαΐμη, Ανδρέα Λόντο και Κανέλλο Δεληγιάννη.
26 Νοεμβρίου: Πεθαίνει από τύφο ο Δράμαλης στον Ακροκόρινθο.
30 Νοεμβρίου: Νίκη των Ελλήνων στο Ναύπλιο. Ο Στάικος Σταϊκόπουλος καταλαμβάνει το Παλαμήδι.
Ευγένιος Ντελακρουά: Μάχη Έλληνα και πασά.
30 Νοεμβρίου: Ο Χουρσίτ πασάς αυτοκτονεί στη Θεσσαλία, αφού στο μεταξύ τον έχει αποκηρύξει ο σουλτάνος.
2 Δεκεμβρίου: Το Συνέδριο της Βερόνας αποκηρύσσει με τη διακήρυξή του την Ελληνική Επανάσταση.
3 Δεκεμβρίου: Το Ναύπλιο παραδίδεται στους Έλληνες.
25 Δεκεμβρίου: Ανήμερα των Χριστουγέννων και με την προσδοκία ότι οι Έλληνες θα είναι στη λειτουργία, ο Ομέρ Βρυώνης επιχειρεί αιφνιδιαστική επίθεση. Το σχέδιο όμως προδόθηκε από τον Έλληνα γραμματέα του Δημήτριο Γούναρη-Ζούκα και οι πολιορκούμενοι ήταν στους προμαχώνες περιμένοντας την έφοδο. Έτσι στις τρεις το πρωί που πραγματοποιήθηκε η επίθεση, οι μαχητές απέκρουσαν και συνέτριψαν την τουρκική επίθεση.
27 Δεκεμβρίου: Γεννιέται ο σπουδαίος χημικός και μικροβιολόγος Λουί Παστέρ.
31 Δεκεμβρίου: Λύεται η πρώτη πολιορκία του Μεσολογγίου. Από την αρχή της επόμενης χρονιάς και υπό την επίβλεψη του μηχανικού Μιχαήλ Κοκκίνη και του αρχιτέκτονα Σταύρου Κουτζούκη το παλαιό τείχος της πόλης γκρεμίζεται και εντός τριών μηνών ανεγείρεται νέο, η τάφρος διευρύνεται και ενισχύεται με πρόταφρο, ενώ στο νέο φρούριο τοποθετούνται 48 πυροβόλα και 4 βομβοβόλα.
2 Δεκεμβρίου: Το Συνέδριο της Βερόνας αποκηρύσσει με τη διακήρυξή του την Ελληνική Επανάσταση.
3 Δεκεμβρίου: Το Ναύπλιο παραδίδεται στους Έλληνες.
25 Δεκεμβρίου: Ανήμερα των Χριστουγέννων και με την προσδοκία ότι οι Έλληνες θα είναι στη λειτουργία, ο Ομέρ Βρυώνης επιχειρεί αιφνιδιαστική επίθεση. Το σχέδιο όμως προδόθηκε από τον Έλληνα γραμματέα του Δημήτριο Γούναρη-Ζούκα και οι πολιορκούμενοι ήταν στους προμαχώνες περιμένοντας την έφοδο. Έτσι στις τρεις το πρωί που πραγματοποιήθηκε η επίθεση, οι μαχητές απέκρουσαν και συνέτριψαν την τουρκική επίθεση.
27 Δεκεμβρίου: Γεννιέται ο σπουδαίος χημικός και μικροβιολόγος Λουί Παστέρ.
31 Δεκεμβρίου: Λύεται η πρώτη πολιορκία του Μεσολογγίου. Από την αρχή της επόμενης χρονιάς και υπό την επίβλεψη του μηχανικού Μιχαήλ Κοκκίνη και του αρχιτέκτονα Σταύρου Κουτζούκη το παλαιό τείχος της πόλης γκρεμίζεται και εντός τριών μηνών ανεγείρεται νέο, η τάφρος διευρύνεται και ενισχύεται με πρόταφρο, ενώ στο νέο φρούριο τοποθετούνται 48 πυροβόλα και 4 βομβοβόλα.
1823
15 Ιανουαρίου: Πρώτη σημαντική επιτυχία του Γεώργιου Καραϊσκάκη στον Άγιο Βλάση της Ευρυτανίας. Αντιμετωπίζει με εξαιρετική επιτυχία ισχυρές τουρκικές δυνάμεις υπό τον Ισμαήλ πασά.
18 Ιανουαρίου: Το Ναύπλιο ορίζεται έδρα της επαναστατικής κυβέρνησης.
28 Ιανουαρίου: Νέα σημαντική επιτυχία του Καραϊσκάκη κοντά στον ποταμό Φίδαρη του Βάλτου.
22 Ιανουαρίου: Με τη μυστική συμφωνία που υπογράφεται στο Συνέδριο της Βερόνας, η Ιερά Συμμαχία δίνει άδεια στη Γαλλία να εισβάλει στην Ισπανία για να βοηθήσει στην παλινόρθωση του Φερδινάνδου VII, που έχει συλληφθεί από επαναστατικές δυνάμεις.
3 Φεβρουαρίου: Παρουσιάζεται στη Βενετία η τελευταία ιταλική όπερα του Τζοακίνο Ροσσίνι (1792-1868) Σεμίραμις, στο εξής ο Ροσσίνι θα γράφει έργα στα γαλλικά.
28 Φεβρουαρίου: Τα μέλη του Νομοτελεστικού εγκαθίστανται στα Αγιαννίτικα Καλύβια Κυνουρίας.
13 Μαρτίου: Η ελληνική κυβέρνηση ανακοινώνει την επιβολή ναυτικού αποκλεισμού των λιμανιών του Αιγαίου, από την Κρήτη μέχρι τη Θεσσαλονίκη, και του Ιονίου.
Μάρτιος 1823: Η Αγγλία αναγνωρίζει τους Έλληνες ως εμπολέμους. Η απόφαση της αγγλικής κυβέρνησης αποτελεί de facto αναγνώριση της Ελληνικής Επανάστασης.
30 Μαρτίου: Αρχίζουν οι εργασίες της Β΄ Εθνικής Συνέλευσης των Ελλήνων στο Άστρος της Κυνουρίας, όπου εμφανίζονται δύο αντιμαχόμενες παρατάξεις: από τη μια οι Φιλικοί-δημοκρατικοί με τον Δημήτριο Υψηλάντη και τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, από την άλλη οι κοτσαμπάσηδες του Μοριά που θα ενωθούν με τους Υδραίους καραβοκύρηδες και τους Ρουμελιώτες και θα αποκτήσουν την πλειοψηφία. Ως συνέπεια αυτών των συσχετισμών, οι οπλαρχηγοί αποδυναμώνονται, ο Κολοκοτρώνης χάνει την αρχιστρατηγία, εξουδετερώνεται ο Υψηλάντης, καταργούνται τα σύμβολα της Φιλικής Εταιρείας, ο Μαυροκορδάτος γίνεται πρόεδρος του Εκτελεστικού και οι περισσότερες θέσεις δίνονται σε ανθρώπους των κοτζαμπάσηδων που επιθυμούν να κρατήσουν τα προνόμια που είχαν διασφαλίσει από τους Τούρκους.
13 Απριλίου: Η Β΄ Εθνοσυνέλευση επικυρώνει το «Νόμο της Επιδαύρου», ο οποίος αποτελεί αναθεώρηση των μη θεμελιωδών διατάξεων του Συντάγματος που ψήφισε η Α΄ Εθνοσυνέλευση.
13 Απριλίου: Μετά από κονσέρτο στη Βιέννη, ο εντεκάχρονος πιανίστας και μετέπειτα συνθέτης Φραντς Λιστ δέχεται τα συγχαρητήρια του Λούντβιχ βαν Μπετόβεν.
18 Απριλίου: Η Β΄ Εθνοσυνέλευση ολοκληρώνει τις εργασίες της.
1 Μαΐου: Εκτεταμένες εκκαθαριστικές επιχειρήσεις του Μεχμέτ Ρεσίτ Κιουταχή πασά στα Λεχώνια του Βόλου.
18 Ιανουαρίου: Το Ναύπλιο ορίζεται έδρα της επαναστατικής κυβέρνησης.
28 Ιανουαρίου: Νέα σημαντική επιτυχία του Καραϊσκάκη κοντά στον ποταμό Φίδαρη του Βάλτου.
22 Ιανουαρίου: Με τη μυστική συμφωνία που υπογράφεται στο Συνέδριο της Βερόνας, η Ιερά Συμμαχία δίνει άδεια στη Γαλλία να εισβάλει στην Ισπανία για να βοηθήσει στην παλινόρθωση του Φερδινάνδου VII, που έχει συλληφθεί από επαναστατικές δυνάμεις.
3 Φεβρουαρίου: Παρουσιάζεται στη Βενετία η τελευταία ιταλική όπερα του Τζοακίνο Ροσσίνι (1792-1868) Σεμίραμις, στο εξής ο Ροσσίνι θα γράφει έργα στα γαλλικά.
28 Φεβρουαρίου: Τα μέλη του Νομοτελεστικού εγκαθίστανται στα Αγιαννίτικα Καλύβια Κυνουρίας.
13 Μαρτίου: Η ελληνική κυβέρνηση ανακοινώνει την επιβολή ναυτικού αποκλεισμού των λιμανιών του Αιγαίου, από την Κρήτη μέχρι τη Θεσσαλονίκη, και του Ιονίου.
Μάρτιος 1823: Η Αγγλία αναγνωρίζει τους Έλληνες ως εμπολέμους. Η απόφαση της αγγλικής κυβέρνησης αποτελεί de facto αναγνώριση της Ελληνικής Επανάστασης.
30 Μαρτίου: Αρχίζουν οι εργασίες της Β΄ Εθνικής Συνέλευσης των Ελλήνων στο Άστρος της Κυνουρίας, όπου εμφανίζονται δύο αντιμαχόμενες παρατάξεις: από τη μια οι Φιλικοί-δημοκρατικοί με τον Δημήτριο Υψηλάντη και τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, από την άλλη οι κοτσαμπάσηδες του Μοριά που θα ενωθούν με τους Υδραίους καραβοκύρηδες και τους Ρουμελιώτες και θα αποκτήσουν την πλειοψηφία. Ως συνέπεια αυτών των συσχετισμών, οι οπλαρχηγοί αποδυναμώνονται, ο Κολοκοτρώνης χάνει την αρχιστρατηγία, εξουδετερώνεται ο Υψηλάντης, καταργούνται τα σύμβολα της Φιλικής Εταιρείας, ο Μαυροκορδάτος γίνεται πρόεδρος του Εκτελεστικού και οι περισσότερες θέσεις δίνονται σε ανθρώπους των κοτζαμπάσηδων που επιθυμούν να κρατήσουν τα προνόμια που είχαν διασφαλίσει από τους Τούρκους.
13 Απριλίου: Η Β΄ Εθνοσυνέλευση επικυρώνει το «Νόμο της Επιδαύρου», ο οποίος αποτελεί αναθεώρηση των μη θεμελιωδών διατάξεων του Συντάγματος που ψήφισε η Α΄ Εθνοσυνέλευση.
13 Απριλίου: Μετά από κονσέρτο στη Βιέννη, ο εντεκάχρονος πιανίστας και μετέπειτα συνθέτης Φραντς Λιστ δέχεται τα συγχαρητήρια του Λούντβιχ βαν Μπετόβεν.
18 Απριλίου: Η Β΄ Εθνοσυνέλευση ολοκληρώνει τις εργασίες της.
1 Μαΐου: Εκτεταμένες εκκαθαριστικές επιχειρήσεις του Μεχμέτ Ρεσίτ Κιουταχή πασά στα Λεχώνια του Βόλου.
Άρι Σέφερ: Ο γιος υπερασπίζεται τον τραυματισμένο πατέρα του.
7 Μαΐου: Ιδρύεται στην Κέρκυρα η Ιόνιος Ακαδημία από τον Άγγλο ύπατο αρμοστή των Επτανήσων Φρειδερίκο Νόρθ, κόμη του Γκίλφορδ.
Μάιος (τέλη): Ο Περκόφτσαλης και ο Σαλέχ, επικεφαλής ισχυρής στρατιωτικής δύναμης, εισβάλλουν στην Ανατολική Στερεά.
22 Μαΐου: Ο διορισμένος από την κυβέρνηση αρμοστής της Κρήτης Μανώλης Τομπάζης φτάνει στην Κίσσαμο. Λίγες μέρες αργότερα οι Τούρκοι παραδίδουν στον αρμοστή το φρούριο Κισσάμου (25 Μαΐου του 1823).
2 Ιουνίου: Οι Τούρκοι παραδίδουν το φρούριο της Κανδάνου στον αρμοστή Μανώλη Τομπάζη, ο οποίος έπειτα από τρεις μέρες απωθεί στο Σέλινο τις υπό τον Χασάν πασά τουρκικές δυνάμεις.
7-11 Ιουνίου: Αλλεπάλληλες νίκες του Γιουσούφ πασά Περκόφτσαλη στην ευρύτερη περιοχή της Λιβαδειάς.
12 Ιουνίου: Ναυτικές επιδρομές ψαριανών πλοίων στα μικρασιατικά παράλια.
10 Ιουλίου: Ο Μαυροκορδάτος εκλέγεται πρόεδρος του Βουλευτικού παρά τις αντιδράσεις του Κολοκοτρώνη. Την επομένη εξαναγκάζεται σε παραίτηση.
12 Ιουλίου: Ο λόρδος Μπάιρον φτάνει στο Αργοστόλι ως απεσταλμένος του φιλελληνικού κομιτάτου του Λονδίνου προκειμένου να μεσολαβήσει για τη σύναψη δανείου με Άγγλους τραπεζίτες. Τον διεκδικούν και οι δυο αντιμαχόμενες πλευρές των Ελλήνων προκειμένου να αναλάβουν τη διαχείριση των χρημάτων, αλλά νικητής θα αναδειχθεί ο Μαυροκορδάτος.
23 Ιουλίου: Αψιμαχίες ανάμεσα σε Τούρκους και Έλληνες στο Μαντούδι της Εύβοιας.
25 Ιουλίου: Μάχη στη θέση Εβλιγιάν κοντά στο Ρέθυμνο και σπουδαία νίκη των Κρητικών, αρχηγοί των οποίων ήταν ο Μανουσέλης, ο Μανουσογιαννάκης, ο Δεληγιαννάκης, ο Τσουδερός κ.ά.
Ιούλιος: Ο Ρόμπερτ Πηλ διασφαλίζει την έγκριση πέντε πράξεων του Κοινοβουλίου στο Ηνωμένο Βασίλειο, με τις οποίες καταργείται η θανατική ποινή για περισσότερα από εκατό αδικήματα.
8-9 Αυγούστου: Μάχη στο Κεφαλόβρυσο Καρπενησίου. Οι Σουλιώτες, με επικεφαλής τον Μάρκο Μπότσαρη, εισβάλλουν αθόρυβα στο στρατόπεδο του εχθρού κι ενώ νικούν, αναγκάζονται να υποχωρήσουν μόλις αντιλαμβάνονται τον θάνατο του αρχηγού τους.
Μάιος (τέλη): Ο Περκόφτσαλης και ο Σαλέχ, επικεφαλής ισχυρής στρατιωτικής δύναμης, εισβάλλουν στην Ανατολική Στερεά.
22 Μαΐου: Ο διορισμένος από την κυβέρνηση αρμοστής της Κρήτης Μανώλης Τομπάζης φτάνει στην Κίσσαμο. Λίγες μέρες αργότερα οι Τούρκοι παραδίδουν στον αρμοστή το φρούριο Κισσάμου (25 Μαΐου του 1823).
2 Ιουνίου: Οι Τούρκοι παραδίδουν το φρούριο της Κανδάνου στον αρμοστή Μανώλη Τομπάζη, ο οποίος έπειτα από τρεις μέρες απωθεί στο Σέλινο τις υπό τον Χασάν πασά τουρκικές δυνάμεις.
7-11 Ιουνίου: Αλλεπάλληλες νίκες του Γιουσούφ πασά Περκόφτσαλη στην ευρύτερη περιοχή της Λιβαδειάς.
12 Ιουνίου: Ναυτικές επιδρομές ψαριανών πλοίων στα μικρασιατικά παράλια.
10 Ιουλίου: Ο Μαυροκορδάτος εκλέγεται πρόεδρος του Βουλευτικού παρά τις αντιδράσεις του Κολοκοτρώνη. Την επομένη εξαναγκάζεται σε παραίτηση.
12 Ιουλίου: Ο λόρδος Μπάιρον φτάνει στο Αργοστόλι ως απεσταλμένος του φιλελληνικού κομιτάτου του Λονδίνου προκειμένου να μεσολαβήσει για τη σύναψη δανείου με Άγγλους τραπεζίτες. Τον διεκδικούν και οι δυο αντιμαχόμενες πλευρές των Ελλήνων προκειμένου να αναλάβουν τη διαχείριση των χρημάτων, αλλά νικητής θα αναδειχθεί ο Μαυροκορδάτος.
23 Ιουλίου: Αψιμαχίες ανάμεσα σε Τούρκους και Έλληνες στο Μαντούδι της Εύβοιας.
25 Ιουλίου: Μάχη στη θέση Εβλιγιάν κοντά στο Ρέθυμνο και σπουδαία νίκη των Κρητικών, αρχηγοί των οποίων ήταν ο Μανουσέλης, ο Μανουσογιαννάκης, ο Δεληγιαννάκης, ο Τσουδερός κ.ά.
Ιούλιος: Ο Ρόμπερτ Πηλ διασφαλίζει την έγκριση πέντε πράξεων του Κοινοβουλίου στο Ηνωμένο Βασίλειο, με τις οποίες καταργείται η θανατική ποινή για περισσότερα από εκατό αδικήματα.
8-9 Αυγούστου: Μάχη στο Κεφαλόβρυσο Καρπενησίου. Οι Σουλιώτες, με επικεφαλής τον Μάρκο Μπότσαρη, εισβάλλουν αθόρυβα στο στρατόπεδο του εχθρού κι ενώ νικούν, αναγκάζονται να υποχωρήσουν μόλις αντιλαμβάνονται τον θάνατο του αρχηγού τους.
Ο θάνατος του Μάρκου Μπότσαρη, πίνακας του Ludovico Lipparini.
12 Αυγούστου: Το νεκρό σώμα του Μάρκου Μπότσαρη μεταφέρεται στο Μεσολόγγι με θριαμβική πομπή που περιγράφει και ο Γάλλος περιηγητής, συγγραφέας και έπειτα ακαδημαϊκός Φρανσουά Πουκεβίλ. Του θριάμβου προηγούνταν Τούρκοι αιχμάλωτοι, ακολουθούσαν οι αιχμαλωτισμένοι ίπποι των αξιωματικών με πολύτιμα επισάγματα και πενήντα τέσσερις σημαίες των εχθρών. Ο νεκρός Μάρκος ήταν καλυμμένος με γαλάζια χλαμύδα. Ακολουθούσαν τα λάφυρα που ήταν ζώα, όπλα, σκηνές, πολεμοφόδια και άλλα στρατιωτικά εφόδια και το ταμείο των εχθρών. Η κηδεία ξεκίνησε το απομεσήμερο, από το οίκημα του Επάρχου Κωνσταντίνου Μεταξά, για να δειχθεί ότι τον κηδεύει το Έθνος, και ήταν πάνδημη.
18 Αυγούστου: Εξέγερση των μαύρων σκλάβων στη Ντεμεράρα της βρετανικής Γουιάνα (Νότια Αμερική), η οποία καταστέλλεται μέσα σε τρεις ημέρες με εκατοντάδες νεκρούς.
24 Αυγούστου: Η Βουλή επαναλαμβάνει τις εργασίες της στη Σαλαμίνα όπου έχει εγκατασταθεί και το Νομοτελεστικό.
25 Αυγούστου: Σημαντική επιτυχία του Νικηταρά στην Κάντζα του Κορωπίου επί του Ομέρ μπέη της Καρύστου.
28 Αυγούστου: Οι επαναστάτες ηττώνται από τις δυνάμεις του Μουσταή πασά της Σκόδρας στη θέση Καλιακούδα στο Καρπενήσι.
10 Σεπτεμβρίου: Ο Σιμόν Μπολίβαρ πρόεδρος του Περού.
25 Σεπτεμβρίου: Το Νομοτελεστικό επανέρχεται στο Ναύπλιο.
Φθινόπωρο 1823: Αρχίζει η διαμάχη ανάμεσα στους αγωνιστές. Χρόνια αργότερα, στις 8 Οκτωβρίου 1838, ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης μιλώντας στην Πνύκα στους γυμνασιόπαιδες, είπε μεταξύ άλλων τα ακόλουθα:
«Όταν αποφασίσαμε να κάμωμε την Επανάσταση, δεν εσυλλογισθήκαμε ούτε πόσοι είμεθα ούτε πως δεν έχομε άρματα ούτε ότι οι Τούρκοι εβαστούσαν τα κάστρα και τας πόλεις ούτε κανένας φρόνιμος μας είπε «πού πάτε εδώ να πολεμήσετε με σιταροκάραβα βατσέλα», αλλά ως μία βροχή έπεσε εις όλους μας η επιθυμία της ελευθερίας μας, και όλοι, και ο κλήρος μας και οι προεστοί και οι καπεταναίοι και οι πεπαιδευμένοι και οι έμποροι, μικροί και μεγάλοι, όλοι εσυμφωνήσαμε εις αυτό το σκοπό και εκάμαμε την Επανάσταση.
Εις τον πρώτο χρόνο της Επαναστάσεως είχαμε μεγάλη ομόνοια και όλοι ετρέχαμε σύμφωνοι. Ο ένας επήγεν εις τον πόλεμο, ο αδελφός του έφερνε ξύλα, η γυναίκα του εζύμωνε, το παιδί του εκουβαλούσε ψωμί και μπαρουτόβολα εις το στρατόπεδον και εάν αυτή η ομόνοια εβαστούσε ακόμη δύο χρόνους, ηθέλαμε κυριεύσει και την Θεσσαλία και την Μακεδονία, και ίσως εφθάναμε και έως την Κωνσταντινούπολη. Τόσον τρομάξαμε τους Τούρκους, οπού άκουγαν Έλληνα και έφευγαν χίλια μίλια μακρά. Εκατόν Έλληνες έβαζαν πέντε χιλιάδες εμπρός, και ένα καράβι μιαν άρμάδα. Άλλά δεν εβάσταξε!
