 | Με ιδιαίτερη συγκίνηση και χαρά εκπαιδευτικοί και γονείς αποχαιρέτησαν το Σάββατο τους απόφοιτους της Τάξεως 2016-2017 σε μια σεμνή τελετή στα Εκπαιδευτήρια Γείτονα στη Βάρη. Κεντρικός ομιλητής ήταν ο Δρ Κωνσταντίνος Φίλης, Διευθυντής του Κέντρου Ολυμπιακής Εκεχειρίας και Δ/ντης Ερευνών του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων. Αναφέρθηκε στα σχολικά και φοιτητικά του χρόνια και προέτρεψε τους νέους να ταξιδέψουν με αρχές στο ωραίο ταξίδι της Ζωής και της Επιστήμης. Αναλυτικά τόνισε: |
Είναι ιδιαίτερη χαρά και τιμή να σας απευθύνομαι σε μία τόσο σημαντική μέρα για εσάς. Μία μέρα που επισφραγίζεται η ενηλικίωση σας. Μία μέρα που επιστεγάζεται η μετάβαση σας από το σχολικό περιβάλλον στα πεδία της δράσης και της δημιουργίας, του ερευνητικού έργου, της κοινωνικής προσφοράς, της επιστημονικής κατάρτισης και της καταξίωσης.
Σήμερα αποχαιρετάτε φίλους και γνωστούς. Με κάποιους οι επαφές σας θα «αραιώσουν», με άλλους δεν θα ξαναβρεθείτε, με ορισμένους θα συμπορευθείτε, με τους υπόλοιπους ενδέχεται να «συναντηθείτε» υπό εντελώς διαφορετικές συνθήκες στο μέλλον. Σήμερα, αφήνετε πίσω τους καθηγητές σας και τη θέση σας παίρνει η επόμενη φουρνιά. Γνωρίζω και οφείλετε και εσείς να γνωρίζετε πλέον ότι η δική σας πρόοδος είναι για τους ανθρώπους του σχολείου σας η μεγαλύτερη ικανοποίηση. Είναι η πιστοποίηση πως συνέβαλαν σε αυτή. Το ίδιο φυσικά ισχύει και για τη διοίκηση. Για αυτό, μη χάσετε την επαφή σας μαζί τους. Να τους κρατάτε ενήμερους για την εξέλιξή σας, για τα επιτεύγματα σας. Αυτό θα είναι το δικό σας ευχαριστώ για όσα σας προσέφεραν.
Αγαπητά παιδιά,
Το σχολικό περιβάλλον υπήρξε για εσάς ένας προστατευμένος, όχι αποστειρωμένος, αλλά προστατευμένος χώρος. Είχατε την πολυτέλεια του λάθους, των λαθών και εν συνεχεία την κατάλληλη κατανόηση και τη σωστή καθοδήγηση ώστε να μάθετε από αυτά. Αισθανθήκατε επαρκώς ασφαλείς ώστε να αποκτήσετε αυτοπεποίθηση, να πιστέψετε στους εαυτούς σας. Αναλάβατε ευθύνες και γίνατε πιο υπεύθυνοι, ενηλικιωθήκατε πνευματικά, σταδιακά και ομαλά. Κοινωνικοποιηθήκατε και κατανοήσατε τη σημασία της δέσμευσης, της υποχρέωσης, του σεβασμού, της τήρησης κανόνων και χρονοδιαγραμμάτων. Στοιχεία που θα αποτελέσουν οδηγό για το επόμενο στάδιο κοινωνικοποίησης και ένταξης σας σε μία πολυσύνθετη πραγματικότητα.
Από αύριο, ένα νέο κεφάλαιο ανοίγεται στη ζωή σας. Η σχολική ανεμελιά (την οποία πιστέψτε με, μεγαλώνοντας, θα αναπολείτε όλο και συχνότερα) δίνει τη θέση της σε ένα κύκλο δραστηριοτήτων, άλλης φύσης, με διαφορετική πορεία σε σχέση με τη μέχρι τώρα διαδρομή σας. Στα επόμενα στάδια της ενήλικης ζωής σας, θα πολλαπλασιαστούν οι έγνοιες, θα σηκώσετε στους ώμους σας πολύ μεγαλύτερα βάρη, θα μεριμνήσετε περισσότερο για τους δικούς σας ανθρώπους, αργότερα δε, θα φροντίσετε τη νέα οικογένεια που θα δημιουργήσετε. Σε κάθε περίπτωση, αλλάζουν οι όροι και οι προτεραιότητες. Από την πίσω θέση ή αυτή του συνοδηγού, παίρνετε το τιμόνι στα χέρια σας.
