Στην άλλη άκρη της τηλεφωνικής γραμμής μια ευγενέστατη νεανική φωνή μας καλημερίζει και μας ζητά πληροφορίες για τις "Βιβλιοδρομίες 2024". "Θα θέλαμε να συμμετέχουμε στον διαγωνισμό σας τον Μάιο, τι πρεπει να κάνουμε; Μπορούμε να δηλώσουμε έναν μόνο μαθητή;" ρωτά ευγενικά η Μαρία Πεζουβάνη, η οποία μας συστήνεται ως η δασκάλα του Μονοθέσιου Δημοτικού Σχολείου των Αρκιών, των δεκαοχτώ μόνιμων κατοίκων εκεί στην αιγαιοπελαγίτικη εσχατιά, στα ΝΑ της Πάτμου.
Πόσο χαρήκαμε που έστω και νοερά περιηγηθήκαμε σε ακριτικά νησιά όπως: Λειψοί, Αγαθονήσι και πιο ψηλά Μαράθι, Θύμαινα και οι Αρκιοί, ένας μικρός καλοκαιρινός παράδεισος. Ο Άγγελος, ο μοναδικός μαθητής του Δημοτικού Σχολείου των Αρκιών, με την παρότρυνση της δραστήριας δασκάλας του, Μαρίας Πεζουβάνη, θα ειναι εφέτος βιβλιοδρόμος στον Πανελλήνιο και Παγκύπριο Διαγωνισμό Μαθητικής Φιλαναγνωσίας, τις «Βιβλιοδρομίες 2024».
Τα βιβλία που θα διαβάσει, ενα γρήγορο ταχυδρομικό περιστέρι, σαν απο σελίδα παραμυθιού, τα μετεφερε στη βιβλιοθήκη του σχολείου του μαζί και εγκάρδιες ευχές και κάποια συμβολικά δώρα απο τα εκτάκια των Εκπαιδευτηρίων Γείτονα.
Αν ξεφυλλίσουμε τον χάρτη και ψάξουμε για τους Αρκιούς θα δούμε πως περιβάλλονται από τις βραχονησίδες Μαράθι, Σμηνερονήσι, Τσούκα, Τσουκάκι, Αβάπτιστο, Μακρονήσι, Ψαθονήσι, Καλόβολο και Νησάκι , που αποτελούν και το σύμπλεγμα των Αρκών. Στο άνυδρο τοπίο κυριαρχούν τα ασβεστολιθικά πετρώματα. Υπάρχουν όμως συστάδες με αρμυρίκια, αγριελιές, χαρουπιές, συκιές και πεύκα, ενώ ως προς την πανίδα ζουν άγριοι λαγοί και πέρδικες.
Οι Αρκοί έχουν ενταχθεί στο κοινοτικό δίκτυο προστατευόμενων περιοχών ʺNATURA 2000ʺ ως Τόπος Κοινοτικής Σημασίας (ΤΚΣ) μαζί με το Αγαθονήσι και τους Λειψούς. Το βορειοδυτικό μέρος του νησιού μαζί με τις παρακείμενες βραχονησίδες έχει κηρυχθεί Ζώνη Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ). Το νησί, όπως και οι Λειψοί, το Αγαθονήσι και οι παρακείμενες βραχονησίδες, παρέχει καταφύγιο στα απειλούμενα είδη της μεσογειακής φώκιας monachus monachus και της χελώνας caretta caretta. Εντυπωσιακό είναι το μικρό προστατευόμενο λιμανάκι της Αυγούστας, που αποτελεί ασφαλές καταφύγιο για ιδιωτικά σκάφη.
Στην περιοχή Τηγανάκια στα νότια του νησιού υπάρχουν κεραμικά της νεολιθικής εποχής. Πρώτοι κάτοικοι ήταν οι Κάρες, ακολούθησαν οι Δωριείς και τέλος οι Ίωνες Μιλήσιοι που έκαναν τους Αρκιούς ενδιάμεσο σταθμό στο δίαυλο Σάμου – Κω. Τότε κατασκευάστηκε το πρώτο μικρό οχυρό, πρόδρομος του κάστρου, λείψανα του οποίου σώζονται σήμερα, το οποίο πρέπει να ολοκληρώθηκε σε δύο φάσεις. Ο πύργος στη βορειοδυτική πλευρά του κάστρου χρονολογείται από τον 4ο π.Χ. αιώνα.