Ήλθαν μερικοί και ηθέλησαν να γένουν μπαρμπέρηδες εις του κασίδη το κεφάλι. Μας πονούσε το μπαρμπέρισμά τους. Μα τι να κάμομε; Είχαμε και αυτουνών την ανάγκη. Από τότε ήρχισεν η διχόνοια και εχάθη η πρώτη προθυμία και ομόνοια. Και όταν έλεγες τον Κώστα να δώσει χρήματα διά τας ανάγκας του έθνους ή να υπάγει εις τον πόλεμο, τούτος επρόβαλλε τον Γιάννη. Και μ' αυτόν τον τρόπο κανείς δεν ήθελε ούτε να συνδράμει ούτε να πολεμήσει. Και τούτο εγίνετο, επειδή δεν είχαμε ένα αρχηγό και μίαν κεφαλή. Άλλά ένας έμπαινε πρόεδρος έξι μήνες, εσηκώνετο ο άλλος και τον έριχνε και εκάθετο αυτός άλλους τόσους, και έτσι ο ένας ήθελε τούτο και ο άλλος το άλλο. Ίσως όλοι ηθέλαμε το καλό, πλην καθένας κατά την γνώμη του. Όταν προστάζουνε πολλοί, ποτέ το σπίτι δεν χτίζεται ούτε τελειώνει. Ο ένας λέγει ότι η πόρτα πρέπει να βλέπει εις το ανατολικό μέρος, ο άλλος εις το αντικρινό και ο άλλος εις τον Βορέα, σαν να ήτον το σπίτι εις τον αραμπά και να γυρίζει, καθώς λέγει ο καθένας. Με τούτο τον τρόπο δεν κτίζεται ποτέ το σπίτι, αλλά πρέπει να είναι ένας αρχιτέκτων, οπού να προστάζει πως θα γενεί. Παρομοίως και ημείς εχρειαζόμεθα έναν αρχηγό και έναν αρχιτέκτονα, όστις να προστάζει και οι άλλοι να υπακούουν και να ακολουθούν. Αλλ' επειδή είμεθα εις τέτοια κατάσταση, εξ αιτίας της διχόνοιας, μας έπεσε η Τουρκιά επάνω μας και κοντέψαμε να χαθούμε, και εις τους στερνούς επτά χρόνους δεν κατορθώσαμε μεγάλα πράγματα».
2 Οκτωβρίου: Ο Ομέρ Βρυώνης και ο Μουσταής πολιορκούν το Αιτωλικό. Έπειτα από έναν μήνα αναγκάζονται να εγκαταλείψουν την πολιορκία.
11 και 12 Οκτωβρίου: Ναυτικές συγκρούσεις στο Αρτεμίσι του Βόλου και στους Ωρεούς της Ιστιαίας ανάμεσα σε ελληνικά και τουρκικά πλοία με αμφίρροπο αποτέλεσμα.
15 Οκτωβρίου: Τα μέλη του Βουλευτικού διακόπτουν τις εργασίες τους και μεταβαίνουν στο Άργος.
7 Νοεμβρίου: Το φρούριο της Κορίνθου παραδίνεται στον Κολοκοτρώνη.
24 και 25 Νοεμβρίου: Η Βουλή καθαιρεί τον υπουργό των Οικονομικών Περούκα και των υπουργό των Εσωτερικών Μεταξά, τον οποίο αντικαθιστά με τον Ιωάννη Κωλέττη.
26 Νοεμβρίου: Το Νομοτελεστικό στέλνει στο Άργος τον Νικηταρά, τον Τσόκρη και τον Π. Κολοκοτρώνη για να διαλύσουν βίαια τη Βουλή. Οι βουλευτές καταφεύγουν στο Κρανίδι. Για τις εμφύλιες διαμάχες ο Διονύσιος Σολωμός γράφει στον «Ύμνο εις την ελευθερίαν»:
Η διχόνοια που κρατώντας
ένα σκήπτρο η δολερή,
καθενός χαμογελώντας,
παρ’ το, λέγοντας κι εσύ.
30 Νοεμβρίου: Ο Ορλάνδος και ο Λουριώτης αναχωρούν για την Αγγλία, προκειμένου να αναζητήσουν δανειοδότες.
Νοέμβριος: Σύμφωνα με την παράδοση (που δεν μπορεί να επιβεβαιωθεί), ο Άγγλος μαθητής Γουίλιαμ Γουέμπ Έλλις επινοεί το ράγκμπι.
24 Δεκεμβρίου: Ο λόρδος Μπάιρον φτάνει στο Μεσολόγγι με προτροπή του Μαυροκορδάτου, ο οποίος του τάζει ακόμα και τη βασιλεία της χώρας. Το σχέδιο του Μαυροκορδάτου είναι να καταλάβουν μαζί τη Ναύπακτο και ύστερα την Πάτρα, όμως η φιλοχρηματία των Σουλιωτών μισθοφόρων του και οι σχεδιασμοί του Κολοκοτρώνη θα ανατρέψουν τα σχέδιά τους. Ο πίνακας του Θεόδωρου Βρυζάκη (1861) αποτυπώνει την πάνδημη υποδοχή που επιφυλάσσεται στον Βύρωνα κατά την άφιξή του στο Μεσολόγγι.
18 Αυγούστου: Εξέγερση των μαύρων σκλάβων στη Ντεμεράρα της βρετανικής Γουιάνα (Νότια Αμερική), η οποία καταστέλλεται μέσα σε τρεις ημέρες με εκατοντάδες νεκρούς.
24 Αυγούστου: Η Βουλή επαναλαμβάνει τις εργασίες της στη Σαλαμίνα όπου έχει εγκατασταθεί και το Νομοτελεστικό.
25 Αυγούστου: Σημαντική επιτυχία του Νικηταρά στην Κάντζα του Κορωπίου επί του Ομέρ μπέη της Καρύστου.
28 Αυγούστου: Οι επαναστάτες ηττώνται από τις δυνάμεις του Μουσταή πασά της Σκόδρας στη θέση Καλιακούδα στο Καρπενήσι.
10 Σεπτεμβρίου: Ο Σιμόν Μπολίβαρ πρόεδρος του Περού.
25 Σεπτεμβρίου: Το Νομοτελεστικό επανέρχεται στο Ναύπλιο.
Φθινόπωρο 1823: Αρχίζει η διαμάχη ανάμεσα στους αγωνιστές. Χρόνια αργότερα, στις 8 Οκτωβρίου 1838, ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης μιλώντας στην Πνύκα στους γυμνασιόπαιδες, είπε μεταξύ άλλων τα ακόλουθα:
«Όταν αποφασίσαμε να κάμωμε την Επανάσταση, δεν εσυλλογισθήκαμε ούτε πόσοι είμεθα ούτε πως δεν έχομε άρματα ούτε ότι οι Τούρκοι εβαστούσαν τα κάστρα και τας πόλεις ούτε κανένας φρόνιμος μας είπε «πού πάτε εδώ να πολεμήσετε με σιταροκάραβα βατσέλα», αλλά ως μία βροχή έπεσε εις όλους μας η επιθυμία της ελευθερίας μας, και όλοι, και ο κλήρος μας και οι προεστοί και οι καπεταναίοι και οι πεπαιδευμένοι και οι έμποροι, μικροί και μεγάλοι, όλοι εσυμφωνήσαμε εις αυτό το σκοπό και εκάμαμε την Επανάσταση.
Εις τον πρώτο χρόνο της Επαναστάσεως είχαμε μεγάλη ομόνοια και όλοι ετρέχαμε σύμφωνοι. Ο ένας επήγεν εις τον πόλεμο, ο αδελφός του έφερνε ξύλα, η γυναίκα του εζύμωνε, το παιδί του εκουβαλούσε ψωμί και μπαρουτόβολα εις το στρατόπεδον και εάν αυτή η ομόνοια εβαστούσε ακόμη δύο χρόνους, ηθέλαμε κυριεύσει και την Θεσσαλία και την Μακεδονία, και ίσως εφθάναμε και έως την Κωνσταντινούπολη. Τόσον τρομάξαμε τους Τούρκους, οπού άκουγαν Έλληνα και έφευγαν χίλια μίλια μακρά. Εκατόν Έλληνες έβαζαν πέντε χιλιάδες εμπρός, και ένα καράβι μιαν άρμάδα. Άλλά δεν εβάσταξε!
Ήλθαν μερικοί και ηθέλησαν να γένουν μπαρμπέρηδες εις του κασίδη το κεφάλι. Μας πονούσε το μπαρμπέρισμά τους. Μα τι να κάμομε; Είχαμε και αυτουνών την ανάγκη. Από τότε ήρχισεν η διχόνοια και εχάθη η πρώτη προθυμία και ομόνοια. Και όταν έλεγες τον Κώστα να δώσει χρήματα διά τας ανάγκας του έθνους ή να υπάγει εις τον πόλεμο, τούτος επρόβαλλε τον Γιάννη. Και μ' αυτόν τον τρόπο κανείς δεν ήθελε ούτε να συνδράμει ούτε να πολεμήσει. Και τούτο εγίνετο, επειδή δεν είχαμε ένα αρχηγό και μίαν κεφαλή. Άλλά ένας έμπαινε πρόεδρος έξι μήνες, εσηκώνετο ο άλλος και τον έριχνε και εκάθετο αυτός άλλους τόσους, και έτσι ο ένας ήθελε τούτο και ο άλλος το άλλο. Ίσως όλοι ηθέλαμε το καλό, πλην καθένας κατά την γνώμη του. Όταν προστάζουνε πολλοί, ποτέ το σπίτι δεν χτίζεται ούτε τελειώνει. Ο ένας λέγει ότι η πόρτα πρέπει να βλέπει εις το ανατολικό μέρος, ο άλλος εις το αντικρινό και ο άλλος εις τον Βορέα, σαν να ήτον το σπίτι εις τον αραμπά και να γυρίζει, καθώς λέγει ο καθένας. Με τούτο τον τρόπο δεν κτίζεται ποτέ το σπίτι, αλλά πρέπει να είναι ένας αρχιτέκτων, οπού να προστάζει πως θα γενεί. Παρομοίως και ημείς εχρειαζόμεθα έναν αρχηγό και έναν αρχιτέκτονα, όστις να προστάζει και οι άλλοι να υπακούουν και να ακολουθούν. Αλλ' επειδή είμεθα εις τέτοια κατάσταση, εξ αιτίας της διχόνοιας, μας έπεσε η Τουρκιά επάνω μας και κοντέψαμε να χαθούμε, και εις τους στερνούς επτά χρόνους δεν κατορθώσαμε μεγάλα πράγματα».
2 Οκτωβρίου: Ο Ομέρ Βρυώνης και ο Μουσταής πολιορκούν το Αιτωλικό. Έπειτα από έναν μήνα αναγκάζονται να εγκαταλείψουν την πολιορκία.
11 και 12 Οκτωβρίου: Ναυτικές συγκρούσεις στο Αρτεμίσι του Βόλου και στους Ωρεούς της Ιστιαίας ανάμεσα σε ελληνικά και τουρκικά πλοία με αμφίρροπο αποτέλεσμα.
15 Οκτωβρίου: Τα μέλη του Βουλευτικού διακόπτουν τις εργασίες τους και μεταβαίνουν στο Άργος.
7 Νοεμβρίου: Το φρούριο της Κορίνθου παραδίνεται στον Κολοκοτρώνη.
24 και 25 Νοεμβρίου: Η Βουλή καθαιρεί τον υπουργό των Οικονομικών Περούκα και των υπουργό των Εσωτερικών Μεταξά, τον οποίο αντικαθιστά με τον Ιωάννη Κωλέττη.
26 Νοεμβρίου: Το Νομοτελεστικό στέλνει στο Άργος τον Νικηταρά, τον Τσόκρη και τον Π. Κολοκοτρώνη για να διαλύσουν βίαια τη Βουλή. Οι βουλευτές καταφεύγουν στο Κρανίδι. Για τις εμφύλιες διαμάχες ο Διονύσιος Σολωμός γράφει στον «Ύμνο εις την ελευθερίαν»:
Η διχόνοια που κρατώντας
ένα σκήπτρο η δολερή,
καθενός χαμογελώντας,
παρ’ το, λέγοντας κι εσύ.
30 Νοεμβρίου: Ο Ορλάνδος και ο Λουριώτης αναχωρούν για την Αγγλία, προκειμένου να αναζητήσουν δανειοδότες.
Νοέμβριος: Σύμφωνα με την παράδοση (που δεν μπορεί να επιβεβαιωθεί), ο Άγγλος μαθητής Γουίλιαμ Γουέμπ Έλλις επινοεί το ράγκμπι.
24 Δεκεμβρίου: Ο λόρδος Μπάιρον φτάνει στο Μεσολόγγι με προτροπή του Μαυροκορδάτου, ο οποίος του τάζει ακόμα και τη βασιλεία της χώρας. Το σχέδιο του Μαυροκορδάτου είναι να καταλάβουν μαζί τη Ναύπακτο και ύστερα την Πάτρα, όμως η φιλοχρηματία των Σουλιωτών μισθοφόρων του και οι σχεδιασμοί του Κολοκοτρώνη θα ανατρέψουν τα σχέδιά τους. Ο πίνακας του Θεόδωρου Βρυζάκη (1861) αποτυπώνει την πάνδημη υποδοχή που επιφυλάσσεται στον Βύρωνα κατά την άφιξή του στο Μεσολόγγι.
1824
Ιανουάριος 1824: Ρωσικό Σχέδιο των Τριών Τμημάτων για την επίλυση του ελληνικού προβλήματος. Σύμφωνα με το υπόμνημα, θα δημιουργούνταν τρία αυτόνομα ελληνικά κρατικά μορφώματα με καθεστώς ηγεμονιών ή πριγκηπάτων. Tα κρατίδια αυτά θα ήταν φόρου υποτελή στην Oθωμανική Aυτοκρατορία, η οποία θα διατηρούσε κάποιες φρουρές, με περιορισμένες ωστόσο αρμοδιότητες. Eδαφικά η μια ηγεμονία θα περιλάμβανε τη Θεσσαλία και την Aνατολική Στερεά, η δεύτερη την Ήπειρο και τη Δυτική Στερεά, ενώ η τρίτη την Πελοπόννησο και την Kρήτη. Tέλος, στο ρωσικό υπόμνημα γινόταν μνεία για τη διεύρυνση της κοινοτικής αυτοδιοίκησης στα νησιά του Αιγαίου.
1 Ιανουαρίου: Ο Ελβετός φιλέλληνας γιατρός Ιωάννης-Ιάκωβος Μάγερ εκδίδει στο Μεσολόγγι την δισεβδομαδιαία (συνήθως κάθε Τετάρτη και Σάββατο) εφημερίδα Ελληνικά Χρονικά (1824-1826). Η έκδοσή της θα σταματήσει στις 20 Φεβρουαρίου 1826 όταν εχθρική βόμβα θα καταστρέψει το μοναδικό πιεστήριο, ενώ ο ίδιος ο Μάγερ θα χαθεί στην πρώτη ορμή της Εξόδου.
6 Ιανουαρίου: Ο πρόεδρος του νομοτελεστικού σώματος Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης και το μέλος Σ. Χαραλάμπης καθαιρούνται. Τη θέση του Μαυρομιχάλη καταλαμβάνει ο Γ. Κουντουριώτης.
16-17 Ιανουαρίου: Οι πολιτικές αντιθέσεις εκφράζονται ήδη με την παρουσία δύο κυβερνήσεων: Η μία έχει την έδρα της στην Τρίπολη υπό τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη και η άλλη στο Κρανίδι υπό τον Κουντουριώτη.
9 Φεβρουαρίου: Υπογράφεται στο Λονδίνο συμφωνητικό ανάμεσα σε Άγγλους κεφαλαιούχους και τους εκπροσώπους της ελληνικής κυβέρνησης Ορλάνδο και Λουριώτη για τη σύναψη δανείου ύψους 800.000 λιρών.
Μάρτιος 1824: Ο σουλτάνος ζητά τη βοήθεια του Μωχάμετ Άλη της Αιγύπτου για να καταστείλει την Ελληνική Επανάσταση.
21 Μαρτίου: Οι οπαδοί του Κουντουριώτη καταλαμβάνουν την Ακροκόρινθο.
5 Απριλίου: Οι οπαδοί του Κουντουριώτη καταλαμβάνουν την Τριπολιτσά.
7 Απριλίου: Ο λόρδος Βύρων πεθαίνει στο Μεσολόγγι μετά από ένα τρομερό κρυολόγημα και εξαιτίας της ανικανότητας των γιατρών που για να το αντιμετωπίσουν του κάνουν συνεχείς αφαιμάξεις. Συγκλονισμένος ο Διονύσιος Σολωμός γράφει το ποίημα «Εις τον θάνατον του λόρδου Μπάιρον» που ξεκινά ως εξής:
Λευτεριά, για λίγο πάψε
να χτυπάς με το σπαθί.
Τώρα σίμωσε και κλάψε
εις του Μπάιρον το κορμί.
Η ζωγραφική αποτύπωση του νεκρού ποιητή από τον Joseph-Denis Odevaere (1826) είναι σαφώς εξιδανικευτική, μια που ο Βύρωνας στα 37 του χρόνια είχε ήδη την όψη γέρου.
1 Ιανουαρίου: Ο Ελβετός φιλέλληνας γιατρός Ιωάννης-Ιάκωβος Μάγερ εκδίδει στο Μεσολόγγι την δισεβδομαδιαία (συνήθως κάθε Τετάρτη και Σάββατο) εφημερίδα Ελληνικά Χρονικά (1824-1826). Η έκδοσή της θα σταματήσει στις 20 Φεβρουαρίου 1826 όταν εχθρική βόμβα θα καταστρέψει το μοναδικό πιεστήριο, ενώ ο ίδιος ο Μάγερ θα χαθεί στην πρώτη ορμή της Εξόδου.
6 Ιανουαρίου: Ο πρόεδρος του νομοτελεστικού σώματος Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης και το μέλος Σ. Χαραλάμπης καθαιρούνται. Τη θέση του Μαυρομιχάλη καταλαμβάνει ο Γ. Κουντουριώτης.
16-17 Ιανουαρίου: Οι πολιτικές αντιθέσεις εκφράζονται ήδη με την παρουσία δύο κυβερνήσεων: Η μία έχει την έδρα της στην Τρίπολη υπό τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη και η άλλη στο Κρανίδι υπό τον Κουντουριώτη.
9 Φεβρουαρίου: Υπογράφεται στο Λονδίνο συμφωνητικό ανάμεσα σε Άγγλους κεφαλαιούχους και τους εκπροσώπους της ελληνικής κυβέρνησης Ορλάνδο και Λουριώτη για τη σύναψη δανείου ύψους 800.000 λιρών.
Μάρτιος 1824: Ο σουλτάνος ζητά τη βοήθεια του Μωχάμετ Άλη της Αιγύπτου για να καταστείλει την Ελληνική Επανάσταση.
21 Μαρτίου: Οι οπαδοί του Κουντουριώτη καταλαμβάνουν την Ακροκόρινθο.
5 Απριλίου: Οι οπαδοί του Κουντουριώτη καταλαμβάνουν την Τριπολιτσά.
7 Απριλίου: Ο λόρδος Βύρων πεθαίνει στο Μεσολόγγι μετά από ένα τρομερό κρυολόγημα και εξαιτίας της ανικανότητας των γιατρών που για να το αντιμετωπίσουν του κάνουν συνεχείς αφαιμάξεις. Συγκλονισμένος ο Διονύσιος Σολωμός γράφει το ποίημα «Εις τον θάνατον του λόρδου Μπάιρον» που ξεκινά ως εξής:
Λευτεριά, για λίγο πάψε
να χτυπάς με το σπαθί.
Τώρα σίμωσε και κλάψε
εις του Μπάιρον το κορμί.
Η ζωγραφική αποτύπωση του νεκρού ποιητή από τον Joseph-Denis Odevaere (1826) είναι σαφώς εξιδανικευτική, μια που ο Βύρωνας στα 37 του χρόνια είχε ήδη την όψη γέρου.
Μάιος 1824: Τελειώνει η πρώτη φάση της πολιτικής σύγκρουσης με την κατάληψη του Ναυπλίου από τους οπαδούς του Κουντουριώτη. Διεξάγονται βουλευτικές εκλογές.
7 Μαΐου: Πρώτη παρουσίαση ενός από τα σημαντικότερα έργα κλασικής μουσικής, της 9ης Συμφωνίας («Χορωδιακής») του Μπετόβεν στη Βιέννη. Ο κουφός πλέον συνθέτης δεν αντιλαμβάνεται τον θυελλώδη ενθουσιασμό που προξενεί το έργο του ώσπου τον στρέφουν προς το κοινό, το οποίο πέρα από παρατεταμένα χειροκροτήματα πετάει στον αέρα καπέλα και μαντήλια για να δείξει στον Μπετόβεν τον θαυμασμό του.
8-12 Μαΐου: Συγκρούσεις ανάμεσα σε κυβερνητικές και αντικυβερνητικές δυνάμεις κοντά στο Άργος και το Ναύπλιο.
Τέλη Μαΐου 1824: Ο Χουσεΐν καταστέλλει την επανάσταση στην Κρήτη.
7 Ιουνίου: Αντικυβερνητικοί υπό τον Πάνο Κολοκοτρώνη παραδίδουν το φρούριο του Ναυπλίου στην κυβέρνηση.
7-8 Ιουνίου: Καταστροφή της Κάσου από τους Τουρκοαιγυπτίους του Χουσεΐν.
12 Ιουνίου: Η άφιξη των εκπροσώπων του νομοτελεστικού σώματος στο Ναύπλιο σηματοδοτεί την παύση του εμφύλιου πολέμου.
21 Ιουνίου: Καταστροφή των Ψαρών από τους Τουρκοαιγυπτίους. Ο Διονύσιος Σολωμός αποτυπώνει τη συγκίνησή του στο γνωστό επίγραμμα:
Στων Ψαρών την ολόμαυρη ράχη
Περπατώντας η Δόξα μονάχη
Μελετά τα λαμπρά παλικάρια
Και στην κόμη στεφάνι φορεί
Γεναμένο από λίγα χορτάρια
Που είχαν μείνει στην έρημη γη.
Ο πίνακας του Νικολάου Γύζη «Η δόξα των Ψαρών» είναι εμπνευσμένος από τους παραπάνω στίχους.
7 Μαΐου: Πρώτη παρουσίαση ενός από τα σημαντικότερα έργα κλασικής μουσικής, της 9ης Συμφωνίας («Χορωδιακής») του Μπετόβεν στη Βιέννη. Ο κουφός πλέον συνθέτης δεν αντιλαμβάνεται τον θυελλώδη ενθουσιασμό που προξενεί το έργο του ώσπου τον στρέφουν προς το κοινό, το οποίο πέρα από παρατεταμένα χειροκροτήματα πετάει στον αέρα καπέλα και μαντήλια για να δείξει στον Μπετόβεν τον θαυμασμό του.
8-12 Μαΐου: Συγκρούσεις ανάμεσα σε κυβερνητικές και αντικυβερνητικές δυνάμεις κοντά στο Άργος και το Ναύπλιο.
Τέλη Μαΐου 1824: Ο Χουσεΐν καταστέλλει την επανάσταση στην Κρήτη.