Επιτρέψτε μου, όμως, πριν αναφερθώ στις προκλήσεις που καλείστε να αντιμετωπίσετε, να κάνω μία σύντομη αναδρομή στη δική μου σχολική εμπειρία. Όπως και εσείς, έκανα φίλες και φίλους, υπήρξαν στιγμές που ένιωσα τη χαρά και την απογοήτευση, που δέχθηκα την απόρριψη, που αισθάνηκα την αγωνία για μία γραπτή ή προφορική εξέταση, που βίωσα τον φόβο του αδιάβαστου μαθητή. Στα σχολικά μου χρόνια, όπως και εσείς, ερωτεύθηκα ή σε κάποιες περιπτώσεις έτσι νόμιζα, είδα σχέσεις να δοκιμάζονται, συμμαθητές μου να χάνουν και να ξαναβρίσκουν τον δρόμο τους. Μεταξύ άλλων παραμπτωμάτων, έκανα κοπάνες, μετρημένες στα δάκτυλα, πάντως, (τωρά ενός ή δύο χεριών δεν έχει τόση σημασία), έγραψα μόνος μου χαρτιά απαλλαγής για μένα και αργότερα τα ξαδέρφια μου, που φοιτούσαν επίσης στο σχολείο. Κάποιες φορές με επιτυχία, άλλες πάλι όχι γιατί τα γράμματα μου δεν παρέπεμπαν ακριβώς σε ενήλικα, κάτι που μέχρι σήμερα πασχίζω να διορθώσω. Μετά από 22 χρόνια, πάντως, αισθάνομαι απαλλαγμένος και απελευθερωμένος να τα μοιραστώ μαζί σας, καθότι τα «αδικήματα» έχουν πλέον παραγραφεί …
Όπως θα μπορούσαν να σας βεβαιώσουν και οι καθηγητές μου, απείχα πολύ απ’το να χαρακτηριστώ ένας πολύ καλός μαθητής. Η σχεδόν επαγγελματική ενασχόληση μου με το μπάσκετ, μου αποστερούσε ουσιαστικό χρόνο, ενώ όποτε είχα χρόνο, προτιμούσα να ονειρεύομαι. Διαπίστωσα βέβαια αργότερα ότι κανένα όνειρο δεν εκπληρώνεται αν δεν εργαστείς σκληρά, μεθοδικά, με ζήλο, πλάνο και θυσίες. Στους καθηγητές μου οφείλω πολλά. Τόσο γιατί έβρισκα κατανόηση κάθε φορά που την χρειαζόμουν, όσο και επειδή δεν μου επέτρεψαν να παρρεκλίνω της πορείας μου. Τους πιστώνω, όπως και στη διοίκηση του σχολείου, πως μας προσέφεραν τη δυνατότητα να ανοίξουμε τους πνευματικούς μας ορίζοντες, μέσα από πρωτοποριακά για την εποχή προγράμματα. Οφείλω να αναγνωρίσω στους γυμνασιάρχες και λυκειάρχες πως ήταν όσο αυστηροί έπρεπε αλλά συνάμα δίκαιοι. Όταν βρίσκεσαι σε ένα σχολείο με 6 τμήματα των 32-34 παιδιών έκαστο, η κυριότερη ανησυχία σου είναι πως αυτό κινδυνεύει να καταλήξει ένας απρόσωπος οργανισμός. Μία επιχείρηση με μοναδικό σκοπό το κέρδος. Χωρίς αυτό να είναι κατακριτέο, η εκπαίδευση, ως υπέρτατο αγαθό, δεν μπορεί και δεν πρέπει να παρέχεται με στείρα επιχειρηματική λογική. Ακριβώς εδώ εντοπίζω και την επιτυχία του κυρίου Λευτέρη Γείτονα. Η πρόλευση και οι ρίζες του, τον έκαναν πρώτα και πάνω απ’όλα δάσκαλο. Τον θυμάμαι να αναπληρώνει στο δημοτικό μαθήματα όταν έλειπαν οι δάσκαλοι μας, αλλά κυρίως να προτάσσει πάντα τον διαπλαστικό και συνδιαμορφωτικό χαρακτήρα της εκπαίδευσης. Ακούγεται τετριμμένο, ίσως και πολιτικάντικο αλλά είναι πέρα για πέρα αληθινό: η πόρτα του ήταν πάντα ανοιχτή, όχι μόνο για τους γονείς αλλά και για τους μαθητές.
Ήρθα στο σχολείο το 1983, στην πρώτη δημοτικού. Αποφοίτησα το 1995. Μαζί με μένα μεγάλωνε, εξελισσόταν, βελτιωνόταν, ωρίμαζε και το σχολείο ως ένας ζωντανός οργανισμός, που αφουγκραζόταν τις ανάγκες της εποχής. Έμεινε, ωστόσο, μακριά από αντιλήψεις εμπορευματοποίησης της εκπαίδευσης, κρατώντας τα υψηλά στάνταρτς, χωρίς εκπτώσεις στις αξίες και τις αρχές των δημιουργών του.