7 Ιουνίου: Αντικυβερνητικοί υπό τον Πάνο Κολοκοτρώνη παραδίδουν το φρούριο του Ναυπλίου στην κυβέρνηση.
7-8 Ιουνίου: Καταστροφή της Κάσου από τους Τουρκοαιγυπτίους του Χουσεΐν.
12 Ιουνίου: Η άφιξη των εκπροσώπων του νομοτελεστικού σώματος στο Ναύπλιο σηματοδοτεί την παύση του εμφύλιου πολέμου.
21 Ιουνίου: Καταστροφή των Ψαρών από τους Τουρκοαιγυπτίους. Ο Διονύσιος Σολωμός αποτυπώνει τη συγκίνησή του στο γνωστό επίγραμμα:
Στων Ψαρών την ολόμαυρη ράχη
Περπατώντας η Δόξα μονάχη
Μελετά τα λαμπρά παλικάρια
Και στην κόμη στεφάνι φορεί
Γεναμένο από λίγα χορτάρια
Που είχαν μείνει στην έρημη γη.
Ο πίνακας του Νικολάου Γύζη «Η δόξα των Ψαρών» είναι εμπνευσμένος από τους παραπάνω στίχους.
2 Ιουλίου: Η κυβέρνηση δίνει αμνηστία στους αντικυβερνητικούς.
3 Ιουλίου: Σημαντική επιτυχία του ελληνικού στόλου υπό τους Τσαμαδό, Μιαούλη και Σαχτούρη στα ανοιχτά των Ψαρών.
7 Ιουλίου: Ο ελληνικός στόλος ναυλοχεί στα ανοιχτά της πόλης της Ρόδου.
13 Ιουλίου: Πέντε μέρες μετά τον θάνατο της γυναίκας του από ιλαρά, ο βασιλιάς της Χαβάης Καμεχαμέχα ΙΙ πεθαίνει από την ίδια αρρώστια κατά τη διάρκεια επίσημης επίσκεψής του στο Ηνωμένο Βασίλειο. Εξαιτίας της κακής διασύνδεσης με τη Χαβάη, τα νέα του θανάτου του βασιλιά φτάνουν στη χώρα του έναν ολόκληρο χρόνο αργότερα και η κηδεία του θα γίνει στις 11 Μαΐου 1825.
14 Ιουλίου: Σημαντική επιτυχία των Ελλήνων επί ισχυρών τουρκικών δυνάμεων στην Άμπλιανη (οπλαρχηγοί: Κ. Τζαβέλας, Σαφάκας, Σκαλτσάς, Ν. Πανουργιάς, Γ. Δράκος κ.ά.).
27 Ιουλίου: Γεννιέται ο Αλέξανδρος Δουμάς (υιός), γνωστός για το μυθιστόρημά του Η κυρία με τις καμέλιες, στο οποίο βασίστηκε και η Τραβιάτα, όπερα του Βέρντι.
30-31 Ιουλίου: Ναυτικές συγκρούσεις με αμφίρροπο αποτέλεσμα ανάμεσα σε μοίρες του ελληνικού και του τουρκικού στόλου κοντά στη Σάμο και την Ικαρία.
2 Αυγούστου: Γέννηση στη Λευκάδα του Αριστοτέλη, γιου του Ιωάννη Βαλαωρίτη και της Αναστασίας Τυπάλδου-Φορέστη. Ο ποιητής του «Φωτεινού» και ο επικός υμνητής του 1821 πέθανε στις 24 Ιουλίου 1879.
3 Ιουλίου: Σημαντική επιτυχία του ελληνικού στόλου υπό τους Τσαμαδό, Μιαούλη και Σαχτούρη στα ανοιχτά των Ψαρών.
7 Ιουλίου: Ο ελληνικός στόλος ναυλοχεί στα ανοιχτά της πόλης της Ρόδου.
13 Ιουλίου: Πέντε μέρες μετά τον θάνατο της γυναίκας του από ιλαρά, ο βασιλιάς της Χαβάης Καμεχαμέχα ΙΙ πεθαίνει από την ίδια αρρώστια κατά τη διάρκεια επίσημης επίσκεψής του στο Ηνωμένο Βασίλειο. Εξαιτίας της κακής διασύνδεσης με τη Χαβάη, τα νέα του θανάτου του βασιλιά φτάνουν στη χώρα του έναν ολόκληρο χρόνο αργότερα και η κηδεία του θα γίνει στις 11 Μαΐου 1825.
14 Ιουλίου: Σημαντική επιτυχία των Ελλήνων επί ισχυρών τουρκικών δυνάμεων στην Άμπλιανη (οπλαρχηγοί: Κ. Τζαβέλας, Σαφάκας, Σκαλτσάς, Ν. Πανουργιάς, Γ. Δράκος κ.ά.).
27 Ιουλίου: Γεννιέται ο Αλέξανδρος Δουμάς (υιός), γνωστός για το μυθιστόρημά του Η κυρία με τις καμέλιες, στο οποίο βασίστηκε και η Τραβιάτα, όπερα του Βέρντι.
30-31 Ιουλίου: Ναυτικές συγκρούσεις με αμφίρροπο αποτέλεσμα ανάμεσα σε μοίρες του ελληνικού και του τουρκικού στόλου κοντά στη Σάμο και την Ικαρία.
2 Αυγούστου: Γέννηση στη Λευκάδα του Αριστοτέλη, γιου του Ιωάννη Βαλαωρίτη και της Αναστασίας Τυπάλδου-Φορέστη. Ο ποιητής του «Φωτεινού» και ο επικός υμνητής του 1821 πέθανε στις 24 Ιουλίου 1879.
Henri Decaisne: Αποτυχημένη επιχείρηση.
5 Αυγούστου: Ναυτική νίκη των Ελλήνων στη Μυκάλη (Σαχτούρης, Κανάρης, Ραφαλιάς, Ματρώζος, Βατικιώτης κ.ά.).
14 Αυγούστου: Ο υπό τον Ιμπραήμ αιγυπτιακός στόλος καταφτάνει στην Κω.
29 Αυγούστου: Ναυμαχία του Γέροντα και πυρπόληση της τουρκικής ναυαρχίδας. Τα ελληνικά πλοία επιφέρουν σημαντικές ζημιές στον εχθρικό στόλο.
14 Αυγούστου: Ο υπό τον Ιμπραήμ αιγυπτιακός στόλος καταφτάνει στην Κω.
29 Αυγούστου: Ναυμαχία του Γέροντα και πυρπόληση της τουρκικής ναυαρχίδας. Τα ελληνικά πλοία επιφέρουν σημαντικές ζημιές στον εχθρικό στόλο.
Ο Ανδρέας Μιαούλης στη Ναυμαχία του Γέροντα, πίνακας του Peter von Hess.
4 Σεπτεμβρίου: Γεννιέται ο Αυστριακός συνθέτης και οργανίστας Άντον Μπρούκνερ.
7 Σεπτεμβρίου: Ναυμαχία ανάμεσα στη Χίο, τη Μυτιλήνη και το Καραμπουρνού. Η μοίρα του τουρκικού στόλου αναγκάζεται να υποχωρήσει με μικρές απώλειες.
4 Οκτωβρίου: Το Μεξικό αποκτά το πρώτο του Σύνταγμα, σύμφωνα με το οποίο είναι Ομοσπονδιακή Δημοκρατία.
9 Οκτωβρίου: Ο Πανούτσος Νοταράς εκλέγεται πρόεδρος της Βουλής, με αντιπρόεδρο τον επίσκοπο Βρεσθένης Θεοδώρητο.
10 Οκτωβρίου: Το Συμβούλιο της πόλης του Εδιμβούργου ιδρύει την πρώτη πυροσβεστική υπηρεσία στη Βρετανία.
22 Οκτωβρίου: Ο Παπαφλέσσας, υπουργός Εξωτερικών, εισβάλλει στην Αρκαδία για να πλήξει τους οπαδούς του Κολοκοτρώνη.
12 Νοεμβρίου: Θάνατος του Πάνου Κολοκοτρώνη στη διάρκεια συμπλοκής με τους οπαδούς του Κουντουριώτη έξω από την Τριπολιτσά.
2 Δεκεμβρίου: Οι κυβερνητικοί καταλαμβάνουν την Τριπολιτσά.
30 Δεκεμβρίου: Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης παραδίδεται στην κυβέρνηση.
Την ίδια χρονιά γίνεται αποδεκτή η ονομασία «Αυστραλία», που είχε προτείνει ήδη από το 1804 ο πλοίαρχος Μάθιου Φλίντερς, για τη χώρα που έως τότε ονομαζόταν Νέα Ολλανδία.
7 Σεπτεμβρίου: Ναυμαχία ανάμεσα στη Χίο, τη Μυτιλήνη και το Καραμπουρνού. Η μοίρα του τουρκικού στόλου αναγκάζεται να υποχωρήσει με μικρές απώλειες.
4 Οκτωβρίου: Το Μεξικό αποκτά το πρώτο του Σύνταγμα, σύμφωνα με το οποίο είναι Ομοσπονδιακή Δημοκρατία.
9 Οκτωβρίου: Ο Πανούτσος Νοταράς εκλέγεται πρόεδρος της Βουλής, με αντιπρόεδρο τον επίσκοπο Βρεσθένης Θεοδώρητο.
10 Οκτωβρίου: Το Συμβούλιο της πόλης του Εδιμβούργου ιδρύει την πρώτη πυροσβεστική υπηρεσία στη Βρετανία.
22 Οκτωβρίου: Ο Παπαφλέσσας, υπουργός Εξωτερικών, εισβάλλει στην Αρκαδία για να πλήξει τους οπαδούς του Κολοκοτρώνη.
12 Νοεμβρίου: Θάνατος του Πάνου Κολοκοτρώνη στη διάρκεια συμπλοκής με τους οπαδούς του Κουντουριώτη έξω από την Τριπολιτσά.
2 Δεκεμβρίου: Οι κυβερνητικοί καταλαμβάνουν την Τριπολιτσά.
30 Δεκεμβρίου: Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης παραδίδεται στην κυβέρνηση.
Την ίδια χρονιά γίνεται αποδεκτή η ονομασία «Αυστραλία», που είχε προτείνει ήδη από το 1804 ο πλοίαρχος Μάθιου Φλίντερς, για τη χώρα που έως τότε ονομαζόταν Νέα Ολλανδία.
1825
12 Ιανουαρίου: Πεθαίνει στο λοιμοκαθαρτήριο της Ζακύνθου ο εθνικός ευεργέτης Ιωάννης Βαρβάκης (γεν. Ψαρά, 1750). Ο Βαρβάκης είχε αποκτήσει μεγάλη περιουσία στο Αστραχάν της Ρωσίας, το μεγαλύτερο μέρος της οποίας διέθεσε για τον Αγώνα.
26 Ιανουαρίου: Υπογράφεται στο Λονδίνο από τους εκπροσώπους της ελληνικής κυβέρνησης (Ι. Ορλάνδος, Ι. Ζαΐμης, Α. Λουριώτης) και τον Όμιλο Άγγλων Κεφαλαιούχων το δεύτερο δάνειο, ύψους 2.000.000 λιρών Αγγλίας.
6 Φεβρουαρίου: Ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος εκλέγεται γενικός γραμματέας του εκτελεστικού. Την ίδια μέρα ο Κολοκοτρώνης, ο Κανέλλος και ο Νικόλαος Δεληγιάννης, ο Παναγιώτης και ο Ιωάννης Νοταράς, ο Θ. Γρίβας κ.ά. προφυλακίζονται από τους κυβερνητικούς στη Μονή του Προφήτη Ηλία στην Ύδρα.
10 Φεβρουαρίου: Ο Σιμόν Μπολιβάρ εγκαταλείπει τον τίτλο του δικτάτορα του Περού και υιοθετεί πλέον το προσωνύμιο Ο απελευθερωτής.
12 Φεβρουαρίου: Τουρκοαιγυπτιακά στρατεύματα υπό τον Ιμπραήμ αποβιβάζονται ανενόχλητα στη Μεθώνη. Οι φατριασμοί των αγωνιστών δεν επιτρέπουν επιχειρήσεις εναντίον των πρώτων τουρκοαιγυπτίων στρατιωτών που καταφτάνουν ταλαιπωρημένοι και άρρωστοι από το θαλάσσιο ταξίδι και θα αποτελούσαν εύκολο στόχο για τους Έλληνες.
5 Μαρτίου: Νέες ενισχύσεις από την Αίγυπτο καταφτάνουν στη Μεθώνη.
5 Μαρτίου: Ηττάται σε ναυμαχία και συλλαμβάνεται ένας από τους τελευταίους πειρατές της Καραϊβικής, ο πορτορικανός Ρομπέρτο Κοφρεσί.
9 Μαρτίου: Η πρώτη σύγκρουση του Ιμπραήμ με επαναστατικές δυνάμεις στην περιοχή του Νεόκαστρου (Ιωάννης και Κωνσταντίνος Μαυρομιχάλης) λήγει με απόλυτη επικράτηση των αιγυπτιακών δυνάμεων. Λίγες μέρες αργότερα σε νέα μάχη στην ίδια περιοχή τραυματίζεται θανάσιμα ο Ι. Μαυρομιχάλης (14.3.1825).
26 Ιανουαρίου: Υπογράφεται στο Λονδίνο από τους εκπροσώπους της ελληνικής κυβέρνησης (Ι. Ορλάνδος, Ι. Ζαΐμης, Α. Λουριώτης) και τον Όμιλο Άγγλων Κεφαλαιούχων το δεύτερο δάνειο, ύψους 2.000.000 λιρών Αγγλίας.
6 Φεβρουαρίου: Ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος εκλέγεται γενικός γραμματέας του εκτελεστικού. Την ίδια μέρα ο Κολοκοτρώνης, ο Κανέλλος και ο Νικόλαος Δεληγιάννης, ο Παναγιώτης και ο Ιωάννης Νοταράς, ο Θ. Γρίβας κ.ά. προφυλακίζονται από τους κυβερνητικούς στη Μονή του Προφήτη Ηλία στην Ύδρα.
10 Φεβρουαρίου: Ο Σιμόν Μπολιβάρ εγκαταλείπει τον τίτλο του δικτάτορα του Περού και υιοθετεί πλέον το προσωνύμιο Ο απελευθερωτής.
12 Φεβρουαρίου: Τουρκοαιγυπτιακά στρατεύματα υπό τον Ιμπραήμ αποβιβάζονται ανενόχλητα στη Μεθώνη. Οι φατριασμοί των αγωνιστών δεν επιτρέπουν επιχειρήσεις εναντίον των πρώτων τουρκοαιγυπτίων στρατιωτών που καταφτάνουν ταλαιπωρημένοι και άρρωστοι από το θαλάσσιο ταξίδι και θα αποτελούσαν εύκολο στόχο για τους Έλληνες.
5 Μαρτίου: Νέες ενισχύσεις από την Αίγυπτο καταφτάνουν στη Μεθώνη.
5 Μαρτίου: Ηττάται σε ναυμαχία και συλλαμβάνεται ένας από τους τελευταίους πειρατές της Καραϊβικής, ο πορτορικανός Ρομπέρτο Κοφρεσί.
9 Μαρτίου: Η πρώτη σύγκρουση του Ιμπραήμ με επαναστατικές δυνάμεις στην περιοχή του Νεόκαστρου (Ιωάννης και Κωνσταντίνος Μαυρομιχάλης) λήγει με απόλυτη επικράτηση των αιγυπτιακών δυνάμεων. Λίγες μέρες αργότερα σε νέα μάχη στην ίδια περιοχή τραυματίζεται θανάσιμα ο Ι. Μαυρομιχάλης (14.3.1825).
Πολεμική σκηνή, πίνακας του Θεόδωρου Βρυζάκη.
14 Μαρτίου: Σε μερική αμνήστευση των πολιτικών της αντιπάλων προχωρά η κυβέρνηση Κουντουριώτη.
15 Μαρτίου: Σε αψιμαχία στο χωριό Σχινόλακα κοντά στην Πύλο επαναστατικές δυνάμεις υπό τον Καρατάσο τρέπουν σε φυγή στρατιωτικές δυνάμεις των Τουρκοαιγυπτίων.
17 Απριλίου: Ο Κάρολος 10ος της Γαλλίας αναγνωρίζει την ανεξαρτησία της Αϊτής, 22 χρόνια μετά την αποχώρηση των Γάλλων από το νησί. Η Αϊτή θα γίνει το πρώτο κράτος που θα αναγνωρίσει την ελληνική ανεξαρτησία
23 Μαρτίου: Ο Κιουταχής με ισχυρές στρατιωτικές δυνάμεις παραβιάζει το Μακρυνόρος και εισχωρεί στην περιοχή του Βάλτου και του Ξηρομέρου.
7 Απριλίου: Νίκη του Ιμπραήμ στο Κρεμμύδι, κοντά στο Νεόκαστρο. Όπως και στην πανωλεθρία του Πέτα παραγκωνίστηκαν οι οπλαρχηγοί για να αναδειχθεί ο Μαυροκορδάτος, εδώ συμβαίνει το ίδιο προκειμένου να αρχηγεύσει από μακρινή απόσταση ο άκαπνος καραβοκύρης Κουντουριώτης.
Ο Οδυσσέας Ανδρούτσος φυλακίζεται από τους κυβερνητικούς στην Ακρόπολη.
15 Απριλίου: Αρχίζει η δεύτερη πολιορκία του Μεσολογγίου από τον Κιουταχή. Στην πόλη υπάρχουν 4.000 οπλοφόροι που ενισχύονται από τον Κίτσο Τζαβέλα που φτάνει ως επικεφαλής σώματος Σουλιωτών.
23 Απριλίου: Ο Κιουταχής αποκλείει από ξηρά και θάλασσα το Μεσολόγγι.
26 Απριλίου: Οι υπό τον Ιμπραήμ τουρκοαιγυπτιακές δυνάμεις καταλαμβάνουν τη Σφακτηρία. Θάνατος του φιλέλληνα Σανταρόζα, του Αναγνωσταρά, του Α. Τσαμαδού, του Σαχίνη, του Δ. Σαχτούρη κ.ά. Το μπρίκι του Τσαμαδού «ΑΡΗΣ» διαφεύγει, ενώ βάλλεται με καταιγιστικά πυρά από τα αιγυπτιακά πλοία.
28 Απριλίου: Επίθεση του Μιαούλη εναντίον αιγυπτιακής μοίρας στη Μεθώνη, στην οποία προκαλεί σημαντικές απώλειες.
30 Απριλίου: Νίκη του Ιμπραήμ στο Παλαιόκαστρο.
11 Μαΐου: Το Νεόκαστρο έπειτα από συμφωνία παραδίδεται στον Ιμπραήμ. Ο Π. Πατράκος και ο Γ. Μαυρομιχάλης κρατούνται ως αιχμάλωτοι.
15 Μαΐου: Σημαντική νίκη του Γ. Καραϊσκάκη επί των Τούρκων στην περιοχή Μαυρολιθάρι της Παρνασσίδας.
18 Μαΐου: Η κυβέρνηση χορηγεί αμνηστία στον Κολοκοτρώνη, ο οποίος αναλαμβάνει την αρχηγία του αγώνα εναντίον του Ιμπραήμ.
19 Μαΐου: Ο Γκίκας Μπότασης κατορθώνει να ανεφοδιάσει με τρόφιμα το Μεσολόγγι.
20 Μαΐου: Μάχη στο Μανιάκι. Ο Παπαφλέσσας με λιγοστούς άνδρες (λίγο περισσότερους από 500, καθώς πολλοί τον εγκατέλειψαν βλέποντας τον αιγυπτιακό στρατό) προσπαθεί να ανακόψει την πορεία του Ιμπραήμ στο Μανιάκι. Σύμφωνα με όσα αναφέρουν ορισμένοι ιστορικοί της επανάστασης, μετά το τέλος της μάχης ο Ιμπραήμ ζήτησε από τους στρατιώτες του να βρουν το νεκρό σώμα του Παπαφλέσσα, να τοποθετήσουν πάνω στο ακέφαλο πτώμα το κεφάλι και να τον στήσουν σε μια βελανιδιά. Τότε ο Ιμπραήμ πλησίασε τον νεκρό Παπαφλέσσα λέγοντας: «Αμαρτία να χαθεί τούτος ο πολέμαρχος!», σε ένδειξη αναγνώρισης της γενναιότητάς του.
15 Μαρτίου: Σε αψιμαχία στο χωριό Σχινόλακα κοντά στην Πύλο επαναστατικές δυνάμεις υπό τον Καρατάσο τρέπουν σε φυγή στρατιωτικές δυνάμεις των Τουρκοαιγυπτίων.
17 Απριλίου: Ο Κάρολος 10ος της Γαλλίας αναγνωρίζει την ανεξαρτησία της Αϊτής, 22 χρόνια μετά την αποχώρηση των Γάλλων από το νησί. Η Αϊτή θα γίνει το πρώτο κράτος που θα αναγνωρίσει την ελληνική ανεξαρτησία
23 Μαρτίου: Ο Κιουταχής με ισχυρές στρατιωτικές δυνάμεις παραβιάζει το Μακρυνόρος και εισχωρεί στην περιοχή του Βάλτου και του Ξηρομέρου.
7 Απριλίου: Νίκη του Ιμπραήμ στο Κρεμμύδι, κοντά στο Νεόκαστρο. Όπως και στην πανωλεθρία του Πέτα παραγκωνίστηκαν οι οπλαρχηγοί για να αναδειχθεί ο Μαυροκορδάτος, εδώ συμβαίνει το ίδιο προκειμένου να αρχηγεύσει από μακρινή απόσταση ο άκαπνος καραβοκύρης Κουντουριώτης.
Ο Οδυσσέας Ανδρούτσος φυλακίζεται από τους κυβερνητικούς στην Ακρόπολη.
15 Απριλίου: Αρχίζει η δεύτερη πολιορκία του Μεσολογγίου από τον Κιουταχή. Στην πόλη υπάρχουν 4.000 οπλοφόροι που ενισχύονται από τον Κίτσο Τζαβέλα που φτάνει ως επικεφαλής σώματος Σουλιωτών.
23 Απριλίου: Ο Κιουταχής αποκλείει από ξηρά και θάλασσα το Μεσολόγγι.
26 Απριλίου: Οι υπό τον Ιμπραήμ τουρκοαιγυπτιακές δυνάμεις καταλαμβάνουν τη Σφακτηρία. Θάνατος του φιλέλληνα Σανταρόζα, του Αναγνωσταρά, του Α. Τσαμαδού, του Σαχίνη, του Δ. Σαχτούρη κ.ά. Το μπρίκι του Τσαμαδού «ΑΡΗΣ» διαφεύγει, ενώ βάλλεται με καταιγιστικά πυρά από τα αιγυπτιακά πλοία.
28 Απριλίου: Επίθεση του Μιαούλη εναντίον αιγυπτιακής μοίρας στη Μεθώνη, στην οποία προκαλεί σημαντικές απώλειες.
30 Απριλίου: Νίκη του Ιμπραήμ στο Παλαιόκαστρο.
11 Μαΐου: Το Νεόκαστρο έπειτα από συμφωνία παραδίδεται στον Ιμπραήμ. Ο Π. Πατράκος και ο Γ. Μαυρομιχάλης κρατούνται ως αιχμάλωτοι.
15 Μαΐου: Σημαντική νίκη του Γ. Καραϊσκάκη επί των Τούρκων στην περιοχή Μαυρολιθάρι της Παρνασσίδας.
18 Μαΐου: Η κυβέρνηση χορηγεί αμνηστία στον Κολοκοτρώνη, ο οποίος αναλαμβάνει την αρχηγία του αγώνα εναντίον του Ιμπραήμ.
19 Μαΐου: Ο Γκίκας Μπότασης κατορθώνει να ανεφοδιάσει με τρόφιμα το Μεσολόγγι.
20 Μαΐου: Μάχη στο Μανιάκι. Ο Παπαφλέσσας με λιγοστούς άνδρες (λίγο περισσότερους από 500, καθώς πολλοί τον εγκατέλειψαν βλέποντας τον αιγυπτιακό στρατό) προσπαθεί να ανακόψει την πορεία του Ιμπραήμ στο Μανιάκι. Σύμφωνα με όσα αναφέρουν ορισμένοι ιστορικοί της επανάστασης, μετά το τέλος της μάχης ο Ιμπραήμ ζήτησε από τους στρατιώτες του να βρουν το νεκρό σώμα του Παπαφλέσσα, να τοποθετήσουν πάνω στο ακέφαλο πτώμα το κεφάλι και να τον στήσουν σε μια βελανιδιά. Τότε ο Ιμπραήμ πλησίασε τον νεκρό Παπαφλέσσα λέγοντας: «Αμαρτία να χαθεί τούτος ο πολέμαρχος!», σε ένδειξη αναγνώρισης της γενναιότητάς του.
Σημαντική ναυτική νίκη των Ελλήνων κοντά στον Καφηρέα. Τρία τουλάχιστον πλοία του εχθρού καταστράφηκαν από τη δράση των πυρπολικών, μεταξύ των οποίων και το τουρκικό δίκροτο 62 πυροβόλων «Χαζέν Γκεμισί».
27-28 Μαΐου: Ο Ιμπραήμ πασάς καταλαμβάνει όλη τη Μεσσηνία και φτάνει μέχρι την περιοχή του Οιτύλου.
28 Μαΐου: Πρώτη αποτυχημένη έφοδος του Κιουταχή κατά του Μεσολογγίου.
31 Μαΐου: Αμφίρροπη ναυμαχία έξω από τη Σούδα ανάμεσα σε ελληνικά και αιγυπτιακά πλοία.
31 (;) Μαΐου: Δολοφονείται σε ενδοοικογενειακή διαμάχη η εξόριστη στις Σπέτσες Μπουμπουλίνα. Η Μπουμπουλίνα, η σημαντικότερη Ελληνίδα του Αγώνα, είχε καταξοδέψει την τεράστια περιουσία της για να συντηρεί δικό της εκστρατευτικό σώμα και πλοία για τον Αγώνα.
27-28 Μαΐου: Ο Ιμπραήμ πασάς καταλαμβάνει όλη τη Μεσσηνία και φτάνει μέχρι την περιοχή του Οιτύλου.
28 Μαΐου: Πρώτη αποτυχημένη έφοδος του Κιουταχή κατά του Μεσολογγίου.
31 Μαΐου: Αμφίρροπη ναυμαχία έξω από τη Σούδα ανάμεσα σε ελληνικά και αιγυπτιακά πλοία.
31 (;) Μαΐου: Δολοφονείται σε ενδοοικογενειακή διαμάχη η εξόριστη στις Σπέτσες Μπουμπουλίνα. Η Μπουμπουλίνα, η σημαντικότερη Ελληνίδα του Αγώνα, είχε καταξοδέψει την τεράστια περιουσία της για να συντηρεί δικό της εκστρατευτικό σώμα και πλοία για τον Αγώνα.
H Μπουμπουλίνα στο πλοίο «Αγαμέμνων», πίνακας του Γερμανού ζωγράφου Peter von Hess.
2 Ιουνίου: Επιχείρηση του υπό τον Α. Μιαούλη ελληνικού στόλου στην περιοχή της Σούδας έχει ως αποτέλεσμα την ανατίναξη της κορβέτας «Ντζεϊλάν-Μπαϊρίν».
5 Ιουνίου: Ακόμα ένα θύμα του εθνικού διχασμού: ο Οδυσσέας Ανδρούτσος, θύμα άδικων κατηγοριών, δολοφονείται στην Ακρόπολη των Αθηνών, όπου είχε φυλακιστεί. Στις αρχές Απριλίου, ο Ανδρούτσος παραδίδεται μετά από μικροσυμπλοκές στο άλλοτε πρωτοπαλίκαρό του Ιωάννη Γκούρα, ο οποίος, αν και του έχει υποσχεθεί δίκαιη δίκη από τη Διοίκηση, τον φυλακίζει. Η φυλάκιση και ο βασανισμός του Ανδρούτσου προκαλούν διαμαρτυρίες πολλών αρχηγών και ειδικά του Καραϊσκάκη, όμως ο Γκούρας θα βάλει έμπιστους άντρες του να τον δολοφονήσουν. Στη συνέχεια θα πετάξουν το σώμα του από την Ακρόπολη για να υποστηρίξουν ότι σκοτώθηκε καθώς επιχειρούσε να δραπετεύσει. Ο Ανδρούτσος δικαιώθηκε μετά θάνατον και η τιμή του, έστω καθυστερημένα, αποκαταστάθηκε.
5 Ιουνίου: Ακόμα ένα θύμα του εθνικού διχασμού: ο Οδυσσέας Ανδρούτσος, θύμα άδικων κατηγοριών, δολοφονείται στην Ακρόπολη των Αθηνών, όπου είχε φυλακιστεί. Στις αρχές Απριλίου, ο Ανδρούτσος παραδίδεται μετά από μικροσυμπλοκές στο άλλοτε πρωτοπαλίκαρό του Ιωάννη Γκούρα, ο οποίος, αν και του έχει υποσχεθεί δίκαιη δίκη από τη Διοίκηση, τον φυλακίζει. Η φυλάκιση και ο βασανισμός του Ανδρούτσου προκαλούν διαμαρτυρίες πολλών αρχηγών και ειδικά του Καραϊσκάκη, όμως ο Γκούρας θα βάλει έμπιστους άντρες του να τον δολοφονήσουν. Στη συνέχεια θα πετάξουν το σώμα του από την Ακρόπολη για να υποστηρίξουν ότι σκοτώθηκε καθώς επιχειρούσε να δραπετεύσει. Ο Ανδρούτσος δικαιώθηκε μετά θάνατον και η τιμή του, έστω καθυστερημένα, αποκαταστάθηκε.
8 Ιουνίου: Νέα αποτυχημένη προσπάθεια του Κιουταχή εναντίον του Μεσολογγίου.
10 Ιουνίου: Ο Ιμπραήμ καταλαμβάνει την Τριπολιτσά. Ο Γεώργιος Νέγκας, αρχηγός της Γ΄Ελληνικής Ναυτικής Μοίρας, ανεφοδιάζει το Μεσολόγγι με τροφές.
13 Ιουνίου: Νίκη των Ελλήνων υπό τον Μακρυγιάννη και τον Δημήτριο Υψηλάντη στους Μύλους της Αργολίδας.
14 Ιουνίου: Ο Ιμπραήμ κατακαίει το Άργος.
20 Ιουνίου: Πετυχημένη επιθετική ενέργεια της φρουράς του Μεσολογγίου εναντίον των δυνάμεων του Κιουταχή.
22 Ιουνίου: Ο Γάλλος συνταγματάρχης Κάρολος Φαβιέρος διορίζεται από την κυβέρνηση αρχηγός του τακτικού στρατού.
23 Ιουνίου: Ήττα των υπό τον Κολοκοτρώνη ελληνικών δυνάμεων από τους Τουρκοαιγυπτίους του Ιμπραήμ στα Τρίκορφα της Τριπολιτσάς. Σημαντικές απώλειες των Ελλήνων.
7 Ιουλίου: Ο Ομέρ Βρυώνης καταλαμβάνει την περιοχή του Θησείου στην Αθήνα.
17 και 21 Ιουλίου: Αποτυχημένες επιθέσεις του Κιουταχή εναντίον του Μεσολογγίου. Οι υπερασπιστές του απορρίπτουν τις προτάσεις του Κιουταχή για υπογραφή συνθήκης.
18 Ιουλίου: Η Ουρουγουάη ανεξαρτητοποιείται από τη Βραζιλία.
23 Ιουλίου: Ο τουρκικός στόλος τρέπεται ανεξήγητα σε φυγή μόλις γίνεται αντιληπτή η παρουσία του ελληνικού στόλου έξω από το Μεσολόγγι.
24 Ιουλίου: Οι ελληνικές πολιτικές και στρατιωτικές δυνάμεις με έγγραφο τους προς την αγγλική κυβέρνηση αναθέτουν την προστασία της Ελλάδας στην Αγγλία.
29 Ιουλίου: Αποτυγχάνει, εξαιτίας της νηνεμίας που επικρατεί, προσπάθεια μοίρας του ελληνικού στόλου υπό τον Κωνσταντίνο Κανάρη να πυρπολήσει τον αιγυπτιακό στόλο μέσα στο λιμάνι της Αλεξάνδρειας.
2 Αυγούστου: Κρήτες επαναστάτες καταλαμβάνουν το φρούριο της Γραμβούσας και της Κισσάμου.
6 Αυγούστου: Με την υποκίνηση του Μπολίβαρ, η Βολιβία αποκτά την ανεξαρτησία της από την Ισπανία. Το νέο κράτος παίρνει το όνομά του από τον Μπολίβαρ.
7 Αυγούστου: Ο Κίτσος Τζαβέλας και ο Κ. Φωτομάρας με τα παλικάρια τους ενισχύουν την άμυνα του Μεσολογγίου.
13-14 Αυγούστου: Σημαντικές επιτυχίες των Ελλήνων εναντίον του Ιμπραήμ στα Τρίκορφα Τριπολιτσάς, στην Πιάνα και τη Ζαράκοβα Μαντινείας.
23 Αυγούστου: Ο Ιμπραήμ καταλαμβάνει τη Μονεμβασιά.
28 Σεπτεμβρίου: Ο Καραϊσκάκης καταστρέφει στον Κραβασαρά τουρκική στρατιωτική δύναμη.
10 Ιουνίου: Ο Ιμπραήμ καταλαμβάνει την Τριπολιτσά. Ο Γεώργιος Νέγκας, αρχηγός της Γ΄Ελληνικής Ναυτικής Μοίρας, ανεφοδιάζει το Μεσολόγγι με τροφές.
13 Ιουνίου: Νίκη των Ελλήνων υπό τον Μακρυγιάννη και τον Δημήτριο Υψηλάντη στους Μύλους της Αργολίδας.
14 Ιουνίου: Ο Ιμπραήμ κατακαίει το Άργος.
20 Ιουνίου: Πετυχημένη επιθετική ενέργεια της φρουράς του Μεσολογγίου εναντίον των δυνάμεων του Κιουταχή.
22 Ιουνίου: Ο Γάλλος συνταγματάρχης Κάρολος Φαβιέρος διορίζεται από την κυβέρνηση αρχηγός του τακτικού στρατού.
23 Ιουνίου: Ήττα των υπό τον Κολοκοτρώνη ελληνικών δυνάμεων από τους Τουρκοαιγυπτίους του Ιμπραήμ στα Τρίκορφα της Τριπολιτσάς. Σημαντικές απώλειες των Ελλήνων.
7 Ιουλίου: Ο Ομέρ Βρυώνης καταλαμβάνει την περιοχή του Θησείου στην Αθήνα.
17 και 21 Ιουλίου: Αποτυχημένες επιθέσεις του Κιουταχή εναντίον του Μεσολογγίου. Οι υπερασπιστές του απορρίπτουν τις προτάσεις του Κιουταχή για υπογραφή συνθήκης.
18 Ιουλίου: Η Ουρουγουάη ανεξαρτητοποιείται από τη Βραζιλία.
23 Ιουλίου: Ο τουρκικός στόλος τρέπεται ανεξήγητα σε φυγή μόλις γίνεται αντιληπτή η παρουσία του ελληνικού στόλου έξω από το Μεσολόγγι.
24 Ιουλίου: Οι ελληνικές πολιτικές και στρατιωτικές δυνάμεις με έγγραφο τους προς την αγγλική κυβέρνηση αναθέτουν την προστασία της Ελλάδας στην Αγγλία.
29 Ιουλίου: Αποτυγχάνει, εξαιτίας της νηνεμίας που επικρατεί, προσπάθεια μοίρας του ελληνικού στόλου υπό τον Κωνσταντίνο Κανάρη να πυρπολήσει τον αιγυπτιακό στόλο μέσα στο λιμάνι της Αλεξάνδρειας.
2 Αυγούστου: Κρήτες επαναστάτες καταλαμβάνουν το φρούριο της Γραμβούσας και της Κισσάμου.
6 Αυγούστου: Με την υποκίνηση του Μπολίβαρ, η Βολιβία αποκτά την ανεξαρτησία της από την Ισπανία. Το νέο κράτος παίρνει το όνομά του από τον Μπολίβαρ.
7 Αυγούστου: Ο Κίτσος Τζαβέλας και ο Κ. Φωτομάρας με τα παλικάρια τους ενισχύουν την άμυνα του Μεσολογγίου.
13-14 Αυγούστου: Σημαντικές επιτυχίες των Ελλήνων εναντίον του Ιμπραήμ στα Τρίκορφα Τριπολιτσάς, στην Πιάνα και τη Ζαράκοβα Μαντινείας.
23 Αυγούστου: Ο Ιμπραήμ καταλαμβάνει τη Μονεμβασιά.
28 Σεπτεμβρίου: Ο Καραϊσκάκης καταστρέφει στον Κραβασαρά τουρκική στρατιωτική δύναμη.
Λουδοβίκος Λιπαρίνι: Έλληνας αγωνιστής.
24 Οκτωβρίου: Σημαντικές ενισχύσεις καταφτάνουν στο Νεόκαστρο από την Αίγυπτο υπό τον Τοπάλ πασά και τον Μουχαράμπεη.
1 Νοεμβρίου: Μάχη μεταξύ Λάσπης και Εριβίου Θηβών. Μεγάλη νίκη των Ελλήνων (Γ. Καραϊσκάκης).
6 Νοεμβρίου: Ο αιγυπτιακός στόλος καταφτάνει έξω από το Μεσολόγγι.
8-11 Νοεμβρίου: Εκκαθαριστικές επιχειρήσεις του Ιμπραήμ στην Ηλεία.
20 και 23 Νοεμβρίου: Ο ελληνικός στόλος ανεφοδιάζει το Μεσολόγγι.
25 Νοεμβρίου: Αμφίρροπη ναυμαχία έξω από τη Γλαρέτζα της Ηλείας.
1 Δεκεμβρίου: Θάνατος του τσάρου Αλέξανδρου Α΄. Τον διαδέχεται ο αδελφός του Νικόλαος Α΄, γνωστός για τα φιλοπόλεμα αισθήματά του.
12 Δεκεμβρίου: Ο Ιμπραήμ φτάνει στο Μεσολόγγι για να ενισχύσει τους πολιορκητές. Βλέποντας τις οχυρώσεις του θα ειρωνευθεί τον Κιουταχή και θα του ζητήσει να αναλάβει ο ίδιος την ευθύνη της όλης επιχείρησης, δίνοντας την υπόσχεση ότι μέσα σε 14 ημέρες θα το έχει εκπορθήσει. Μετά την παρέλευση των 14 ημερών αναγκάζεται να ζητήσει βοήθεια από τον Κιουταχή ώστε από κοινού να αλώσουν το Μεσολόγγι.
28 Δεκεμβρίου: Συνάντηση του Άγγλου πρεσβευτή στην Κωνσταντινούπολη Στράντφορντ Κάνιγκ με τους Μαυροκορδάτο και Ζωγράφο έξω από την Ύδρα. Αποδοχή από την ελληνική πλευρά των όρων συμβιβασμού με την Πύλη. Την ίδια χρονιά το Λονδίνο γίνεται η πρώτη σε πληθυσμό πόλη στον κόσμο, ξεπερνώντας το Πεκίνο.
1 Νοεμβρίου: Μάχη μεταξύ Λάσπης και Εριβίου Θηβών. Μεγάλη νίκη των Ελλήνων (Γ. Καραϊσκάκης).
6 Νοεμβρίου: Ο αιγυπτιακός στόλος καταφτάνει έξω από το Μεσολόγγι.
8-11 Νοεμβρίου: Εκκαθαριστικές επιχειρήσεις του Ιμπραήμ στην Ηλεία.
20 και 23 Νοεμβρίου: Ο ελληνικός στόλος ανεφοδιάζει το Μεσολόγγι.
25 Νοεμβρίου: Αμφίρροπη ναυμαχία έξω από τη Γλαρέτζα της Ηλείας.
1 Δεκεμβρίου: Θάνατος του τσάρου Αλέξανδρου Α΄. Τον διαδέχεται ο αδελφός του Νικόλαος Α΄, γνωστός για τα φιλοπόλεμα αισθήματά του.
12 Δεκεμβρίου: Ο Ιμπραήμ φτάνει στο Μεσολόγγι για να ενισχύσει τους πολιορκητές. Βλέποντας τις οχυρώσεις του θα ειρωνευθεί τον Κιουταχή και θα του ζητήσει να αναλάβει ο ίδιος την ευθύνη της όλης επιχείρησης, δίνοντας την υπόσχεση ότι μέσα σε 14 ημέρες θα το έχει εκπορθήσει. Μετά την παρέλευση των 14 ημερών αναγκάζεται να ζητήσει βοήθεια από τον Κιουταχή ώστε από κοινού να αλώσουν το Μεσολόγγι.
28 Δεκεμβρίου: Συνάντηση του Άγγλου πρεσβευτή στην Κωνσταντινούπολη Στράντφορντ Κάνιγκ με τους Μαυροκορδάτο και Ζωγράφο έξω από την Ύδρα. Αποδοχή από την ελληνική πλευρά των όρων συμβιβασμού με την Πύλη. Την ίδια χρονιά το Λονδίνο γίνεται η πρώτη σε πληθυσμό πόλη στον κόσμο, ξεπερνώντας το Πεκίνο.
1826
1 Ιανουαρίου: Απορρίπτεται από τους υπερασπιστές του Μεσολογγίου πρόταση του Ιμπραήμ για παράδοση της πόλης. Την ίδια ώρα η ολιγωρία της παρηκμασμένης Προσωρινής Διοίκησης, οι διχαστικές δραστηριότητες και ο κομματισμός κυριαρχούν και δεν γίνεται αντιληπτή όσο θα έπρεπε η ανάγκη ενίσχυσης της πολιορκημένης πόλης. Γράφει σχετικά ο Σπυρομίλιος: «Ημείς από το Μεσολόγγιον είχομεν αποφασίσει να μη συμμεθέξωμεν εις καμμίαν φατρίαν αφ’ όσας ηκούομεν να υπήρχον εις το Ναύπλιον, δια να μη σύρωμεν καθ’ ημών την αντιζηλίαν των λοιπών και αντενεργήσωσι εις τον σκοπόν της αποστολής μας. Αλλά κατά δυστυχίαν είχε προκηρυχθεί να συγκροτηθή Εθνική Συνέλευσις, και εις αυτόν τον καιρό ενεργούνται όλαι αι σκευωρίαι και αι ραδιουργίαι δια τας εκλογάς των Πληρεξουσίων και των κομμάτων· άρα ήτον εις τον μεγαλείτερον βρασμόν αι φατρίαι. Και ημείς όντες σχεδόν έναν χρόνον εις το Μεσολόγγιον, όπου δεν εσπουδάζαμε άλλο εις το διάστημα αυτό από τον πόλεμο, όπου δεν ωμιλούσαμε δι’ άλλο ειμή δια κανονοστάσια, περιτειχίσματα και τάφρους· όπου δεν ηκούομεν άλλο παρά κρότους κονονίων και τουφεκίων και εκρήξεις βομβών και οβουζοβόλων, ήμεθα ως νήπια εις αυτό νέον στάδιον…».
9 Ιανουαρίου: Ο ελληνικός στόλος υπό τον Μιαούλη καταπλέει στο Μεσολόγγι. Την επομένη, κάτω από την πίεση του εχθρικού στόλου, αναγκάζεται να υποχωρήσει. Οι ναυτικές συγκρούσεις θα συνεχιστούν για μακρύ χρονικό διάστημα με αμφίρροπο αποτέλεσμα.
Φεβρουάριος: Σφίγγει ο κλοιός γύρω από το πολιορκημένο Μεσολόγγι. Γράφει ο Σπυρομίλιος στο Χρονικό του Μεσολογγίου: «Ημέρα και νύκτα ολίγον ησυχάζαμε, και αύξανε η ανησυχία μας καθόσον επλησίαζον περισσότερον· διότι εκτός του ακροβολισμού, όστις ήτον σχεδόν αδιάκοπος, ήμεθα βιασμένοι να επισκευάζωμεν πάντοτε τας θέσεις μας, επειδή αφάνιζεν όλα το τουρκικό κανόνι, και σχεδόν η εργασία ήτον αδιάκοπος».
15 Ιανουαρίου Κυκλοφορεί στο Παρίσι η εβδομαδιαία εφημερίδα Le Figaro.
26 Φεβρουαρίου: Οι Τούρκοι καταλαμβάνουν το νησάκι Βασιλάδι στη λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίου, ενώ αποτυγχάνουν να κυριεύσουν την Κλείσοβα.
28 Φεβρουαρίου: Προσπάθεια του Ιμπραήμ να καταλάβει το Μεσολόγγι με έφοδο αποτυγχάνει. Την ίδια μέρα οι πολιορκητές καταλαμβάνουν τη νησίδα Ντολμά.
5 Μαρτίου: Αποτυγχάνει μεσολαβητική προσπάθεια του ύπατου αρμοστή Ιονίων Νήσων Φρειδερίκου Άνταμς για λήξη των εχθροπραξιών έξω από το Μεσολόγγι.
5-27 Μαρτίου: Επιχειρήσεις που διεξάγει ο Κάρολος Φαβιέρος εναντίον των Τούρκων στην περιοχή της Καρύστου ολοκληρώνονται χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα για τους Έλληνες.
25 Μαρτίου: Ο Κίτσος Τζαβέλας ανακαταλαμβάνει τη νησίδα Βασιλάδι.