Θυμάμαι χαρακτηριστικά μία ιστορία, την οποία μοιράζομαι ακόμη και σήμερα με φίλους. Στα τέλη του 1980, υπήρχε έκδηλη ανησυχία σε επιχειρηματικούς κύκλους για τις τρομοκρατικές ενέργειες εκείνης της εποχής. Κάποιος, λοιπόν, απαίτησε –για λόγους ασφάλειας- ιδιαίτερη μεταχείριση για τη μετάβαση των παιδιών του στο σχολείο, εντούτοις, με τρόπο που υπερέβαινε τα εσκαμμένα. Η απάντηση, εκ μέρους της ιδιοκτησίας και ενώ ο εν λόγω απείλησε ακόμη και με αποχώρηση ήταν ένα μεγαλοπρεπέστατο ΌΧΙ, υποχρεώνοντάς τον σε αναδίπλωση. Τα θεμέλια αποδείχθηακαν πολύ γερά για να κλονιστούν! Το μήνυμα ξεκάθαρο: κανείς δεν ήταν υπεράνω των κανόνων και των άγραφων νόμων του σχολείου. Κανένας δεν είχε προνομιακή μεταχείριση έναντι των άλλων. Ακριβώς για αυτό αισθάνομαι προνομιούχος που φοίτησα σε αυτό το σχολείο!
Θέλω προτού μοιραστώ κάποιες σκέψεις για τη μετέπειτα πορεία σας, να κάνω ονομαστική αναφορά σε συμμαθητές και καθηγητές, οι οποίοι δεν είναι πια μαζί μας και με τους οποίους συνδέθηκα συναισθηματικά, γιατί το σχολείο μας ήταν μία μεγάλη οικογένεια. Μέχρι τα 20 μου χρόνια, είχαμε χάσει δύο συμμαθητές μας, τον Άρη Σωτηρόπουλο και τον Νίκο Στουραϊτη. Αργότερα, δύο καθηγητές μας, η Φωφώ Σπηλιάκου και ο Χρήστος Χαραλαμπάκης, μας αποχαιρέτησαν. Ξέρετε…σε τέτοιες στιγμές, χάνεται η ανεμελιά των παιδικών χρόνων.
Αγαπητοί απόφοιτοι της τάξης του 2017,
Βιώνουμε μία κρίση αξιών και αρχών, κουλτούρας, πολιτισμική και ασφαλώς νοοτροπίας. Αυτή η στρέβλωση σε αντιλήψεις που μετουσιώθηκε σε πράξεις αλλά συχνά και σε απραξία και παθητική αποδοχή της προβληματικής κατάστασης, μας οδήγησε στην οικονομική και κοινωνική παρακμή των τελευταίων ετών. Σημαντική παράμετρος η απώλεια του μέτρου και της κοινής, εθνικής συνείδησης, μίας αίσθησης κοινής μοίρας πέρα από ιδεολογίες, πολιτικές πεποιθήσεις και κομματικές ταμπέλες. Εσείς είστε η γενιά που αντιμετώπισε τα επίχειρα επιλογών άλλων στην πιο τρυφερή ηλικία, αν και είμαι βέβαιος ότι οι οικογένειες σας στάθηκαν ασπίδα και περιόρισαν τους κραδασμούς.
Αγαπητά παιδιά,
Μεγαλώνετε σε ένα περιβάλλον διαφορετικό από το δικό μας. Αυτό, άλλωστε, συνιστά τη φυσική εξέλιξη/ροή των πραγμάτων. Ζείτε, ωστόσο, σε μία εποχή έντονης ρευστότητας, αβεβαιοτήτων, διευρυμένης ανασφάλειας και ανακατατάξεων σε διάφορα επίπεδα. Στους παγκόσμιους συσχετισμούς, στην οικονομική παραγωγή και την αγορά εργασίας, στις επιστήμες και την τεχνολογία, ακόμη και στις ανθρώπινες σχέσεις. Τα νέα εργαλεία που έχετε στη διάθεση σας, τα πολλαπλάσια ερεθίσματα και οι παραστάσεις/εικόνες σε σχέση με το κοντινό παρελθόν, η διάδραση με τα νέα μέσα επικοινωνίας και τεχνολογίας, ο εκμηδενισμός των γεωγραφικών αποστάσεων, όλα αυτά σας καθιστούν εκ των πραγμάτων πολίτες του κόσμου. Καλείστε να δράσετε, να κοινωνικοποιηθείτε, να συνυπάρξετε με ανθρώπους όχι απαραίτητα αρμονικά αλλά ασφαλώς ειρηνικά. Καλείστε, επίσης, σε μία εποχή τεράστιας και συνεχούς τεχνολογικής προόδου να αξιοποιήσετε τα οφέλη της, πιθανόν δε ως επιστήμονες να την αναπτύξετε περαιτέρω, όχι, όμως, να καταστείτε όμηροι και θύματα αυτής. Θα επιμείνω σε αυτό το σημείο στο κομμάτι της επικοινωνίας. Το διαδίκτυο, το κινητό τηλέφωνο, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αναντίρρητα μας φέρνουν πιο κοντά. Ωστόσο, μας στερούν τη φυσική διάδραση, την ανθρώπινη επαφή, την ουσιαστική αλληλεπίδραση. Ξεχνάμε πως να εκφραζόμαστε, πως να φλερτάρουμε, πως να εξωτερικεύουμε τα συναισθήματα μας. Για αυτό όταν και όπου έχετε τη δυνατότητα, βρείτε τον χρόνο για συναντήσεις και πνευματικές αναζητήσεις εκ του σύνεγγυς, όχι διαδικτυακά.