1 Απριλίου: Ο Μιαούλης αποτυγχάνει να ανεφοδιάσει το Μεσολόγγι που από τα μέσα Μαρτίου έχει καταναλώσει όλα τα τρόφιμά του και πλέον οι υπερασπιστές του τρώνε σκύλους, ποντίκια και γάτες. Ο Αρτέμιος Μίχος περιγράφει τη δεινή τους θέση με τα μελανότερα χρώματα: «Έκτοτε δε ήρχισαν οι πολιορκούμενοι να τρέφωνται με το κρέας των εν τη πόλει ίππων, όνων, κυνών, γαλών, μυών κ.λπ. και εκ θαλασσίων καρκίνων και χόρτου, εκ των αρμυρίθρων λεγομένων, αίτινες προυξένουν εις τους τρώγοντας διάρροιαν· αλλά και τούτο ολίγον διήρκησε καθότι ολίγιστα ήσαν εν τη πόλει και τα είδη ταύτα και πολλαί μεν οικογένειαι ήρχισαν τότε να τρέφωνται εκ των εκ του λοιμού αποθνησκόντων συγγενών των, οι δε στρατιώται, νήστεις και γυμνοί, υπέμενον τα πάνδεινα με απαραδειγμάτιστον καρτερίαν. Ουδεμία δ’ εφαίνετο κατά τας φρικώδεις εκείνας στιγμάς Ελληνική δύναμις, ούτε πεζική ούτε θαλάσσιος, ερχομένη εις βοήθειαν του προπυργίου της Ελλάδος, αλλ’ ούτε είδησις καμμία ήτο δυνατόν να φθάση, ένεκα του στενωτάτου αποκλεισμού».
4 Απριλίου: Υπογράφεται ανάμεσα στη Ρωσία και την Αγγλία το Πρωτόκολλο της Πετρούπολης. Αποφασίζεται η μεσολάβηση ανάμεσα στους Έλληνες και την Πύλη για τη δημιουργία αυτόνομου ελληνικού κράτους που θα είναι φόρου υποτελές στο σουλτάνο.
6 Απριλίου: Συγκαλείται η Γ΄ Εθνοσυνέλευση στην Επίδαυρο, στην οποία αποφασίζεται η αγγλική διαμεσολάβηση ανάμεσα στους Έλληνες και τους Τούρκους.
Ο Φωτάκος περιγράφει τη σύγκληση της Εθνοσυνέλευσης και την κατάσταση στην οποία είχε περιέλθει ο Αγώνας: «Μετά δε την αποτυχίαν της εφόδου κατά της Τριπολιτσάς τα Ελληνικά πράγματα παρέλυσαν περισσότερον. Η Βουλή και το Εκτελεστικόν έχασαν πλέον την ηθικήν των δύναμιν, και αυτός ο Κολοκοτρώνης ευρίσκετο εις ασθενή κατάστασιν. Το δε κόμμα των προυχόντων και ιδίως του Ανδρέα Ζαΐμη, το οποίον είχε πάθει πολλά από την Διοίκησιν του Κουντουργιώτη, ήτο ακόμη ενωμένον με τον Κολοκοτρώνην. Αυτοί όλοι μετά την γενομένην αμνηστείαν έπεσαν κοντά του Ιμβραήμ με τα όπλα, αλλά δυστυχώς δεν εδυνήθησαν να φέρουν αποτέλεσμα, και ν’ αναλάβουν την προτέραν των υπόληψιν. Επειδή δε ήλπιζαν από την αλλαγήν των προσώπων της Διοικήσεως απεφάσισαν να καλέσουν το Έθνος εις συνέλευσιν. Εσυνάχθησαν λοιπόν όλοι ούτοι εις το Άργος προς αυτόν τον σκοπόν. Και η Διοίκησις επίσης κατά την 25η Δεκεμβρίου 1825 εξέδωκε προκήρυξιν να συνέλθουν οι πληρεξούσιοι του Έθνους. Ο δε Κολοκοτρώνης τότε εξέδωκε διαταγάς προς τους οπλαρχηγούς παραγγέλων εις αυτούς να στρατολογήσουν εκ νέου· και άλλους μεν διέταξε να σταθούν εις τα πέριξ της Τριπολιτσάς, άλλους δε κατά τα Δερβένια του Λεονταρίου και εις το Μακρυπλάγι, και άλλους πάλιν κατά τας Πάτρας δια να προσέχουν τουλάχιστον τους Έλληνας να μη υπάγουν και προσκυνήσουν εις τους Τούρκους από την απελπισίαν των. Αλλ’ όμως δεν ήτο πλέον δυνατόν να συστηθή στρατόπεδον δια την έλλειψιν όλων των αναγκαίων μέσων».
10-11 Απριλίου: Το μεσημέρι της 10ης Απριλίου οι αρχηγοί της φρουράς αποφασίζουν την Έξοδο. Ο επίσκοπος Ρωγών Ιωσήφ κοινωνεί τους Μεσολογγίτες, τα δραματικά γεγονότα τα περιγράφει με λεπτομέρειες ο Κασομούλης. «Πριν η Έξοδος συντελεσθεί μέσα στον χώρο της Ιστορίας, είχε συντελεσθεί μέσα στον χώρο της ψυχής», γράφει ο Ι. Μ. Παναγιωτόπουλος. Τη νύχτα ακολουθεί η Έξοδος του Μεσολογγίου και η κατάληψή του από τους Τουρκοαιγυπτίους. «Φούρνος αναμμένος εφαίνετο η πόλις, από το ακατάπαυστον πυρ», περιγράφει ο Κασομούλης. Ο Σολωμός θα γράψει τους Ελεύθερους Πολιορκημένους, το σημαντικότερο ποίημά του, εδώ η αρχή του Α΄ Σχεδιάσματος:
«Τότες εταραχτήκανε τα σωθικά μου και έλεγα πως ήρθε ώρα να ξεψυχήσω· κι ευρέθηκα σε σκοτεινό τόπο και βροντερό, που εσκιρτούσε σαν κλωνί στάρι στο μύλο που αλέθει ογλήγορα, ωσάν το χόχλο στο νερό που αναβράζει· ετότες εκατάλαβα πως εκείνο ήτανε το Μεσολόγγι· αλλά δεν έβλεπα μήτε το κάστρο, μήτε το στρατόπεδο, μήτε τη λίμνη, μήτε τη θάλασσα, μήτε τη γη που επάτουνα, μήτε τον ουρανό· εκατασκέπαζε όλα τα πάντα μαυρίλα και πίσσα, γιομάτη λάμψη, βροντή και αστροπελέκι· και ύψωσα τα χέρια μου και τα μάτια μου να κάμω δέηση, και ιδού μες στην καπνίλα μία μεγάλη γυναίκα με φόρεμα μαύρο σαν του λαγού το αίμα, όπου η σπίθα έγγιζε κι εσβενότουνε· και με φωνή που μου εφαίνονταν πως νικάει την ταραχή του πολέμου άρχισε:
«Το χάραμα επήρα
Του Ήλιου το δρόμο,
Κρεμώντας τη λύρα
Τη δίκαιη στον ώμο
Κι απ' όπου χαράζει
Ως όπου βυθά,
Τα μάτια μου δεν είδαν τόπον ενδοξότερον από τούτο το αλωνάκι.»
9 Ιανουαρίου: Ο ελληνικός στόλος υπό τον Μιαούλη καταπλέει στο Μεσολόγγι. Την επομένη, κάτω από την πίεση του εχθρικού στόλου, αναγκάζεται να υποχωρήσει. Οι ναυτικές συγκρούσεις θα συνεχιστούν για μακρύ χρονικό διάστημα με αμφίρροπο αποτέλεσμα.
Φεβρουάριος: Σφίγγει ο κλοιός γύρω από το πολιορκημένο Μεσολόγγι. Γράφει ο Σπυρομίλιος στο Χρονικό του Μεσολογγίου: «Ημέρα και νύκτα ολίγον ησυχάζαμε, και αύξανε η ανησυχία μας καθόσον επλησίαζον περισσότερον· διότι εκτός του ακροβολισμού, όστις ήτον σχεδόν αδιάκοπος, ήμεθα βιασμένοι να επισκευάζωμεν πάντοτε τας θέσεις μας, επειδή αφάνιζεν όλα το τουρκικό κανόνι, και σχεδόν η εργασία ήτον αδιάκοπος».
15 Ιανουαρίου Κυκλοφορεί στο Παρίσι η εβδομαδιαία εφημερίδα Le Figaro.
26 Φεβρουαρίου: Οι Τούρκοι καταλαμβάνουν το νησάκι Βασιλάδι στη λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίου, ενώ αποτυγχάνουν να κυριεύσουν την Κλείσοβα.
28 Φεβρουαρίου: Προσπάθεια του Ιμπραήμ να καταλάβει το Μεσολόγγι με έφοδο αποτυγχάνει. Την ίδια μέρα οι πολιορκητές καταλαμβάνουν τη νησίδα Ντολμά.
5 Μαρτίου: Αποτυγχάνει μεσολαβητική προσπάθεια του ύπατου αρμοστή Ιονίων Νήσων Φρειδερίκου Άνταμς για λήξη των εχθροπραξιών έξω από το Μεσολόγγι.
5-27 Μαρτίου: Επιχειρήσεις που διεξάγει ο Κάρολος Φαβιέρος εναντίον των Τούρκων στην περιοχή της Καρύστου ολοκληρώνονται χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα για τους Έλληνες.
25 Μαρτίου: Ο Κίτσος Τζαβέλας ανακαταλαμβάνει τη νησίδα Βασιλάδι.
1 Απριλίου: Ο Μιαούλης αποτυγχάνει να ανεφοδιάσει το Μεσολόγγι που από τα μέσα Μαρτίου έχει καταναλώσει όλα τα τρόφιμά του και πλέον οι υπερασπιστές του τρώνε σκύλους, ποντίκια και γάτες. Ο Αρτέμιος Μίχος περιγράφει τη δεινή τους θέση με τα μελανότερα χρώματα: «Έκτοτε δε ήρχισαν οι πολιορκούμενοι να τρέφωνται με το κρέας των εν τη πόλει ίππων, όνων, κυνών, γαλών, μυών κ.λπ. και εκ θαλασσίων καρκίνων και χόρτου, εκ των αρμυρίθρων λεγομένων, αίτινες προυξένουν εις τους τρώγοντας διάρροιαν· αλλά και τούτο ολίγον διήρκησε καθότι ολίγιστα ήσαν εν τη πόλει και τα είδη ταύτα και πολλαί μεν οικογένειαι ήρχισαν τότε να τρέφωνται εκ των εκ του λοιμού αποθνησκόντων συγγενών των, οι δε στρατιώται, νήστεις και γυμνοί, υπέμενον τα πάνδεινα με απαραδειγμάτιστον καρτερίαν. Ουδεμία δ’ εφαίνετο κατά τας φρικώδεις εκείνας στιγμάς Ελληνική δύναμις, ούτε πεζική ούτε θαλάσσιος, ερχομένη εις βοήθειαν του προπυργίου της Ελλάδος, αλλ’ ούτε είδησις καμμία ήτο δυνατόν να φθάση, ένεκα του στενωτάτου αποκλεισμού».
4 Απριλίου: Υπογράφεται ανάμεσα στη Ρωσία και την Αγγλία το Πρωτόκολλο της Πετρούπολης. Αποφασίζεται η μεσολάβηση ανάμεσα στους Έλληνες και την Πύλη για τη δημιουργία αυτόνομου ελληνικού κράτους που θα είναι φόρου υποτελές στο σουλτάνο.
6 Απριλίου: Συγκαλείται η Γ΄ Εθνοσυνέλευση στην Επίδαυρο, στην οποία αποφασίζεται η αγγλική διαμεσολάβηση ανάμεσα στους Έλληνες και τους Τούρκους.
Ο Φωτάκος περιγράφει τη σύγκληση της Εθνοσυνέλευσης και την κατάσταση στην οποία είχε περιέλθει ο Αγώνας: «Μετά δε την αποτυχίαν της εφόδου κατά της Τριπολιτσάς τα Ελληνικά πράγματα παρέλυσαν περισσότερον. Η Βουλή και το Εκτελεστικόν έχασαν πλέον την ηθικήν των δύναμιν, και αυτός ο Κολοκοτρώνης ευρίσκετο εις ασθενή κατάστασιν. Το δε κόμμα των προυχόντων και ιδίως του Ανδρέα Ζαΐμη, το οποίον είχε πάθει πολλά από την Διοίκησιν του Κουντουργιώτη, ήτο ακόμη ενωμένον με τον Κολοκοτρώνην. Αυτοί όλοι μετά την γενομένην αμνηστείαν έπεσαν κοντά του Ιμβραήμ με τα όπλα, αλλά δυστυχώς δεν εδυνήθησαν να φέρουν αποτέλεσμα, και ν’ αναλάβουν την προτέραν των υπόληψιν. Επειδή δε ήλπιζαν από την αλλαγήν των προσώπων της Διοικήσεως απεφάσισαν να καλέσουν το Έθνος εις συνέλευσιν. Εσυνάχθησαν λοιπόν όλοι ούτοι εις το Άργος προς αυτόν τον σκοπόν. Και η Διοίκησις επίσης κατά την 25η Δεκεμβρίου 1825 εξέδωκε προκήρυξιν να συνέλθουν οι πληρεξούσιοι του Έθνους. Ο δε Κολοκοτρώνης τότε εξέδωκε διαταγάς προς τους οπλαρχηγούς παραγγέλων εις αυτούς να στρατολογήσουν εκ νέου· και άλλους μεν διέταξε να σταθούν εις τα πέριξ της Τριπολιτσάς, άλλους δε κατά τα Δερβένια του Λεονταρίου και εις το Μακρυπλάγι, και άλλους πάλιν κατά τας Πάτρας δια να προσέχουν τουλάχιστον τους Έλληνας να μη υπάγουν και προσκυνήσουν εις τους Τούρκους από την απελπισίαν των. Αλλ’ όμως δεν ήτο πλέον δυνατόν να συστηθή στρατόπεδον δια την έλλειψιν όλων των αναγκαίων μέσων».
10-11 Απριλίου: Το μεσημέρι της 10ης Απριλίου οι αρχηγοί της φρουράς αποφασίζουν την Έξοδο. Ο επίσκοπος Ρωγών Ιωσήφ κοινωνεί τους Μεσολογγίτες, τα δραματικά γεγονότα τα περιγράφει με λεπτομέρειες ο Κασομούλης. «Πριν η Έξοδος συντελεσθεί μέσα στον χώρο της Ιστορίας, είχε συντελεσθεί μέσα στον χώρο της ψυχής», γράφει ο Ι. Μ. Παναγιωτόπουλος. Τη νύχτα ακολουθεί η Έξοδος του Μεσολογγίου και η κατάληψή του από τους Τουρκοαιγυπτίους. «Φούρνος αναμμένος εφαίνετο η πόλις, από το ακατάπαυστον πυρ», περιγράφει ο Κασομούλης. Ο Σολωμός θα γράψει τους Ελεύθερους Πολιορκημένους, το σημαντικότερο ποίημά του, εδώ η αρχή του Α΄ Σχεδιάσματος:
«Τότες εταραχτήκανε τα σωθικά μου και έλεγα πως ήρθε ώρα να ξεψυχήσω· κι ευρέθηκα σε σκοτεινό τόπο και βροντερό, που εσκιρτούσε σαν κλωνί στάρι στο μύλο που αλέθει ογλήγορα, ωσάν το χόχλο στο νερό που αναβράζει· ετότες εκατάλαβα πως εκείνο ήτανε το Μεσολόγγι· αλλά δεν έβλεπα μήτε το κάστρο, μήτε το στρατόπεδο, μήτε τη λίμνη, μήτε τη θάλασσα, μήτε τη γη που επάτουνα, μήτε τον ουρανό· εκατασκέπαζε όλα τα πάντα μαυρίλα και πίσσα, γιομάτη λάμψη, βροντή και αστροπελέκι· και ύψωσα τα χέρια μου και τα μάτια μου να κάμω δέηση, και ιδού μες στην καπνίλα μία μεγάλη γυναίκα με φόρεμα μαύρο σαν του λαγού το αίμα, όπου η σπίθα έγγιζε κι εσβενότουνε· και με φωνή που μου εφαίνονταν πως νικάει την ταραχή του πολέμου άρχισε:
«Το χάραμα επήρα
Του Ήλιου το δρόμο,
Κρεμώντας τη λύρα
Τη δίκαιη στον ώμο
Κι απ' όπου χαράζει
Ως όπου βυθά,
Τα μάτια μου δεν είδαν τόπον ενδοξότερον από τούτο το αλωνάκι.»
Η «έξοδος του Μεσολογγίου» του Θεόδωρου Βρυζάκη.
Στις 11 Απριλίου το πρωί, όπως είχε συμφωνηθεί, οι διασωθέντες συγκεντρώθηκαν στην κορυφή του Αράκυνθου. Στο προσκλητήριο δεν απάντησαν περισσότεροι από 500 πολεμιστές, τα γυναικόπαιδα που σώθηκαν ήταν μόλις 11. Στις 12 Απριλίου έστειλαν γράμμα στη Διοίκηση, στο οποίο αποτυπώνεται όλο το μεγαλείο της Εξόδου.
16 Απριλίου: Η Γ΄ Εθνοσυνέλευση διακόπτει τις εργασίες της. Ο Κολοκοτρώνης περιγράφει τη συντριβή όλων όταν φτάνει η είδηση της άλωσης του Μεσολογγίου: «Μας ήρθε είδησις ότι το Μισολόγγι εχάθη. Έτσι εβάλαμεν τα μαύρα όλοι, μισή ώρα εστάθη σιωπή που δεν έκρενε κανένας, αλλά εμέτραε καθένας με τον νουν του τον αφανισμό μας». Ιδρύεται η «Διοικητική Επιτροπή της Ελλάδος».
18 Απριλίου: Η νέα κυβέρνηση υπό τον Α. Ζαΐμη εγκαθίσταται στο Ναύπλιο.
15 Μαΐου: Οι διασωθέντες από τη φρουρά του Μεσολογγίου φτάνουν στο Ναύπλιο.
3-5 Ιουνίου: Διάλυση του στρατιωτικού σώματος των γενίτσαρων στην Κωνσταντινούπολη έπειτα από διαταγή του σουλτάνου Μαχμούτ.
21-25 Ιουνίου: Αποτυχημένη εκστρατεία του Ιμπραήμ εναντίον της Μάνης. Ήττα στη διπλή μάχη της Βέργας-Διρού.
22 Ιουνίου: Η Παναμερικανική διάσκεψη στον Παναμά αποτυγχάνει να ενώσει τις δημοκρατίες της Λατινικής Αμερικής.
Ιούνιος Ο Γάλλος ερευνητής Νικηφόρος Νιεπς τυπώνει την πρώτη φωτογραφία στην Ιστορία (ο ίδιος την ονομάζει «ηλιογραφία»).
Αρχές Ιουλίου Σε μια κίνηση υπέρβασης και στο ύψος των περιστάσεων, ο Ζαΐμης, αν και εχθρός του στον εμφύλιο, αναθέτει στον Γεώργιο Καραϊσκάκη την αρχηγία των κατά την Στερεάν Ελλάδα στρατοπέδων. Είναι ο μόνος καπετάνιος που χαίρει γενικής εκτιμήσεως για τις στρατιωτικές ικανότητές του σε Ρούμελη και Μοριά.
7-12 Ιουλίου: Αψιμαχίες ανάμεσα σε Έλληνες και Τούρκους στα Μεσόγεια της Αττικής και κοντά στην Αθήνα.
16 Ιουλίου: Ο Κιουταχής έρχεται στην Αθήνα και στρατοπεδεύει στην περιοχή Πατήσια. Κανονιοβολισμός της πόλης. Αμφίρροπη ναυμαχία έξω από το Καρλόβασι της Σάμου. Ο Κανάρης διασώζεται μετά τη βύθιση του πυρπολικού του.
26 Ιουλίου: Ο Καετάνο Ρίπολ γίνεται το τελευταίο θύμα της ισπανικής Ιεράς Εξέτασης στη Βαλένθια, η οποία από τον 17ο αιώνα λειτουργεί πια σαν μυστική αστυνομία ενάντια σε εσωτερικές απειλές του κράτους.
3 Αυγούστου: Ο Γκούρας κλείνεται με τους άντρες του στην Ακρόπολη. Η πόλη παραδίδεται στον Κιουταχή.
16 Απριλίου: Η Γ΄ Εθνοσυνέλευση διακόπτει τις εργασίες της. Ο Κολοκοτρώνης περιγράφει τη συντριβή όλων όταν φτάνει η είδηση της άλωσης του Μεσολογγίου: «Μας ήρθε είδησις ότι το Μισολόγγι εχάθη. Έτσι εβάλαμεν τα μαύρα όλοι, μισή ώρα εστάθη σιωπή που δεν έκρενε κανένας, αλλά εμέτραε καθένας με τον νουν του τον αφανισμό μας». Ιδρύεται η «Διοικητική Επιτροπή της Ελλάδος».
18 Απριλίου: Η νέα κυβέρνηση υπό τον Α. Ζαΐμη εγκαθίσταται στο Ναύπλιο.
15 Μαΐου: Οι διασωθέντες από τη φρουρά του Μεσολογγίου φτάνουν στο Ναύπλιο.
3-5 Ιουνίου: Διάλυση του στρατιωτικού σώματος των γενίτσαρων στην Κωνσταντινούπολη έπειτα από διαταγή του σουλτάνου Μαχμούτ.
21-25 Ιουνίου: Αποτυχημένη εκστρατεία του Ιμπραήμ εναντίον της Μάνης. Ήττα στη διπλή μάχη της Βέργας-Διρού.
22 Ιουνίου: Η Παναμερικανική διάσκεψη στον Παναμά αποτυγχάνει να ενώσει τις δημοκρατίες της Λατινικής Αμερικής.
Ιούνιος Ο Γάλλος ερευνητής Νικηφόρος Νιεπς τυπώνει την πρώτη φωτογραφία στην Ιστορία (ο ίδιος την ονομάζει «ηλιογραφία»).
Αρχές Ιουλίου Σε μια κίνηση υπέρβασης και στο ύψος των περιστάσεων, ο Ζαΐμης, αν και εχθρός του στον εμφύλιο, αναθέτει στον Γεώργιο Καραϊσκάκη την αρχηγία των κατά την Στερεάν Ελλάδα στρατοπέδων. Είναι ο μόνος καπετάνιος που χαίρει γενικής εκτιμήσεως για τις στρατιωτικές ικανότητές του σε Ρούμελη και Μοριά.
7-12 Ιουλίου: Αψιμαχίες ανάμεσα σε Έλληνες και Τούρκους στα Μεσόγεια της Αττικής και κοντά στην Αθήνα.
16 Ιουλίου: Ο Κιουταχής έρχεται στην Αθήνα και στρατοπεδεύει στην περιοχή Πατήσια. Κανονιοβολισμός της πόλης. Αμφίρροπη ναυμαχία έξω από το Καρλόβασι της Σάμου. Ο Κανάρης διασώζεται μετά τη βύθιση του πυρπολικού του.
26 Ιουλίου: Ο Καετάνο Ρίπολ γίνεται το τελευταίο θύμα της ισπανικής Ιεράς Εξέτασης στη Βαλένθια, η οποία από τον 17ο αιώνα λειτουργεί πια σαν μυστική αστυνομία ενάντια σε εσωτερικές απειλές του κράτους.
3 Αυγούστου: Ο Γκούρας κλείνεται με τους άντρες του στην Ακρόπολη. Η πόλη παραδίδεται στον Κιουταχή.
Πίνακας του Γερμανού Φιλέλληνα ζωγράφου Christian Johann Georg Perlberg (1806-1884): Έλληνες αγωνιστές κατά τη διάρκεια μάχης.
6 Αυγούστου: Νίκη του Γ. Καραϊσκάκη στο Χαϊδάρι.
18 Αυγούστου: Ο εξερευνητής Αλεξάντερ Γκόρντον Λάινγκ γίνεται ο πρώτος Ευρωπαίος που φτάνει στο Τιμπουκτού (Μάλι, Αφρική).
21-27 Αυγούστου: Νέα αποτυχημένη προσπάθεια του Ιμπραήμ να καταλάβει τη Μάνη. Ήττα στη θέση Πολυάραβος.
3 Σεπτεμβρίου: Το ατμήλατο πλοίο «ΚΑΡΤΕΡΙΑ» φτάνει στο Ναύπλιο υπό τη διακυβέρνηση του φιλέλληνα Άμπνεϊ Άστιγκς.
13 Σεπτεμβρίου: Σημαντική νίκη του Ιωάννη Μακρυγιάννη και των παλικαριών του στην Αθήνα σε βάρος του Κιουταχή.
18-30 Σεπτεμβρίου: Εκκαθαριστικές επιχειρήσεις του Ιμπραήμ στην περιοχή των Καλαβρύτων.
30 Σεπτεμβρίου: Φονεύεται μέσα στην Ακρόπολη από τουρκικό βόλι ο αμφιλεγόμενος Γιάννης Γκούρας, γενικός αρχηγός των στρατιωτικών δυνάμεων της Ανατολικής Στερεάς Ελλάδας.
6-7 Οκτωβρίου: Επανειλημμένες, αλλά χωρίς επιτυχία, οι προσπάθειες των Τούρκων να καταλάβουν την Ακρόπολη.
11 Οκτωβρίου: Ενίσχυση των πολιορκούμενων της Ακρόπολης από τον Κριεζιώτη, τον Δεληγιώργη κ.ά.
30 Οκτωβρίου: Ήττα των Ελλήνων στη Ζαγορά της Λιβαδειάς. Θάνατος του Γιαννάκη Ανδρούτσου, αδελφού του Οδυσσέα.
2-4 Νοεμβρίου: Αμφίρροπες μάχες ανάμεσα στις δυνάμεις του Καραϊσκάκη και τους Τούρκους στην περιοχή της Δόμβραινας Θηβών.
3 Νοεμβρίου: Ανοίγει το Χρηματιστήριο του Παρισιού.
11 Νοεμβρίου: Η κυβέρνηση Α. Ζαΐμη μεταφέρει την έδρα της στην Αίγινα.
12-23 Νοεμβρίου: Επιχειρήσεις του Καραϊσκάκη στην περιοχή της Αράχοβας και της Λιβαδειάς. Μεγάλη νίκη στις 24.11.1826 στην Αράχοβα και θάνατος του Μουστάμπεη. Η εκδικητική για το Μεσολόγγι σφαγή της Αράχοβας, φέρνει γενικό ενθουσιασμό: «Εβγάλαμεν το δανεικόν του Μεσολογγίου, μάλιστα περισσότερον από το Μεσολόγγι. Δεν εσκοτώθησαν ούτε πενήντα με τουφέκι, αλλά με το σπαθί και το γιαταγάνι τους εμακελεύσαμε. […] Και αγροικώντας οι Τούρκοι ότι είναι ασκέρι του Μεσολογγίου, εφώναζαν: “Που δεν ήμουνα στο Μεσολόγγι, που δεν ήμουν στο Μεσολόγγι”», γράφει ο Μακρής στην Ιστορία του Μεσολογγίου.
30 Νοεμβρίου: Ο Γάλλος στρατηγός Κάρολος Φαβιέρος με 530 άντρες διασπά την πολιορκία και ενισχύει με πολεμοφόδια τους υπερασπιστές της Ακρόπολης. Η παράτολμη κίνηση του Φαβιέρου, η ενδοξότερη πράξη του στον Αγώνα, θα παρατείνει την πολιορκία της Ακρόπολης κατά ένα εξάμηνο.
3 Δεκεμβρίου: Καταπλέει στην Αίγινα η φρεγάτα «ΕΛΛΑΣ» υπό τη διεύθυνση του Χάμιλτον.
21 Δεκεμβρίου: Αμερικανοί έποικοι στο Μεξικανικό Τέξας κάνουν την πρώτη απόπειρα απόσχισης από το Μεξικό, ιδρύοντας τη Δημοκρατία της Φρεντονίας, η οποία θα επιβιώσει για λίγο περισσότερο από έναν μήνα.
25 Δεκεμβρίου: Πρόταση του Κιουταχή προς τη φρουρά της Ακρόπολης να παραδοθεί απορρίπτεται. Την ίδια χρονιά χτίζεται το πρώτο σιδηροδρομικό τούνελ στη διαδρομή μεταξύ Λίβερπουλ και Μάντσεστερ.
18 Αυγούστου: Ο εξερευνητής Αλεξάντερ Γκόρντον Λάινγκ γίνεται ο πρώτος Ευρωπαίος που φτάνει στο Τιμπουκτού (Μάλι, Αφρική).
21-27 Αυγούστου: Νέα αποτυχημένη προσπάθεια του Ιμπραήμ να καταλάβει τη Μάνη. Ήττα στη θέση Πολυάραβος.
3 Σεπτεμβρίου: Το ατμήλατο πλοίο «ΚΑΡΤΕΡΙΑ» φτάνει στο Ναύπλιο υπό τη διακυβέρνηση του φιλέλληνα Άμπνεϊ Άστιγκς.
13 Σεπτεμβρίου: Σημαντική νίκη του Ιωάννη Μακρυγιάννη και των παλικαριών του στην Αθήνα σε βάρος του Κιουταχή.
18-30 Σεπτεμβρίου: Εκκαθαριστικές επιχειρήσεις του Ιμπραήμ στην περιοχή των Καλαβρύτων.
30 Σεπτεμβρίου: Φονεύεται μέσα στην Ακρόπολη από τουρκικό βόλι ο αμφιλεγόμενος Γιάννης Γκούρας, γενικός αρχηγός των στρατιωτικών δυνάμεων της Ανατολικής Στερεάς Ελλάδας.
6-7 Οκτωβρίου: Επανειλημμένες, αλλά χωρίς επιτυχία, οι προσπάθειες των Τούρκων να καταλάβουν την Ακρόπολη.
11 Οκτωβρίου: Ενίσχυση των πολιορκούμενων της Ακρόπολης από τον Κριεζιώτη, τον Δεληγιώργη κ.ά.
30 Οκτωβρίου: Ήττα των Ελλήνων στη Ζαγορά της Λιβαδειάς. Θάνατος του Γιαννάκη Ανδρούτσου, αδελφού του Οδυσσέα.
2-4 Νοεμβρίου: Αμφίρροπες μάχες ανάμεσα στις δυνάμεις του Καραϊσκάκη και τους Τούρκους στην περιοχή της Δόμβραινας Θηβών.
3 Νοεμβρίου: Ανοίγει το Χρηματιστήριο του Παρισιού.
11 Νοεμβρίου: Η κυβέρνηση Α. Ζαΐμη μεταφέρει την έδρα της στην Αίγινα.
12-23 Νοεμβρίου: Επιχειρήσεις του Καραϊσκάκη στην περιοχή της Αράχοβας και της Λιβαδειάς. Μεγάλη νίκη στις 24.11.1826 στην Αράχοβα και θάνατος του Μουστάμπεη. Η εκδικητική για το Μεσολόγγι σφαγή της Αράχοβας, φέρνει γενικό ενθουσιασμό: «Εβγάλαμεν το δανεικόν του Μεσολογγίου, μάλιστα περισσότερον από το Μεσολόγγι. Δεν εσκοτώθησαν ούτε πενήντα με τουφέκι, αλλά με το σπαθί και το γιαταγάνι τους εμακελεύσαμε. […] Και αγροικώντας οι Τούρκοι ότι είναι ασκέρι του Μεσολογγίου, εφώναζαν: “Που δεν ήμουνα στο Μεσολόγγι, που δεν ήμουν στο Μεσολόγγι”», γράφει ο Μακρής στην Ιστορία του Μεσολογγίου.
30 Νοεμβρίου: Ο Γάλλος στρατηγός Κάρολος Φαβιέρος με 530 άντρες διασπά την πολιορκία και ενισχύει με πολεμοφόδια τους υπερασπιστές της Ακρόπολης. Η παράτολμη κίνηση του Φαβιέρου, η ενδοξότερη πράξη του στον Αγώνα, θα παρατείνει την πολιορκία της Ακρόπολης κατά ένα εξάμηνο.
3 Δεκεμβρίου: Καταπλέει στην Αίγινα η φρεγάτα «ΕΛΛΑΣ» υπό τη διεύθυνση του Χάμιλτον.
21 Δεκεμβρίου: Αμερικανοί έποικοι στο Μεξικανικό Τέξας κάνουν την πρώτη απόπειρα απόσχισης από το Μεξικό, ιδρύοντας τη Δημοκρατία της Φρεντονίας, η οποία θα επιβιώσει για λίγο περισσότερο από έναν μήνα.
25 Δεκεμβρίου: Πρόταση του Κιουταχή προς τη φρουρά της Ακρόπολης να παραδοθεί απορρίπτεται. Την ίδια χρονιά χτίζεται το πρώτο σιδηροδρομικό τούνελ στη διαδρομή μεταξύ Λίβερπουλ και Μάντσεστερ.
1827
19 Ιανουαρίου: Οι υπό τον Νότη Μπότσαρη και τον Δράκο ελληνικές δυνάμεις καταβάλλουν στο Δίστομο ισχυρές τουρκικές δυνάμεις.
20 Ιανουαρίου: Ο Καραϊσκάκης διέρχεται με τους άντρες του μέσα από το στρατόπεδο του Ομέρ πασά της Καρύστου.
24 Ιανουαρίου: Άφιξη του φιλέλληνα Άγγλου συνταγματάρχη Τόμας Γκόρντον με στρατεύματα στο Φάληρο.
27 Ιανουαρίου: Ήττα των Ελλήνων στο Καματερό Φυλής από τις δυνάμεις του Κιουταχή. Θάνατος του Διονυσίου Βούρβαχη, συνταγματάρχη του γαλλικού στρατού.
31 Ιανουαρίου: Ο Καραϊσκάκης τραυματίζεται σε μάχη κοντά στο Δίστομο. Στην ίδια μάχη σκοτώνεται ο οπλαρχηγός Γριβογιώργος.
11 Φεβρουαρίου: Υπό την προεδρεία του Γ. Σισίνη αρχίζει τις συνεδριάσεις της στην Ερμιόνη η Γ΄ Εθνοσυνέλευση.
26 Φεβρουαρίου: Φτάνει στο Πόρτο Χέλι, προερχόμενος από την Ιταλία, ο Άγγλος αξιωματικός Ρίτσαρντ Τσορτς.
4 Μαρτίου: Μάχη στο Κερατσίνι και νίκη των Ελλήνων (αρχηγός ο Γ. Καραϊσκάκης).
Στον ακόλουθο πίνακα του Θεόδωρου Βρυζάκη απεικονίζεται το στρατόπεδο του Καραϊσκάκη.
20 Ιανουαρίου: Ο Καραϊσκάκης διέρχεται με τους άντρες του μέσα από το στρατόπεδο του Ομέρ πασά της Καρύστου.
24 Ιανουαρίου: Άφιξη του φιλέλληνα Άγγλου συνταγματάρχη Τόμας Γκόρντον με στρατεύματα στο Φάληρο.
27 Ιανουαρίου: Ήττα των Ελλήνων στο Καματερό Φυλής από τις δυνάμεις του Κιουταχή. Θάνατος του Διονυσίου Βούρβαχη, συνταγματάρχη του γαλλικού στρατού.
31 Ιανουαρίου: Ο Καραϊσκάκης τραυματίζεται σε μάχη κοντά στο Δίστομο. Στην ίδια μάχη σκοτώνεται ο οπλαρχηγός Γριβογιώργος.
11 Φεβρουαρίου: Υπό την προεδρεία του Γ. Σισίνη αρχίζει τις συνεδριάσεις της στην Ερμιόνη η Γ΄ Εθνοσυνέλευση.
26 Φεβρουαρίου: Φτάνει στο Πόρτο Χέλι, προερχόμενος από την Ιταλία, ο Άγγλος αξιωματικός Ρίτσαρντ Τσορτς.
4 Μαρτίου: Μάχη στο Κερατσίνι και νίκη των Ελλήνων (αρχηγός ο Γ. Καραϊσκάκης).
Στον ακόλουθο πίνακα του Θεόδωρου Βρυζάκη απεικονίζεται το στρατόπεδο του Καραϊσκάκη.
11 Μαρτίου: Επικυρώνεται το νέο σύνταγμα για το μεξικανικό κράτος Coahuila y Tejas, το οποίο συμπεριλαμβάνει και τη σταδιακή κατάργηση της δουλείας. Όταν όμως αργότερα το Τέξας θα κηρύξει την ανεξαρτησία του (1836), το Σύνταγμά του δεν θα αναγνωρίσει τους Αφρικανούς και τους «απόγονους των Αφρικανών» ως «πολίτες της δημοκρατίας».
19 Μαρτίου: Β΄ περίοδος της Γ΄ Εθνοσυνέλευσης στην Τροιζήνα.
22 Μαρτίου: Ήττα του Καραϊσκάκη κοντά στο Δαφνί.
26 Μαρτίου: Πεθαίνει ο Λούντβιχ βαν Μπετόβεν. Την κηδεία του, τρεις μέρες μετά, θα παρακολουθήσουν χιλιάδες άνθρωποι.
29 Μαρτίου: Ο Κόχραν ορκίζεται στόλαρχος ενώπιον της Εθνοσυνέλευσης. Τόσο ο ναύαρχος Κόχραν όσο και ο στρατηγός Τσωρτς ήταν φιλοχρήματοι τυχοδιώκτες, που αγνοούσαν τις τακτικές του κλεφτοπόλεμου, γεγονός που θα οδηγήσει στη συντριβή των Ελλήνων στον Ανάλατο και στον θάνατο προηγουμένως του Καραϊσκάκη.
30 Μαρτίου: Η Εθνοσυνέλευση εκλέγει τον Ιωάννη Καποδίστρια «Κυβερνήτη της Ελλάδος» με επταετή διάρκεια θητείας.
3 Απριλίου: Σύσταση αντικυβερνητικής επιτροπής υπό τους Γ. Μαυρομιχάλη, Γιαννούλη Νάκο και Μαρκή Μιλαέτη, η οποία θα κυβερνήσει τη χώρα μέχρι την άφιξη του Καποδίστρια. Την ίδια μέρα ο Ρίτσαρντ Τσορτς διορίζεται αρχιστράτηγος.
8 Απριλίου: Μάχη στο Φάληρο και νίκη των Ελλήνων (αρχηγός ο Μακρυγιάννης).
13 Απριλίου: Μάχη κοντά στη Μουνιχία και νίκη των Ελλήνων (Καραϊσκάκης και Γενναίος Κολοκοτρώνης).
22-23 Απριλίου: Θανάσιμος τραυματισμός του Καραϊσκάκη στη μάχη του Φαλήρου.
Στον πίνακα του Γεωργίου Μαργαρίτη ο Καραϊσκάκης εφορμά στην Ακρόπολη.
19 Μαρτίου: Β΄ περίοδος της Γ΄ Εθνοσυνέλευσης στην Τροιζήνα.
22 Μαρτίου: Ήττα του Καραϊσκάκη κοντά στο Δαφνί.
26 Μαρτίου: Πεθαίνει ο Λούντβιχ βαν Μπετόβεν. Την κηδεία του, τρεις μέρες μετά, θα παρακολουθήσουν χιλιάδες άνθρωποι.
29 Μαρτίου: Ο Κόχραν ορκίζεται στόλαρχος ενώπιον της Εθνοσυνέλευσης. Τόσο ο ναύαρχος Κόχραν όσο και ο στρατηγός Τσωρτς ήταν φιλοχρήματοι τυχοδιώκτες, που αγνοούσαν τις τακτικές του κλεφτοπόλεμου, γεγονός που θα οδηγήσει στη συντριβή των Ελλήνων στον Ανάλατο και στον θάνατο προηγουμένως του Καραϊσκάκη.
30 Μαρτίου: Η Εθνοσυνέλευση εκλέγει τον Ιωάννη Καποδίστρια «Κυβερνήτη της Ελλάδος» με επταετή διάρκεια θητείας.
3 Απριλίου: Σύσταση αντικυβερνητικής επιτροπής υπό τους Γ. Μαυρομιχάλη, Γιαννούλη Νάκο και Μαρκή Μιλαέτη, η οποία θα κυβερνήσει τη χώρα μέχρι την άφιξη του Καποδίστρια. Την ίδια μέρα ο Ρίτσαρντ Τσορτς διορίζεται αρχιστράτηγος.
8 Απριλίου: Μάχη στο Φάληρο και νίκη των Ελλήνων (αρχηγός ο Μακρυγιάννης).
13 Απριλίου: Μάχη κοντά στη Μουνιχία και νίκη των Ελλήνων (Καραϊσκάκης και Γενναίος Κολοκοτρώνης).
22-23 Απριλίου: Θανάσιμος τραυματισμός του Καραϊσκάκη στη μάχη του Φαλήρου.
Στον πίνακα του Γεωργίου Μαργαρίτη ο Καραϊσκάκης εφορμά στην Ακρόπολη.
24 Απριλίου: Ήττα των Ελλήνων στον Ανάλατο (σημερινή περιοχή Νέου Κόσμου). Στη διάρκεια της μάχης σκοτώθηκαν ο Λ. Βέικος, ο Γ. Τζαβέλας, ο Δράκος κ.ά.
1 Μαΐου: Η συνέλευση ψηφίζει το «Πολιτικόν Σύνταγμα της Ελλάδος». Τέσσερις μέρες αργότερα διακόπτει τις εργασίες της.
24 Μαΐου: Παράδοση της Ακρόπολης στους Τούρκους.
25 Μαΐου: Ο Ρουμάνος εφευρέτης Πετράκε Ποενάρου παίρνει δίπλωμα ευρεσιτεχνίας για την πρώτη πένα με μελάνι που μπορεί να αντικατασταθεί.
4 Ιουνίου: Ο Κανάρης καίει, μέσα στο λιμάνι της Αλεξάνδρειας, την προφυλακίδα του αιγυπτιακού στόλου. Για τον Κανάρη έχει γράψει ο Κώστας Καρυωτάκης το ακόλουθο ποίημα:
Κάποιοι δαιμόνοι
τον είχαν στείλει.
Έγινε αχείλη
κόσμου που επόνει.
Ήρωες χρόνοι!
Και πως εμίλει
με το φιτίλι,
με το τρομπόνι!
Το πέρασμά του,
μήνυμα κρύο
μαύρου θανάτου.
Κι είχε το θείο
χέρι που φλόγα
κράταε κι ευλόγα.
6 Ιουλίου: Σύμβαση του Λονδίνου. Αποτελεί επανάληψη των όρων του Πρωτοκόλλου της Πετρούπολης, αλλά καθορίζει και τον τρόπο επιβολής τους.
12 Ιουλίου: Ο τσάρος της Ρωσίας Νικόλαος Α΄ αποδέχεται την παραίτηση του Ιωάννη Καποδίστρια από τη θέση του υπουργού Εξωτερικών της αυτοκρατορίας.
4 Αυγούστου: Οι πρεσβευτές των Μεγάλων Δυνάμεων ζητούν με έγγραφό τους προς την Πύλη τον τερματισμό των εχθροπραξιών στον Μοριά. Το αίτημά τους απορρίπτεται.
8 Αυγούστου: Πεθαίνει ο πρωθυπουργός της Μ. Βρετανίας και ένθερμος φιλέλληνας Τζορτζ Κάνινγκ.
12 Αυγούστου: Πεθαίνει ο Άγγλος μεταφυσικός ποιητής Γουίλιαμ Μπλέικ.
17 Αυγούστου: Η κυβέρνηση και η βουλή εγκαθίστανται στην Αίγινα.
26 Αυγούστου: Ο τουρκοαιγυπτιακός στόλος υπό το ναύαρχο Μουχαρέμ καταπλέει στον κόλπο του Νεόκαστρου.
10 Σεπτεμβρίου: Οι ναύαρχοι Κόδριγκτον της Αγγλίας και Δεριγνί της Γαλλίας ανακοινώνουν με έγγραφό τους στον Ιμπραήμ πασά ότι, σύμφωνα με τη Συνθήκη του Λονδίνου, απαγορεύεται κάθε κίνηση στρατευμάτων.
10 Σεπτεμβρίου: Πεθαίνει ο Ιταλός ποιητής Ούγο Φόσκολο.
18 Σεπτεμβρίου: Ναυμαχία της Σκάλας Σαλώνων. Ο Άστιγξ, κυβερνήτης του πλοίου «ΚΑΡΤΕΡΙΑ», καταστρέφει τουλάχιστον τρία τουρκικά πλοία και κυριεύει τρία αυστριακά.
20 Σεπτεμβρίου: Συνεχίζεται η καταστροφή των καρποφόρων δέντρων της Μεσσηνίας από τον Ιμπραήμ.
2 Οκτωβρίου: Θάνατος στο Λονδίνο του Φρειδερίκου Νορθ, κόμητος του Γκίλφορντ, ύπατου αρμοστή των Ιονίων Νήσων και θερμού φιλέλληνα.
8-20 Οκτωβρίου: Ναυμαχία του Ναυαρίνου. Ο τριεθνής στόλος, υπό τους Δεριγνύ (Γαλλία), Κόδριγκτον (Αγγλία) και Χέυδεν (Ρωσία) κατατροπώνει τον τουρκοαιγυπτιακό στόλο υπό τους Ταχίρ Πασά, Μουχαρέμ Μπέη και Μουσταφά Μπέη και ανοίγει τον δρόμο για την ελληνική ανεξαρτησία.