Αγαπητοί απόφοιτοι,
Αγαπητά παιδιά,
Πασχίζω, όπως και πολλοί άλλοι, να βρω τον κατάλληλο ορισμό της ευτυχίας. Ένα μόνο μπορώ να σας πω: Η ευτυχία είναι αποσπασματική και φευγαλέα αν η ευμάρεια, τα αξιώματα, η δόξα, η καταξίωση δεν συνδυάζονται με την αλληλεγγύη, την προσφορά, τη συντροφικότητα, τη φιλία, την εμπιστοσύνη και την αφοσίωση. Κατά τον αρχαίο φιλόσοφο Επίκουρο, «Δεν είναι δυνατό να είσαι ευτυχισμένος χωρίς να είσαι σοφός, τίμιος και δίκαιος». Αν η σοφία έρχεται με την πάροδο του χρόνου, η τιμιότητα και η δικαιοσύνη πρέπει να είναι αδιαπραγμάτευτα.
Αγαπητά παιδιά,
Ο μόνος τρόπος να μην χάσετε είναι να μην αγωνιστείτε, αλλά αν δεν αγωνιστείτε δεν πρόκειται ποτέ να κερδίσετε. Να έχετε υγεία και τύχη στη ζωή σας.
Σήμερα αποχαιρετάτε φίλους και γνωστούς. Με κάποιους οι επαφές σας θα «αραιώσουν», με άλλους δεν θα ξαναβρεθείτε, με ορισμένους θα συμπορευθείτε, με τους υπόλοιπους ενδέχεται να «συναντηθείτε» υπό εντελώς διαφορετικές συνθήκες στο μέλλον. Σήμερα, αφήνετε πίσω τους καθηγητές σας και τη θέση σας παίρνει η επόμενη φουρνιά. Γνωρίζω και οφείλετε και εσείς να γνωρίζετε πλέον ότι η δική σας πρόοδος είναι για τους ανθρώπους του σχολείου σας η μεγαλύτερη ικανοποίηση. Είναι η πιστοποίηση πως συνέβαλαν σε αυτή. Το ίδιο φυσικά ισχύει και για τη διοίκηση. Για αυτό, μη χάσετε την επαφή σας μαζί τους. Να τους κρατάτε ενήμερους για την εξέλιξή σας, για τα επιτεύγματα σας. Αυτό θα είναι το δικό σας ευχαριστώ για όσα σας προσέφεραν.
Αγαπητά παιδιά,
Το σχολικό περιβάλλον υπήρξε για εσάς ένας προστατευμένος, όχι αποστειρωμένος, αλλά προστατευμένος χώρος. Είχατε την πολυτέλεια του λάθους, των λαθών και εν συνεχεία την κατάλληλη κατανόηση και τη σωστή καθοδήγηση ώστε να μάθετε από αυτά. Αισθανθήκατε επαρκώς ασφαλείς ώστε να αποκτήσετε αυτοπεποίθηση, να πιστέψετε στους εαυτούς σας. Αναλάβατε ευθύνες και γίνατε πιο υπεύθυνοι, ενηλικιωθήκατε πνευματικά, σταδιακά και ομαλά. Κοινωνικοποιηθήκατε και κατανοήσατε τη σημασία της δέσμευσης, της υποχρέωσης, του σεβασμού, της τήρησης κανόνων και χρονοδιαγραμμάτων. Στοιχεία που θα αποτελέσουν οδηγό για το επόμενο στάδιο κοινωνικοποίησης και ένταξης σας σε μία πολυσύνθετη πραγματικότητα.
Από αύριο, ένα νέο κεφάλαιο ανοίγεται στη ζωή σας. Η σχολική ανεμελιά (την οποία πιστέψτε με, μεγαλώνοντας, θα αναπολείτε όλο και συχνότερα) δίνει τη θέση της σε ένα κύκλο δραστηριοτήτων, άλλης φύσης, με διαφορετική πορεία σε σχέση με τη μέχρι τώρα διαδρομή σας. Στα επόμενα στάδια της ενήλικης ζωής σας, θα πολλαπλασιαστούν οι έγνοιες, θα σηκώσετε στους ώμους σας πολύ μεγαλύτερα βάρη, θα μεριμνήσετε περισσότερο για τους δικούς σας ανθρώπους, αργότερα δε, θα φροντίσετε τη νέα οικογένεια που θα δημιουργήσετε. Σε κάθε περίπτωση, αλλάζουν οι όροι και οι προτεραιότητες. Από την πίσω θέση ή αυτή του συνοδηγού, παίρνετε το τιμόνι στα χέρια σας.