1 Μαΐου: Η συνέλευση ψηφίζει το «Πολιτικόν Σύνταγμα της Ελλάδος». Τέσσερις μέρες αργότερα διακόπτει τις εργασίες της.
24 Μαΐου: Παράδοση της Ακρόπολης στους Τούρκους.
25 Μαΐου: Ο Ρουμάνος εφευρέτης Πετράκε Ποενάρου παίρνει δίπλωμα ευρεσιτεχνίας για την πρώτη πένα με μελάνι που μπορεί να αντικατασταθεί.
4 Ιουνίου: Ο Κανάρης καίει, μέσα στο λιμάνι της Αλεξάνδρειας, την προφυλακίδα του αιγυπτιακού στόλου. Για τον Κανάρη έχει γράψει ο Κώστας Καρυωτάκης το ακόλουθο ποίημα:
Κάποιοι δαιμόνοι
τον είχαν στείλει.
Έγινε αχείλη
κόσμου που επόνει.
Ήρωες χρόνοι!
Και πως εμίλει
με το φιτίλι,
με το τρομπόνι!
Το πέρασμά του,
μήνυμα κρύο
μαύρου θανάτου.
Κι είχε το θείο
χέρι που φλόγα
κράταε κι ευλόγα.
6 Ιουλίου: Σύμβαση του Λονδίνου. Αποτελεί επανάληψη των όρων του Πρωτοκόλλου της Πετρούπολης, αλλά καθορίζει και τον τρόπο επιβολής τους.
12 Ιουλίου: Ο τσάρος της Ρωσίας Νικόλαος Α΄ αποδέχεται την παραίτηση του Ιωάννη Καποδίστρια από τη θέση του υπουργού Εξωτερικών της αυτοκρατορίας.
4 Αυγούστου: Οι πρεσβευτές των Μεγάλων Δυνάμεων ζητούν με έγγραφό τους προς την Πύλη τον τερματισμό των εχθροπραξιών στον Μοριά. Το αίτημά τους απορρίπτεται.
8 Αυγούστου: Πεθαίνει ο πρωθυπουργός της Μ. Βρετανίας και ένθερμος φιλέλληνας Τζορτζ Κάνινγκ.
12 Αυγούστου: Πεθαίνει ο Άγγλος μεταφυσικός ποιητής Γουίλιαμ Μπλέικ.
17 Αυγούστου: Η κυβέρνηση και η βουλή εγκαθίστανται στην Αίγινα.
26 Αυγούστου: Ο τουρκοαιγυπτιακός στόλος υπό το ναύαρχο Μουχαρέμ καταπλέει στον κόλπο του Νεόκαστρου.
10 Σεπτεμβρίου: Οι ναύαρχοι Κόδριγκτον της Αγγλίας και Δεριγνί της Γαλλίας ανακοινώνουν με έγγραφό τους στον Ιμπραήμ πασά ότι, σύμφωνα με τη Συνθήκη του Λονδίνου, απαγορεύεται κάθε κίνηση στρατευμάτων.
10 Σεπτεμβρίου: Πεθαίνει ο Ιταλός ποιητής Ούγο Φόσκολο.
18 Σεπτεμβρίου: Ναυμαχία της Σκάλας Σαλώνων. Ο Άστιγξ, κυβερνήτης του πλοίου «ΚΑΡΤΕΡΙΑ», καταστρέφει τουλάχιστον τρία τουρκικά πλοία και κυριεύει τρία αυστριακά.
20 Σεπτεμβρίου: Συνεχίζεται η καταστροφή των καρποφόρων δέντρων της Μεσσηνίας από τον Ιμπραήμ.
2 Οκτωβρίου: Θάνατος στο Λονδίνο του Φρειδερίκου Νορθ, κόμητος του Γκίλφορντ, ύπατου αρμοστή των Ιονίων Νήσων και θερμού φιλέλληνα.
8-20 Οκτωβρίου: Ναυμαχία του Ναυαρίνου. Ο τριεθνής στόλος, υπό τους Δεριγνύ (Γαλλία), Κόδριγκτον (Αγγλία) και Χέυδεν (Ρωσία) κατατροπώνει τον τουρκοαιγυπτιακό στόλο υπό τους Ταχίρ Πασά, Μουχαρέμ Μπέη και Μουσταφά Μπέη και ανοίγει τον δρόμο για την ελληνική ανεξαρτησία.
Ιβάν Αϊβαζόφσκι, Η ναυμαχία του Ναυαρίνου.
17 Οκτωβρίου: Ο Φαβιέρος αποβιβάζεται στη Χίο με σκοπό να εκδιώξει τους Τούρκους.
21 Οκτωβρίου: Η ναυμαχία του Ναυαρίνου και το αποτέλεσμά της ξεσηκώνουν θύελλα αντιδράσεων στην Κωνσταντινούπολη.
Νοέμβριος: Για πρώτη φορά χρησιμοποιείται ο πολιτικός όρος «σοσιαλιστής» από τον Ρόμπερτ Όουεν στο λονδρέζικο περιοδικό του The Co-operative και το Monthly Herald.
5 Δεκεμβρίου: Ο Κανάρης αποτυγχάνει να καταστρέψει τουρκικά πλοία στον κόλπο του Τσεσμέ.
8 Δεκεμβρίου: Οι πρεσβευτές των Μεγάλων Δυνάμεων εγκαταλείπουν την Κωνσταντινούπολη.
15 Δεκεμβρίου: Η τουρκική φρουρά της νησίδας Βασιλάδι παραδίδεται στον Άστιγγα (Frank Abney Hastings).
20 Δεκεμβρίου: Το Μεξικό ψηφίζει νόμο για την εκδίωξη εντός του επόμενου εξαμήνου όλων των Ισπανών πολιτών από τη χώρα με απαγόρευση επιστροφής τους μέχρι το Ισπανικό Βασίλειο να αναγνωρίσει την διακήρυξη της ανεξαρτησίας τού 1810. Τελικά, λόγω των διαφόρων εξαιρέσεων, από τους 6.610 Ισπανούς μόνο οι 1.779 θα υποχρεωθούν να φύγουν.
21 Οκτωβρίου: Η ναυμαχία του Ναυαρίνου και το αποτέλεσμά της ξεσηκώνουν θύελλα αντιδράσεων στην Κωνσταντινούπολη.
Νοέμβριος: Για πρώτη φορά χρησιμοποιείται ο πολιτικός όρος «σοσιαλιστής» από τον Ρόμπερτ Όουεν στο λονδρέζικο περιοδικό του The Co-operative και το Monthly Herald.
5 Δεκεμβρίου: Ο Κανάρης αποτυγχάνει να καταστρέψει τουρκικά πλοία στον κόλπο του Τσεσμέ.
8 Δεκεμβρίου: Οι πρεσβευτές των Μεγάλων Δυνάμεων εγκαταλείπουν την Κωνσταντινούπολη.
15 Δεκεμβρίου: Η τουρκική φρουρά της νησίδας Βασιλάδι παραδίδεται στον Άστιγγα (Frank Abney Hastings).
20 Δεκεμβρίου: Το Μεξικό ψηφίζει νόμο για την εκδίωξη εντός του επόμενου εξαμήνου όλων των Ισπανών πολιτών από τη χώρα με απαγόρευση επιστροφής τους μέχρι το Ισπανικό Βασίλειο να αναγνωρίσει την διακήρυξη της ανεξαρτησίας τού 1810. Τελικά, λόγω των διαφόρων εξαιρέσεων, από τους 6.610 Ισπανούς μόνο οι 1.779 θα υποχρεωθούν να φύγουν.
1828
6 Ιανουαρίου: Ο Ιωάννης Καποδίστριας φτάνει στο Ναύπλιο, μετά την απόφαση της Εθνοσυνέλευσης της Τροιζήνας, που τον εξέλεξε πρώτο κυβερνήτη της Ελλάδας. Τρεις μέρες αργότερα φτάνει στην Αίγινα, πρώτη πρωτεύουσα της ελεύθερης Ελλάδας. Τη στιγμή της άφιξής του σχεδόν όλη η Πελοπόννησος και η Στερεά Ελλάδα είχαν ξαναπέσει στα χέρια των Οθωμανών και των Αιγυπτίων, ενώ μεταξύ των Ελλήνων συνεχίζονταν οι εμφύλιες διαμάχες.
8 Ιανουαρίου: Στις ΗΠΑ οργανώνεται το Δημοκρατικό Κόμμα μετά τη μονοκομματική περίοδο διακυβέρνησης της χώρας (1816-1828).
18 Ιανουαρίου: Ίδρυση της «Προσωρινής Διοικήσεως της Επικράτειας».
20 Ιανουαρίου: Ορκωμοσία στον καθεδρικό ναό της Αίγινας του Ιωάννη Καποδίστρια. Την ίδια μέρα ιδρύεται το «Πανελλήνιον», ένα 27μελές γνωμοδοτικό σώμα.
2 Φεβρουαρίου: Ίδρυση της «Εθνικής Χρηματιστικής Τράπεζας» και καθιέρωση του φοίνικα ως εθνικού νομίσματος. Το εθνικό νομισματοκοπείο του Καποδίστρια κατά την περίοδο λειτουργίας του (1828-1832) έκοψε τα ακόλουθα νομίσματα: αργυρό φοίνικα, χάλκινο 20λεπτο, 10λεπτο, 5λεπτο και μονόλεπτο. Αυτά τα νομίσματα αποσύρθηκαν μετά την έλευση του Όθωνα. Ο αργυρός φοίνικας περιέχει άργυρο 900/000 και έχει βάρος 4,165 γραμμάρια.
8 Ιανουαρίου: Στις ΗΠΑ οργανώνεται το Δημοκρατικό Κόμμα μετά τη μονοκομματική περίοδο διακυβέρνησης της χώρας (1816-1828).
18 Ιανουαρίου: Ίδρυση της «Προσωρινής Διοικήσεως της Επικράτειας».
20 Ιανουαρίου: Ορκωμοσία στον καθεδρικό ναό της Αίγινας του Ιωάννη Καποδίστρια. Την ίδια μέρα ιδρύεται το «Πανελλήνιον», ένα 27μελές γνωμοδοτικό σώμα.
2 Φεβρουαρίου: Ίδρυση της «Εθνικής Χρηματιστικής Τράπεζας» και καθιέρωση του φοίνικα ως εθνικού νομίσματος. Το εθνικό νομισματοκοπείο του Καποδίστρια κατά την περίοδο λειτουργίας του (1828-1832) έκοψε τα ακόλουθα νομίσματα: αργυρό φοίνικα, χάλκινο 20λεπτο, 10λεπτο, 5λεπτο και μονόλεπτο. Αυτά τα νομίσματα αποσύρθηκαν μετά την έλευση του Όθωνα. Ο αργυρός φοίνικας περιέχει άργυρο 900/000 και έχει βάρος 4,165 γραμμάρια.
8 Φεβρουαρίου: Με διάταγμα του Καποδίστρια καθορίζονται οι ισοτιμίες των ξένων νομισμάτων με το γρόσι, το οποίο αποτελεί ακόμη το κύριο νόμισμα συναλλαγών στην Ελλάδα.
8 Φεβρουαρίου: Γεννιέται ο Γάλλος συγγραφέας Ιούλιος Βερν.
5 Μαρτίου: Ο Φαβιέρος αναγκάζεται να εκκενώσει τη Χίο.
20 Μαρτίου: Γεννιέται ο Νορβηγός δραματουργός Ερρίκος Ίψεν.
14 Απριλίου: Η Ρωσία κηρύσσει τον πόλεμο εναντίον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
16 Απριλίου: Πεθαίνει ο σπουδαίος Ισπανός ζωγράφος Φρανθίσκο Γκόγια.
20 Απριλίου: Ο Γάλλος εξερευνητής Ρενέ Καϊγιέ γίνεται ο πρώτος μη μουσουλμάνος που μπαίνει στο Τιμπουκτού κι επιστρέφει από εκεί ζωντανός.
8 Μαΐου: Νίκη των Κρητών κοντά στο Ρέθυμνο.
25 Μαΐου: Νέα νίκη των Κρητών στην περιοχή Χαλαρά.
5 Ιουλίου: Ιδρύεται το εβδομαδιαίο αγγλικό περιοδικό The Spectator.
7 Ιουλίου: Υπογράφεται πρωτόκολλο ανάμεσα στις τρεις Μεγάλες Δυνάμεις. Αποφασίζεται η αποστολή στην Πελοπόννησο γαλλικού εκστρατευτικού σώματος υπό τον Μεζόν, με σκοπό να εκδιώξει τον Ιμπραήμ.
20 Ιουλίου: Θάνατος του Αλέξανδρου Υψηλάντη στη Βιέννη.
9 Αυγούστου: Υπογράφεται ανάμεσα στην Αγγλία και τον Μωχάμετ Άλη της Αιγύπτου η Σύμβαση της Αλεξάνδρειας, με την οποία καθορίζεται ο τρόπος εκκένωσης της Πελοποννήσου από τα στρατεύματα του Ιμπραήμ.
15 Αυγούστου: Νίκη των Κρητών στον Άγιο Ιωάννη της Γόρτυνας.
17 Αυγούστου: Τα γαλλικά στρατεύματα υπό τον Μεζόν αποβιβάζονται στο Πεταλίδι της Πυλίας.
27 Αυγούστου: Ο Σιμόν Μπολιβάρ αυτοανακηρύσσεται δικτάτορας της Κολομβίας κατά τη διάρκεια του πολέμου με το Περού.
28 Αυγούστου/9 Σεπτεμβρίου: Γεννιέται ο Ρώσος συγγραφέας Λέων Τολστόι.
29 Αυγούστου: Ιδρύονται ταχυδρομική υπηρεσία και τα πρώτα ταχυδρομικά γραφεία στο Άργος, στην Τρίπολη και στην Επίδαυρο.
8 Φεβρουαρίου: Γεννιέται ο Γάλλος συγγραφέας Ιούλιος Βερν.
5 Μαρτίου: Ο Φαβιέρος αναγκάζεται να εκκενώσει τη Χίο.
20 Μαρτίου: Γεννιέται ο Νορβηγός δραματουργός Ερρίκος Ίψεν.
14 Απριλίου: Η Ρωσία κηρύσσει τον πόλεμο εναντίον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
16 Απριλίου: Πεθαίνει ο σπουδαίος Ισπανός ζωγράφος Φρανθίσκο Γκόγια.
20 Απριλίου: Ο Γάλλος εξερευνητής Ρενέ Καϊγιέ γίνεται ο πρώτος μη μουσουλμάνος που μπαίνει στο Τιμπουκτού κι επιστρέφει από εκεί ζωντανός.
8 Μαΐου: Νίκη των Κρητών κοντά στο Ρέθυμνο.
25 Μαΐου: Νέα νίκη των Κρητών στην περιοχή Χαλαρά.
5 Ιουλίου: Ιδρύεται το εβδομαδιαίο αγγλικό περιοδικό The Spectator.
7 Ιουλίου: Υπογράφεται πρωτόκολλο ανάμεσα στις τρεις Μεγάλες Δυνάμεις. Αποφασίζεται η αποστολή στην Πελοπόννησο γαλλικού εκστρατευτικού σώματος υπό τον Μεζόν, με σκοπό να εκδιώξει τον Ιμπραήμ.
20 Ιουλίου: Θάνατος του Αλέξανδρου Υψηλάντη στη Βιέννη.
9 Αυγούστου: Υπογράφεται ανάμεσα στην Αγγλία και τον Μωχάμετ Άλη της Αιγύπτου η Σύμβαση της Αλεξάνδρειας, με την οποία καθορίζεται ο τρόπος εκκένωσης της Πελοποννήσου από τα στρατεύματα του Ιμπραήμ.
15 Αυγούστου: Νίκη των Κρητών στον Άγιο Ιωάννη της Γόρτυνας.
17 Αυγούστου: Τα γαλλικά στρατεύματα υπό τον Μεζόν αποβιβάζονται στο Πεταλίδι της Πυλίας.
27 Αυγούστου: Ο Σιμόν Μπολιβάρ αυτοανακηρύσσεται δικτάτορας της Κολομβίας κατά τη διάρκεια του πολέμου με το Περού.
28 Αυγούστου/9 Σεπτεμβρίου: Γεννιέται ο Ρώσος συγγραφέας Λέων Τολστόι.
29 Αυγούστου: Ιδρύονται ταχυδρομική υπηρεσία και τα πρώτα ταχυδρομικά γραφεία στο Άργος, στην Τρίπολη και στην Επίδαυρο.
Ιωάννης Καποδίστριας.
4 Σεπτεμβρίου: Αρχίζει η αποχώρηση των τουρκοαιγυπτιακών στρατευμάτων από την Πελοπόννησο. Στις 27 του ίδιου μήνα αναχωρεί και ο Ιμπραήμ. Δυο χρόνια αργότερα θα βρεθεί να ηγείται του αιγυπτιακού στρατού εναντίον των πρώην συμμάχων του στην οθωμανική Συρία, συμβάλλοντας άθελά του στην επέκταση των εδαφικών ορίων της Ελλάδας το 1832.
23 Σεπτεμβρίου: Εμπιστευτικό υπόμνημα του Καποδίστρια προς τους αντιπρόσωπους των Τριών Συμμάχων Δυνάμεων, με το οποίο επισημαίνει ότι τα σύνορα του νέου κράτους είναι ασφυκτικά.
29 Σεπτεμβρίου: Κατάληψη της Βάρνας από τα ρωσικά στρατεύματα (ρωσοτουρκικός πόλεμος 1828-1829).
16 Νοεμβρίου: Υπογράφεται στο Λονδίνο πρωτόκολλο από τους εκπροσώπους των Τριών Δυνάμεων, με το οποίο καθορίζονται τα σύνορα του νέου κράτους (Πελοπόννησος, Κυκλάδες).
15 Δεκεμβρίου: Ιδρύονται από τον κυβερνήτη δικαστήρια διαφόρων βαθμίδων.
23 Σεπτεμβρίου: Εμπιστευτικό υπόμνημα του Καποδίστρια προς τους αντιπρόσωπους των Τριών Συμμάχων Δυνάμεων, με το οποίο επισημαίνει ότι τα σύνορα του νέου κράτους είναι ασφυκτικά.
29 Σεπτεμβρίου: Κατάληψη της Βάρνας από τα ρωσικά στρατεύματα (ρωσοτουρκικός πόλεμος 1828-1829).
16 Νοεμβρίου: Υπογράφεται στο Λονδίνο πρωτόκολλο από τους εκπροσώπους των Τριών Δυνάμεων, με το οποίο καθορίζονται τα σύνορα του νέου κράτους (Πελοπόννησος, Κυκλάδες).
15 Δεκεμβρίου: Ιδρύονται από τον κυβερνήτη δικαστήρια διαφόρων βαθμίδων.
1829
5 Φεβρουαρίου: Ο Ν. Σπηλιάδης διορίζεται γραμματέας της Επικρατείας στη θέση του Σπ. Τρικούπη.
11 Μαρτίου: Ο Φέλιξ Μέντελσον διευθύνει στο Βερολίνο τα Κατά Ματθαίον Πάθη του Μπαχ, για πρώτη φορά μετά τον θάνατο του συνθέτη το 1750, επαναφέροντάς τον στο προσκήνιο.
22 Μαρτίου: Υπογράφεται στο Λονδίνο από τις Μεγάλες Δυνάμεις πρωτόκολλο, με το οποίο καθορίζονται τα παρακάτω:
11 Μαρτίου: Ο Φέλιξ Μέντελσον διευθύνει στο Βερολίνο τα Κατά Ματθαίον Πάθη του Μπαχ, για πρώτη φορά μετά τον θάνατο του συνθέτη το 1750, επαναφέροντάς τον στο προσκήνιο.
22 Μαρτίου: Υπογράφεται στο Λονδίνο από τις Μεγάλες Δυνάμεις πρωτόκολλο, με το οποίο καθορίζονται τα παρακάτω:
- Τα σύνορα του αυτόνομου ελληνικού κράτους προς βορρά καθορίζονται από την οροθετική γραμμή Αμβρακικού-Παγασητικού.
- Στο νέο κράτος θα περιλαμβάνονται τα νησιά Σποράδες, Κυκλάδες, Σάμος και πιθανόν η Κρήτη.
- Το καθεστώς του κράτους θα είναι κληρονομική μοναρχία.
- Ο ετήσιος φόρος υποτέλειας θα ανέρχεται στα 1.500.000 γρόσια.
6 Μαΐου: Ο Κίριλ Ντέμιαν κατοχυρώνει με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας ένα νέο μουσικό όργανο, το ακορντεόν.
19 Ιουνίου: Ιδρύεται η Μητροπολιτική Αστυνομία του Λονδίνου, η πρώτη σύγχρονη αστυνομική δύναμη, η οποία από τις 29 Σεπτεμβρίου θα αρχίσει περιπολίες.
2 Ιουλίου: Τα ρωσικά στρατεύματα φτάνουν 68 χλμ. μακριά από την Κωνσταντινούπολη.
4 Ιουλίου: Ξεκινά η πρώτη υπηρεσία λεωφορείων στο Λονδίνο.
11 Ιουλίου: Αρχίζει στο Άργος η Δ΄ Εθνοσυνέλευση, η οποία θα ολοκληρώσει τις εργασίες της στις 6 Αυγούστου.
29 Ιουλίου: Η Εθνοσυνέλευση αποφασίζει κατάργηση του «Πανελληνίου» και ίδρυση Γερουσίας. Επίσης αποφασίζει τη διανομή 200.000 στρεμμάτων εθνικών γαιών σε ακτήμονες.
12 Σεπτεμβρίου: Μάχη στην Πέτρα της Βοιωτίας (με αρχηγό τον Δημήτριο Υψηλάντη). Είναι η τελευταία μάχη του Αγώνα κι έτσι συμβολικά κλείνει με τον Δημήτριο Υψηλάντη ο Αγώνας που ξεκίνησε από τον αδελφό του Αλέξανδρο. Στη μάχη της Πέτρας συμμετείχε για πρώτη φορά τακτικός ελληνικός στρατός, γεγονός που οφείλεται στην ίδρυση από τον Καποδίστρια το 1828 του λόχου των Ευελπίδων. Επιπλέον, είναι η πρώτη και μοναδική φορά κατά τη διάρκεια του Αγώνα που μία επίλεκτη τουρκική στρατιά συνθηκολόγησε στο πεδίο της μάχης.
19 Ιουνίου: Ιδρύεται η Μητροπολιτική Αστυνομία του Λονδίνου, η πρώτη σύγχρονη αστυνομική δύναμη, η οποία από τις 29 Σεπτεμβρίου θα αρχίσει περιπολίες.
2 Ιουλίου: Τα ρωσικά στρατεύματα φτάνουν 68 χλμ. μακριά από την Κωνσταντινούπολη.