Επιτρέψτε μου, όμως, πριν αναφερθώ στις προκλήσεις που καλείστε να αντιμετωπίσετε, να κάνω μία σύντομη αναδρομή στη δική μου σχολική εμπειρία. Όπως και εσείς, έκανα φίλες και φίλους, υπήρξαν στιγμές που ένιωσα τη χαρά και την απογοήτευση, που δέχθηκα την απόρριψη, που αισθάνηκα την αγωνία για μία γραπτή ή προφορική εξέταση, που βίωσα τον φόβο του αδιάβαστου μαθητή. Στα σχολικά μου χρόνια, όπως και εσείς, ερωτεύθηκα ή σε κάποιες περιπτώσεις έτσι νόμιζα, είδα σχέσεις να δοκιμάζονται, συμμαθητές μου να χάνουν και να ξαναβρίσκουν τον δρόμο τους. Μεταξύ άλλων παραμπτωμάτων, έκανα κοπάνες, μετρημένες στα δάκτυλα, πάντως, (τωρά ενός ή δύο χεριών δεν έχει τόση σημασία), έγραψα μόνος μου χαρτιά απαλλαγής για μένα και αργότερα τα ξαδέρφια μου, που φοιτούσαν επίσης στο σχολείο. Κάποιες φορές με επιτυχία, άλλες πάλι όχι γιατί τα γράμματα μου δεν παρέπεμπαν ακριβώς σε ενήλικα, κάτι που μέχρι σήμερα πασχίζω να διορθώσω. Μετά από 22 χρόνια, πάντως, αισθάνομαι απαλλαγμένος και απελευθερωμένος να τα μοιραστώ μαζί σας, καθότι τα «αδικήματα» έχουν πλέον παραγραφεί …
Όπως θα μπορούσαν να σας βεβαιώσουν και οι καθηγητές μου, απείχα πολύ απ’το να χαρακτηριστώ ένας πολύ καλός μαθητής. Η σχεδόν επαγγελματική ενασχόληση μου με το μπάσκετ, μου αποστερούσε ουσιαστικό χρόνο, ενώ όποτε είχα χρόνο, προτιμούσα να ονειρεύομαι. Διαπίστωσα βέβαια αργότερα ότι κανένα όνειρο δεν εκπληρώνεται αν δεν εργαστείς σκληρά, μεθοδικά, με ζήλο, πλάνο και θυσίες. Στους καθηγητές μου οφείλω πολλά. Τόσο γιατί έβρισκα κατανόηση κάθε φορά που την χρειαζόμουν, όσο και επειδή δεν μου επέτρεψαν να παρρεκλίνω της πορείας μου. Τους πιστώνω, όπως και στη διοίκηση του σχολείου, πως μας προσέφεραν τη δυνατότητα να ανοίξουμε τους πνευματικούς μας ορίζοντες, μέσα από πρωτοποριακά για την εποχή προγράμματα. Οφείλω να αναγνωρίσω στους γυμνασιάρχες και λυκειάρχες πως ήταν όσο αυστηροί έπρεπε αλλά συνάμα δίκαιοι. Όταν βρίσκεσαι σε ένα σχολείο με 6 τμήματα των 32-34 παιδιών έκαστο, η κυριότερη ανησυχία σου είναι πως αυτό κινδυνεύει να καταλήξει ένας απρόσωπος οργανισμός. Μία επιχείρηση με μοναδικό σκοπό το κέρδος. Χωρίς αυτό να είναι κατακριτέο, η εκπαίδευση, ως υπέρτατο αγαθό, δεν μπορεί και δεν πρέπει να παρέχεται με στείρα επιχειρηματική λογική. Ακριβώς εδώ εντοπίζω και την επιτυχία του κυρίου Λευτέρη Γείτονα. Η πρόλευση και οι ρίζες του, τον έκαναν πρώτα και πάνω απ’όλα δάσκαλο. Τον θυμάμαι να αναπληρώνει στο δημοτικό μαθήματα όταν έλειπαν οι δάσκαλοι μας, αλλά κυρίως να προτάσσει πάντα τον διαπλαστικό και συνδιαμορφωτικό χαρακτήρα της εκπαίδευσης. Ακούγεται τετριμμένο, ίσως και πολιτικάντικο αλλά είναι πέρα για πέρα αληθινό: η πόρτα του ήταν πάντα ανοιχτή, όχι μόνο για τους γονείς αλλά και για τους μαθητές.
Ήρθα στο σχολείο το 1983, στην πρώτη δημοτικού. Αποφοίτησα το 1995. Μαζί με μένα μεγάλωνε, εξελισσόταν, βελτιωνόταν, ωρίμαζε και το σχολείο ως ένας ζωντανός οργανισμός, που αφουγκραζόταν τις ανάγκες της εποχής. Έμεινε, ωστόσο, μακριά από αντιλήψεις εμπορευματοποίησης της εκπαίδευσης, κρατώντας τα υψηλά στάνταρτς, χωρίς εκπτώσεις στις αξίες και τις αρχές των δημιουργών του.
Θυμάμαι χαρακτηριστικά μία ιστορία, την οποία μοιράζομαι ακόμη και σήμερα με φίλους. Στα τέλη του 1980, υπήρχε έκδηλη ανησυχία σε επιχειρηματικούς κύκλους για τις τρομοκρατικές ενέργειες εκείνης της εποχής. Κάποιος, λοιπόν, απαίτησε –για λόγους ασφάλειας- ιδιαίτερη μεταχείριση για τη μετάβαση των παιδιών του στο σχολείο, εντούτοις, με τρόπο που υπερέβαινε τα εσκαμμένα. Η απάντηση, εκ μέρους της ιδιοκτησίας και ενώ ο εν λόγω απείλησε ακόμη και με αποχώρηση ήταν ένα μεγαλοπρεπέστατο ΌΧΙ, υποχρεώνοντάς τον σε αναδίπλωση. Τα θεμέλια αποδείχθηακαν πολύ γερά για να κλονιστούν! Το μήνυμα ξεκάθαρο: κανείς δεν ήταν υπεράνω των κανόνων και των άγραφων νόμων του σχολείου. Κανένας δεν είχε προνομιακή μεταχείριση έναντι των άλλων. Ακριβώς για αυτό αισθάνομαι προνομιούχος που φοίτησα σε αυτό το σχολείο!
Θέλω προτού μοιραστώ κάποιες σκέψεις για τη μετέπειτα πορεία σας, να κάνω ονομαστική αναφορά σε συμμαθητές και καθηγητές, οι οποίοι δεν είναι πια μαζί μας και με τους οποίους συνδέθηκα συναισθηματικά, γιατί το σχολείο μας ήταν μία μεγάλη οικογένεια. Μέχρι τα 20 μου χρόνια, είχαμε χάσει δύο συμμαθητές μας, τον Άρη Σωτηρόπουλο και τον Νίκο Στουραϊτη. Αργότερα, δύο καθηγητές μας, η Φωφώ Σπηλιάκου και ο Χρήστος Χαραλαμπάκης, μας αποχαιρέτησαν. Ξέρετε…σε τέτοιες στιγμές, χάνεται η ανεμελιά των παιδικών χρόνων.
Αγαπητοί απόφοιτοι της τάξης του 2017,
Βιώνουμε μία κρίση αξιών και αρχών, κουλτούρας, πολιτισμική και ασφαλώς νοοτροπίας. Αυτή η στρέβλωση σε αντιλήψεις που μετουσιώθηκε σε πράξεις αλλά συχνά και σε απραξία και παθητική αποδοχή της προβληματικής κατάστασης, μας οδήγησε στην οικονομική και κοινωνική παρακμή των τελευταίων ετών. Σημαντική παράμετρος η απώλεια του μέτρου και της κοινής, εθνικής συνείδησης, μίας αίσθησης κοινής μοίρας πέρα από ιδεολογίες, πολιτικές πεποιθήσεις και κομματικές ταμπέλες. Εσείς είστε η γενιά που αντιμετώπισε τα επίχειρα επιλογών άλλων στην πιο τρυφερή ηλικία, αν και είμαι βέβαιος ότι οι οικογένειες σας στάθηκαν ασπίδα και περιόρισαν τους κραδασμούς.
Αγαπητά παιδιά,
Μεγαλώνετε σε ένα περιβάλλον διαφορετικό από το δικό μας. Αυτό, άλλωστε, συνιστά τη φυσική εξέλιξη/ροή των πραγμάτων. Ζείτε, ωστόσο, σε μία εποχή έντονης ρευστότητας, αβεβαιοτήτων, διευρυμένης ανασφάλειας και ανακατατάξεων σε διάφορα επίπεδα. Στους παγκόσμιους συσχετισμούς, στην οικονομική παραγωγή και την αγορά εργασίας, στις επιστήμες και την τεχνολογία, ακόμη και στις ανθρώπινες σχέσεις. Τα νέα εργαλεία που έχετε στη διάθεση σας, τα πολλαπλάσια ερεθίσματα και οι παραστάσεις/εικόνες σε σχέση με το κοντινό παρελθόν, η διάδραση με τα νέα μέσα επικοινωνίας και τεχνολογίας, ο εκμηδενισμός των γεωγραφικών αποστάσεων, όλα αυτά σας καθιστούν εκ των πραγμάτων πολίτες του κόσμου. Καλείστε να δράσετε, να κοινωνικοποιηθείτε, να συνυπάρξετε με ανθρώπους όχι απαραίτητα αρμονικά αλλά ασφαλώς ειρηνικά. Καλείστε, επίσης, σε μία εποχή τεράστιας και συνεχούς τεχνολογικής προόδου να αξιοποιήσετε τα οφέλη της, πιθανόν δε ως επιστήμονες να την αναπτύξετε περαιτέρω, όχι, όμως, να καταστείτε όμηροι και θύματα αυτής. Θα επιμείνω σε αυτό το σημείο στο κομμάτι της επικοινωνίας. Το διαδίκτυο, το κινητό τηλέφωνο, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αναντίρρητα μας φέρνουν πιο κοντά. Ωστόσο, μας στερούν τη φυσική διάδραση, την ανθρώπινη επαφή, την ουσιαστική αλληλεπίδραση. Ξεχνάμε πως να εκφραζόμαστε, πως να φλερτάρουμε, πως να εξωτερικεύουμε τα συναισθήματα μας. Για αυτό όταν και όπου έχετε τη δυνατότητα, βρείτε τον χρόνο για συναντήσεις και πνευματικές αναζητήσεις εκ του σύνεγγυς, όχι διαδικτυακά.