4 Ιουλίου: Ξεκινά η πρώτη υπηρεσία λεωφορείων στο Λονδίνο.
11 Ιουλίου: Αρχίζει στο Άργος η Δ΄ Εθνοσυνέλευση, η οποία θα ολοκληρώσει τις εργασίες της στις 6 Αυγούστου.
29 Ιουλίου: Η Εθνοσυνέλευση αποφασίζει κατάργηση του «Πανελληνίου» και ίδρυση Γερουσίας. Επίσης αποφασίζει τη διανομή 200.000 στρεμμάτων εθνικών γαιών σε ακτήμονες.
12 Σεπτεμβρίου: Μάχη στην Πέτρα της Βοιωτίας (με αρχηγό τον Δημήτριο Υψηλάντη). Είναι η τελευταία μάχη του Αγώνα κι έτσι συμβολικά κλείνει με τον Δημήτριο Υψηλάντη ο Αγώνας που ξεκίνησε από τον αδελφό του Αλέξανδρο. Στη μάχη της Πέτρας συμμετείχε για πρώτη φορά τακτικός ελληνικός στρατός, γεγονός που οφείλεται στην ίδρυση από τον Καποδίστρια το 1828 του λόχου των Ευελπίδων. Επιπλέον, είναι η πρώτη και μοναδική φορά κατά τη διάρκεια του Αγώνα που μία επίλεκτη τουρκική στρατιά συνθηκολόγησε στο πεδίο της μάχης.
Ευγένιος Ντελακρουά: Έλληνας έφιππος πολεμιστής.
14 Σεπτεμβρίου: Η Ρωσία και η Οθωμανική Αυτοκρατορία υπογράφουν τη Συνθήκη της Αδριανούπολης, η οποία τερματίζει τον Ρωσοτουρκικό Πόλεμο. Με τη συνθήκη αυτή η Πύλη αναγνωρίζει τα προηγούμενα πρωτόκολλα και τις συνθήκες που αφορούν το ελληνικό ζήτημα.
Οκτώβριος: Η αντιπολιτευτική κίνηση εναντίον του Καποδίστρια διογκώνεται κυρίως στη Μάνη και την Ύδρα.
16 Οκτωβρίου: Ανοίγει στις ΗΠΑ το πρώτο σύγχρονο ξενοδοχείο με την ονομασία «Tremont House».
Νοέμβριος: Λειτουργεί στην Αίγινα το «Κεντρικόν Σχολείον».
27 Δεκεμβρίου: Αρχίζει στο Ορφανοτροφείο της Αίγινας η λειτουργία μικρής βιβλιοθήκης, η οποία θα αποτελέσει τον πυρήνα της Εθνικής Βιβλιοθήκης.
Οκτώβριος: Η αντιπολιτευτική κίνηση εναντίον του Καποδίστρια διογκώνεται κυρίως στη Μάνη και την Ύδρα.
16 Οκτωβρίου: Ανοίγει στις ΗΠΑ το πρώτο σύγχρονο ξενοδοχείο με την ονομασία «Tremont House».
Νοέμβριος: Λειτουργεί στην Αίγινα το «Κεντρικόν Σχολείον».
27 Δεκεμβρίου: Αρχίζει στο Ορφανοτροφείο της Αίγινας η λειτουργία μικρής βιβλιοθήκης, η οποία θα αποτελέσει τον πυρήνα της Εθνικής Βιβλιοθήκης.
1830
3 Φεβρουαρίου: Σύμφωνα με το Πρωτόκολλο του Λονδίνου που υπογράφεται από τις Μεγάλες Δυνάμεις, δημιουργείται ανεξάρτητο ελληνικό κράτος με οροθετική γραμμή προς βορρά και δυτικά τη γραμμή Αχελώου-Σπερχειού. Το ελληνικό στέμμα προσφέρεται στον Λεοπόλδο του Σαξ Κόμπουργκ, ο οποίος τελικά το αρνείται.
1 Μαρτίου: Με διάταγμα καθορίζονται οι ισοτιμίες του καποδιστριακού φοίνικα. Έτσι, μια λίρα στερλίνα αντιστοιχεί σε 29,20 φοίνικες και ένα νόμισμα 5 γαλλικών φράγκων σε 5,60 φοίνικες.
13 Μαΐου: Το Εκουαδόρ ανεξαρτητοποιείται από τη Μεγάλη Κολομβία.
21 Μαΐου: Ο Λεοπόλδος του Σαξ Κόμπουργκ παραιτείται από τον ελληνικό θρόνο.
Ιούνιος: Αντικυβερνητικές εκδηλώσεις στη Μάνη, όπου η προσπάθεια του Καποδίστρια να αφαιρέσει προνόμια από τους δασμούς και τη φορολογία συναντάει σθεναρή αντίσταση.
Δεκέμβριος: Στάση των Μαυρομιχαλαίων στη Μάνη εναντίον του Καποδίστρια. Ο Ιάκωβος Κορνήλιος, έκτακτος Επίτροπος (νομάρχης) Κάτω Μεσσηνίας, διώχνεται βιαίως.
Ο Αντώνιος Μάτεσις εκδίδει τον Βασιλικό. Σχηματίζεται στη Σύρο ο πρώτος θίασος, ο οποίος δίνει παραστάσεις σε κατάστημα που διαμορφώθηκε σε θεατρική αίθουσα.
5 Ιουλίου: Εισβολή της Γαλλίας στην Αλγερία, που θα δημιουργήσει στη συνέχεια τη γαλλική Αλγερία.
20 Ιουλίου: Η Ελλάδα παραχωρεί υπηκοότητα στους Ρωμανιώτες Εβραίους.
26 Ιουλίου: Ξεκινάει η Ιουλιανή Επανάσταση στο Παρίσι, που οδηγεί στις 2 Αυγούστου στην παραίτηση του Κάρολου Ι΄.
25 Αυγούστου: Ξεκινάει στις Βρυξέλλες η Βελγική Επανάσταση ενάντια στους Ολλανδούς. Η ανεξαρτησία του Βελγίου θα αναγνωριστεί στις 20 Δεκεμβρίου του ίδιου χρόνου.
10 Δεκεμβρίου: Γεννιέται η Αμερικανίδα ποιήτρια Έμιλυ Ντίκινσον.
1 Μαρτίου: Με διάταγμα καθορίζονται οι ισοτιμίες του καποδιστριακού φοίνικα. Έτσι, μια λίρα στερλίνα αντιστοιχεί σε 29,20 φοίνικες και ένα νόμισμα 5 γαλλικών φράγκων σε 5,60 φοίνικες.
13 Μαΐου: Το Εκουαδόρ ανεξαρτητοποιείται από τη Μεγάλη Κολομβία.
21 Μαΐου: Ο Λεοπόλδος του Σαξ Κόμπουργκ παραιτείται από τον ελληνικό θρόνο.
Ιούνιος: Αντικυβερνητικές εκδηλώσεις στη Μάνη, όπου η προσπάθεια του Καποδίστρια να αφαιρέσει προνόμια από τους δασμούς και τη φορολογία συναντάει σθεναρή αντίσταση.
Δεκέμβριος: Στάση των Μαυρομιχαλαίων στη Μάνη εναντίον του Καποδίστρια. Ο Ιάκωβος Κορνήλιος, έκτακτος Επίτροπος (νομάρχης) Κάτω Μεσσηνίας, διώχνεται βιαίως.
Ο Αντώνιος Μάτεσις εκδίδει τον Βασιλικό. Σχηματίζεται στη Σύρο ο πρώτος θίασος, ο οποίος δίνει παραστάσεις σε κατάστημα που διαμορφώθηκε σε θεατρική αίθουσα.
5 Ιουλίου: Εισβολή της Γαλλίας στην Αλγερία, που θα δημιουργήσει στη συνέχεια τη γαλλική Αλγερία.
20 Ιουλίου: Η Ελλάδα παραχωρεί υπηκοότητα στους Ρωμανιώτες Εβραίους.
26 Ιουλίου: Ξεκινάει η Ιουλιανή Επανάσταση στο Παρίσι, που οδηγεί στις 2 Αυγούστου στην παραίτηση του Κάρολου Ι΄.
25 Αυγούστου: Ξεκινάει στις Βρυξέλλες η Βελγική Επανάσταση ενάντια στους Ολλανδούς. Η ανεξαρτησία του Βελγίου θα αναγνωριστεί στις 20 Δεκεμβρίου του ίδιου χρόνου.
10 Δεκεμβρίου: Γεννιέται η Αμερικανίδα ποιήτρια Έμιλυ Ντίκινσον.
1831
23 Ιανουαρίου: Σύλληψη του 66χρονου Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη που φυλακίζεται στο Ίτς-Καλέ (Ακροναυπλία) και ταραχές στη Μάνη. Το γεγονός αυτό, μαζί με τη συνάντηση των δύο πλευρών (Καποδίστρια-Μαυρομιχάλη) στις 26 Σεπτεμβρίου που δεν πραγματοποιήθηκε, ήταν η αιτία για τη δολοφονία του Κυβερνήτη.
7 Φεβρουαρίου: Εγκρίνεται το Βελγικό Σύνταγμα από το Εθνικό Συνέδριο.
17 Φεβρουαρίου: Ο Καποδίστριας ανακοινώνει την πρόθεση της κυβέρνησής του να προχωρήσει στην έκδοση 3.000.000 φοινίκων σε χαρτονομίσματα.
Φεβρουάριος-Μάρτιος: Εξεγέρσεις στη Μόδενα, την Πάρμα και σε περιοχές παπικής δικαιοδοσίας καταπνίγονται από τον αυστριακό στρατό.
Απρίλιος: Επιβάλλεται λογοκρισία στον Τύπο.
16 Μαρτίου: Κυκλοφορεί η Παναγία των Παρισίων του Βίκτορος Ουγκό.
Μάιος: Ίδρυση Συνταγματικής Επιτροπής στην Ύδρα. Ανταρσία στη Σύρο και την Αίγινα.
1 Μαΐου: Αποτυγχάνει στρατιωτικό πραξικόπημα του Τάσου Καρατάσου.
Μάιος-Ιούνιος: Ταραχές στην Ουαλία από ανθρακωρύχους που διεκδικούν καλύτερες συνθήκες εργασίας.
14 Ιουλίου: Υδραίοι καταλαμβάνουν τον ναύσταθμο στον Πόρο. Οι Υδραίοι, με επικεφαλής τον Κουντουριώτη, απαιτούν αποζημιώσεις «άνευ αναβολής» για την απώλεια των πλοίων τους στον Αγώνα, κάτι που δεν μπορεί να γίνει αμέσως λόγω των οικτρών οικονομικών της χώρας. Οι εξεγέρσεις τους υποδαυλίζονται από τις Μεγάλες Δυνάμεις Αγγλία και Γαλλία γιατί ο Καποδίστριας θεωρείται ρωσόφιλος.
1 Αυγούστου: Ο Μιαούλης στον Πόρο ανατινάζει δύο από τα πιο σύγχρονα πλοία του ελληνικού ναυτικού, τη φρεγάτα «Ελλάς» και την κορβέτα «Ύδρα».
Σεπτέμβριος: Στασιαστικά κινήματα σε πολλές επαρχίες της Πελοποννήσου.
6-8 Σεπτεμβρίου: Οι Ρώσοι καταλαμβάνουν την Βαρσοβία και διαλύουν την πολωνική εξέγερση.
16 Σεπτεμβρίου: To Πρωτόκολλο του Λονδίνου καθορίζει τα βόρεια σύνορα του ελληνικού κράτους στη γραμμή Αμβρακικού-Παγασητικού.
27 Σεπτεμβρίου: Δολοφονείται στο Ναύπλιο ο κυβερνήτης Ιωάννης Καποδίστριας από τους Κωνσταντίνο και Γεώργιο Μαυρομιχάλη, αδελφό και γιο αντίστοιχα του Πετρόμπεη, οι οποίοι εφαρμόζουν το μανιάτικο έθιμο της βεντέτας. Ο Κωνσταντίνος Μαυρομιχάλης λιντσάρεται από το πλήθος, ενώ ο Γεώργιος καταφεύγει στη Γαλλική Πρεσβεία, θα παραδοθεί στις αρχές και θα τουφεκιστεί τις επόμενες μέρες. Εκλέγεται Διοικητική Επιτροπή από τον Αυγουστίνο Καποδίστρια, τον Θ. Κολοκοτρώνη και τον Ιωάννη Κωλέττη.
7 Φεβρουαρίου: Εγκρίνεται το Βελγικό Σύνταγμα από το Εθνικό Συνέδριο.
17 Φεβρουαρίου: Ο Καποδίστριας ανακοινώνει την πρόθεση της κυβέρνησής του να προχωρήσει στην έκδοση 3.000.000 φοινίκων σε χαρτονομίσματα.
Φεβρουάριος-Μάρτιος: Εξεγέρσεις στη Μόδενα, την Πάρμα και σε περιοχές παπικής δικαιοδοσίας καταπνίγονται από τον αυστριακό στρατό.
Απρίλιος: Επιβάλλεται λογοκρισία στον Τύπο.
16 Μαρτίου: Κυκλοφορεί η Παναγία των Παρισίων του Βίκτορος Ουγκό.
Μάιος: Ίδρυση Συνταγματικής Επιτροπής στην Ύδρα. Ανταρσία στη Σύρο και την Αίγινα.
1 Μαΐου: Αποτυγχάνει στρατιωτικό πραξικόπημα του Τάσου Καρατάσου.
Μάιος-Ιούνιος: Ταραχές στην Ουαλία από ανθρακωρύχους που διεκδικούν καλύτερες συνθήκες εργασίας.
14 Ιουλίου: Υδραίοι καταλαμβάνουν τον ναύσταθμο στον Πόρο. Οι Υδραίοι, με επικεφαλής τον Κουντουριώτη, απαιτούν αποζημιώσεις «άνευ αναβολής» για την απώλεια των πλοίων τους στον Αγώνα, κάτι που δεν μπορεί να γίνει αμέσως λόγω των οικτρών οικονομικών της χώρας. Οι εξεγέρσεις τους υποδαυλίζονται από τις Μεγάλες Δυνάμεις Αγγλία και Γαλλία γιατί ο Καποδίστριας θεωρείται ρωσόφιλος.
1 Αυγούστου: Ο Μιαούλης στον Πόρο ανατινάζει δύο από τα πιο σύγχρονα πλοία του ελληνικού ναυτικού, τη φρεγάτα «Ελλάς» και την κορβέτα «Ύδρα».
Σεπτέμβριος: Στασιαστικά κινήματα σε πολλές επαρχίες της Πελοποννήσου.
6-8 Σεπτεμβρίου: Οι Ρώσοι καταλαμβάνουν την Βαρσοβία και διαλύουν την πολωνική εξέγερση.
16 Σεπτεμβρίου: To Πρωτόκολλο του Λονδίνου καθορίζει τα βόρεια σύνορα του ελληνικού κράτους στη γραμμή Αμβρακικού-Παγασητικού.
27 Σεπτεμβρίου: Δολοφονείται στο Ναύπλιο ο κυβερνήτης Ιωάννης Καποδίστριας από τους Κωνσταντίνο και Γεώργιο Μαυρομιχάλη, αδελφό και γιο αντίστοιχα του Πετρόμπεη, οι οποίοι εφαρμόζουν το μανιάτικο έθιμο της βεντέτας. Ο Κωνσταντίνος Μαυρομιχάλης λιντσάρεται από το πλήθος, ενώ ο Γεώργιος καταφεύγει στη Γαλλική Πρεσβεία, θα παραδοθεί στις αρχές και θα τουφεκιστεί τις επόμενες μέρες. Εκλέγεται Διοικητική Επιτροπή από τον Αυγουστίνο Καποδίστρια, τον Θ. Κολοκοτρώνη και τον Ιωάννη Κωλέττη.
14 Νοεμβρίου: Πεθαίνει ο σπουδαίος Γερμανός φιλόσοφος Γκέοργκ Χέγκελ.
17 Νοεμβρίου: Το Εκουαδόρ και η Βενεζουέλα ανεξαρτητοποιούνται από τη Μεγάλη Κολομβία.
5 Δεκεμβρίου: Αρχίζει στο Άργος τις εργασίες της η Ε΄ Εθνοσυνέλευση.
9 Δεκεμβρίου: Συγκρούσεις στο Άργος μεταξύ κυβερνητικών και συνταγματικών.
27 Δεκεμβρίου: Ο Κάρολος Δαρβίνος αναχωρεί από το Πλύμουθ για το ιστορικό του ταξίδι στη Λατινική Αμερική.
17 Νοεμβρίου: Το Εκουαδόρ και η Βενεζουέλα ανεξαρτητοποιούνται από τη Μεγάλη Κολομβία.
5 Δεκεμβρίου: Αρχίζει στο Άργος τις εργασίες της η Ε΄ Εθνοσυνέλευση.
9 Δεκεμβρίου: Συγκρούσεις στο Άργος μεταξύ κυβερνητικών και συνταγματικών.
27 Δεκεμβρίου: Ο Κάρολος Δαρβίνος αναχωρεί από το Πλύμουθ για το ιστορικό του ταξίδι στη Λατινική Αμερική.
1832
4 Ιανουαρίου: Με απόφαση της κυβέρνησης συνδέθηκε η αξία των μη μετατρέψιμων σε μεταλλικό νόμισμα τραπεζογραμματίων έκδοσης της Εθνικής Χρηματιστικής Τράπεζας (1831) με τις εθνικές γαίες κατά το γαλλικό πρότυπο των assignats.
13 Ιανουαρίου: Καταστέλλεται η επανάσταση των σκλάβων στη Τζαμάικα και πάνω από 300 εξεγερθέντες απαγχονίζονται δημόσια.
Φεβρουάριος: Επιδημία χολέρας στο Λονδίνο με τους νεκρούς να φτάνουν τους 3.000. Η επιδημία θα εξαπλωθεί στη συνέχεια στη Γαλλία και στη Λατινική Αμερική.
1-13 Μαρτίου: «Συνδιάσκεψις του Λονδίνου διά πρωτοκόλλου της έκρινεν αρίστην την εκλογήν του πρίγκηπος Όθωνος της Βαυαρίας ως ηγεμόνος της Ελλάδος».
15 Μαρτίου: Ο Αυγουστίνος Καποδίστριας εκλέγεται προσωρινός κυβερνήτης.
7 Μαΐου: Υπογράφεται από τις Μεγάλες Δυνάμεις και τον εκπρόσωπο της Βαυαρίας σύμβαση, η οποία προβλέπει ότι η Ελλάδα θα είναι κράτος μοναρχικό με κληρονομικό της μονάρχη τον Όθωνα, δευτερότοκο γιο του βασιλιά της Βαυαρίας Λουδοβίκου.
13 Ιανουαρίου: Καταστέλλεται η επανάσταση των σκλάβων στη Τζαμάικα και πάνω από 300 εξεγερθέντες απαγχονίζονται δημόσια.
Φεβρουάριος: Επιδημία χολέρας στο Λονδίνο με τους νεκρούς να φτάνουν τους 3.000. Η επιδημία θα εξαπλωθεί στη συνέχεια στη Γαλλία και στη Λατινική Αμερική.
1-13 Μαρτίου: «Συνδιάσκεψις του Λονδίνου διά πρωτοκόλλου της έκρινεν αρίστην την εκλογήν του πρίγκηπος Όθωνος της Βαυαρίας ως ηγεμόνος της Ελλάδος».
15 Μαρτίου: Ο Αυγουστίνος Καποδίστριας εκλέγεται προσωρινός κυβερνήτης.
7 Μαΐου: Υπογράφεται από τις Μεγάλες Δυνάμεις και τον εκπρόσωπο της Βαυαρίας σύμβαση, η οποία προβλέπει ότι η Ελλάδα θα είναι κράτος μοναρχικό με κληρονομικό της μονάρχη τον Όθωνα, δευτερότοκο γιο του βασιλιά της Βαυαρίας Λουδοβίκου.
Edward Villiers Ripingille: Ο Όθων με ελληνική ενδυμασία.
5-6 Ιουνίου: Αντιμοναρχική εξέγερση στο Παρίσι.
21 Ιουλίου: Υπογράφεται στην Κωνσταντινούπολη η ομώνυμη σύμβαση, με την οποία καθορίζονται τα βόρεια σύνορα του νέου κράτους (Αμβρακικός-Παγασητικός).
11-23 Ιουλίου: Γεννιέται στο Ναύπλιο ο Χαρίλαος Τρικούπης, γιος του Σπυρίδωνα Τρικούπη και της Αικατερίνης Μαυροκορδάτου, αδελφής του Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου.
27 Ιουλίου: Η Δ΄ Εθνοσυνέλευση, που συνήλθε στην Πρόνοια, αναγνωρίζει και επικυρώνει την εκλογή του Όθωνα στον ελληνικό θρόνο.
1-2 Αυγούστου: Η σφαγή του Κακού Τσεκουριού (Battle of Bad Axe), η τελευταία μεγάλη σύγκρουση με τους ινδιάνους. Στις 27 Αυγούστου, ο ηγέτης της εξέγερσης, Μαύρο Γεράκι, θα παραδοθεί στις αρχές των Ηνωμένων Πολιτειών.
30 Αυγούστου: Πρωτόκολλο του Λονδίνου με το οποίο οριστικοποιούνται τα σύνορα της Ελλάδας, αλλά και απορρίπτονται τα αιτήματα των Κρητικών και των κατοίκων της Σάμου για ένωση με την Ελλάδα.
21 Ιουλίου: Υπογράφεται στην Κωνσταντινούπολη η ομώνυμη σύμβαση, με την οποία καθορίζονται τα βόρεια σύνορα του νέου κράτους (Αμβρακικός-Παγασητικός).
11-23 Ιουλίου: Γεννιέται στο Ναύπλιο ο Χαρίλαος Τρικούπης, γιος του Σπυρίδωνα Τρικούπη και της Αικατερίνης Μαυροκορδάτου, αδελφής του Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου.
27 Ιουλίου: Η Δ΄ Εθνοσυνέλευση, που συνήλθε στην Πρόνοια, αναγνωρίζει και επικυρώνει την εκλογή του Όθωνα στον ελληνικό θρόνο.
1-2 Αυγούστου: Η σφαγή του Κακού Τσεκουριού (Battle of Bad Axe), η τελευταία μεγάλη σύγκρουση με τους ινδιάνους. Στις 27 Αυγούστου, ο ηγέτης της εξέγερσης, Μαύρο Γεράκι, θα παραδοθεί στις αρχές των Ηνωμένων Πολιτειών.
30 Αυγούστου: Πρωτόκολλο του Λονδίνου με το οποίο οριστικοποιούνται τα σύνορα της Ελλάδας, αλλά και απορρίπτονται τα αιτήματα των Κρητικών και των κατοίκων της Σάμου για ένωση με την Ελλάδα.
Θεόδωρος Βρυζάκης: Η Ελλάς ευγνωμονούσα.