Αγαπητοί απόφοιτοι,
- Διατηρείστε ακέραια την παιδική σας φύση, την αισιοδοξία, τον αυθορμητισμό σας. Θα τα χρειαστείτε, ιδιαίτερα στις δύσκολες στιγμές.
- Καλλιεργείστε το πνεύμα και την ψυχή σας μέσα από τα βιβλία, τις τέχνες, τη μουσική και την ποίηση. Ένας καλλιεργημένος άνθρωπος δεν μπορεί εύκολα να γίνει βορά στις ορέξεις όσων επιθυμούν να τον πλανέψουν.
- Κρατηθείτε μακριά, πολύ μακριά από τo φαινόμενo του λαϊκισμού που ηχεί όμορφα στα αυτιά, αλλά δεν προσφέρει λύσεις παρά μόνο πρόσκαιρες ψευδαισθήσεις.
- Μην γοητευθείτε από κούφια λόγια. Δώστε έμφαση στο περιεχόμενο, στην ουσία.
- Μην αποδεχτείτε τις θέσεις κάποιου μόνο και μόνο επειδή φαντάζει σπουδαίος στα μάτια σας. Μπορεί να είναι απλά και μόνο ένα κατασκεύασμα. Η γνώση, η επιμονή, το καλώς νοούμενο πείσμα, η συνεχής αναζήτηση της αλήθειας και η συν τω χρόνω εμπειρία θα σας θωρακίσουν έναντι των επιτήδειων ή όσων θελήσουν να σας ξεγελάσουν.
- Να διασταυρώνετε πάντα την πληροφορία αλλά και τις πηγές σας. Τόσο στο επιστημονικό πεδίο όσο και ως ενεργοί πολίτες.
- Η κοινή λογική και το μέτρο, που τόσο απουσιάζουν στις μέρες μας, στοιχεία τα οποία εσείς είμαι βέβαιος πως είχατε την ευκαιρία να κατακτήσετε, θα σας βοηθήσουν να αποφύγετε τις κακοτοπιές.
- Να ακούτε περισσότερο απ’ ότι μιλάτε.
- Να μην κάνετε εκπτώσεις στις αξίες και τις αρχές σας. Να έχετε ευαισθησίες, για τους συνανθρώπους σας αλλά και το φυσικό περιβάλλον.
- Να σέβεστε όπως θέλετε να σας σέβονται.
- Να δείχνετε έμπρακτα την αλληλεγγύη σας σε όσους την έχουν ανάγκη. Η προσφορά και ο εθελοντισμός έχουν ανεκτίμητη αξία, ακριβώς επειδή δεν υπεισέρχεται η προσδοκία του ανταλλάγματος.
- Κινηθείτε με ανοιχτούς ορίζοντες, αποδεχτείτε την ύπαρξη του διαφορετικού και μην καταδικάζετε την αντίθετη άποψη, μην κρίνετε τους άλλους με βάση τις πεποιθήσεις τους, τη θρησκεία τους, ή άλλα γνωρίσματα που τους διαφοροποιούν από εσάς. Προσφέρετέ τους χρόνο και χώρο να εκφραστούν, εφόσον δεν αμφισβητούν την ελευθερία της δικής σας σκέψης και έκφρασης
- Μην αναλώνεστε σε άγονες αντιπαραθέσεις, θα συνειδητοποιήσετε γρήγορα ότι κανείς δεν βγαίνει κερδισμένος. Προτάξτε τον διάλογο, ακόμη και όταν τον θεωρείτε μάταιο. Κάτι παραπάνω θα κερδίσετε αν έστω για λίγο δείτε τον κοσμο με τα μάτια του άλλου. Επιζητείστε, όπου απαιτείται, τη χρυσή τομή, τους κοινούς παρανομαστές.
- Μην εξοικοιωθείτε ποτέ και μη νομιμοποιήσετε –έστω και δια της ανοχής- τη βία.
- Δείξτε κατανόηση απέναντι στον αδύναμο και τον ανίσχυρο και σθένος έναντι του ισχυρού.
- Μην κάνετε τα στραβά μάτια όταν εντοπίζετε το λάθος και μην επιτρέψετε την αδικία γιατί αργά η γρήγορα θα αδικηθείτε και εσείς.
- Εμπνεύστε πριν επιχειρήσετε να επιβληθείτε.
- Αγωνιστείτε με πάθος για τα ιδανικά σας και την εκπλήρωση των στόχων σας
- Μην επιτρέψετε σε κανέναν να απαξιώσει τα όνειρα σας, να αμφισβητήσει τις προθέσεις σας, να σας κάνει να αμφιβάλλετε για τις απόψεις σας.
- Στο πέρασμα του χρόνου θα αποκτήσετε την εμπειρία που θα σας δώσει τη δυνατότητα με ακόμη περισσότερη δεξιότητα και γνώση να αλλάξετε τα κακώς κείμενα που σας κληρονομεί η προηγούμενη γενιά και να βελτιώσετε τις θετικές πτυχές. Μην πάψετε να οραματίζεστε, γιατί αυτό θα αποτελέσει τον οδηγό σας, μην σταματήσετε να πιστεύετε στη δύναμη σας και μην καμφθείτε από τις προτροπές αυτών που θα θελήσουν να σας προσγειώσουν στην ανώμαλη πραγματικότητα, γιατί η πίστη και η προσήλωση στις αρχές και τις αξίες σας είναι ο φάρος που θα φωτίζει το δρόμο σας.
- Αναζητείστε κίνητρα, ακόμη και κόντρα στις πιθανότητες, εφόσον επιθυμείτε κάτι πολύ. Ακόμη και αν δεν τα καταφέρετε, ο χρόνος σας μόνο χαμένος δεν θα έχει πάει. Τα μαθήματα σε τέτοιες περιπτώσεις είναι πιο χρήσιμα από μία εφήμερη επιτυχία. Εξάλλου, οι αποτυχίες και οι απογοητεύσεις είναι μέρος της ζωής. Τα λάθη εξίσου. Το ζήτημα και ζητούμενο βρίσκεται στον ορθό τρόπο διαχείρισής τους.
- Οικοδομείστε την πρόοδο σας σε σταθερές/στέρεες βάσεις.
- Δείτε τη ζωή σας σαν ένα μεγάλο εργαστήριο συνεχών πειραματισμών έως ότου βρείτε τη σωστή φόρμουλα. Δεν είστε υποχρεωμένοι να την πετύχετε με την πρώτη. Αντιθέτως, θα έλεγα ότι αυτό είναι αφύσικο, αν όχι αδύνατο.
- Στα χρόνια που θα ακολουθήσουν, θα δοκιμαστείτε πολύ περισσότερες φορές απ’ότι υποθέτετε ή φαντάζεστε. Θα δοκιμαστούν οι αντοχές σας, η υπομονή σας, οι σχέσεις σας, το αξιακό σας υπόβαθρο και η ηθική σας υπόσταση, η διάθεση σας να αλλάξετε τον κόσμο. Μεγαλύτερη σημασία και αξία έχει στο τέλος της διαδρομής να έχετε διατηρήσει την ακεραιότητά σας. Μην υποκύψετε στις σειρήνες των εύκολων και άκοπων λύσεων ή πολύ περισσότερο στην ανηθικότητα.
- Επιζητείστε την αξιοκρατία, έτσι η ευκαιρία σας να καθιερωθείτε δεν θα αργήσει. Αντιθέτως, παρακάμπτοντας την, δημιουργείτε συνθήκες ευνοιοκρατίας, φαβοριτισμού αλλά και μετριοκρατίας. Σε τέτοιες συνθήκες ευδοκιμούν διαφθορά, διαπλοκή και πελατειακές σχέσεις, με αποτέλεσμα κάποια στιγμή να επέρχεται η προς τα κάτω ισοπέδωση. Τότε είναι που κυριαρχούν οι μέτριοι, όχι οι επιδόσεις τους αλλά ακόμη χειρότερα ο κώδικας αρχών τους.
- Στην ίδια κατεύθυνση, να αξιολογείτε και να είστε πρόθυμοι να αξιολογηθείτε.
- Μην υποτάξετε το εγώ σας, εντούτοις, φροντίστε να καταστεί μέρος του συνόλου. Κανείς, ακόμη και ο ικανότερος όλων, δεν κατόρθωσε να επιτύχει και κυρίως να μακροημερεύσει χωρίς την υποστήριξη μίας μικρότερης ή μεγαλύτερης ομάδας.
- Όσοι μείνετε στην Ελλάδα, ασφαλώς και δεν είστε καταδικασμένοι. Αλλά και όσοι φύγετε από αυτή ασφαλώς δεν είστε καταδικαστέοι!!!
- Μπορείτε, άλλωστε, να συμβάλλετε στην ανάταξη της χώρας μας, με διαφόρους τρόπους, από όλα τα μέρη του πλανήτη.
Αγαπητά παιδιά,
Πασχίζω, όπως και πολλοί άλλοι, να βρω τον κατάλληλο ορισμό της ευτυχίας. Ένα μόνο μπορώ να σας πω: Η ευτυχία είναι αποσπασματική και φευγαλέα αν η ευμάρεια, τα αξιώματα, η δόξα, η καταξίωση δεν συνδυάζονται με την αλληλεγγύη, την προσφορά, τη συντροφικότητα, τη φιλία, την εμπιστοσύνη και την αφοσίωση. Κατά τον αρχαίο φιλόσοφο Επίκουρο, «Δεν είναι δυνατό να είσαι ευτυχισμένος χωρίς να είσαι σοφός, τίμιος και δίκαιος». Αν η σοφία έρχεται με την πάροδο του χρόνου, η τιμιότητα και η δικαιοσύνη πρέπει να είναι αδιαπραγμάτευτα.
Αγαπητά παιδιά,
Ο μόνος τρόπος να μην χάσετε είναι να μην αγωνιστείτε, αλλά αν δεν αγωνιστείτε δεν πρόκειται ποτέ να κερδίσετε. Να έχετε υγεία και τύχη στη ζωή σας.
RSS Feed
